WYKŁAD PSYCHIATRIA
Pielęgnowanie chorych z mania.
Unikać sytuacji w których chorych reaguje wzmożona drażliwością
W sytuacji narastającego konfliktu odwrócić uwagę pacjenta, zainteresować innym tematem
Nas przykrości ze strony pacjenta nie odpowiadać agresja, złośliwością, okazywać cierpliwość
chronić pacjenta przed lekkomyślnością i podejmowaniem pochopnych decyzji
nadmierna potrzebę ruchu umiejętnie wykorzystać w terapii praca, gimnastyce
zajęcia powinny być atrakcyjne, niedługie, skupiać rozproszona uwagę
zachęcać do udziału w życiu społeczności szpitalnej
Brak współpracy z zespołem terapeutycznym
motywowanie chorego do utrzymania współpracy
przekazywanie informacji na temat choroby, leczeniu i roli zadaniach pacjenta a także objawach niepożądanych, problemach mogących pojawić sie w procesie leczenia oraz sposobach radzenia sobie
wskazywanie korzyści wynikających z leczenia
stosowanie techniki pozytywnych wzmocnień
włączenie w terapie rodzinę i znajomych
umożliwienie kontaktu z każda osoba zespołu terapeutycznego
umiejętne rozpoznawania sytuacji obniżenia motywacji
Podejmowanie nieprzemyślanych decyzji
wyjaśnienie pacjentowi przyczyn wprowadzenia ograniczeń
ocena krytycyzmu pacjenta
obserwacja pacjenta szczególnie w kontaktach z płcią przeciwna
taktowne interwencje w przypadku nieprzemyślanych zachowań zwłaszcza seksualnych
doradzanie chorym w doborze ubioru
kontrola cyklu menstruacyjnego
dbanie o zachowanie relacji terapeutycznych
Trudności w podejmowaniu aktywności złożonych
poznanie zainteresowań chorego
uwzględnienie pomysłów pacjenta na spędzenie wolnego czasu
planowanie zajęć dnia
zachęcanie do uczestnictwa w terapii
włączenie pacjenta w prace oddziału w obecności opiekuna
docenianie zachowań pozytywnych chorego
gdy aktywność pacjenta nasila sie stosowanie zajęć indywidualnych
niepokój przed spełnieniem ról społecznych i powrotem do środowiska domowego
zapoznanie sie z warunkami środowiskowymi pacjenta
poinformowanie chorego o ośrodkach wsparcia , poradniach, psychiatrii środowiskowej
zachęcenie do uczestnictwa w psychoedukacji dotyczącej wiedzy o chorobie, monitorowania poziomu litu, zachowanie regularnego trybu życia, zachowania abstynencji
wspieranie chorego i urealnianie planów dotyczących życia osobistego i zawodowego
Znane osoby cierpiące na zaburzenia afektywne Tomasz Beksiński, Borys Jelcyn, Axl Rose, Maciej Zembaty
Pielęgnowanie chorych uzależnionych od substancji psychoaktywnych.
W Polsce osób uzależnionych od alkoholu ok.800 tys.
średnie roczne spożycie na głowę Polaka wynosi 11.3 l czystego spirytusu 1992r
2-3mln osób w Polsce cierpi z powodu zaburzeń zdrowotnych wywołanych nadużywaniem alkoholu
substancje psychoaktywne - środki wywierające wpływ na ośrodkowych układ nerwowy (narkotyki , używki, toksyny trucizny)
uzależnienie - zespól zależności składających sie ze zmian psychicznych, fizycznych, behawioralnych, Wyróżnia sie uzależnienie psychiczne i fizyczne (obecność tolerancji objawów odstawienia)
Nadużywanie substancji - dotyczy nieprawidłowego zażywania substancji co przyczyna sie do dysfunkcji zawodowej, rodzinnej oraz szkolnej, ryzykownych zachowań oraz prowadzi do szkód fizycznych i psychicznych
ostre zatrucie - przemijających zespól objawów wywołany dana substancja, cechuje sie zmianami świadomości nastroju, zachowania i procesów fizjologicznych.
Uwarunkowania zależności od środków psychoaktywnych
biologiczne - osobnicze właściwości, wyrażające sie szybkością wytwarzania tolerancji (natura genetyczna ,różnice rasowe)
psychologiczne - zaburzone układy rodzinne i społeczne, pragnienie akceptacji ,chęć odreagowania, przeciwdziałanie złemu samopoczuciu, młodzieńcze kryzysy tożsamości ,manifestacja niezależności ,bunt przeciw normom ,agresja wobec osób znaczących
społeczne - młodzieżowe mody, nacisk grupy, działania represyjne rodziców ,szkoły
ekonomiczne - legalność pozyskiwania śródków ,cena
kulturowe - determinują wybór środka odurzającego
Objawy uzależnienia:
silna potrzeba spożywania alkoholu
upośledzona zdolność kontrolowania picia
picie w celu złagodzenia albo zapobiegania wystąpieniu objawów zespołu odstawienia alkoholu
objawy abstynencyjnego
zmiana tolerancji (najpierw wzrost, później spadek)
zawężenie repertuaru zachowań związanych z piciem alkoholu do 1-2 wzorców
zaniedbywanie alternatywnych do picia źródeł (zachowań ,zainteresowań)przyjemności
picie mimo wyraźnych oznak szkodliwości
inne objawy: palimpsesty(niepamięć), próby panowania nad piciem, ciągi, nawroty, zaprzeczenie uzależnieniu, nasilony lek, powikłania zażywania alkoholu, psychozy, próby samobójcze
Objawy zespołu odstawienia alkoholu
Początek 3-6h po ostatnim wypiciu lub zmieszeniu dawki alkoholu, w wyniku zmniejszenia stężenia etanolu we krwi ,,biochemicznym głodem, komórek dla których alkohol stal sie metabolitem
zespól abstynencyjny - niepowikłany
potliwość, lek, nastrój obniżony , głód alkoholowy, drżenie mięśniowe, nadciśnienie tętnicze, tachykardia, wymioty, biegunki, bezsenność, rozszerzenie źrenic, wysuszenie śluzówek, nadwrażliwość na dźwięk (hiperakuzja)
zespól abstynencyjny powikłany
zaburzenia spostrzegania - po ok.8-12h od zaprzestania picia, omamy wzrokowe, pojawiają sie omamy wzrokowe lub słuchowe
napady drgawkowe - po 8-12 h od zaprzestania picia występują drgawki toniczno kloniczne
majaczenie drżenie - miedzy 24h a 7 dniami :zaburzenia czynności poznawczych, zaburzenia świadomości omamy złudzenia urojenia lek
Fazy uzależnienia od alkoholu
I picie towarzyskie - wzrost tolerancji na alkohol, picie dużych ilości alkoholu bez objawów upojenia
II faza ostrzegawcza - szukanie okazji do picia, inicjowanie picia, po wypiciu lepsze samopoczucie, upijanie sie, picie w samotności, picie na kaca, luki pamięciowe
III faza krytyczna - utrata kontroli picia , wyrzuty sumienia ,,kac moralny,, , zaniedbywanie rodziny, zespoły abstynencyjne, nieobecność w pracy, konflikty z prawem, tworzenie alibi, zaniedbywanie odżywiania sie i ubioru
IV faza chroniczna - okresy długotrwale picia, spadek tolerancji, picie alkoholi niekonsumpcyjnych, rozpad więzi rodzinnych, degradacja społeczna, poważne powikłania somatyczne i psychiczne , skrajne wyczerpanie organizmu
Psychologiczne mechanizmy uzależnienia
system nałogowego regulowania uczuć - osoba pijąca wykorzystuje alkohol jako środek dzięki któremu doznaje ulgi, przyjemności, poprzez co alkohol staje sie niezbędnym źródłem doznań
System iluzji i zaprzeczeń - osoba pijąca dostosowuje rzeczywistość do własnych oczekiwań, wyobrażeń i pragnień np, poprzez systemy obronne tj, zaprzeczanie, minimalizowanie
System dumy i kontroli -Narzędzia stosowane w ocenie zespołu zależności alkoholowej MAST, CAGE, CAST, SADD, SCQ, AUDIT, IDS.
Markery biochemiczne uzależnienia od alkoholu - ASPAT ALAT GGTP MCV CDT Cholesterol , trojglicerydy.
Stany psychopatologiczne w przebiegu uzależnienia od alkoholu:
zespól majaczeniowy
przewlekła halucynoza alkoholowa
paranoja alkoholowa
zespoły amnestyczne
otępienie alkoholowe
centralna mielinoliza mostu
zaburzenia lekowe , depresyjne
bezsenność
Stany somatyczne w przebiegu uzależnienia od alkoholu
centralna mielinoliza mostu
padaczka
niedokrwistość
zapalenia stawów
zaburzenia krzepliwości
feminizacja cech męskich
zaburzenia płodności
dna
zaburzenia odporności
osteoporoza
choroby skory
alkoholowy zespól płodowy FAS
Leczenie osób uzależnionych
Detoksykacja ,,uporządkowanie,, spraw związanych ze stanem somatycznym i psychicznym
usuniecie zaburzeń w gospodarce wodno-elektrolitowej
upewnienie niedoborów żywieniowych i witaminowych
usuniecie objawów zespołu abstynencyjnego
Terapia uzależnień jest procesem złożonym składającym sie z:
działań leczniczych, edukacyjnych, wspierających, duchowych
psychoterapii
terapii indywidualnej, grupowej, rodzin, grup samopomocowych
zespołu terapeutycznego: psychoterapeuty ,lekarza ,personelu pielęgniarskiego ,duchowego ,rodziny i samego pacjenta
Psychoterapia:
Terapia przygotowująca do programu dwunastu kroków opiera sie na koncepcji uzależnienia jako choroby duchowej i medycznej
Terapia zwiększająca motywacje celem jest uzyskanie szybkiej umotywowanej ziemny wewnętrznej poprzez metody psychologii motywacji
Terapia Uczącą Umiejętności Praktycznych oparta jest na teorii uczenia sie
Założenia psychoterapii
- przekazywanie wiedzy na temat uzależnienia, szkodliwości picia,
- rozbijanie tzw, kręgu zaprzeczeń
- wypracowanie odpowiedzialność za przebieg zdrewniania
- motywowanie do abstynencji
- przekazanie umiejętności zaradczych przydających sie w utrzymaniu trzeźwości i procesie trzeźwienia
- doprowadzenie do myślenia na trzeźwo
- ,,porządkowanie,, życia uczuciowego nauka rozpoznawania i wyraźna własnych uczuć
- weryfikacja zachowań : znalezienie zależności miedzy piciem a własnymi zachowaniami, uświadomienie , ze niektóre zachowania pociągają picie , oraz ze konieczna jest ich modyfikacja
- ,,porządkowanie,, relacji społecznych : nabycie umiejętności lepszego komunikowania, przebudowa relacji z otoczeniem, budowa związków z niepijącymi, nabycie umiejętności korzystania z pomocy innych i rozpoznawania sytuacji zagrażających powrotem do picia
Farmakoterapia : Akamprozat<campral> stosowany w celu zmniejszenia wypijanego alkoholu i wydłużenia czasu abstynencji, Naltrekson, leki p/depresyjne
Niepowikłany: duże ilości płynów, tiamina, kwas foliowy, środki uspokajające
Powikłany: śmiertelność ok.10% bezwzględne wskazanie do hospitalizacji. Monitorowanie stanu psychicznego, napędu psychoruchowego, stanu somatycznego (RR, tętna ,drżeń ,drgawek ,parametrów biologicznych)
Działania pielęgniarska
wnikliwa obserwacja i ocena stanu biopsychicznego
prowadzenie rozmów z chorym , aktywne słuchanie
zapewnienie pomieszczeń jasnych, przestronnych, okazywanie życzliwości, zainteresowania, pomoc w uświadamianiu położenia
pomoc przy spożywaniu posiłków w obliczu silnego drżenia uniemożliwiającego prace rak
wytwarzanie nie zagrażającej, podtrzymującej atmosfery
Cel : zabezpieczenie pacjenta przez urazami i zapewnienie bezpieczeństwa
zapewnienie ciągłej opieki pielęgniarskiej
wielokrotne przedstawienie swojej roli pacjentowi
zapewnie o bezpieczeństwie
ustalenie niezmiennego harmonogramu dnia
zabezpieczenie przez urazami
zachowanie stałego rozmieszczenia przedmiotów w sali
uprzedzenie chorego o dokonywanych zabiegach i czynnościach
Cel : niwelowanie zachowań agresywnych
obserwacja pacjenta
zapewnienie właściwej ilości personelu
unikanie pozostawiania sam na sam z pacjentem w pomieszczeniach zamkniętych
zachowanie spokoju
postępowanie tak aby pacjenta nie zaskoczyć lub przerazić
stawanie przy pacjencie nie bliżej niż dwa metry
wypowiadanie w sposób zrozumiały
usuniecie przedmiotów niebezpiecznych
ostatecznie zastosowanie przymusu bezpośredniego
Działania pielęgniarskie wobec chorego z zza
nie okazywać wyższości, wyzbyć sie niechęci i uprzędzeń
nie moralizować, nie piętnować , nie wytykać błędnego postępowania
działać taktownie, uspokajająco
niwelować u chorego poczucie beznadziejności, winy, obawy i strach
zachowywać sie naturalnie w wyrazie twarzy, glosie
wykazywać cierpliwość, gotowość do słuchania, konsekwencje, stanowczość
umieć znaleźć czas na indywidualna rozmowę , jeśli chory tego potrzebuje
pamiętać ze jest sie ,,zawodowym,, a nie osobistym przyjacielem pacjenta
zachęcać do dbania o własny wygląd i porządek w otoczeniu
zachęcać do wysiłku i leczenia , motywować do terapii i wytrwania w abstynencji
pomagać w zrozumieniu swego postępowania i rozpoznaniu problemu alkoholowego
nie okazywać litości, kontrolować abstynencje
wykazywać czujność, ostrożność, zdolność obserwowania
pamiętać o możliwości występowania myśli samobójczych w stanach depresyjnych
spory rozstrzygać po przeanalizowaniu sytuacji przez społeczność terapeutyczna
akceptować pacjenta jako jednostkę a nie jako alkoholika, pielęgniarka powinna dostrzegać pozytywne zachowania chorego, doceniać, w przypadku zaniedbań upominać, karać
W przypadku braku motywacji do współpracy z zespołem terapeutycznym:
zapewnienie pacjenta o wsparciu
stworzenie atmosfery zaufania i profesjonalnej opieki
poznanie oczekiwać pacjenta co do terapii
zachęcanie pacjenta do uczestnictwa w terapii
informowanie o funkcjonowaniu grup wsparcia
edukowanie pacjenta w zakresie uzależnienia (przede wszystkim o sposobach leczenia)
Polityka wobec problemu uzależnień
Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania problemów Alkoholowych 2006-2010