OPRACOWANIE ZAGADNIEŃ - PRAWO FINANSOWE
Zasady jawności finansów publicznych
Podstawa prawna: ustawa o finansach publicznych
Art. 33. UFP stanowi wprost, iż:
1. Gospodarka środkami publicznymi jest jawna.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do środków publicznych, których pochodzenie lub przeznaczenie zostało uznane za informację niejawną na podstawie odrębnych przepisów lub jeżeli wynika to z umów międzynarodowych.
Jawność debaty nad budżetem, obowiązek podawania publicznie wskaźników finansowych, udostępnianie sprawozdań finansowych, udostępnianie informacji dotyczących dotacji, zakres usług finansowanych przez NFZ, obowiązki Prezesa GUS jak np. obliczanie PKB i podanie do publicznej wiadomości, ulgi i umorzenia - też do publicznej wiadomości, z uzasadnieniem (to nie narusza ustaw o ochronie danych).
Majątek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania
Postawa prawna: ustawa o rachunkowości
Majątek przedsiębiorcy :
Środki obrotowe
Środki trwałe
Wartości materialne i prawne
Środki obrotowe - aktywa, które powinny być zużyte do bieżącej działalności w okresie 12 miesięcy lub dłużej, np. pieniądze, materiały, surowce, narzędzia;
Pasywa stałe- zobowiązania prawidłowe- środki pozostające w dyspozycji przedsiębiorcy, niestanowiące jego własności dla niektórych nie nadszedł jeszcze termin płatności, np. pracodawca pobiera zaliczkę na podatek dochodowy ( płatność jest odroczona), ma więc dyspozycji pieniądze, które nie stanowią jego własności, a termin płatności jeszcze nie nadszedł;
Kredyt sezonowy - gdy okresowo potrzeba więcej pieniędzy, np. przemysł rolno spożywczy przy burakach cukrowych ( sezonowe);
Dotacja od właściciela- najczęściej przy początku prowadzenia nieruchomości, np. paliwo w baku pierwszego samochodu lub wkład własnych pieniędzy w prowadzony przez nas biznes;
Środki trwałe - art. 3 pkt. 15 - środki pracy i inne przedmioty długotrwałego użytkowania o przewidywanym okresie użyteczności dłuższym niż rok i wartości przekraczającej 3.5 tys zł; kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby tej jednostki (nieruchomości, maszyny, środki transportu, inwentarz żywy);
Źródła finansowania:
Zysk po opodatkowaniu
Amortyzacja - proces, który pozwala na rozłożenie w czasie wartości środka trwałego i poprzez dokonywanie ciężar kosztów odpisów amortyzacyjnych, dzięki którym zgromadzone zostają środki ja jego odtworzenie
Aktualizacja wyceny ( przy inflacji - aktualizacja wartości środków trwałych)
Kredyt ( inwestycyjny) - zasadniczo na okres minimum 5 lat - na zakup gotowych urządzeń, na restrukturyzację, modernizację lub budowę;
Dotacje od właściciela - w przypadku środków trwałych zdarzają się rzadko;
Wartości materialne i prawne - wartości niematerialne i prawne , np. licencje, koncesje, prawa autorskie, patenty, środki wydatkowane przez przedsiębiorcę, zakupione na okres użytkowania dłuższy niż 1 rok o wartości wyższej niż 3,5 tys. Złotych, np. znaki firmowe, logo firmy, programy komputerowe.
Bankowy Fundusz Gwarancyjny
Podstawa prawna: ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
Nie jest to fundusz w rozumieniu ustawy o finansach publicznych . Jest to instytucja państwowa wyposażona w odpowiednie środki mająca na celu ochronę interesów deponentów. W sytuacji gdy bank ogłosi upadłość, zostanie zlikwidowany, to klienci mają prawo do rekompensaty jeśli środki upadłego banku nie wystarczą do zaspokojenia wierzycieli. Maksymalna wysokość roszczeń deponenta w stosunku do funduszu po nowelizacji z lipca 2009 r. łącznie z odsetkami wynosi równowartość 50.000 euro w 100%, kurs z dnia ogłoszenia upadłości.
Organy:
Rada Funduszu
Zarząd Funduszu
Członkowie organów nie mogą być pracownikami banku.
Zadania:
określanie wysokości środków wyodrębnionych jako zapewnienie ochrony środków gwarantowanych,
nadzór nad umownym systemem gwarantowania.
źródła dochodów BFG:
obowiązkowe opłaty roczne wnoszone przez banki do 31 marca każdego roku,
kwoty przekazane z funduszu środków gwarantowanych przekazywane na wyodrębniony rachunek specjalny w NBP,
BFG może udzielać pożyczek, więc odsetki od nich będą dochodem funduszu,
środki z dotacji udzielonych funduszowi z budżetu państwa na zasadach określonych w ustawie o finansach publicznych,
zaciągnięte kredyty w NBP,
pożyczki z budżetu państwa,
inne dochody.
Pojęcie finansów publicznych
Postawa prawna: ustawa o finansach publicznych
Finanse publiczne - to procesy związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków publicznych
Jak również pod pojęciem finansów publicznych należy rozumieć zabezpieczenie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa i JST, zarządzanie długiem publicznym i środkami budżetowymi, rozliczenia z budżetem unijnym w/w czynności składają się na zakres przedmiotowy
Na zakres podmiotowy składają się z kolei wszystkie podmioty zaliczone do sektora finansów publicznych jak również inne podmioty, które wykorzystują środki publiczne - te podmioty również ponoszą odpowiedzialność i konsekwencje za niewłaściwe gospodarowanie środkami publicznymi
Źródła finansowania deficytu budżetu państwa
Podstawa prawna: ustawa o finansach publicznych
Deficyt budżetu państwa może być pokryty przychodami pochodzącymi z:
1. sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym;
2. kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych;
3. pożyczek;
4. prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;
5. nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych.
Samorządowy zakład budżetowy
Podstawa prawna: ustawa o finansach publicznych
Istotą jest odpłatne wykonywanie tych zadań, a osiągnięte przychody służą finansowaniu kosztów działalności. Samorządowy zakład budżetowy może korzystać z dotacji z budżetu o charakterze przedmiotowym, z dotacji celowych na zadania bieżące oraz na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji. W wyjątkowych sytuacjach może także otrzymywać dotację podmiotową. Suma dotacji nie może przekroczyć 50% kosztów działalności. Samorządowy zakład budżetowy nie posiada osobowości prawnej, gospodarkę finansową prowadzi na podstawie planu.
Samorządowy zakład budżetowy rozlicza się z budżetem w sposób netto - nadwyżką lub niedoborem środków obrotowych. Nadwyżka - wpłata do budżetu (ew. pozostaje w zakładzie), niedobór - dotacja.
Decyzję o utworzeniu samorządowego zakładu budżetowego podejmuje organ stanowiący JST w formie uchwały. Organ ten ma prawo do decyzji o likwidacji, przekształceniu, połączenia zakładów.
Konsorcjum bankowe
Podstawa prawna: prawo bankowe
Konsorcjum bankowe określane bywa albo jako sposób udzielenia kredytu albo jako sposób współdziałania banków.
Celem jest ochrona interesów klientów i umożliwienie zaciągnięcia kredytu przekraczającego możliwości jednego banku. Banki mogą zawrzeć umowę dotyczącą udzielenia kredytu klientowi, który przekroczyłby limity zaangażowania, bądź którego pozycja może budzić wątpliwości (bank ma środki, ale ryzyko jest zbyt duże).
Źródła dochodów JST
Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, ustawa o finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego.
Źródła dochodów:
podatkowe źródła dochodów mają gminy, z tytułu podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego, podatek od spadków i darowizn, od czynności cywilnoprawnych, opłata od posiadania psów, opłata eksploatacyjna pobierana na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego;
gmina, powiat i województwo: dochody z jednostek budżetowych, wpłaty z samorządowych zakładów budżetowych, dochody z majątku stanowiącego własność majątku JST; spadki, zapisy , darowizny; dochody z kar pieniężnych i grzywien; odsetki od środków na rachunkach bankowych, udzielonych pożyczek, od zaległości; 5% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa jeżeli JST realizuje zadania z zakresu administracji rządowej; dotacje z budżetu innych JST, np. porozumienie o wspólnym prowadzeniu wysypiska śmieci, komunikacja;