19.09.2009r.

AUTOR:

KLASA: 1 Gimnazjum

PROGRAM: Nowa Era

TEMAT: Rodzaje i skutki oddziaływań.

CEL OGÓLNY: Poznanie rodzajów i skutków oddziaływań.

CELE OPERACYJNE: - Uczeń umie podać przykłady podstawowych i pochodnych oddziaływań;

- Uczeń umie nazwać oddziaływania, które występują w dowolnym zjawisku fizycznym;

- Uczeń zna dwa rodzaje skutków oddziaływań;

- Uczeń potrafi rozróżnić skutki oddziaływań;

- Uczeń potrafi podać przykład skutku statycznego i przykład skutku dynamicznego oddziaływań;

- Uczeń wie, że wszystkie oddziaływania są wzajemne.

METODY: Dyskusja, elementy wykładu.

FORMY PRACY: Indywidualna, zbiorowa.

PRZEBIEG LEKCJI:

Wstęp:

1. Podaję notatkę do poprzedniego tematu:

Proszę uczniów o zapisanie tego tematu lekcji, z datą poprzedniej lekcji:

Temat: Pomiar fizyczny - praca grupowa.

1. Dokładność pomiaru.

2. Dlaczego jedną wielkość mierzymy kilka razy?

3. Wartość średnia pomiaru.

4. Względna niepewność pomiaru:

,

W - względna niepewność pomiaru;

Δx - dokładność pomiaru;

- średnia wartość pomiaru.

Przy dyktowaniu tej notatki pytam uczniów, co to jest dokładność pomiaru i wartość średnia pomiaru, oraz dlaczego jedną wielkość mierzymy kilka razy?

Rozwinięcie:

2. Zapoznaję uczniów z różnymi oddziaływaniami.

Przypominam uczniom, że na lekcjach przyrody wykonywali doświadczenie polegające, na potarciu linijki lub plastikowego długopisu i przyciągania tą rzeczą skrawków papieru. Pytam, czy uczniowie pamiętają, jak nazywali oddziaływanie które zachodziło między tymi przedmiotami. Chodzi mi o oddziaływanie elektrostatyczne.

Pytam, czy potrafią wymienić inne przykłady tego oddziaływania (włosy elektryzują się przy czesaniu, gdy ściągamy sweter słychać trzask).

Mówię, że są również inne oddziaływania. Jako przykład podaję rozciąganie sprężyny i pytam, jak nazwaliby to oddziaływanie. Prawidłowo: oddziaływanie sprężyste. Pytam o inne przykłady tego oddziaływania (zginanie linijki).

Mówię, że są również inne oddziaływania. Na przykład między magnesami, które się przyciągają lub odpychają. Ponownie proszę, aby uczniowie nazwali to oddziaływanie. Prawidłowo: oddziaływanie magnetyczne.

Mówię, że jest jeszcze jedno oddziaływanie, z którym spotykamy się codziennie. Podnoszę piórnik i puszczam go, aby spadł na biurko. Pytam, co to za oddziaływanie. Prawidłowa odpowiedź: grawitacyjne.

Dyktuję pierwszy punkt nowej notatki i proszę o uzupełnienie go przy pomocy książki w czasie lekcji.

3. Mówię o skutkach oddziaływań.

Mówię uczniom, że każde oddziaływanie, o którym mówiliśmy ma swoje skutki. Mówię, że w fizyce dzielimy te skutki na dwa rodzaje:

• pierwsze, które powodują odkształcenia ciał na chwilę lub na stałe nazywamy statycznymi; podaję przykłady rozciągania sprężyny, naciskania plasteliny.

• drugie, które wiążą się ze zmianą kierunku poruszania się ciała lub z jego zatrzymaniem czy wprawieniem w ruch, nazywamy dynamicznymi; podaję przykłady kopnięcia piłki, która się nie poruszała, kopnięcia piłki w innym kierunku niż ten, z którego do nas przyleciała oraz zatrzymania lecącej do nas piłki.

Podaję drugi punkt notatki.

4. Udowadniam uczniom, że każde oddziaływanie jest wzajemne.

Pytam uczniów, czy podczas rozciągania sprężyny czujemy, że ona nas ciągnie. Prawidłowa odpowiedź: tak.

Następnie pytam, czy przy przyciąganiu lub odpychaniu magnesów tylko jeden magnes przyciąga lub odpycha, czy obydwa tam działają? Prawidłowa odpowiedź: Obydwa.

Później pytam, czy jak siedzimy na krześle, uderzymy w ławkę lub kopniemy piłkę, to czujemy, że to robimy. Tak jakby nam te rzeczy oddawały. Prawidłowa odpowiedź: tak.

Mówię, że dzieje się tak dlatego, że wszystkie oddziaływania są wzajemne, czyli w każdym oddziaływaniu działają obydwa ciała, nie tylko jedno.

Dyktuję trzeci punkt notatki.

Podsumowanie:

5. Zadanie domowe.

Zadaję uczniom zadania: 2,4/19 i 1,2/21

Zad 2/19

Podaj po dwa przykłady każdego z rodzaju oddziaływań.

Zad 4/19

Zapisz rodzaje oddziaływań, jakie występują w podanych niżej przykładach:

a) Liść spada z drzewa.

b) Gumowa piłka odbija się od podłoża.

c) Magnes przyciąga stalowe szpilki.

d) Styropianowe okruchy podczas zgarniania ich ze stołu przyczepiają się do ręki.

Zad 1/21

Wyjaśnij, kiedy skutek oddziaływania jest statyczny, a kiedy dynamiczny.

Zad 2/21

Które z wymienionych skutków oddziaływań uznasz za skutki dynamiczne, a które za skutki statyczne?

• zahamowanie samochodu przed czerwonym światłem

• rozdrobnienie kryształków soli

• złamanie linijki

• zgniecenie kawałka plasteliny

• stłuczenie porcelanowego talerza

• rozdarcie spodni

Jeżeli z całym tematem zdążę przed czasem, to puszczam uczniom film pt: „Czym zajmuje się fizyka”, który przypomni i utrwali wiadomości zdobyte przez uczniów do tej pory na lekcjach fizyki.

Notatka:

Temat: Rodzaje i skutki oddziaływań.

1. Rodzaje oddziaływań

podstawowe pochodne

- - (uczniowie uzupełniają to na podstawie - - tekstu ze strony 19 w podręczniku)

-

-

2. Skutki oddziaływań:

a) statyczne

b) dynamiczne

3. WSZYSTKIE ODDZIAŁYWANIA SĄ WZAJEMNE.

Zadanie domowe:

2,4/19 i 1,2/21

---