Decyzje merytoryczne organu odwoławczego
Organ odwoławczy wydaje decyzje: merytoryczne, kasacyjne oraz w przypadku bezprzedmiotowości postępowania odwoławczego - decyzję o umorzeniu postępowania.
Wyróżniamy dwa rodzaje decyzji merytorycznych. Ich wspólną cechą jest to, że odnoszą się co do istoty sprawy administracyjnej.
Decyzja, w której organ odwoławczy utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję - organ odwoławczy wydaje taką decyzję, gdy:
- organ I instancji zebrał w sposób prawidłowy i wyczerpujący materiał dowodowy w sprawie ewentualnie w taki sposób, że organ odwoławczy mógł go uzupełnić z poszanowaniem zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego;
- organ odwoławczy podziela dokonaną przez organ I instancji ocenę prawną ustalonego stanu faktycznego w sprawie tak od strony zgodności z prawem, jak również celowości rozstrzygnięcia w kształcie (o treści) przyjętym przez organ I instancji.
Utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji jest równoznaczne podzieleniem stanowiska organu I instancji przez organ II instancji.
Decyzja uchylająca decyzję w całości albo w części i rozstrzygająca sprawę w tej części co do istoty - organ odwoławczy wydaje taką decyzję, gdy:
- organ I instancji zebrał w sposób prawidłowy i wyczerpujący materiał dowodowy w sprawie ewentualnie w taki sposób, że organ odwoławczy mógł go uzupełnić z poszanowaniem zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego;
- organ odwoławczy w całości lub w części nie podziela oceny prawnej stanu faktycznego dokonanej przez organ I instancji i w tym zakresie uznaje, że rozstrzygnięcie powinno być odmienne (ze względu na jego niezgodność prawem lub z zasadą celowości);
- podstawą odmiennej oceny prawnej może być zastosowanie niewłaściwych przepisów prawa przez organ I instancji albo wyciągnięcie przez niego niewłaściwych wniosków w sprawie - ustalenie w sposób nieprawidłowy skutku prawnego zastosowania określonej podstawy prawnej (przepisu prawa) i ustalonego stanu faktycznego.
W takiej sytuacji organ odwoławczy uchyla decyzję organu I instancji w takim zakresie, w jakim uzna, iż jest to niezbędne dla ukształtowania w sposób prawidłowy stosunku administracyjnoprawnego w sprawie. W części, w której organ odwoławczy uchylił zaskarżoną decyzję, organ ten wydaje rozstrzygnięcie merytoryczne (co do istoty) - np. organ I instancji odmówił wydania zezwolenia na wycięcie drzewa - organ odwoławczy nie podziela stanowiska organu I instancji, dlatego uchyla zaskarżoną decyzję w całości i zezwala na wycięcie drzewa (orzeka co do istoty w części w jakiej uchylono zaskarżoną decyzję).