ZP rok II

Grupa III

Prawo Finansowe

Akcyza

Podatek akcyzowy ma na celu sięgnięcie do indywidualnych dochodów w celu gromadzenia dochodów publicznych. Łatwość wymiaru i poboru podatków sprawia, że w praktyce stają się istotnym źródłem dochodów fiskusa. Im mniej sprawny aparat podatkowy państwa, tym ważniejsze jest to źródło.

Akcyza jest opodatkowaniem konsumpcji niektórych wyrobów produkowanych i dystrybuowanych w przemyśle i handlu. Jest nią objęta przede wszystkim konsumpcja niektórych produktów spożywczych np. (cukru, soli, drożdży, piwa), konsumpcja artykułów społecznie szkodliwych (tytoń, alkohol), konsumpcja artykułów luksusowych lub związana z koniecznością ponoszenia kosztów publicznych (np. paliwo).

Elementem kontrolowania obrotu wyrobami akcyzowymi jest banderolowanie czyli oznaczanie znakami papierowymi ich opakowań (kartonów papierosów czy kapsli butelek wódki). Banderola jest dowodem na pobranie podatku akcyzowego od danego artykułu i daje możliwość legalnej sprzedaży.

`Ustawa o podatku dochodowym od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym z 8.01.1993 r. z późniejszymi zmianami normuje dwa, powiązane ze sobą podatki. W rozdziale 1 „przepisy ogólne” unormowano instytucje wspólne dla obu. Rozdział 2 dotyczy podatku od towarów i usług, natomiast rozdział 3 reguluje odrębne rozwiązania dotyczące akcyzy. Przepisy PTU stosuje się posiłkowo do podatku akcyzowego. Regulację ustawową uzupełniają przepisy wykonawcze.

Wyrobami akcyzowymi są:

1. Paliwa do silników

2. Oleje smarowe i specjalne

3. Broń gazowa

4. Urządzenia do prowadzenia gier losowych i zakładów wzajemnych

5. Samochody osobowe

6. Jachty pełnomorskie

7. Łodzie żaglowe, łodzie z silnikiem, łodzie z dostosowaniem do silników-drewniane, z tworzyw sztucznych i innych materiałów z wyłączeniem łodzi rybackich, roboczych i ratowniczych

8. Sprzęt elektroniczny wysokiej klasy oraz kamery wideo

9. Sól

10. Środki upiększające i wyroby perfumeryjne

11. Opakowania z tworzyw sztucznych

12. Karty do gry, z wyłączeniem kart do gry dla dzieci

13. Wyprawione skóry futrzane zwierząt szlachetnych oraz wyroby z tych skór

14. Wyroby przemysłu spirytusowego i drożdżowego z wyłączeniem drożdży

15. Wyroby winiarskie

16. Piwo

17. Pozostałe wyroby alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 0.5%

18. Wyroby tytoniowe

Opodatkowaniu akcyzą podlegają również czynności. Są to:

1. Sprzedaż wyrobów akcyzowych

2. Odpłatne świadczenie usług dot. wyrobów akcyzowych na terytorium RP

3. Przekazanie wyrobów akcyzowych oraz świadczenie usług dot. tych wyrobów na potrzeby reprezentacji i reklamy

4. Przekazanie wyrobów akcyzowych oraz świadczenie usług dotyczących tych wyrobów na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także zatrudnionych przez podatnika pracowników oraz byłych pracowników

5. Zamiany wyrobów akcyzowych lub usług ich dotyczących

6. Darowizny wyrobów akcyzowych oraz świadczenie bez pobrania należności usług dot. tych wyrobów

7. Wydanie towarów akcyzowych lub usług ich dotyczących w zamian za wierzytelności lub w miejsce świadczenia pieniężnego

8. Wydania towarów lub świadczenia usług w zamian za czynności nie podlegające opodatkowaniu

9. Nadmierne ubytki lub niedobory zawinione niektórych wyrobów akcyzowych (alkohole) powstałe w czasie ich produkcji, magazynowania, przerobu, zużycia lub przewozu- ponad dopuszczalne normy

Podstawę opodatkowania akcyzą stanowi wartość sprzedaży tych wyrobów, a w przypadku stawki akcyzy ustalonej kwotowo- ilość wyrobów akcyzowych.

Obowiązek podatkowy ciąży na producencie oraz importerze wyrobów akcyzowych. Powstaje niezależnie od obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług. W przypadku korzystania ze zwolnień od PTU producent lub importer wyrobów akcyzowych i tak będzie musiał zapłacić podatek akcyzowy. Akcyza to podatek pośredni pobierany jednokrotnie w pierwszej fazie obrotu. Jest łatwo przerzucalny, co oznacza że realne obciążenie nim dotyka zawsze konsumenta ostatniego w łańcuchu.

Obowiązek podatkowy z tytułu akcyzy jest niezależny od obowiązku podatkowego z tytułu PTU. Producent lub importer musi zapłacić akcyzę nawet wtedy, gdy jest zwolniony z podatku od towarów i usług. Przy płaceniu obu podatków pierwszeństwo zawsze ma podatek akcyzowy.

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą:

1. wydania towaru, przekazania, dostarczenia, zamiany lub darowizny albo z chwilą wykonania usługi (decyduje czynność faktyczna)

2. wysłania towaru odbiorcy lub wskazanej przez niego osobie trzeciej-z chwilą wydania towaru jednej z tych osób

3. wydania towaru zarządzającemu funduszami powierniczymi, agentowi, zleceniobiorcy lub innej osobie świadczącej podobne usługi- z chwilą otrzymania zapłaty jednak nie później niż w ciągu 30 dni od daty wykonania usługi

4. w chwili wystawienia faktury, nie później niż 7dni od daty wydania towaru lub wykonania usługi

5. w chwili potwierdzenia przez urząd celny wywozu towaru poza granicę RP

6. w chwili dopuszczenia przez urząd celny towaru do obrotu w polskim obszarze celnym

7. w chwili pobrania co najmniej połowy ceny (przedpłaty, zaliczki, raty zadatku)przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi

8. w chwili wyjęcia żetonów lub pieniędzy z automatów, nie później niż w ostatnim dniu miesiąca

9. nie później niż w chwili opuszczenia przez wyrób pomieszczenia producenta paliw silnikowych, wyrobów alkoholowych i tytoniowych

10. w momencie zaistnienia lub stwierdzenia powstania nadmiernych ubytków lub zawinionych niedoborów- gdy stwierdzono je przed powstaniem zwykłego obowiązku podatkowego

11. nie później niż w dniu opuszczenia przez wyrób pomieszczenia producenta w przypadku, gdy producent wydaje wyrób akcyzowy w odpłatne użytkowanie

12. w momencie przekazania spirytusu i wyrobów spirytusowych do przerobu w przypadku, gdy na podstawie odrębnych przepisów producenci zobowiązani są do rozliczania akcyzy w formie różnicy cen od spirytusu surowego lub spirytusu o obniżonej jakości

Stawki akcyzy ustala Minister Finansów w drodze rozporządzenia lub zarządzenia. Stawki akcyzy mogą być procentowe, w wartości celnej powiększonej o należne cło, kwotowe- w kwocie na jednostkę wyrobu

(np. zł/ dm3, zł / 1000 szt, zł/ tonę) lub w formie różnicowej (np. ceny zbytu i ceny fabrycznej).

---