PASTERELOZA BYDŁA

(pasteurellosis bovum)

Występowanie:

• głównie w krajach ciepłych

• w Europie znacznie rzadziej

• jest samoistną zakaźną i zaraźliwą chorobą przebiegającą klinicznie wielopostaciowo

Etiologia:

Pasteurella multocida

• mała nieruchoma, krótka, G (−) pałeczka

• w preparatach barwi się dwubiegunowo

• jest tlenowcem

• rośnie w postaci zmętnienia lub osadu

• wyróżniamy typy A, B, C, D, E

Epizootiologia:

• szerzy się w stadzie w sposób łańcuchowo-kontaktowy,

• wydalany jest z organizmu prawie przez wszystkie wydzieliny i wydaliny;

• w wyniku pasaży staje się bardziej inwazyjny

• wywołuje posocznicę krwotoczną

• choroba sezonowa: wczesna jesień i wiosna

• choroba wybucha nagle

• po przechorowaniu nabyta odporność

Wrota:

• aerogennie

• per os

Patogeneza:

O.I. 1 − 4dni

• powstaje posocznica → silne uszkodzenie ukł. naczyniowego, z dużymi zmianami krwotocznymi

• obrzęk tkanek, włóknikowo-martwicowe zapalenie błon śluzowych

• liczne upadki

Objawy:

 p. nadostra - posocznicowa:

• wysoka gorączka, ciężkie objawy ogólne, apatia, przyśpieszone i słabe tętno

• nie jedzą i nie przeżuwają, śluzawica jest sucha i gorąca

• ↓ ruchy żwacza, ↓ perystaltyka jelit, ↓ oddawanie kału

• krwotoczne zapalenie trawieńca i jelit cienkich

• surowicze obrzęki (głowa, gardło, szyja)

• biegunka lub objawy kolkowe, kał może zawierać domieszkę włóknika lub krwi

• silna duszność z powodu niedomogi krążenia i obrzęku płuc

• pienisto-krwawy płyn z nosa oraz sino-czerwone zabarwienie spojówek

• śmierć w ciągu 6−14 godz.

 p. obrzękowa:

• zapalne obrzęki: tkanki łącznej podskórnej i podśluzowej w okolicy powiek, śluzawicy, krtani, gardła, szyi, przedpiersia, czasem kończyn i sromu

• łzawienie, ślinotok, trudności w połykaniu i duszność

• ciężkie objawy ogólne oraz zapalenie jelit

• szybkie zejście śmiertelne

 p. płucna:

• nasilające się krupowe zapalenie płuc,

• włóknikowe zapalenie opłucnej,

• śmierć w 3−8 dniu

AP:

 p. posocznicowa: zmiany typowe dla posocznicy krwotocznej

• krwotoczne zapalenie trawieńca i jelit → włónikowo-martwicowe

• liczne wybroczyny i wylewy krwawe

• wątroba i nerki silne zwyrodniałe

• węzły marmurkowe i obrzękłe

• nieżyt dróg oddechowych

 p. obrzękowa:

• zmiany krwotoczne wyrażone jeszcze w jelitach

• zapalne obrzęki okolicy gardła i szyi

• język − obrzękły, powiększony, tęgi, siny surowiczo nacieczony

• w jamach ciała znacznie zwiększona ilość płynu surowiczego z domieszką krwi

• błona śluzowa zmieniona zapalnie

• krwotoczne zapalenie trawieńca i jelit cienkich

 p. płucna:

• zmiany posocznicowe

• włóknikowe (krupowe) zapalenie płuc - płuca mają pstry, marmurkowaty wygląd

• surowiczo-włóknikowe zapalenie opłucnej

• oskrzela - czerwonawy płyn, żółtoszare skrzepy włóknika

• opłucna i bł. śluzowe dróg oddechowych - wybroczyny

• surowiczo-krwisty wysięk w jamach opłucnowych

• rozległe suche, serowate ogniska martwicy

D. różnicowa:

• wąglik

• piroplazmoza

• ksiegosusz

• zakażenia beztlenowcami

• zaraza płucna bydła

Bad. laboratoryjne:

• badania mikrobiologiczne

Zapobieganie i zwalczanie:

• odpowiednie żywienie

• mikroklimat pomieszczeń

• podawanie surowic i szczepionek ???

• choroba podlega urzędowemu zwalczaniu

Piśmiennictwo:

1. wykłady − Epizootiologia ???

2. Kaszubkiewicz Cz.: „Patogeneza i anatomia patologiczna chorób zakaźnych zwierząt”, Wrocław 1990, skrypt nr 356