FIZYKOTERAPIA - Elektrolecznictwo Cd.
Kąpiele elektryczno-wodne częściowe
Stanowią mniejsze obciążenie dla organizmu ale przez ciało pacjenta przepływa cały prąd.
*Aparatura:
- wanienki dla kończyn górnych i dolnych (porcelana, tworzywo sztuczne)
- w ścianach elektrody węglowe
- izolowane krzesło o regulowanej wysokości
* Technika wykonywania jak w kąpielach całkowitych
Kąpiel czterokomorowa:
- woda o temp. = 34-370C do 2/3 pbjętości wanienki
- próba przepływu prądu
- zanurzenie kończyn dolnych a następnie kończyn górnych
- włączenie urządzenia, stopniowe zwiększanie natężenia
Uwaga! W czasie zabiegu nie wolno zmieniać kierunku przepływu prądu.
Kąpiel dwukomorowa:
- kończyn górnych
KGP - anoda lub KGP - katoda
KGL - katoda lub KGL - anoda
Parametry:
natężenie; 6- 15 mA, czas 10-20 min, temp. 37,50C
UWAGA: poprzeczny przepływ prądu przez klatkę piersiową.
Nie przekraczać natężenia 15 mA.
- kończyn dolnych
KDP - anoda lub KDP - katoda
KDL - katoda lub KDL - anoda
Parametry:
natężenie; 10 - 20 mA, czas 10-20 min, temp. 37,50C
JONOFOREZA
Wprowadzenie jonów do tkanek w celach leczniczych, przez skórę za pomocą prądu stałego.
Działanie: ograniczone, miejscowe, tylko zdysocjonowany lek.
JONTOPHORESIS (gr.) = ruch jonów
Stosujemy, gdy wskazane jest:
podanie leku do tkanki w zasięgu jego penetracji
podanie leku do tkanki o niskim unaczynieniu
nie jest konieczne ogólne podanie leku
uzupełnienie ogólnego podawania leku
istnieją przeciwwskazania do innych sposobów podania leku
Zalety:
bezbolesne podanie leków
połączenie działania leków z działaniem prądu
rzadkie działania uboczne i powikłania (przy prawidłowo wykonanym zabiegu)
Ograniczenia:
niepewność co do głębokości wnikania leku
niepewność co do faktycznej dawki leku
brak standaryzacji techniki zabiegu (natężenie prądu, rodzaj elektrod)
czasochłonność wykonania
Działanie lecznicze jonoforezy wynika z:
miejscowego działania zastosowanych leków
miejscowego wpływu bieguna prądu galwanicznego
odruchowego oddziaływania na tkanki
Podstawy fizykochemiczne:
dysocjacja elektrolityczna - zachodzący w roztworach wodnych rozpad cząstek elektrolitu na jony
elektrolit - sole, kwasy, zasady
jon - cząsteczka, atom mające ładunek elektryczny:
kation (+) anion (-)
Prawo Coulomba: kationy (+) dążą do katody (-)
aniony (-) dążą do anody (+)
Ważne w procesie wnikania jonów do skóry:
stężenie roztworu - przewodnictwo elektryczne (liczba jonów) - metoda konduktometrii
czy roztwór dysocjuje - elektroforeza bibułowa
czas trwania zabiegu m = k * J * t
m- masa substancji wydzielonej, J- natężenie, t- czas, k- równoważnik elektrochemiczny
ruchliwość jonów - jony konkurencyjne (H+), (OH-), jony pasożytnicze (zanieczyszczenia)
Właściwości skóry - ukrwienie, uwodnienie, pojemność jonowa skóry ogranicza gromadzenie jonów; efekt depozytowy- gromadzenie leku w naskórku i skórze
Jonoforeza - technika zabiegów:
Zabieg wykonuje się na zlecenie lekarza
skierowanie - dane jak do galwanizacji oraz stężenie i rodzaj leku, biegun z którego ma być wprowadzony, częstotliwość zabiegów
aparatura - aparat wytwarzający prąd stały, lub zmienny o długim czasie trwania impulsu (np. 2 ms, 100 Hz)
elektrody - cynowe, folia aluminiowa (silikonowe nieodporne na działanie prądu stałego i leku)
podkłady
leki
Dawkowanie:
natężenie
- najczęściej 0,01-0,1mA/cm2
- nie przekraczać 0,2mA/cm2, 25mA na zabieg
- wrażenie subiektywne pacjenta
- okolica wykonania - np. oko dawka ogólna 2mA, głowa, szyja 3-6mA
- okres choroby
czas
- najczęściej 15-20 min (10-30 min.)
- okres choroby
- wrażliwość osobnicza
- rodzaj leku (silnie działające - krótki czas)
seria
- 10-20 zabiegów codziennie lub co drugi dzień
Technika zabiegów
Najczęstsze błędy:
nieprawidłowe ustawienie polaryzacji
za duże natężenie - uszkodzenie tkanki
za małe natężenie - lek nie zostanie wprowadzony w odpowiedniej dawce
za cienki i słabo nasączone podkłady
za małe podkłady lub wystawanie elektrod poza podkład
złe przyleganie elektrod
Jonoforeza
Działania uboczne i powikłania:
Uszkodzenie skóry - skutek elektrolizy
zapobieganie: szczegółowe przestrzeganie zasad metodyki
ważne: - grube, dobrze nasączone podkłady
- kontrola pacjenta podczas całego zabiegu
Reakcje alergiczne - u pacjenta i personelu
miejscowe (wysypka)
ogólne (bóle głowy, zasłabnięcie, bladość skóry, spadek ciśnienia)
zapobieganie: wykluczenie alergii (wywiad, chory z astmą)
Infekcje skóry
Jonoforeza
Cele: > Uzyskanie efektu przeciwbólowego
> Uzyskanie efektu przeciwzapalnego
> Poprawa ukrwienia
> Pobudzenie resorpcji płynów (wysięki, obrzęki)
> Przeciwdziałanie tworzenia zrostów i przykurczy
> Zmiana struktury tkanki
Leki:
1-2% Atrium Salicylicum
1-2% Calium Jodatum KJ - jodek potasowy
Calcium chloratum CaCl2
Novocainum
Lignocainum
Solution 5-10%
Pencillinum (Na,K) - katoda
Neomycyna - anoda
Butapirazol - katoda
Witamina B1 - anoda
Witamina C - katoda
Contractubex - anoda
Salamina - anoda
Mydocalm - anoda
Jonoforeza - wskazania:
Stany pourazowe (4 - 5 doba)
* stłuczenia, skręcenia, krwiaki
* zrosty, bliznowacenia, przykurcze
* z. Sudecka
Stany przeciążeniowe
* z. bolesnego barku, łokieć tenisisty, golfisty
* zapalenia ścięgien i ich pochewek
* z. cieśni kanału nadgarstka
* bóle mięśniowe
Leki:
znieczulające miejscowo
niesterydowe p.-zapalne
preparaty łączone
preparaty kory nadnerczy
Przewlekłe procesy zapalne i zwyrodnieniowe
* zapalenia torebek stawowych
* zapalenia tkanek miękkich ( ścięgna, powięzie)
* ostrogi piętowe
Leki:
Niesterydowe przeciwzapalne
Preparaty kory nadnerczy
Miejscowo znieczulające
Inne przewlekłe zespoły bólowe
Nuralgie, bóle korzeniowe
Pobudzenie procesów gojenia i regeneracji
Blizny i zrosty
Odmrożenia
Owrzodzenia
Inne
Zapalenia nerwów, porażenia
Choroby gałki ocznej
Kostniejące zapalenia mięśni
Szczękościsk
Sklerodermia
Obwodowe zaburzenia naczynioruchowe
Infekcje bakteryjne
Infekcje grzybicze
Przeciwwskazania:
Wynikające z działania prądu
Jak do galwanizacji
Wynikające ze stosowanych leków
Uczulenia na salicylany
Histamina, lignocaina - próba uczuleniowa
Reakcje uboczne na metale (wysypka)