POMIARY LINIJNE

METODYKA BADANIA- badania wykonuje się taśmą krawiecką, miękką.

Pozycje wyjściowe do badań powinny być wygodne, stabilne i umożliwiające wzrokową kontrolę wykonywania czynności. Na ogół są to pozycje leżąc tyłem.

POMIARY DŁUGOŚCI- dotyczą długości względnej (ze stawem, którym badana kończyna łączy się z odpowiednią kończyną), bezwzględnej (bez ww. stawu), absolutnej (tzn. z ręką
w kończynie górnej i stopą w kończynie dolnej) i odcinkowej, która określa długość części kończyny- np. uda w kończynie dolnej albo przedramienia w górnej. Badanie powinno dotyczyć jednocześnie obu kończyn, bo tylko porównanie zdrowej kończyny z chorą pozwala na prawidłową ocenę. Warunek ten nie może być spełniony w sytuacji, kiedy obie kończyny mają nieprawidłową długość, co w praktyce klinicznej zdarza się rzadko. Wyniki zapisuje się w specjalnych tabelach i dołącza do całości dokumentacji kinezyterapeutycznej. Dokładność do jednego centymetra (np. jeżeli pomiar wynosi 87,7cm, to należy zapisać 88cm, a przy wartości 87,3-87cm).

POMIARY DŁUGOŚCI KOŃCZYN GÓRNYCH

Pomiary długości	Punkty topograficzne kośćca kończyn górnych
Długość względna	Wyrostek barkowy łopatki- wyrostek rylcowaty kości promieniowej
Długość bezwzględna	Guzek większy kości ramiennej- wyrostek rylcowaty kości promieniowej
Długość absolutna	Guzek większy kości ramiennej- opuszka (koniec) III palca
Długość ramienia	Guzek większy kości ramiennej- nadkłykieć boczny kości ramiennej
Długość przedramienia	Wyrostek łokciowy kości łokciowej-wyrostek rylcowaty kości łokciowej lub promieniowej
Długość ręki	Od środka linii łączącej oba wyrostki rylcowate kości przedramienia do końca opuszki III palca po stronie grzbietowej
Szerokość ręki	Po stronie grzbietowej- odległość między głową II i V kości śródręcza

POMIARY DŁUGOŚCI KOŃCZYN DOLNYCH

Pomiary długości	Punkty topograficzne kośćca kończyn dolnych
Długość względna	Kolec biodrowy przedni górny- kostka przyśrodkowa goleni
Długość bezwzględna	Krętarz większy kości udowej- kostka boczna goleni
Długość absolutna	Krętarz większy kości udowej- zewnętrzna krawędź stopy na wysokości kostki bocznej przy stopie w pozycji pośredniej
Długość uda	Krętarz większy kości udowej- szpara stawu kolanowego po stronie bocznej
Długość goleni	Szpara stawu kolanowego po stronie przyśrodkowej- kostka przyśrodkowa goleni
Długość stopy	Od guza piętowego po stronie podeszwowej do końca palucha
Szerokość stopy	Od głowy I kości śródstopia do głowy V kości śródstopia po stronie grzbietowej

Badanie długości kończyn wykonuje się raz lub najwyżej dwa razy podczas pobytu pacjenta w szpitalu ze względu na to, że dynamizm zmian - które dotyczą kośćca, a tym samym długości - jest niewielki. Wyjątek stanowią zmiany, które wynikają z ograniczeń w stawach kończyn.

Osobno omówienia wymaga tzw. „skrócenie czynnościowe”, które dotyczy wyłącznie kończyn dolnych. Pomiar długości bezwzględnej wykonywany w pozycji leżąc tyłem może nie wykazać różnicy przy badaniu porównawczym obu kończyn, a w pozycji stojąc przy obciążonych obu kończynach dolnych okaże się, że linia poprowadzona przez oba kolce biodrowe przednie górne nie będzie równoległa do podłoża.

Kończyna dolna po stronie chorej, albo „zapada” się w stawie biodrowym (kolec biodrowy przedni górny jest obniżony w stosunku do strony zdrowej), albo jest funkcjonalnie „za długa” (kolec biodrowy przedni górny znajduje się wyżej w stosunku do strony zdrowej).

Przy równej długości kości obu kończyn skrócenie takie może być wynikiem wrodzonego zwichnięcia stawu biodrowego, bądź ograniczenia ruchu (najczęściej odwiedzenia i przywiedzenia w tym stawie). Ponieważ skrócenie to występuje przy staniu i obciążeniu obu kończyn, nazywa się go czynnościowym. Pomiar polega na podkładaniu pod kończynę „krótszą”, służących specjalnie do tego celu, deseczek (tzw. deseczki kalibrowane o długości 1cm i 0.5cm). Jeżeli ich nie ma, można podkładać np. książki i po uzyskaniu równoległego ustawienia kolców biodrowych przednich górnych w stosunku do podłoża i prostopadłego w odniesieniu do osi długiej mierzy się grubość podkładek, która określa wielkość skrócenia.

Literatura:

1. A Zembaty, „Kinezyterapia” , tom I, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2002.

2. K. Milanowska, „Kinezyterapia”, PZWL Warszawa 2008.

---