POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA
KATEDRA EKSPLOATACJI POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Laboratorium z przedmiotu:
urządzenia elektryczne i elektroniczne w pojeździe
SPRAWOZDANIE NR 4
Ćwiczenie nr: 4
Temat ćwiczenia: Badanie i kontrola elektrycznego obwodu zasilania część 2
Prowadzący ćwiczenie: Dr inż. Tomasz Stoeck
Data wykonania ćwiczenia: 10 kwietnia 2006 r.
Wykonał:
Nazwisko i imię: Bielski Krzysztof
Grupa: MiBM Z-35
Rok akademicki: 2005/2006
Cel ćwiczenia.
Celem ćwiczenia było poznanie metod badania i kontroli prądnic samochodowych prądu przemiennego, tzn. alternatorów. Celem było także dokonanie oceny stanu technicznego takiej prądnicy.
Przyrządy.
W trakcie ćwiczenia używaliśmy następujących przyrządów:
- alternator z samochodu marki FSO 1500,
- zespół diod prostowniczych,
- stół probierczy typu S2,
- multimetr.
Przebieg ćwiczenia.
Sprawdzanie wirnika.
Wstęp.
Stan uzwojenia wirnika możemy sprawdzić zarówno na stole probierczym za pomocą lampki kontrolnej i akumulatora oraz za pomocą multimetru wyposażonego w brzęczek. W wirniku należy sprawdzić czy nie występuje zwarcie do masy lub przerwa w uzwojeniu.
W celu wykrycia przerwy w uzwojeniu lampkę i akumulator bądź końcówki miernika podłączamy do pierścieni wirnika. Natomiast w celu wykrycia zwarcia do masy lampkę i akumulator bądź końcówki miernika podłączamy do jednego z pierścieni i do wałka wirnika.
Jeżeli zachowana jest ciągłość uzwojenia wirnika, to brzęczek piszczy, a lampka kontrolna się świeci, podobnie w przypadku stwierdzenia zwarcia do masy.
Wnioski.
Badaliśmy dwa wirniki. W przypadku wirnika pierwszego w trakcie badania ciągłości brzęczek nie piszczał, co świadczy o przerwanym uzwojeniu wirnika, natomiast w trakcie badania drugiego wirnika na ciągłość uzwojenia brzęczek piszczał, co wskazuje iż ciągłość uzwojenia jest zachowana.
W trakcie badania zwarcia do masy dla obu wirników brzęczek nie piszczał, co wskazuje iż oba te wirniki nie wykazują zwarcia do masy.
Po przeprowadzonym badaniu możemy stwierdzić, iż wirnik drugi jest teoretycznie sprawny, ponieważ ma zachowaną ciągłość uzwojenia i nie wykazuje zwarcia do masy.
Sprawdzanie stojana.
Wstęp.
Uzwojenie stojana sprawdzamy ze względu na trzy warunki. W uzwojeniu stojana należy sprawdzić jego ciągłość, zwarcie do masy oraz zwarcie międzyfazowe. Sprawdzenia podobnie jak w przypadku wirnika możemy dokonać za pomocą multimetru lub lampki kontrolnej i akumulatora. Miejsca podłączenia lampki kontrolnej i akumulatora są przedstawione na rysunku 1.
W naszym przypadku nie przeprowadziliśmy kontroli zwarć międzyfazowych ze względu na to, iż kontrolę przeprowadzaliśmy na zmontowanym alternatorze. Kontrola zwarć międzyfazowych, ze względu na połączenie stojana w gwiazdę wymaga rozmontowania alternatora.
Wnioski.
W trakcie ćwiczenia badaliśmy dwa stojany.
Jeżeli stojan jest sprawny, to w trakcie badania ciągłości uzwojenia brzęczek powinien piszczeć, a lampka kontrolna powinna się świecić. Natomiast w trakcie badania na zwarcie z masą brzęczek nie powinien piszczeć i lampka kontrolna nie powinna się świecić.
W trakcie kontroli ciągłości uzwojenia w obu przypadkach brzęczek piszczał, a lampka kontrolna na stole się świeciła, oznacza to, że w obu stojanach zachowana jest ciągłość uzwojenia.
Badając zwarcie do masy stwierdziliśmy, że w przypadku pierwszego stojanu brzęczek piszczał, a lampka kontrolna się świeciła, co wskazuje iż występowało zwarcie do masy. W przypadku stojanu drugiego brzęczek nie piszczał, a lampka kontrolna się nie zaświeciła, czyli nie występowało zwarcie do masy.
Na podstawie przeprowadzonej kontroli możemy stwierdzić, iż drugi stojan spełnia wymogi przeprowadzonych dwóch badań. Jednak niestety nie możemy jednoznacznie powiedzieć, że stojan ten jest sprawny, gdyż nie dokonaliśmy kontroli zwarć międzyfazowych.
Rys. 1. Sprawdzanie uzwojeń stojana za pomocą lampki kontrolnej:
a) wykrywanie przerw, b) wykrywanie zwarć z masą, c) wykrywanie zwarć międzyfazowych.
Sprawdzanie diod.
Wstęp.
Podstawowym zadaniem diody jest wyprostowanie napięcia, dlatego też elementy te są bardzo ważne dla prawidłowej pracy alternatora i należy je sprawdzać.
Sprawdzanie wstępne diody może być wykonane za pomocą woltomierza lub lampki kontrolnej połączonych szeregowo z akumulatorem. Sprawdzanie diod może być dokonane bez rozbierania alternatora. Woltomierz lub lampkę kontrolna podłączamy zgodnie ze schematem przedstawionym na rysunku 2.
Jeżeli wskazania woltomierza oscylują w pobliżu zera, to badana grupa diod jest sprawna, natomiast jeżeli wskazanie znacznie przekracza zero, to uszkodzona jest przynajmniej jednej z diod w badanej grupie.
W celu wykrycia przerwy w diodzie, alternator należy rozebrać i odłączyć uzwojenia stojana od diod. Diody sprawdzamy w układzie pomiarowym pokazanym na rysunku 2, jednak należy zmienić biegunowość akumulatora i woltomierza. Dioda nie ma przerwy, jeżeli woltomierz wskazuje napięcie zbliżone do 12V.
Zamiast woltomierza do badania może zostać także wykorzystana żarówka kontrolna 12V o mocy 3W. Przy podłączeniu wg schematu z rysunku 2 żarówka nie powinna się świecić. Natomiast gdy zmienimy biegunowość, tzn. w trakcie badania ciągłości żarówka powinna zaświecić się przy każdej z badanych diod.
Rys. 2. Wykrywanie za pomocą woltomierza zwartych diod:
a) dodatnich, b) ujemnych.
Wnioski.
Podobnie, jak to było wcześniej badamy dwa alternatory.
W przypadku badania diod dodatnich przy pierwszym alternatorze woltomierz wskazywał napięcia 0.35V, 0.35V i 0.36V. Wskazania te oscylowały w pobliżu wartości zero, co wskazuje iż wszystkie trzy diody są sprawne. W przypadku drugiego alternatora woltomierz wskazywał napięcia 12V, 0V i 12V. Oznacza to, że tylko dioda B jest sprawna, a diody dodatnie A i C są uszkodzone.
Badając diody ujemne woltomierz dla pierwszego alternatora wskazywał napięcia 1.3V, 0.8V, 0.8V. Można przyjąć, że otrzymane wartości nie są zbyt duże, czyli wszystkie trzy diody ujemne w tym alternatorze są sprawne. W przypadku drugiego alternatora woltomierz wskazywał napięcia 12.1V, 12.1V i 12.1V, co oznacza, iż wszystkie trzy diody ujemne w alternatorze drugim są uszkodzone.
Podsumowując, wszystkie diody alternatora pierwszego są sprawne, natomiast w alternatorze drugim sprawna była tylko jedna dioda dodatnia.