„Obszary Polarne”

1. Położenie

1. Arktyka- obszar otaczający północny biegun ziemi. Ne posiada ustalonej, umownej granicy.

2. Antarktyda- kontynent znajdujący się na półkuli południowej, wokół południowego bieguna.

2. Cechy klimatu polarnego i subpolarnego

1. subpolarny (podbiegunowy)- cechy charakterystyczne:

• długie, mroźne zimy (9- 10 miesięcy, temperatura poniżej 0 ^○C)

• brak lata, jedynie lekkie ocieplenie (2-3 miesiące powyżej 0 ^○C)

• opady - mało (do 300 mm rocznie )

• roślinność - tundra (mchy, porosty i karłowate drzewa)

• gleby tundrowe

• występowanie dnia i nocy polarnej

2. polarny (biegunowy)- cechy charakterystyczne:

• temperatura ujemna przez cały rok (od -20 do -50)

• bardzo mało opadów (do 250 mm rocznie) lub wcale

• Roślinność i gleby - brak - pustynia lodowa

• występowanie dnia i nocy polarnej

3. Zwierzęta

1. Arktyka:
   alki, puchacz śnieżny, rybitwa popielata, sowa śnieżna renifer, zając bielak, niedźwiedź polarny (biały), lis polarny, wilk polarny, wół piżmowy, leming, zając bielak, lis polarny (piesiec), karibu, walenie: wieloryb grenlandzki, orka, kaszalot, narwal, białucha, fokowate: słoń morski, foka szara, foka grenlandzka, foka pospolita,

2. Antarktyda:
   pingwiny: cesarskie, Adeli, fokowate: foki Rossa i Weddella, lamparty morskie, walenie, wieloryby i delfiny, ryby białokrwiste (np. szczękacz), mewy, rybitwy.

4. Pojęcia

1. Góra lodowa- bryła zbitego lodu, pływająca po powierzchni wody lub osiadła na dnie. Powstaje w wyniku oderwania się od lodowca

2. Lodowiec szelfowy - to część lądolodu znajdująca się na jego obrzeżach, unosząca się swobodnie na powierzchni wody, podczas gdy jego podstawa jest zanurzona. Zazwyczaj kończy się klifem lodowym, stanowiącym czoło lodowca, od którego oddzielają się góry lodowe.

3. Nunatak- góra, szczyt, wyniosłość lub skała wznosząca się ponad poziom lądolodu i otoczona wokół pokrywą lodową.

5. Polscy polarnicy

1. Antoni Dobrowolski (1872- 1954)- uczestniczył w wyprawie statku Belgica, organizował wyprawy na Wyspę Niedźwiedzią. Stworzył nową dziedzinę wiedzy o lodzie i jego formach - kriologię.

2. Mariusz Kamiński (ur. 1964)- jako pierwszy człowiek na świecie zdobył obydwa bieguny Ziemi w ciągu jednego roku. Jego próba przejścia przez Antarktydę zakończyła się niepowodzeniem.

3. Henryk Arctowski (1871- 1958)-w latach 1897-99 uczestniczył w wyprawie statku Belgica na Antarktykę jako wicedyrektor do spraw naukowych.

4. Jan Czerski (1845- 1892)- zesłany na Syberię po powstaniu styczniowym. Prowadził wyprawy badawcze Jeziora Bajkał i jego okolic oraz do gór Saganów

5. Aleksander Czekanowski (1833- 1876)- zesłany na Syberię po powstaniu styczniowym prowadził badania geologiczne, oraz kolekcjonował okazy flory i skamieliny.
   

6. Dlaczego istneje konieczność ochrony przyrody obszarów polarnych?

W wyniku globalnego ocieplenia poziom wód obszarów polarnych stale się podnosi, zawężając tereny lądolodu, będące domem wielu zwierząt. Wiele gatunków żyje wyłącznie w tej strefie i są przystosowane do polarnych warunków - są endemitami. Tylko poprzez ochronę zwierząt polarnych oraz ich terenów możemy zwiększyć szanse na przetrwanie ich na Ziemi. Na szczęście podjęto wiele działań mających na celu ratowanie naturalnego środowiska polarnego: w celu zachowania naturalnego środowiska Antarktydy, w oparciu o ustalenia Naukowego Komitetu Badań Antarktyki wprowadzono zakaz zabijania, odławiania oraz niepokojenia zwierząt tam występujących. Nie wolno tam również przeprowadzać działalności gospodarczej a cały obszar Antarktyki na mocy zawartego w 1998 r. postanowienia ma zostać przekształcony w rezerwat. na terenie Arktyki utworzono już ponad 100 tysięcy km² rezerwatów, obejmujących większość Grenlandii, Alaskę i Ziemię Baffina.

---