STANISŁAW GROCHOWSKI (1542-1612)

• ur. na Mazowszu; syn Piotra Wierzbowskiego

• Grochy na Podlasiu

• uczęszczał do szkoły jezuitów w Pułtusku

• pomoc finansowa Jakuba Uchańskiego

• 1571 - w gronie słuchaczy wykładów Jakuba Wujka

• ok. 1577 - kanonik uniejowski; potem kaliski, łowicki

• 1595 - proboszcz w Czersku

• 1600 - proces z powodu paszkwilu Babie koło

• ok. 1601 - kustosz kruszwicki

• pod opieką bp. Bernarda Maciejowskiego w Krk.; Małe Piecki

• zm. 30 I 1612 w Krk

• 1588 - Krk - Kalliopea słowieńska Zygmuntowi III i Pieśni Kalliopy słowieńskiej na teraźniejsze pod Byczyną zwycięstwo

• 1598 - Krk - z łac. Hymny kościelne. Cokolwiek się ich w brewiarzach teraźniejszych znajdują i niektóre insze

• 1600 - paszkwil Babie koło, właśc. O nominacie krakowskim po śmierci ks. Radziwiłła kardynała na sejmie warszawskim w r. 1600

• tłumaczenia wierszy Jakuba Pontanusa: Wirydarz abo Kwiatki rymów duchownych o dziecięciu P. Jezusie (Krk 1607), swobodna parafraza księgi I Floridorum libri octo (De puero) z 1595r.

• autor licznych wierszy okolicznościowych

SEBASTIAN GRABOWIECKI (1543-1607)

• poeta, tłumacz

• ur. na Mszczyczynie pod Dolskiem; zm. 19 X 1607

• syn szlachcica Stanisława i Zofii z Dakszyńskich

• kształcony za granicą (wg Paprockiego)

• na dworze królewskim Zygmunta Augusta

• małżeństwo z Katarzyną Czermińską, dwórką Anny Jagiellonki

• korespondencja z cesarzem Maksymilianem (o przychylność dla PL)

• VI 1581 - sekretarz królewski (a był przeciw Batoremu)

• 1585 - Innsbruck u Ferdynanda rakuskiego

• po śmierci żony wstąpił do stanu duchownego

• ok. 1585 - proboszcz w Lemszalu (Inflanty)

• 1592 - godność opata klasztoru cystersów w Bledzewie

• 1590 - Krk - Setnik rymów duchownych

KASPER MIASKOWSKI (po 1550-1622)

• syn szlachcica Jana i Zofii Kembłan Chełkowskiej

• ur. w Smogorzewie, pod Gostyniem (Wlkp.)

• benedyktyńska szkoła w Lubiniu (?); Kolegium Lubrańskie w Poznaniu

• całe życie na wsi

• od 1571 (śmierć ojca) opieka nad młodszym rodzeństwem

• odziedziczona część Smogorzewa

• 1589 - ślub z Zofią Szczodrowską

• 1598-1603 - dzierżawa Osieku w Wlkp.; od 1603 Włoszczonawa k. Kutna

• 1607 - powrót do Smogorzewa; 22 IV 1622 - śmierć tamże

• 1608 - Kalisz - Łódź Opaleńska albo na szczęśliwy wjazd na swe biskupstwa (...) Jędrzeja Opaleńskiego biskupa poznańskiego

• 1612 - Krk - Pielgrzym wielkanocny abo rozmowa podróżnych z Jeruzalem do Emaus

• 1612 - przy Wieczerniku utrapionej Rzeczypospolitej Jana Dymitra Solikowskiego - Herkules słowieński

• 1612 - Zbiór rytmów wyd. przez Skalskiego w Krk

• 1622 - Poznań - drugie wydanie zbiorku „znowu przez autora poprawionych, rozszerzonych, na dwie części rozdzielonych”

JAN ŻABCZYC (zm. po 1629)

• z rodziny mieszczańskiej

• w I 10-leciu XVIIw. występował jako panegirysta, dworzanin Mniszchów samborsko-sanockich

• przyjaźń z rodzinami Kotnowskich i Gołuchowskich

• prawdopodobnie przebywał w ziemi czerwieńskiej, a potem osiadł z Krk

• autor Symfonii anielskich (Krk 1630) poprzednio przypisywane Duchnowskiemu i „Kalendarza wiecznego” (długo uważany za anonimowy)

• liczne wiersze okolicznościowe, zbiorek aforyzmów, maksym obyczajowych i przysłów zebrane w tomie Etyka dworskie (Krk 1615) wiele ich wydań (najczęściej anonimowo)

JAN Z KIJAN pseudonim (przełom XVI i XVIIw.)

• nieznana biografia

• twórca postaci plebejskiego bohatera, przypominającego Sowizrzała, Marchołta czy Ezopa

• autor zbioru wierszy Nowy Sowiźrzał abo raczej Nowyźrzał (ok. 1596)

• znany w 2 wersjach

• drugie wydanie ma tytuł Sowiźrzał nowy (Krk 1614)

• edycja Fraszek „Sowiźrzała nowego” (Krk 1614) - drugie, całkiem różne wydanie Fraszki nowe Sowiźrzałowe pochodzi z Krk z 1615r.

KLEMENS BOLESŁAWIUSZ (ur. w I ćw. XVII- zm. 2 II 1689 w klasztorze kaliskim)

• ur. w Bolesławiu

• w zakonie reformatów był tam profesorem i kaznodzieją

• ok. 1664 - sprawował różne urzędy w zakonie aż do 1680r.

• autor słynnego w XVIIw. utworu o charakterystycznym tytule: Przeraźliwe echo trąby ostatecznej... (Poznań 1670) wielokrotnie wznawiane

DANIEL NABOROWSKI (1573- lato 1640 w Wilnie; pochowany w Kiernowie)

• ur. w Krk; syn aptekarza Szymona Ronenberga

• po ukończeniu róznych studiów w Krk kształcił się w Wittenberdze; 1593-95 Bazylea (medycyna; ogłaszał rozprawy z tego zakresu, ded. je Wacławowi Leszczyńskiemu i Naruszewiczom, magnatom z Litwy)

• w poł. 1595r. - wyjazd do Orleanu na studia prawnicze

• 1596 - Strasburg - udzielał lekcji j. obcych (m.in. Januszowi Radziwiłłowi)

• od 1601 w Padwie - ochmistrz dworu Rafała Leszczyńskiego, z którym wspólnie pobierał lekcje w zakresie inżynierii wojskowej u Galileusza

• 1602 - powrót do kraju; osiadł na dworze J. Radziwiłła (sekretarz, lekarz)

• udział w rokoszu Zebrzydowskiego (duża rola księcia)

• 1608 - wyjechał z nim do Niemiec, Anglii (1609), Francji i Włoch - powrót jesienią 1610

• agent dyplomatyczny Radziwiłła; towarzysz w podróży do Królewca i Gdańska, bywał w Wwie

• 1620 - ślub z wdową po Piekarskim

• po śmierci Radziwiłła - przenosiny na dwór jego przyrodniego brata Krzysztofa (zaufany agen) - dyplomata do Niemiec

• do 1622 - Ryga - prowadził z Krzysztofem Białłozorem rokowania ze Szwedami o zawarcie rozejmu

• Dolatycze - opieka nad chorym przyjacielem, Salomonem Rysińskim (zm. 1625)

• 1633 - podróż na Węgry (opiekun Anny Radziwiłłowej)

• po powrocie - urząd sędziego grodzkiego w Wilnie (zamieszkał tam z rodziną)

• coraz większa rola w ruchu różnowierczym kalwinizm

• spuścizna literacka w rękopisach

• duża jej część zebrana przez Jakuba Trembeckiego w swym Wirydarzu poetyckim (1910)

• pierwsze pełne wydanie obejmujące rozproszone po sylwach wiersze poety - 1981r.

MACIEJ KAZIMIERZ SARBIEWSKI (1595-2 IV 1640 w Wilnie)

• ur. 24 II 1595 w Sarbiewie pod Płońskiem na Mazowszu

• syn szlachcia-ziemianina Mateusza i Anastazji z Milewskich

• uczył się u jezuitów w Pułtusku

• 1612 - wstąpienie do zakonu jezutów

• do 1614 - kształcił się w Akademii Wileńskiej; 1614-17 - filozofia w Braniewie (Brunsberdze)

• 1617-18 - nauczyciel poetyki w kolegium jezuickim w Krożach na Żmudzi; 1618-20 - retoryki w kolegium połockim

• 1620-22 - studia teologiczne w AW; od 1622 w Rzymie

• zbliżył się tam do literatów i osobistości związanych z dworem papieża Urbana VIII; w 1623r. uwieńczył go laurem poetyckim

• 1623 - święcenia kapłańskie; ostatnie śluby w Wilnie (1629)

• po powrocie do kraju znów uczył retoryki w Połocku, w AW (1627-33) gdzie wykładał także filozofię i teologię

• 1632 - doktorat filozofii; 1636 - teologii

• 1633-35 - dziekan wydziału teologii i filozofii

• 1635 - został kaznodzieją nadwornym króla Władysława IV, któremu towarzyszył w częstych podróżach (m.in. w 1638r. do Francji)

• popularność jego twórczości w Europie przydomek „Horacego chrześcijańskiego”

• pisał po łacinie

• 1625 - Kolonia - zbiór utworów Lyricorum libri tres; wielokrotnie wydawane za życia i po śmierci

• 1632 - edycja antwerpska; zdobiła ją karta tytułowa wg rysunku Rubensa

• zbiór (później poszerzony): panegiryki, pieśni rel., ody patriotyczne, liryki refleksyjne, epigramaty

• 1614-26 - na marginesie zajęć pedagogicznych napisał 4 rozprawy z teorii poezji:

• De perfecta poësi (O poezji doskonałej) - wyd. 1954

• De acuto et arguto (O poincie i dowcipie)

• Characteres lyrici (O rodzajach poezji lirycznej)

• De virtutibus et vitiis carminis elegiaci (O zaletach i wadach elegii)

3 ostatnie wyd. jako Wykłady poetyki (Wrocław 1958)

---