Ewelina Szczęsna
Technologia Żywności
rok I
grupa D
SPRAWOZDANIE - STACJA UZDATNIANIA WODY DĘBIEC W POZNANIU
Dnia 27 kwietnia grupa studentów Technologii Żywności wraz z panią dr inż. Bożeną Grześ odbyła zajęcia na terenie Stacji Uzdatniania Wody Dębiec w Poznaniu.
Stacja Uzdatniania Wody powstała w latach 1924-1939, a jej rozbudowa nastąpiła w latach 1956-1964.
Zapotrzebowanie aglomeracji poznańskiej szacuje się na około 90-140 tys. m3 wody na dobę. Większą część dostarcza wodociąg z Mosiny, a około 60 tys. m3 na dobę stacja w Dębinie.
Obecnie woda, którą spożywają mieszkańcy Poznania pochodzi z wód powierzchniowych, pobieranej z ujścia rzeki Warty.
Po wstępnym przefiltrowaniu w stawach infiltracyjnych przepływa ona układem lewarowym do Stacji Uzdatniania. Przefiltrowanie i przepływ przez układ ma za zadanie usunąć z wody nadmiar związków manganu i żelaza. Czysta, uzdatniona już woda umieszczana jest w zbiornikach wód podziemnych, gdzie panuje bardzo niska temperatura, zapobiegająca rozwojowi bakterii w wodzie.
Etapy uzdatniania wody:
Odżeliwianie - proces napowietrzania wody. Powoduje to natychmiastowe wytrącanie się jonów żelaza oraz manganu.
Przepływ wody do hali filtrów pospiesznych otwartych.
Filtrowanie wody - zatrzymywanie manganu i żelaza na piasku, żwirze i kamyczkach różnej grubości. Katalityczne wytrącanie się manganu powoduje zmianę barwy piasku na czarny. Niestety nadmiar zanieczyszczeń powoduje zapychanie się filtrów, dlatego po dwóch dobach są one oczyszczane przez pracowników stacji. Piasek z filtrów wymienia sią raz na 27-30 lat. Oczyszczanie filtrów polega na:
wyłączeniu filtra z ruchu i obniżeniu poziomu wody na filtrach
płukaniu filtra powietrzem
płukaniu filtra powietrzem i wodą
płukaniu filtra wodą
włączeniu filtra do ruchu
Chlorowanie wody.
Przepompowanie czystej wody.
Tłoczenie wody do mniejszej stacji wodociągowej.
Przefiltrowana i oczyszczona woda, ma bardzo wysoką jakość, gdyż zawiera minerały i pozbawiona jest bakterii, co czyni ją lepszą od niejednej wody mineralnej jakie spożywamy. Dlatego nie bójmy się pić wody z kranu.
Za 4-5 lat planowana jest rozbudowa Stacji Uzdatniania Dębiec. Nowsze filtry są mniejsze i mają taką samą wydajność, jak te wykorzystywane w chwili obecnej.
BIOMONITORING
System wczesnego ostrzegania przed zanieczyszczeniami wód ujmowanych oparty jest o małże.
Badanie jakości wody pitnej polega na identyfikacji wielu substancji chemicznych z uwzględnieniem każdego etapu jej uzdatniania. Woda przeznaczona do konsumpcji powinna pod względem biologicznym i chemicznym odpowiadać przepisom obowiązującym w danym kraju. Poza analizami chemicznymi coraz częściej stosowane są metody bioindykacyjne posługujące się przy ocenie poziomu zanieczyszczeń organizmami żywymi. Dzięki organizmom żywym ocenia się potencjalnie szkodliwe oddziaływanie równocześnie wielu czynników na dany organizm. Organizmy wskaźnikowe wykorzystuje się w wodociągach do oceny jakości wody ujmowanej, jak i uzdatnionej.
Bioindykatorami w Poznańskich Wodociągach i Kanalizacji Spółka z.o.o są małże. Są to stworzenia coraz rzadziej występujące na terenie naszych jezior, ponieważ te są coraz bardziej zanieczyszczone, a małże wymagają stosunkowo czystej wody. Lubią one wodę natlenioną, brak tlenu powoduje u nich spadek aktywności. Są one także wrażliwe na wzrost stężenia związków chemicznych w naturalnym otoczeniu. Małże są odporne na wpływ pewnych niekorzystnych czynników środowiskowych i potrafią się przed nimi bronić poprzez zamknięcie skorup i obniżenie aktywności fizjologicznej. Objawem pełnej aktywności jest zaś całkowite otwarcie muszli i wpustu przez który dostarczany jest pokarm. W sytuacji zanieczyszczenia środowiska reakcja zamknięcia skorupy jest natychmiastowa.
W Stacji Uzdatniania Wody Dębiec wykorzystuje się jako wskaźniki małże szczeżuje. Biomonitoring polega na całodobowej obserwacji i rejestracji ruchów małży. Urządzenie działa na zasadzie jednoczesnego pomiaru ośmiu osobników, przebywających w akwarium przepływowym, zasilonym wodą płynącą z ujęcia na Dębinie. Szczeżuje przyklejone są za pomocą nietoksycznego kleju, jedną częścią muszli do postumentu, a drugą do magnesu współpracującego z czujnikiem halotronowym. Obserwowana jest zmiana natężenia pola magnetycznego. Gdy skorupy się zamykają wzrasta pole magnetyczne, a gdy otwierają pole maleje. Każdy z czujników podłączony jest do bloku pomiarowego, sygnał kierowany jest do wzmacniacza i sterownika systemu skąd jest przesyłany do komputera. Do obliczeń używana jest średnia chwilowa otwarcia muszli osobników, a gdy obniży się ona do 25% ogłaszany jest alarm, i pracownicy stacji badają wodę. Małże z akwarium wymieniane są co dwa miesiące ze względu na fakt, że nie są karmione. Trafiają one z powrotem do jeziora.