Zasada Nullum Crimen sine lege- nie ma przestępstwa bez ustawy Jest to jedna z najważniejszych zasad prawa karnego, jest istotnym składnikiem idei państwa prawa. Zasada ta sformułowana jest również w bardziej rozbudowanej formie jako Nullum crimen nulla poena sine lege poenali anteriori. Wynikają z niej szczegółowe przesłanki :
- prawo karne musi być prawem pisanym i zwartym w ustawie " nullum crimen sine lege scripta"
- przepisy karne musza opisywać przestępstwo w sposób maksymalnie dokładny "nullum crimen sine lege certa"
- nie dopuszczalne jest stosowanie analogii na niekorzyść oskarżonego
- ustawa karna wprowadza-jąca odpowiedzialność lub ja zaostrzająca nie może działać wstecz "nullum crimen sine lege praevia - lex retro non agit"
- kara za przestępstwo musi być określona we wcześniej przewidzianej i wydanej ustawie "nulla poena sine lege"

1. Definicja przestępstwa i wykroczenia skarbowego

Przestępstwem skarbowym jest czyn zabroniony przez Kodeks pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności art53par2KKS Wykroczeniem skarbowym jest czyn zabroniony przez Kodeks pod gróźb a kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli Kodeks tak stanowi art53par3KKS

Różnica pomiędzy przestęps twem a wykroczeniem skarbowym

Zasadnicza różnica między przestępstwem skarbowym a wykroczeniem skarbowym tkwi: po pierwsze w odmienności grożącej kary tj. za przestępstwo skarbowe grozi grzywna wymierzana w stawkach dziennych, kara ograniczenia wolności lub kara pozbawienia wolności, zaś za wykroczenie skarbowe grozi grzywna wymierzana kwotowo, chociaż w praktyce może się zdarzyć, że grzywna za wykroczenie będzie wyższa od kary grzywny orzeczonej za przestępstwo, po drugie w wielkości kwoty uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartości przedmiotu czynu, wyznaczając jednocześnie stopień społecznej szkodliwości, od której zależy typizacja czynu jako przestępstwo lub jako wykroczenie skarbowe.

2. Formy stadialne i formy zjawiskowe popełnienia przestępstwa i wykrocze nia skarbowego - definicje, karalność. Formy stadialne wewnętrzne: zamiar-niekaralny. Formy stadialne zewnętrzne:•Przygotowanie- zachodzi, gdy sprawca w celu popełnienia czynu zabronionego podejmuje czynności, mające stwarzać warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do dokonania. Przygotowanie może mieć charakter personalny (gdy sprawca wchodzi w porozumienie z inną osobą) lub rzeczowy (gdy zbiera informacje, narzędzia, bądź środki konieczne do dokonania czynu zabronionego). Karalność: nie jest karalne z jednym wyjątkiem. Uzyskiwanie lub przysposabianie środków w celu sfałszowania znaków akcyzy lub upoważnienia do odbioru banderol akcyzowych. •Usiłowanie- zachodzi, gdy zaistnieje stan, który wywołuje konkretne zagrożenie dla dobra prawnego, a nie zagrożenia abstrakcyjne. Usiłowanie dzielimy na udolne (sprawca nie dokonał przestępstwa skarbowego, chociaż to było możliwe) i nieudolne (sprawca nie uświadamia sobie, że dokonanie przestępstwa jest niemożliwe z uwagi na brak przedmiotu nadającego się do dokonania przestępstwa lub użycie środka nie nadającego się do dokonania przestępstwa). KARALNOŚĆ: w przypadku, gdy przestępstwo jest zagrożone karą 1 roku pozbawienia wolności, usiłowanie jest zawsze karalne. Jeżeli kara nie przekracza 1 roku to odpowiedzialność za usiłowanie jest wyjątkowa i przewidziana w 4 przypadkach (nieprawdziwe dane, akcyza, dokument celny, dewizy) •Dokonanie - następuje, gdy sprawca przestępstwa bądź wykroczenia skarbowego swoim zachowaniem zrealizował wszystkie ustawowe znamiona czynu zabronionego.KARALNOŚĆ: w przypadku przestępstw i wykroczeń skarbowych dokonanie jest karalne.

Formy zjawiskowe sprawcze:

•Sprawstwo pojedyncze

•Współsprawstwo

•Sprawstwo kierownicze

•Sprawstwo polecające

•Odpowiedzialność reprezentanta

Formy zjawiskowe nie sprawcze:

•Podżeganie

•Pomocnictwo

KARALNOŚĆ: w przypadku przestępstw skarbowych wszystkie formy sprawcze są zawsze karane.

3. Okoliczności wyłączają ce winę - definicje

Niepoczytalność polega na tym, że sprawca z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego czy innego zakłócenia czynności psychicznych nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem. W takiej sytuacji sprawca nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lecz tylko po prostu czyn zabroniony. Przepis art11KKS określa wpływ świadomości sprawcy w chwili popełnienia czynu zabronionego na zakres jego odpowiedzialności karnej.

Błędem jest rozbieżność miedzy świadomością sprawcy o rzeczywistości a obiektywną rzeczywistością. Przy błędzie sprawca jest w chwili czynu poczytalny, jednakże w konkretnym wypadku na skutek przyczyn wewnętrznych bądź zewnętrznych świadomość sprawcy o rzeczywistości jest mylna. KKS w art10par1-5 rozróżnia 3 rodzaje błędu: 1)błąd co do okoliczności stanowiącej zmianę czynu zabronionego typu zasadniczego, kwalifikowanego lub uprzywilejowanego art10par 1-2KKS 2)błąd co do oceny prawnej czynu art10par4 KKS 3)błąd co do okoliczności wyłączającej bezprawność art10par3KKS

Rozkaz- (art. 20 § 2 KKS odwołuje do art. 318 KK) - dotyczy jedynie przestępstw skarbowych

Nieletniość

4. Katalog kar za przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe - z

omówieniem ich istoty

Karami za przestępstwa skarbowe są (art22par1KKS):

kara grzywny w stawkach dziennych;Kara grzywny jest przewidziana w KKS za przestępstwa skarbowe bądź jako jedyna kara bądź jako kara orzekana obok kary pozbawienia wolności lub kary ograniczenia wolności. Karę grzywny wymierza się w stawkach dziennych w wysokości co najmniej 10stawek do 720stawek art23par1KKS. Jednakże w przypadku kary nadzwyczajnie obostrzonej lub kary łącznej grzywna może wynosić 1080stawek dziennych. Ustalając wysokość stawki dziennej sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Stawka dzienna nie może być niższa od 1/30części minimalnego wynagrodzenia i nie może przekraczać jej czterystukrotności art23par3KKS. Progi wysokości górnego zagrożenia karą grzywny według KKS:

-120 stawek dziennych

-180 stawek dziennych

-240 stawek dziennych

-360 stawek dziennych

-480 stawek dziennych

-720 stawek dziennych

kara ograniczenia wolności;

W prawie karno skarbowym jest ona całkiem odosobniona, bo tylko jeden raz została wprowadzona do sankcji karnej art110KKS.Poza tym przypadkiem kara ograniczenia wolności może być wymierzona:

-w razie nadzwyczajnego zaostrzenia kary za przestępstwa skarbowe zagrożone tylko kara grzywnyart38par1pkt1i2KKS

-w przypadku zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary, jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone karą pozbawienia wolności art36par1pkt1KKS

Zasady wymiaru kary ograniczenia wolności zostały unormowane w art26KKS.Stanowi on o dopuszczalności zmiany kary pozbawienia wolności na karę ograniczenia wolności par1. Wskazuje na ograniczenia w tym zakresie par3. Uzależnia także wymierzenie wspomnianej kary od uiszczenia w całości w wyznaczonym terminie należności publicznoprawnej, o ile w związku z popełnieniem przestępstwa skarbowego nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej, a tej wymaganej należności nie uiszczonopar2. Nałożenie tego obowiązku jest obligatoryjne.

Kara ograniczenia wolności wymierzana jest w miesiącach na okres od miesiąca do 12 miesięcy. W czasie odbywania tej kary skazany nie może bez zgody sądu zmienić miejsca stałego pobytu. Ma również obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary art34par2KKSkazany jest zobowiązany pracować za niższe niż zwykle wynagrodzenie(potrącenie 10-25%) w dotychczasowym miejscu pracy lub w zakładzie wyznaczonym przez sąd bądź też zostaje zobowiązany do świadczenia pracy nieodpłatnie na cele publiczne. Sąd tez może zobowiązać skazanego do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przestępstwem. Wymierzając karę ograniczenia wolności sąd nakłada na skazanego obowiązek wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne wskazanej przez sąd w wymiarze 20-40godzin w stosunku miesięcznym.

Kara ograniczenia wolności orzekana jest w sankcji alternatywno-komulatywnej z karą grzywny do 360stawek dziennych. Sankcja ta w KKS występuje w różnych konfiguracjach w szczególności:

-kara grzywny do 720stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności albo obie kary łącznie

- kara grzywny do 720stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności do lat3albo obie kary łącznie

- kara grzywny do 720stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności do lat2albo obie kary łącznie

- kara grzywny do 720stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności do1rokalbo obie kary łącznie

- kara grzywny do 240stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności do lat2albo obie kary łącznie

-kara grzywny do 360stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności albo obie kary łącznie

kara pozbawienia wolności.[Author ID1: at Mon Jan 12 13:03:00 2009 ]

W KKS 36 przestępstw jest zagrożonych karą pozbawienia wolności. Maksymalny oraz minimalny wymiar kary pozbawienia wolności reguluje art27KKS-okresla on tez zasady wymiaru tej kary. Karę pozbawienia wolności można ponieść tylko za popełnienie przestępstwa skarbowego. Karę tę wymierza się w dniach, miesiącach i latach. Jeżeli Kodeks nie stanowi inaczej, dolna granica wynosi 5dni a górna 5lat. Jeżeli chodzi o nadzwyczajne obostrzenie kary, to kara pozbawienia wolności nie może przekroczyć 10lat art28par2KKS.Przy wymiarze kary łącznej dolna granica kary to najwyższa z kar wymierzonych. Górna granica to suma kar, nie może ona jednak przekroczyć 15lat pozbawienia wolności art39par1KKS. Przepis art38KKS określa maksymalne granice kar wolnościowych nadzwyczaj- nie obostrzonych. Są one uzależnione od wysokości zagrożenia ustawowego za określone przestępstwo skarbowe. Ich zastosowanie nie wyłącza wymierzenia także kary grzywny grożącej za dane przestępstwo par1.

KKS kare pozbawienia wolności przewiduje w odniesieniu do przestępstw skarbowych o dużym stopniu szkodliwości społecznej. Dolna granica pozbawienia wolności wynosi 5dni a najwyższa 5lat i występuje w kilku pułapach: do1roku,do2lat, do3lat, do5lat.KKS przewiduje różne różne schematy sankcji karnych za przestępstwa skarbowe: sankcje proste z karą grzywny i sankcje alternatywno-komulatywne.

4) Kara aresztu wojskowego -najkrócej 5 dni, najdłużej 2 lata

Karą za wykroczenia skarbowe jest kara grzywny określana kwotowo(art47par1KKS)

grzywna kwotowa od 1/10 minimalnego wynagrodzenia do 20 x minimalnego wynagrodzenia

5.Instytucja odpowiedzial ności posiłkowej

Istotą jest osobista odpowiedzialność majątkowa osoby trzeciej za grzywnę wymierzoną sprawcy przestępstwa skarbowego oraz za ściągnięcie równowartości przedmiotów objętych przepadkiem. Instytucja ta nie dotyczy wykroczeń skarbowych. W przypadku kilku podmiotów odpowiedzialnych posiłkowo - odpowiedzialność solidarna.

Przesłanki materialno prawne:

•Odpowiedzialności posiłkowej za grzywnę wymierzoną sprawcy przestępstwa oraz za równowartość przedmiotów objętych przepadkiem

•Zwrotu przez podmiot odpowiedzialny posiłkowo korzyści majątkowej (w całości lub w części) uzyskanej z przestępstwa skarbowego (zwrot na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego)

Obligatoryjnie czyni się osobę trzecią - osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej - odpowiedzialnym posiłkowo - w całości lub w części - za grzywnę wymierzoną sprawcy przestępstwa skarbowego oraz za orzeczony środek kary w postaci ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów, gdy:

•Sprawca przestępstwa skarbowego jest zastępcą ww. podmiotu prowadzącym jego sprawy jako pełnomocnik, zarządca, pracownik lub działający w jakimkolwiek innym charakterze(reprezentant)

•Zastępowany podmiot odniósł lub mógł odnieść z popełnionego przestępstwa jakąkolwiek korzyść majątkową.

WYŁĄCZENIE PODMIOTOWE (art. 25 § 1 KKS) - nie dotyczy państwowych jednostek budżetowych (jednostki sektora finansów publicznych - jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze)

Następuje jedynie wówczas, gdy skazany nie zapłaci grzywny w terminie i zostanie stwierdzone, że nie jest możliwe jej ściągnięcie w drodze egzekucji (art. 184 KKS)

Odpowiedzialność posiłkowa nie obciąża spadku.

Odpowiedzialność posiłkowa nie wygasa:

•W razie śmierci skazanego (sprawcy) po uprawomocnieniu się orzeczenia o nałożeniu odpowiedzialności posiłkowej;

•Jeżeli kary grzywny lub środka karnego w postaci ściągnięcia równowartości przepadku przedmiotów nie wykonano wobec skazanego z powodu jego nieobecności w kraju.

6. Katalog środków karnych za przestępstwa i wykroczenia skarbowe z

omówieniem ich istoty

 Środkami karnymi za przestępstwa skarbowe są: a rt22par2KKS

  1) dobrowolne poddanie się odpowiedzialności;

2) przepadek przedmiotów;

Jest to środek karny o charakterze restrykcyjno-prewencyjnym. Polega on na przejęciu określonych przedmiotów powiązanych z popełnionym przestępstwem skarbowym bądź wykroczeniem skarbowym na własność Skarbu Państwa art31pa4 i art49par1KKS. O zastosowaniu środka decyduje sąd. Przepadek przedmiotów może być orzeczony również tytułem środka zabezpieczającego.

3) ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów;

Ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów czynu zabronionego następuje wtedy, gdy w momencie orzekania skazującego wyroku nie jest możliwe orzeczenie przepadku rzeczy, gdyż przedmiot czynu zabronionego już nie istnieje lub nie jest dostępny, bo jest ukryty czy wywieziony za granicę lub objęty skuteczną interwencją. W takim wypadku dla zabezpieczenia publicznego interesu finansowego, można orzec ściągnięcie równowartości tego przedmiotu. Jeżeli równowartości nie można dokładnie określić, oznacza się ją w przybliżeniu.

  4) przepadek korzyści majątkowej;

4a)ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku korzyści majątkowej;

  5) zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej,

Celowe jest ograniczenie określonej aktywności gospodarczej sprawcy przez orzeczenie terminowego środka karnego (od roku do5lat art34par4KKS) bądź bezterminowego środka zabezpieczającego art22par3pkt7KKS. W tym ostatnim przypadku sąd uchyla zakaz, jeżeli ustały przyczyny jego orzeczenia art43par5KKS. Zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej można orzec tylko wtedy, gdy Kodeks tak stanowi art34par1KKS. Sąd może orzec taki zakaz w następujących przypadkach: zastosowania przez sąd w stosunku do sprawcy przestępstwa skarbowego nadzwyczajnego obostrzenia kary art38par1i2KKS, skazania przestępcy za jedno z przestępstw skarbowych, enumeratywnie wyliczonych w art.34par2KKS.

wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska;

Nadużycie stanowiska lub zawodu to wykonywanie ich w niewłaściwy sposób, prowadzący do zagrożenia lub naruszenia dóbr chronionych prawem, a także umyślne zachowanie naruszające reguły i zasady sztuki wykonywanego zawodu. Nadużycie zawodu jest wykorzystaniem wiążących się z tym zawodem uprawnień lub okazji w celach sprzecznych z zasadami tego zawodu. Zakaz ten jest orzekany na okres od roku do 5lat art34par4KKS.

  6)   podanie wyroku do publicznej wiadomości;

Podanie wyroku do publicznej wiadomości może być orzeczone przez sąd w uzasadnionych wypadkach art35KKS.Wyrok jest podawany do wiadomości w sposób przez sąd określony. Środek ten można orzekać w związku z którąkolwiek karą orzeczoną przez sąd i w związku z każdym rodzajem przestępstwa skarbowego. Orzekanie tego środka jest zawsze fakultatywne. Wykonanie tego środka karnego następuje na podstawie przepisów KKW. Sposób podania wyroku do publicznej wiadomości sąd określa postanowieniem, jeżeli nie określono tego w wyroku. Na odnośne postanowienie przysługuje zażalenie art. 197par1i2KKW

7)   pozbawienie praw publicznych;

Obejmuje utratę czynnego i biernego prawa wyborczego do organów władzy publicznej, organów samorządu zawodowego lub gospodarczego. Obejmuje także utratę prawa do udziału w wymiarze sprawiedliwości oraz do pełnienia funkcji w organach i instytucjach państwowych i samorządu terytorialnego lub zawodowego. Obejmuje utratę posiadanego stopnia wojskowego i powrót do stopnia szeregowego oraz utratę orderów, odznaczeń, tytułów honorowych. Pozbawienie praw publicznych można orzec tylko wtedy, gdy Kodeks tak stanowi art34par1KKS.

 8)   środki związane z poddaniem sprawcy próbie:

a)  warunkowe umorzenie postępowania karnego,

b)  warunkowe zawieszenie wykonania kary,

c)  warunkowe zwolnienie.

Środki karne orzekane za wykroczenia skarbowe art47par2KKS:

1) dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

2) przepadek przedmiotów

3) ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów

7. Instytucje zezwalające na zaniechanie ukarania sprawcy - przesłanki

stosowania.

-czynny żal art16KKS

Czynny żal w prawie karnym obejmuje najogólniej każde dobrowolne zachowanie sprawcy, przejawiające się w odstąpieniu od czynu, zapobieżeniu nastąpienia jego skutku oraz w czynieniu starań o zapobieżenie skutkowi. Obejmuje on też takie dobrowolne zachowanie sprawcy po dokonaniu przestępstwa, które odpowiada ustawowym warunkom czynnego żalu określonego w części szczególnej KK, a także obejmuje w szczególności dobrowolne naprawienie wyrządzonej szkody oraz szczere ujawnienie organom procesowym wszystkich istotnych okoliczności popełnionego przestępstwa. Czynny żal zakłada dobrowolność zapobieżenia skutkowi czynu. Sprawca zdaje sobie sprawę z możliwości dopuszczenia do powstania skutku, lecz chce aby skutek nie nastąpił. Zachowanie sprawcy powinno dlatego cechować się dobrowolnością. Zachowanie sprawcy wypełniającego znamiona czynnego żalu powinno jednocześnie być podjęte w interesie naruszonego lub narażonego przez niego dobra. Instytucja czynnego żalu zapewnia bezkarność sprawcy(lub podżegacza i pomocnika) każdego przestępstwa i wykroczenia skarbowego jeżeli przed organem powołanym do ścigania ujawni on całą prawdę o czynie zabronionym i o okolicznościach jego popełnienia, a gdy nie popełnił go sam również o wszystkich znanych mu osobach które brały udział w popełnieniu czynu zabronionego. Czynny żal może przybrać dwie postacie: czynnego żalu skutecznego lub czynnego żalu nieskutecznego. Skuteczny czynny żal zachodzi wówczas gdy sprawca odstąpił od dokonania lub zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego i powoduje również bezkarność usiłowania. Nieskuteczny czynny żal zachodzący przy bezskutecznych staraniach sprawcy zapobiegnięcia skutkowi, nie zwalnia od odpowiedzialności a jedynie upoważnia sąd do zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary.

-dobrowolne poddanie się karze

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności jest środkiem prawnym stosowanym w drodze zawarcia swoistej umowy między sprawcą a organem procesowym. Aby środek ten stał się skuteczny, konieczne jest jednak zezwolenie sądu na jego zastosowanie. W procedurze dotyczącej zastosowania tego środka wyróżnia się 2 fazy: negocjacyjna i decyzyjną. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności polega na uiszczeniu w całości wymaganej należności publicznoprawnej, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie tej należności; na uiszczeniu przez sprawcę co najmniej kwoty odpowiadającej najniższej karze grzywny grożącej za dany czyn zabroniony, a jeżeli czyn jest zagrożony obligatoryjnym przepadkiem przedmiotów-na wyrażeniu zgody na ich przepadek lub uiszczeniu równowartości tych przedmiotów oraz uiszczeniu co najmniej zryczałtowanej równowartości kosztów postępowania art17par1pkt1-4KKS. W zakresie dobrowolnego poddania się odpowiedzialności można odstąpić od przepadku przedmiotów oraz od ściągnięcia równowartości, jeżeli zachodzą warunki nadzwyczajnego złagodzenia kary art36KKS lub warunki określone w art143par3KKS.

-odstąpienie od wymierzenia kary Odstąpienie od wymierzenia kary jest instytucją stosowaną w KKS zarówno do przestępstw skarbowych jak i do wykroczeń skarbowych art19KKS.Odstapienie od wymierzenia kary może być nazwane sadowym prawem łaski gdyż stosuje je sąd według uznania w wypadkach przewidzianych w ustawie. Wyrok w którym orzeka się odstąpienie od wymierzenia kary nie jest wyrokiem uniewinniającym. Odstąpienie od wymierzenia kary wymaga uprzedniego ustalenia że sprawca winien jest popełnienia przestępstwa skarb. albo wykroczenia skarb. Jeżeli w związku z przestępstwem skarb lub wykroczeniem skarb. Nastąpiło uszczuplenie lub narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej, sąd może odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego wymienionego w art22par2pkt2-6albo w art47par2pkt2i3 tylko wtedy gdy ta wymagalna należność została w całości uiszczona przed wydaniem wyroku. KKS pozwala sądowi na odstąpienie od wymierzenia kary wobec sprawcy przestępstwa skarbowego zagrożonego karą pozbawienia wolności nieprzekraczająca 3lat lub karą łagodniejszą, w sytuacji gdy stopień społecznej szkodliwości czynu nie jest znaczny albo wobec sprawcy wykroczenia skarb. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie ze względu na charakter i okoliczności wykroczenia, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz jego zachowanie się po popełnieniu wykroczenia.

8.Nadzwyczajne obostrze- nie kary za przestępstwa skarbowe. Nadzwyczajne obostrzenie kary stanowi instytucję prawa karnego materialnego. Polega ona najogólniej na wymierzeniu kary powyżej górnej granicy zagrożenia przewidzianego w sankcji danego przepisu karnego. Nadzwyczajne obostrzenie kary w prawie karnym skarbowym stosuje się obligatoryjnie, jeżeli zachodzi jedna z wskazanych przesłanek:

A recydywa specjalna art37par1pkt4KKS,

B sprawca przestępstwa skarbowego popełnił czyn, działając w zorganizowanej grupie lub związku mającym na celu popełnienie przestępstwa skarbowego art37par1pkt5KKS

C sprawca uczynił sobie z popełnienia przestępstwa skarbowego stałe źródło dochodu art37par1pkt2KKS

D wartość przedmiotu (lub wysokość uszczuplonej należności publicznoprawnej) w przypadku umyślnego przestępstwa skarbowego jest duża art37par1pkt1KKS

E ciąg przestępstw skarbowych art37par1pkt3KKS

F jeżeli działanie sprawcy lub choćby jednego ze współsprawców znamionowało użycie przemocy lub groźbę natychmiastowego jej użycia art37par1pkt6KKS

G doprowadzenie innej osoby do popełnienia przestępstwa skarbowego w wyniku wykorzystania stosunku zależności lub krytycznego położenia art37par1pkt7KKS

A recydywa specjalna art37par1pkt4KKS różni się od recydywy specjalnej w KK art64, gdyż przy recydywie z KKS chodzi m.in. oto aby drugie przestępstwo umyślne było przestępstwem skarbowym, a ponadto przestępstwa nie mają być podobne tylko tego samego rodzaju, czyli ma to być zamach na ten sam rodzaj finansowego interesu publicznoprawnego.

B popełnienie przestępstwa skarbowego w zorganizowanej grupie przestępczej wymaga świadomości sprawcy, że popełnia przestępstwo w zespole co najmniej 3osób. Sprawca to także podżegacz i pełnomocnik. Niezbędna jest jednoczesna cecha pewnej trwałości współdziałających osób.

C czynienie sobie przez sprawce stałego źródła dochodu z popełnienia jakiegokolwiek przestępstwa skarbowego nie oznacza, że jest to zajęcie sprawcy jedyne lub zawodowe. Może być to źródło współistniejące z innymi, byleby miało charakter stały, a nie sporadyczny.

D duża wartość to wartość przekraczająca w momencie czynu pięćsetkrotność minimalnego wynagrodzenia. Umyślność przy popełnieniu przestępstwa skarbowego obejmuje świadomość sprawcy lub możliwość przewidzenia, że wartość przedmiotu przestępstwa lub uszczuplenie należności publicznoprawnej są duże. Samo narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej nie wystarcza, musi ono faktycznie nastąpić.

F użycie przemocy powinno charakteryzować się dwoma elementami: powinno mieć jednoznacznie określony cel, którym jest przełamanie woli oporu innej osoby oraz użycie przemocy powinno się wyrażać co najmniej w naruszeniu nietykalności cielesnej tej osoby. Drugim ze środków przymusu jest groźba natychmiastowego użycia przemocy, która powinna polegać na grożeniu drugiej osobie słownie lub przez inne zachowanie sprawcy, przy czym spełnienie groźby ma nastąpić natychmiast tj.w krótkim czasie po jej wyrażeniu.

G nadużycie stosunku zależności można zdefiniować jako wykorzystanie nadrzędności wynikającej czy to ze stosunku prawnego czy tez ze stosunku faktycznego. Taki stosunek nie musi mieć charakteru trwałego ale powoduje iż dana osoba posiada możliwość wpływu na położenie prawne, społeczne, ekonomiczne drugiej osoby. Wykorzystanie krytycznego położenia oznacza skorzystanie ze sploty okoliczności w jakich obecnie znajdują się doprowadzający i doprowadzany.

9. Nadzwyczajne złagodzenie kary

Polega na wymierzeniu sprawcy przestępstwa kary poniżej dolnego progu ustawowego zagrożenia. Przesłanką uzasadniającą przedmiotową decyzję sądu jest naprawienie wyrządzonej szkody i postawa sprawcy który wykazuje dużą aktywność w dążeniu do jej naprawienia mimo iż w istocie nie przynosi to oczekiwanego rezultatu.

-Niewiele w KKS samoistnych podstaw do zastosowania tej instytucji (brak ich w przepisach art. 36 KKS) - art. 20 § 2 KKS recypuje przepisy art. 60 § 1 i § 2 KK;

-Przesłanki stosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary - art. 60 § 1 KK - wypadki przewidziane w ustawie + młodociany i art. 60 § 2 KK - zawsze, gdy sąd uzna to za konieczne).

-Wypadki przewidziane w KKS: art. 10 § 5 KKS - nieusprawiedliwiony błąd co do prawa i kontratypu; art. 11 § 2 KKS - poczytalność ograniczona; specyficzny przypadek - art. 77 § 4 KKS)

-Pozostałe podstawy prawne „przejęte” z KK: usiłowanie nieudolne; nieskuteczny czynny żal przy usiłowaniu; nieskuteczny czynny żal współdziałającego; pomocnictwo; współdziałający, którego nie dotyczy okoliczność osobista wpływająca na wyższą karalność; podżegacz i pomocnik, gdy czynu głównego nawet nie usiłowano dokonać

-W zasadzie stosowane przez sąd fakultatywnie

Wyjątkowo - obligatoryjne nadzwyczajne złagodzenie kary dla tzw. „MAŁEGO ŚWIADKA KORONNEGO” (ART. 36 § 3 KKS)

przesłanki: sprawca współdziałający z inną osobą lub osobami w popełnieniu przestępstwa skarbowego ujawnił przed organem postępowania przygotowawczego wszystkie istotne informacje dotyczące tych osób oraz okoliczności jego popełnienia;

wyłączenia podmiotowe - nie stosuje się nadzwyczajnego złagodzenia:

-gdy sprawca wezwany do złożenia wyjaśnień lub zeznań, nie potwierdził w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe ujawnionych przez siebie informacji;

-wobec: sprawcy kierowniczego, sprawcy polecającego, prowokatora

10. Przedawnienie

Kodeks karny skarbowy dzieli przedawnienie na dwa rodzaje:

- przedawnienie karalności

- przedawnienie wykonywania kary

Przedawnienie jest jedną z negatywnych przesłanek procesowych, która uniemożliwia kontynuowanie prowadzonego postępowania karnego skarbowego.

Przestępstwo skarbowe przedawnia się:

- Po 5 latach, gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą lat 3.

- Po 10 latach, gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata. 

Ustaje także karalność przestępstwa skarbowego, jeżeli nastąpiło przedawnienie należności publicznoprawnej uszczuplonej, bądź narażonej na uszczuplenie. Natomiast bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu należności publicznoprawnej lub narażeniu na jej uszczuplenie rozpoczyna się z końcem roku, w którym upłynął termin płatności należności albo powstał dług celny. Jednocześnie, gdy z dokonaniem przestępstwa łączy się określony skutek to bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od czasu wystąpienia skutku.Okres przedawnienia wykroczenia skarbowego jest krótszy, i wynosi 1 rok od jego popełnienia. Zasady obliczenia biegu przedawnienia wykroczenia skarbowego polegającego na uszczupleniu należności publicznoprawnej lub narażeniu na uszczuplenie są takie same jak przy przestępstwach skarbowych. Okres przedawnienia karalności wykroczenia skarbowego przedłuża się o 2 lata, gdy wszczęto przeciwko danej osobie przed upływem okresu przedawnienia postępowanie karne skarbowe.

11. Finansowe i niefinansowe organy dochodzenia i ich właściwość

Organy postępowania przygotowawczego:

- finansowe: urząd skarbowy, inspektor kontroli skarbowej, urząd celny (nadrzędne - izba skarbowa, izba celna, Minister Finansów)

- niefinansowe: Straż Graniczna, Policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Żandarmeria Wojskowa, Centralne Biuro Antykorupcyjne (nadrzędne - prokurator; prokurator wojskowy) (art. 53 § 37 - 39 KKS)

Przeważnie postępowanie przygotowawcze prowadzą finansowe organy postępowania. Mogą je prowadzić „także” niefinansowe organy postępowania przygotowawczego. W sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe żołnierzy - Żandarmeria Wojskowa. Niefinansowe organy postępowania przygotowawczego (oprócz Żandarmerii Wojskowej i CBA) mogą przekazać wszczętą sprawę właściwemu finansowemu organowi postępowania przygotowawczego.

12. Strony procesowe w postępowaniu w sprawach o przestępstwa i

wykroczenia skarbowe

Postępowanie w sprawach o przestępstwo skarbowe:

-oskarżyciel publiczny

-oskarżony

-podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej

-interwenient

Postępowanie w sprawach o wykroczenie skarbowe:

-oskarżyciel publiczny

-oskarżony

-interwenient

13. Typy postępowań w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe

1.Postepowanie mandatowe
Postępowanie mandatowe , możliwe jest tylko w sprawie o wykroczenie skarbowe. Postępowanie prowadzi finansowy organ postępowania przygotowawczego (urząd skarbowy), bądź niefinansowy organ postępowania przygotowawczego, jeżeli Kodeks tak stanowi. Jest to wyjątek od zasady orzekania przez sąd w sprawach karnych skarbowych.

2. Dobrowolne negocjacje

Przed wniesieniem aktu oskarżenia, jeżeli są spełnione warunki przewidziane w Kodeksie, sprawca może złożyć w finansowym organie postępowania przygotowawczego (urzędzie skarbowym) na piśmie lub do protokołu wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Zgłaszając wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności sprawca jest obowiązany:
- uiścić należność publicznoprawną, jeżeli czyn polegał na uszczupleniu należności podatkowej,
- wpłacić tytułem grzywny kwotę odpowiadającą co najmniej 1/3 minimalnego wynagrodzenia, a za wykroczenie skarbowe 1/10 minimalnego wynagrodzenia,
- wyrazić zgodę na przepadek przedmiotów lub ściągnięcie ich równowartości,
- uiścić równowartość kosztów postępowania wynoszącą: dla przestępstwa skarbowego 1/10 minimalnego wynagrodzenia oraz dla wykroczenia skarbowego 1/12 tego wynagrodzenia.

3. Postępowanie na zasadach ogólnych.
Jest to postępowanie karne skarbowe toczące się na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego ze zmianami wynikającymi z Kodeksu karnego skarbowego. W ramach procedur postępowania karnego skarbowego prowadzonych przez urząd skarbowy na zasadach ogólnych można wyodrębnić:
- postępowanie uproszczone zakończone wniesieniem aktu oskarżenia przez finansowy organ dochodzenia,
- postępowanie zwykłe zakończone wniesieniem aktu oskarżenia przez prokuratora do sądu,
- postępowanie w stosunku do nieobecnych (stosowane wówczas kiedy sprawca czynu przebywa stale za granicą albo nie można ustalić jego miejsca pobytu).

14. Postępowanie mandatowe

Postępowanie mandatowe jest prowadzone przez finansowy albo niefinansowy organ postępowania przygotowawczego jedynie w sprawach o wykroczenia skarbowe, jedynie w przypadku, gdy osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości i nie zachodzi potrzeba wymierzenia kary surowszej niż 2 x minimalne wynagrodzenie. Warunkiem nałożenia grzywny w drodze mandatu jest zgoda sprawcy (gdy występuje obowiązkowy przepadek także zgoda na przepadek).

Rodzaje mandatów:

-KREDYTOWANY - REGUŁĄ - (PRAWOMOCNY Z CHWILĄ POKWITOWANIA ODBIORU)

-GOTÓWKOWY - MOŻLIWY, GDY SPRAWCA JEDYNIE CZASOWO PRZEBYWA NA TERYTORIUM RP LUB BRAK MIEJSCA STAŁEGO ZAMIESZKANIA ALBO POBYTU; STALE PRZEBYWA NA TERYTORIUM RP, ALE CZASOWO JE OPUSZCZA (PRAWOMOCNY Z CHWILĄ UISZCZENIA).

Gdy występuje brak zgody sprawcy na mandat lub gdy następuje uchylenie mandatu postępowanie toczy się nadal na zasadach ogólnych

---