Przygotowała: Mróweczka                                                    [e-mail]

 

CHÓD PRAWIDŁOWY

 

CHÓD - OCENA ZMIAN STATYCZNO - KINETYCZNYCH

CHÓD

Definicja:

Cykl chodu:

Fazy chodu:

CHÓD - ANALIZA DYNAMICZNA

WYZNACZNIKI (DETERMINANTY) CHODU

1. Skręty miednicy w płaszczyźnie poziomej

2. Pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej

3. Ruchy boczne miednicy

4. Zgięcie w stawie kolanowym w fazie podporowej

5. Skrócenie czynnościowe kończyny w fazie przenoszenia

6. Ruchy stopy i stawu skokowo-goleniowego w płaszczyźnie strzałkowej

7. Izochronia

8. Izometria

9. Izotonia

 

 

CHÓD - OCENA ZMIAN STATYCZNO - KINETYCZNYCH

 

•        Wpływ na statykę ciała mają:

1. 1.       pozycja ciała

• -          w symetrycznej pozycji stojącej na obu nogach punkt ciężkości ciała pada w środek czworoboku podparcia (pole na którym stoimy, zawarte pomiędzy linią łączącą obydwie pięty, końce paluchów obu stóp oraz brzegami bocznymi stóp)

• -          środek ciężkości przesuwa się w obrębie tego pola w miarę tego jak pochylamy tułów w przód, tył oraz na boki

• -          pozycje które rozszerzają czworobok podparcia i obniżają środek ciężkości zwiększają stabilność stania

• -          trwałe zmiany w budowie ciała powodują bądź zawężenie pola podparcia (brak jednej nogi), bądź trwałe symetryczne ustawienie się środka ciężkości w obrębie pola podparcia z (przymusowe odciążenie jednej kończyny, ból, niepełny zrost kostny, przykurcz, porażenie)

• -          rzutowanie środka ciężkości można prześledzić za pomocą pionu spuszczanego na przedniej powierzchni ciała z wysokości II kręgu kości krzyżowej

2. 2.       masa ciała

• -          nadwaga, ciąża, zwiększa obciążenie kończyn dolnych i może powodować obniżenie się środka ciężkości, przesunięcie go do przodu w obrębie pola podparcia oraz obniżenie się sklepienia stóp

3. 3.       siła antygrawitacyjna mięśni

• -          do utrzymania pozycji stojącej w warunkach fizjologicznych potrzebna jest minimalna siła mięśniowa

• -          każde przesunięcie środka ciężkości ciała wciąga w grę inne grupy mięśniowe wprowadzając je w stan napięcia

• -          ogólne osłabienie siły mięśniowej prowadzi do zapadania się postawy człowieka

 

 

 

 

 

CHÓD

• -          sposób chodzenia utrwala się w 7 roku życia

Definicja:

1. 1.       seria rytmicznych, zmiennych ruchów kończyn i tułowia powodujących w rezultacie przesunięcie się do przodu środka ciężkości człowieka

2. 2.       rytmiczne gubienie i odzyskiwanie równowagi w zmieniających się na przemian fazach podporu i przenoszenia

Cykl chodu:

• -          czynności i ruchy wykonywane przez idącego pomiędzy kontaktem pięty z podłożem jednej z kończyn i powtórnym jaj zetknięciem się z podłożem

• -          podczas jednego cyklu chodu każda z kończyn dolnych przechodzi przez jedną fazę podporu i przenoszenia kończyny

Fazy chodu:

•          faza podporu

• -          podczas przeciętnie szybkiego chodu faza podporu jednej kończyny dolnej zajmuje około 60% czasu cyklu chodu

• -          rozpoczyna się w momencie zetknięcia się pięty z podłożem, a kończy w chwili oderwania palucha

• -          składa się z pięciu podfaz (w odniesieniu do stopy):

1. 1.       kontakt pięty z podłożem

2. 2.       „stopa płasko” - cała powierzchnia stopy przylega do podłoża

3. 3.       pełne obciążenie - podpór właściwy (środek masy ciała znajduje się nad środkiem geometrycznym powierzchni styku stopy z podłożem)

4. 4.       oderwanie pięty od podłoża - przetaczanie stopy (propulsja)

5. 5.       oderwanie palucha - odbicie

•          faza przenoszenia

• -          podczas przeciętnie szybkiego chodu faza przenoszenia jednej kończyny dolnej zajmuje około 40% czasu cyklu chodu

• -          rozpoczyna się w momencie oderwania od podłoża palucha, a kończy w chwili zetknięcia pięty tej samej kończyny z podłożem

• -          składa się z trzech podfaz:

1. 1.       przyspieszenie

• -          rozpoczyna się w momencie gdy paluch kończyny dolnej zakrocznej odrywa się od podłoża i noga zakroczna goni tułów, a kończy w chwili gdy kończyna ta znajdzie się pod środkiem ciała

2. 2.       przenoszenie właściwe

• -          sytuacja , w której oś poprzeczna stawu skokowo - goleniowego znajduje się w płaszczyźnie czołowej głównej ciała

• -          w tym momencie przenoszona kończyna jest potrójnie zgięta (w stawie skokowym, kolanowym, biodrowym)

3. 3.       hamowanie

• -          po wyprzedzeniu tułowia przez kończynę dolną zakroczna następuje zwolnienie tempa ruchu kończyny ku przodowi i przygotowanie jej do kontaktu z podłożem

•          faza podwójnego podparcia

• -          sytuacja w której paluch nogi zakrocznej jeszcze się nie oderwał od podłoża a pięta nogi wykrocznej już się oparła

• -          czas trwania fazy podwójnego podparcia jest zależny od szybkości chodu

• -          im jest ona większa tym faza ta jest krótsza

• -          podczas biegu faza podwójnego podparcia nie występuje - zastąpiona jest fazą lotu

 

 

CHÓD - ANALIZA DYNAMICZNA

• -          określa wielkość siły mięśni, która jest potrzebna w trakcie prawidłowego chodu

• -          na idącego człowieka działają dwa rodzaje sił:

1. 1.       zewnętrzne

• -          siła grawitacji, reakcja podłoża

• -          na ogół działają zgięciowo

2. 2.       wewnętrzne

• -          pracujące mięśnie (utrzymanie prawidłowej postawy, stabilizacja stawów, hamowanie lub przyspieszanie poszczególnych części kończyn i tułowia)

 

•        Największą aktywność podczas chodu wykazują:

• -          mm. stabilizujące tułów

• -          mm. odpowiedzialne za stabilizacje miednicy

•          faza podporu:

• -          prostownik grzbietu strony przeciwnej

• -          mm. czworoboczny lędźwi strony przeciwnej

• -          mm. pośladkowy średni

• -          mm. przywodziciel wielki

•          faza przenoszenia

• -          mm. grupy strzałkowej (zabezpieczenie przed supinacją)

• -          m. piszczelowy tylny (zabezpieczenie przed pronacją)

• -          m. przywodziciel wielki

 

Stwierdzono iż najpracowitszą grupa dynamiczną w funkcji lokomocji jest zespół mięśniowy tylnej ściany goleni - odpowiedzialny za przetaczanie stopy.

 

 

 

WYZNACZNIKI (DETERMINANTY) CHODU

•        Wyznaczniki chodu prawidłowego:

• -          wyróżniamy 6 determinant chodu

• -          trzy z nich dotyczą zmiany położenia miednicy i stawów biodrowych

• -          dwa zakresu ruchu w stawach kolanowych

• -          jeden stawów skokowo-goleniowych

• -          są to wyznaczniki kinematyczne

• -          dotyczą chodu po gładkiej poziomej płaszczyźnie

1. 1.       Skręty miednicy w płaszczyźnie poziomej

• -          określenie prawidłowego ustawienia miednicy i stawów biodrowych w płaszczyźnie poprzecznej w fazie podwójnego podparcia

• -          w chwili wysunięcia nogi wykrocznej do przodu miednica podąża za ruchem i wysuwa swą wykroczna stronę nieco do przodu

• -          wykazuje ona skręt w płaszczyźnie poziomej około 4° do przodu i 4° do tyłu

• -          ruch odbywa się w obu biodrach

• -          na skutek ruchów miednicy udo nogi wykrocznej - rotacja zewnętrzna, udo nogi podpierającej w rotacji wewnętrznej

• -          skręcanie się miednicy wydłuża krok

2. 2.       Pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej

• -          określa ustawienie miednicy i stawów biodrowych w płaszczyźnie czołowej

• -          podczas chodu miednica (w warunkach prawidłowych) ustawia się lekko ukośnie, opadając w stronę kończyny przenoszonej

• -          staw biodrowy kd. podporowej - ustawiony w przywiedzeniu

• -          staw biodrowy kd. przenoszonej - ustawiony w identycznym odwiedzeniu

• -          miednicę przed większym opadaniem w kierunku kończyny przenoszonej zabezpiecza napięcie mięśnia pośladkowego średniego po stronie przeciwnej

3. 3.       Ruchy boczne miednicy

• -          określa konieczność bocznych przemieszczeń miednicy w czasie chodu, wynikających z naprzemianstronnego obciążania kończyn dolnych

• -          miednica podąża w kierunku nogi podporowej

• -          ruchu boczne miednicy najbardziej widoczne są podczas wolnego chodu

• -          podczas biegu zostają całkowicie zniwelowane

• -          wykonywane są w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i obu stawach biodrowych (przywodzenie + odwodzenie + rotacja)

• -          wielkość wychyleń bocznych miednicy jest osobniczo różna

4. 4.       Zgięcie w stawie kolanowym w fazie podporowej

• -          określa wielkość kąta zgięcia stawu kolanowego kończyny podporowej w fazie pełnego obciążenia

• -          musi on wynosić około 20°

• -          w fazie podporu gdy pięta styka się z podłożem kolano jest wyprostowane

• -          zaraz potem ulega zgięciu, aż stopa przyłoży się podeszwą do podłoża

• -          zaraz po okresie pełnego obciążenie stopy znowu następuje gwałtowny wyprost stawu kolanowego

• -          zgięcie stawu kolanowego w chwili gdy masa ciała przenosi się do przodu ponad nogą podporową, redukuje wysokość środka ciężkości

5. 5.       Skrócenie czynnościowe kończyny w fazie przenoszenia

• -          określa wymaganą wielkość skrócenia czynnościowego kończyny dolnej w fazie przenoszenia

• -          kończyna przenoszona powinna przemieszczać się do przodu dokładnie w płaszczyźnie strzałkowej przeprowadzonej przez staw biodrowy

• -          miednica po tej stronie jest lekko opuszczona

• -          skrócenie czynnościowe odbywa się we wszystkich trzech stawach

• -          największe jest w stawie kolanowym

• -          kolano zgina się zaraz po styku pięty z podłożem gdy kostki unoszą się zakreślając łuk ponad stępem oraz po raz drugi gdy pięta zaczyna się unosić a stopa przygotowuje się do odbicia

• -          aby chód mógł być prawidłowy, staw kolanowy musi mieć możliwość zgięcia do kąta 65° (w fazie przenoszenia)

6. 6.       Ruchy stopy i stawu skokowo-goleniowego w płaszczyźnie strzałkowej

• -          określa kątową wielkość zakresu ruchomości w stawach skokowo-goleniowych w płaszczyźnie strzałkowej, która jest potrzebna przy prawidłowym chodzie

• -          od 15° (W) do 20° (Z)

7. 7.       Izochronia

• -          polega na równym w czasie obciążaniu lewej i prawej kończyny dolnej

8. 8.       Izometria

• -          polega na wykonywaniu równej długości kroków prawą i lewą kończyną dolną

9. 9.       Izotonia

• -          polega na prawidłowej koordynacji ruchów kończyn górnych i tułowia z praca kończyn dolnych

 

---