FARMAKOLOGIA wykład 6 (12 XI 01) LECZENIE CUKRZYCY cz. 1 - INSULINA
Działanie insuliny a...
Gospodarka węglowodanowa:
nasila transport glukozy do komórek
↑ wewnątrzkomórkowego zużytkowania glukozy
↑ syntezy glikogenu
Gospodarka lipidowa:
pobudza syntezę kwasów tłuszczowych z acetylo-CoA
nasila estryfikację i reestryfikację kwasów tłuszczowych do trójglicerydów
↑ aktywności LPL (lipazy lipoproteinowej) w tkance tłuszczowej
↓ aktywności LPL w tkance mięśniowej
Gospodarka białkowa:
↑ transportu aminokwasów do komórek
nasila syntezę białek
hamuje rozpad białek i syntezę glukozy z aminokwasów
Wskazania do stosowania insuliny:
cukrzyca typu 1 (bezwzględnie)
cukrzyca typu 2 - gdy nie działają doustne leki hipoglikemiczne
cukrzyca typu 2 - w fazie niewyrównania
cukrzyca z powikłaniami → nefropatią
cukrzyca u pacjentów z przeciwwskazaniem leków hipoglikemicznych
cukrzyca ciężarnych
okresy okołozabiegowe
pankreatektomia
Peptyd C - mało go, gdy mało insuliny endogennej
Insulinoterapia:
konwencjonalna - 2 wstrzyknięcia na dobę mieszaniny insuliny szybkodziałającej i insuliny o przedłużonym działaniu
czynnościowa - osiąganie stężenia podstawowego i poposiłkowego insuliny wielokrotnymi wstrzyknięciami
Można mieszać preparaty:
o jednakowych pH
o jednakowych buforach
tych samych składnikach konserwujących i stabilizujących
bez nadmiaru substancji przedłużających działanie
o tym samym stopniu oczyszczenia
tego samego gatunku
tego samego producenta
Humalog - insulina Lis-Pro (lizyna zamieniona z proliną)
najbardziej podobna do ludzkiej insuliny stosowanej w intensywnej insulinoterapii
działa po 5-10 minutach
bezpośrednio przed posiłkiem
szczyt działania po godzinie
INSULINOTERAPIA KONWENCJONALNA
TERAPIA SKOJARZONA MONOTERAPIA
insulina + metformina insulina + akarboza 1 lub 2 wstrzyknięcia insuliny
insulina + pochodne
sulfonylomocznika lub
kwasu benzoesowego
Im więcej wstrzyknięć w ciągu dnia - dajemy przed posiłkiem krótkodziałającą insulinę, na noc - długodziałającą
Działanie niepożądane insuliny:
hipoglikemia
insulinooporność - najczęściej wynik wady receptora dla insuliny w tkankach
lipoatrofia insulinowa
Insulinooporność nieimmunologiczna może powstawać w wyniku wielu różnych mechanizmów patofizjologicznych, np.:
Nieprawidłowa biosynteza insuliny - oporność tylko na insulinę endogenną:
nieprawidłowa struktura aminokwasowa cząsteczki insuliny,
niepełna konwersja proinsuliny do insuliny
Krążące substancje „antagonistyczne” względem insuliny:
zwiększenie stężenia hormonów lub substratów działających „antagonistyczne” względem insuliny (np. HGH, kortyzol, glukagon, aminy katecholowe, laktogen łożyskowy, wolne kwasy tłuszczowe)
Wady w tkankach docelowych - oporność na insulinę endo- i egzogenną:
wady receptorów insuliny
wady poreceptorowe