TEORIA HANDLU A NOWA GEOGRAFIA EKONOMICZNA
P. R. Krugman w 1991 zapoczątkował nowy nurt badań łączący dorobek teorii handlu z dorobkiem geogr. ekonom.- określanym jako nowa geografia ekonomiczna.
W tym nowym nurcie można wyróżnić dwa podejścia:
- podejście zorientowane na analizę międzynarodowej i międzyregionalnej specjalizacji produkcji i handlu, szukające nowej bazy w `'nowych siłach aglomeracji'';
- podejście ukierunkowane na badanie procesów zróżnicowania gospodarczego różnych obszarów (regionów, makroregionów, krajów) i perspektyw konwergencji interregionalnej;
Nowa geogr. ekonom. dostarcza szereg pojęć i instrumentów przydatnych do badania lokalizacji działalności gospodarczej w skali regionalnej i krajowej, takich jak:
- lokalizacja przestrzenna ( rozmieszcz. geogr. zasobów produkcji, zatrudnienia w układzie przedsiębiorstw, sektorów i całych gospodarek);
- odległość geogr. (dystans fizyczny dzielący od siebie kraje i regiony, bliskość geogr. wyrażona w km odległości pomiędzy stolicami poszczególnych krajów lub regionów);
- odległość ekonom. ( dystans gospodarczy pomiędzy krajami i regionami mierzony takimi wskaźnikami jak różnice w populacji PKB per capita, potencjale produkcji i handlu);
- modele grawitacji - ciążenia ( służą do oceny wpływu odległości fizycznej i ekonom. krajów i reginów na potencjał ich wzajemnej wymiany; intensywność handlu krajów zależy wprost proporcjonalnie od wielkości ich PKB per capita oraz odwrotnie proporcjonalnie od fizyczn. odległości między ich centrami gospodarczymi, liczonej jako kwadrat odległości pomiędzy stolicami);
- koncentracja przestrzenna- aglomeracja ( intensywność grupowania działalności gospodarczej w określonych lokalizacjach np. regionach);
- obszary centralne i peryferyjne (centralność i peryferyjność mierzona odległościami: geogr., ekonom.; w obszarach centralnych następuje koncentracja działalności gospodarczej, w peryferyjnych -jej kurczenie);
- integracja regionalna a aglomeracja (relacja między intensywnością aglomeracji a poziomem kosztów handlowych; wpływ liberalizacji handlu w ramach ugrupowania integracyjnego na poziom i dynamikę koncentracji działalności gospodarczej).