SITOSTEROLE:
B-sitosterol (kiełkujących ziarnach). Działanie p. zapalne i p. prostatowe (korzeń i nasiona dyni) preparat Pepasterol.

HORMONY STEROIDOWE:

-Płciowe: testosteron, estrogen, progesteron

-Kory nadnercza: kortyzon, kortyzol, aldosteron

KWASY ŻÓŁCIOWE:

Fel tauri- żółć wołowa.

Kw. cholowy, deoksycholowy, dehydrocholowy, chenodeoksycholowy, ursodeoksycholowy, lutocholowy.

SAPONINY STEROIDOWE:

-Rusgogenina (ruscus aculeatus) ruszczyk kolczasty. Ma działanie jak escyna - uszczelniające naczynia krwionośne (w żylakach)

WITANILOIDY:

Są o charakterze laktonów

-Witaferyna- właściwości adaptogenne

GLIKOZYDY NASERCOWE:

-Kardenolidowe

-Bufadienolidowe

Działają bezpośrednio na mięsień sercowy:

-Inotropowo- Zwiększanie siły skurczu mięśnia sercowego

-Tonotropowo- Zwiększanie napięcia włókien sercowego

-Batmotropowo- Zwiększanie pobudliwości mięśni komór serca

-Dromotropowo- hamowanie przewodnictwa w układzie przewodnictwa serca

Surowce:

-Digitalis lamatae folium- liść naparstnicy wełnistej

-Digitalis purpurae foluim- liść naparstnicy purpurowej- digitoksyna

-Convaliae herba- ziele konwalii- konwaliatoksyna

-Adonis vernalis herba- ziele miłka wiosennego- adonitoksyna

-Strofantus semen- nasienie strofantusa

Bufadienolidy:

Scillae bulbus- cebula morska

IRYDOIDY:

Właściwości fizykochemiczne:

Ciecze lub ciała stałe o wysokiej temperaturze topnienia. Gorzki smak. Zabarwienie (dotyczy aglikonów) ma związek z czernieniem surowców podczas suszenia.

Właściwości farmakologiczne:

Właściwości goryczowe

AUCUBINA (=Aucubozyd)

-Euphrasiae herba- ziele świetlika

-Plantaginis lancatae folium- babka lancetowata

-Verbasci flos- liść dziewanny

Właściwości: Przeciw zapalne, bakterio statyczne

Harpagozyd (harpagophytum procumbens)- czarci pazur

Surowiec: Harpagophyti radix- właściwości przeciw zapalne (w chorobach stawów)

-Loganina (strychni semen)- kulczyba

Surowiec: Menyanthidis folium (liść bobrka)- właściwości goryczowe, przeciw zapalne.

-oleo europeina- olea folium- zawiera europeinę- obniża ciśnienie i poziom cholesterolu.

WALEPOTRIATY:

-walcrat

-acetowalcrat

-dihydrowaltriat

Valerianae radix- korzeń kozłka- wł uspokajające

GENCJOPIKRYNA- występuje w goryczce- wł goryczowe

LOGANINA- Menyanthidis folium- roślina wieloletnia o pełzającym kłączu, występuje na terenach mokrych. Surowcem są całe potrójne liście bobrka o oznaczonym wskaźniku goryczy. Zastosowanie: pobudza łaknienie i trawienie

-Gentianae radix- goryczka żółta- wieloletnia roślina zielna, rośnie w górach

Główne ciała czynne: gencjopikrozyd

-amarogentyna- najbardziej gożka substancja- 58 mln- wskaźnik

-gencjanoza- tri sacharyd zamiast skrobii

Zastosowanie takie jak poprzednie

Centauri herba- ziele tysiącznika- roślina zielona 2 letnia, rośnie w Polsce w widnych częściach lasu. Substancje goryczowe o budowie irydoidowej: gencjopikrozyd, centauropikryna, amarogentyna. Działanie i zastosowanie takie jak wyżej.

-Valeriane radix- korzeń kozłka w wilgotnych zaroślach- surowcem są narządy podziemne. Skład chemiczny: valepotriaty (najwięcej w kłączu)- główny składnik jest valtrat, olejek eteryczny, kwas walerenowy. Działanie uspokajające

-Plantagini lancaolate folium- surowcem są wysuszone o oznaczonej ilości irydoidów.

Aucubina- Aucubozyd, śluzy, na drogi oddechowe działanie wyksztuśne

-Euphrasiae herba- ziele świetlika- glikozydy irydoidowe (Aucubina), garbniki. Zastosowanie do oczu w stanach zapalnych spojówek

-Harpagophyti radix- p zapalne na reumatyzm

ZWIĄZKI SIARKI:

-Glukozynolaty(olejki goryczne)

-Olejki czosnkowe

Glukozynolaty- związki glikozydowi izosiarczkucyjanianu. Występują w rodzinie brassi cacae (kapustowate)

Wł. Fizykochemiczne: oleiste ciecze, lotne związki, nietrwałe (ulegają rozpadowi)

Wł. Farmakologiczne: drażnią skórę i błony śluzowe(działanie rozgrzewające), działanie bakteriostatyczne i fungostatyczne, żółciopędne i żółciotwórcze.

Synargina: CH2=CH-CH2-N=C=S+GL+KHSO4- związek lotny

Sinapis Nigre semen- gorczyca czarna

SYNALBINA:

Eopucae semen- gorczyca biała

GLUKOBRASCYNA

OLEJKI CZOSNKOWE:

Allina2CH2=CH-CH2-SO-CH2-CHNH2-COOHCH2=CH-CH2-S-SO-CH2-OH=CH2- allicyna

Alli sativi bulbus- cebula czosnku- wł bakteriobójcze, pobudza łaknienie, hipotensyjnie, drażniąco na skórę i błonę dróg oddechowych, obniża lipidy i cholesterol, wł przeciw robacze, obniża poziom cukru

Ajoeny- antyagregacyjnie w czosnku

Alli cepae bulbus- cebula cebuli- podobne właściwości do czosnku, dodatkowo leczenie blizn- prep. Cepax

---