1. Cement portlandzki - wiąże pod wodą i powietrzu. Surowce: skały: wapień, glina, margiel. Surowce te miele się z dodatkiem rudy żelaza oraz piasku i poddaje wypałowi w piecu cementowym > klinkier cementu portlandzkiego > przemiał = C.P. Procesy wiązania: cement + w. zarob. = zaczyn + kruszywo do 2mm = zaprawa/jeśli żwir grys = beton <=> po związaniu spoiwa. EFEKT ściany - gorsze upakowanie ziaren cementu przy pow. ziarna kruszywa. Przed procesem wiązania powst. obniżona zawartość cementu i podwyższona porowatość. OBA efekty zwiększają porowatość betonu, tym samym pogarszają jego właściwości: szczelność i wytrzymałość mechaniczną.
2. Wapno powietrzne (tlenki lub wodorotlenki wapnia) - wiąże tylko na powietrzu w wyniku odparowania wody i powoli twardnieje. W. Hydrauliczne (tlenki, wodorotlenki wapnia, krzemiany, gliniany i żelaziany wapnia) - wiązanie i twardnienie na powietrzu i pod wodą. WYPALANIE wapna - termiczny rozkład węglanu wapnia: CaCO3=CaO+|CO2, dH>0. Dobór temperatury zależy od jakości surowca, jego struktury i składu chemicznego. Wypalanie powyżej 1300C - wapno palone ulega spiekaniu - utrudnia jego hydratację (w. przepalone)/ Zbyt niska temp. - przyczyną dużej zawartości nierozłożonego CaCO3 (w. niedopalone). GASZENIE wapna - egzotermiczna reakcja hydratacji: CaO=H2O=Ca(OH2), dH<0. = wapno: suchogaszone, ciasto wapienne, mleko wapienne. WIĄZANIE i TWARDNIENIE - procesy: odparowanie wody i krystalizacja wodorotlenku wapnia, od 3h do końca. Karbonatyzacja - pod wpływem CO2 i wilgoci: (reakcja), proces trwa do kilku godzin. Przyspieszenie reakcji przez zwiększenie stężenia dwutlenku węgla w powietrzu i/lub podw. temp. obniża wytrzymałość zaprawy. Wapno HYDRAULICZNE - gasi się niewielką ilością wody, proces wiązania i twardnienia wapna polega na krystalizacji i karbonatyzacji wodorotlenku wapnia. W. HYDR. stosowane do wyrobu zapraw a także betonów.
3. Spoiwa GIPSOWE (gips budowl.) - zaw. półwodny siarczan wapnia CaSO4*1/2H2O. Szybkowiążące spoiwa do 30 minut. Spoiwa ANHYDRYTOWE (anhydryt II) - zaw. bezwodny siarczan wapnia CaSO4 . Wolnowiążące (kilka - kilkanaście h.). OTRZYMYWANIE. Skały osadowe: gipsowe - powstaje przez prażenie gipsu surowego. anhydrytowe - mielenie tych skał z odpowiednimi dodatkami. Odsiarczanie spalin. Wiązanie i twardnienie spoiw G. i ANH.: gips natur. - powstawanie z przesyconego roztworu zarodków krystalizacji. Wzrost kryształków. Rozbudowa kryształków./ GIPS półwodny - polega na jego ponownym połączeniu się z wodą i przejściu w gips dwuwodny > rekrystalizacja > stwardnienie. Najistotniejszym czynnikiem jest rozp. spoiwa w wodzie: im spoiwo bardziej rozpuszczalne, tym szybciej wiąże. Przyspieszenie wiązania gipsu: rozdrobnienie spoiwa, mieszanie zaczynu, stosowanie aktywatorów hydratacji anhydrytu. Opóźnienie - zmniejszenie szybkości rozpuszczania półhydratu, adsorpcja domieszek (org. substancje polarne, fosforany), hamowanie wzrostu kryształów.