Środki dydaktyczne, funkcje środków dydaktycznych

Środki dydaktyczne są nieodzownym i jednym z podstawowych składników racjonalnie zorganizowanego i zrealizowanego procesu nauczania - uczenia się

Zdaniem W.Okonia, środki dydaktyczne decydują wyłącznie o końcowych wynikach pracy dydaktyczno - wychowawczej, niemniej jednak, wzbogacając stosowane metody nauczania, przyczyniają się do wzrostu ich efektywności. Dzięki temu usprawniają one nie tylko bezpośrednie poznawanie rzeczywistości przez uczniów, lecz dostarczają także tworzywa- w postaci wrażeń i spostrzeżeń - na którym opiera się poznanie pośrednie, czynności umysłowe, a ponadto różnego rodzaju czynności praktyczne.

Według Fleminga środkami dydaktycznymi nazywa się przedmioty materialne i znaki symboliczne, ułatwiające poznawanie obiektywnej rzeczywistości i nabywania umiejętności jej przekształcania.

Zdaniem Cz. Kupisiewicza środki dydaktyczne są to „przedmioty, które dostarczając uczniom określonych bodźców sensorycznych oddziałujących na ich wzrok, słuch, dotyk itd., ułatwiają im bezpośrednie i pośrednie poznawanie rzeczywistości.

Według W. Okonia środki dydaktyczne służą w procesie nauczania-uczenia się:

- poznawaniu rzeczywistości
- poznawaniu wiedzy o rzeczywistości
- kształtowaniu emocjonalnego stosunku do rzeczywistości
- kształceniu umiejętności działania przetwarzającego rzeczywistość



Podział środków dydaktycznych wg. Cz. Kupisiewicza

- wzrokowe - przedmioty naturalne, wykresy, diagnozy, symbole
- słuchowe -płyty, taśmy, instrumenty muzyczne, radia
- wzrokowo - słuchowe - projektory filmowe, aparaty telewizyjne
- częściowo automatyzujące proces uczenia i nauczania - komputer, maszyny dydaktyczne



Podział środki dydaktycznych Wincentego Okonia:

- środki proste, do których należą:
- środki słowne (podręczniki, teksty drukowane)
- proste środki wzrokowe (modele, autentyczne wzory przedmiotów, reprodukcje obrazów, mapy)
- środki złożone wykorzystujące rozwój techniki, nowinek, urządzeń i sprzętu przekazującego informacje. Można tu zaliczyć:
- mechaniczne środki wzrokowe (aparaty fotograficzne, mikroskopy, oscyloskopy, teleskopy czyli urządzenia przekazujące obrazy)
- środki słuchowe (gramofony, radia np. CB - kontakt ze światem, nauczanie na odległość, magnetofon)
- oraz środki wynikające z połączenia wzroku ze słuchem (są to urządzenia takie jak telewizor, video lub dobrze wyposażony komputer)



Funkcje środków dydaktycznych wg. Cz. Kupisiewicza:

- poznawcza
- kształcąca
- dydaktyczne





FUNKCJE ŚRODKÓW DYDAKTYCZNYCH wg. Sadury

- ilustratywna - przybliżanie do rzeczywistości, aktywizacja poznania
- kształcąca - orientowanie, organizowanie, ukierunkowanie
- wychowawcza
- kontrolująca - weryfikowanie i integrowanie wiedzy
- sterująca - wytyczanie cząstkowych celów nauczania

---