Kwasy i ich pochodne

Pol.1. Kwas salicylowy (o-hydroksybenzenokarboksylowy) reaguje z wodnymi roztworami :1) węglanu potasu, 2) mrówczanu sodu, 3) octanu wapnia. Kwas benzoesowy reaguje tylko z roztworem pierwszej i trzeciej soli. Napisz równania reakcji i ich na ich podstawie ustaw podane kwasy wg rosnącej mocy : kwas benzoesowy, mrówkowy, octowy, salicylowy i węglowy.

Pol.2. W wyniku hydrolizy estru powstaje:

1. kwas o masie cząsteczkowej 60g/mol i alkohol, który po utlenieniu reaguje z odczynnikiem Tollensa, a po odwodnieniu daje buten;

2. kwas reaguje z odczynnikiem Tollensa i alkohol , który po utlenieniu nie reaguje z odczynnikiem Tollensa po odwodnieniu daje propen.

Podaj wzory i nazwy zwyczajowe oraz systematyczne obu estrów.

Pol.3. Co to jest stearyna ? Jak otrzymać metan z octanu sodu ?

Pol.4. Wiedząc, że nazwa systematyczna kwasu oleinowego brzmi : kwas oktadec-9-enowy, narysuj izomer cis oraz izomer trans, a następnie zaznacz kółkiem te atomy węgla, które leżą w jednej płaszczyźnie.

Pol.5. Zaprojektuj doświadczenie, które potwierdzi nienasycony charakter kwasu akrylowego inaczej propenowego (rysunek, obserwacje, wniosek, równanie reakcji, nazwa produktu).

Pol.6. Metakrylan metylu to nazwa zwyczajowa estru metylowego kwasu 2-metyloprop-2-enowego. Napisz równanie reakcji jego otrzymywania. Wyjaśnij rolę, jaka pełni stężony kwas siarkowy w tej reakcji.

Pol.7. Wiedząc ,że podczas utleniania alkinów wewnętrznych typu R−C≡C−R' ozonem lub manganianem (VII) potasu powstaje mieszanina kwasów karboksylowych : RCOOH i R'COOH, zaproponuj wzór i nazwę alkinu, który należy poddać utlenieniu celem otrzymania kwasu etanowego oraz propanowego. Napisz schemat zachodzącej reakcji chemicznej.

Pol.8. Wiedząc ,że podczas utleniania alkinów terminalnych typu R−C≡CH ozonem lub manganianem (VII) potasu powstaje kwas karboksylowy RCOOH i tlenek węgla(IV), zaproponuj wzory produktów utleniania fenyloetynu. Napisz schemat zachodzącej reakcji chemicznej.

Pol.9. Uzupełnij zdanie : W szeregu homologicznym kwasów alkanowych wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczce zmienia się stan skupienia od……………do………….. , …………..temperatura wrzenia, ………….. gęstość, ……………… rozpuszczalność w wodzie i ……………… reaktywność.

Pol.10. W roztworach wodnych alkoholi i kwasów (także aldehydów, ketonów) oprócz wiązań wodorowych między cząsteczkami wody powstają również wiązania wodorowe między cząsteczkami związków organicznych i z wodą. Wiedząc, że kwas octowy tworzy tzw. dimery, w których cząsteczki kwasu są powiązane wiązaniami wodorowymi zaproponuj schemat takiego dimeru. Jak nazywa się taki proces ? Jakie są jego konsekwencje dla właściwości fizycznych ?

Pol.11. Jak doświadczalnie potwierdzić, że kwas etanowy jest mocniejszy od kwasu węglowego (rysunek, obserwacje, wniosek, równanie reakcji).

Pol.12. Zaprojektuj doświadczenie, które potwierdzi właściwości redukcyjne kwasu mrówkowego (rysunek, obserwacje, wniosek, równanie reakcji, nazwa produktu).

Pol.13. Wiedząc, że moc kwasów zależy również od obecności fluorowców, które ze względu na swoją wysoką elektroujemność ułatwiają oderwanie H⁺ . Porównaj moc kwasów :

a) kwasu chlorooctowego i kwasu dichlorooctowego

b) kwasu 2-chlorobutanowego i kwasu 3-chlorobutanowego

c) kwasu chlorooctowego i kwasu fluorooctowego

Pol.14. Napisz reakcję estryfikacji :

1. 1 mola kwasu siarkowego(VI) za pomocą 1 mola metanolu

2. 1 mola kwasu ortofosforowego(V) za pomocą 2 moli etanolu

3. 1 mola glicerolu za pomocą 3 moli kwasu azotowego (V), dlaczego nazwa nitrogliceryna dla produktu nie jest prawidłowa ?

Pol.15. Wiedząc, że fosfoglicerydy to estry glicerolu i dwóch cząsteczek kwasu tłuszczowego oraz jednej cząsteczki kwasu fosforowego(V), napisz wzór związku, w którym występują m. in. reszty kwasu oktadekanowego.

Pol.16. Uczniowie otrzymali do identyfikacji następujące kwasy : oleinowy, mrówkowy i szczawiowy.

W probówce nr 1 znajduje się kwas, który tworzy biały osad z roztworem CaCl₂.

W probówce nr 2 znajduje się kwas, który powoduje odbarwienie wody bromowej.

W probówce nr 3 znajduje się kwas, który jest w temperaturze pokojowej cieczą dobrze rozpuszczalną w wodzie. na podstawie powyższych informacji zidentyfikuj kwasy, pisząc dwa równania reakcji. Uszereguj te kwasy wg zmniejszającego się ich charakteru kwasowego.

Pol.17. Kwas szczawiowy = etanodiowy znalazł zastosowanie do oznaczania zawartości jonów wapnia w roztworze oraz stężenia roztworu manganianu(VII) potasu. Podaj skrócony zapis jonowy otrzymywania osadu szczawianu wapnia i cząsteczkowy zapis reakcji szczawianu potasu z KMnO₄ w środowisku kwasu siarkowego(VI), wiedząc, że produktem utleniania jest CO₂. Na podstawie bilansu elektronowego uzupełnij współczynniki w równaniu reakcji.

---