NORMY PRAWNE
Normy sankcjonowane
Hipoteza
dyspozycja
Normy sankcjonujące
Hipoteza- jest niezastosowanie się do reguły postępowania wyrażonej w normy sankcjonowanej; niezastosowanie się do dyspozycji.
SANKCJA W PRAWIE CYWILNYM
Wygląda identycznie jak w prawie karnym. Przymus w stosunkach cywilnoprawnych może się pojawić ale jest uregulowany poza prawem cywilnym. W prawie cywilnym jest sankcja odszkodowawcza. Odszkodowanie jest wyrównaniem uszczerbku na rzecz podmiotu który ten uszczerbek doznał. Typową dla prawa cywilnego jest sankcja nieważności. Kreując stosunki prawne należy przestrzegać pewnym podstawowych reguł, ponieważ jeśli się nie zastosuje to państwo nie przyzna ważności takim czynnościom prawnym, odmówi przyznania im ochrony.
Charakterystyczny dla prawa prywatnego(kiedyś cywilne i handlowe: dzisiaj prywatne) jest podział przepisów i norm niewystępujący w prawie publicznym:
Ius cogens(imperatywne; bezwzględnie obowiązujące)- takie przepisy których stosowanie strony nie mogą wyłączyć w drodze czynności prawnych. (art.473, 119)
Ius dispositivum(dyspozytywne)- takie których stosowanie może być wyłączone poprzez że strony uregulują w drodze umowy swój stosunek prawny; mają zastosowanie wtedy kiedy strony tak postanowiły.(
Normy semiimpertywne- takie normy które można wyłączyć ale nie tylko w jedną stronę, jako bardziej korzystne dla jednej ze stron, a nie jako mniej korzystne(np. kodeks pracy- umowa dla pracownika będzie bardziej korzystna niż kodeks to wtedy wchodzi a jeśli była mniej korzystna niż kodeks to wtedy stosuje się przepisy kodeksu; relacje konsumenckie- uregulowania mniej korzystne wynikające z tej ustawy są nieważne); np. art.
Niełatwo jest określić charakter normy, czasami ustawodawca ułatwia a jeśli nie to trzeba się odnieść do wykładni funkcjonalnej, celowościowej.
Prawo cywilne wymaga autonomii woli w ramach wykładni funkcjonalnej i systemowej będzie można tłumaczyć raczej na rzecz przepisów dyspozytywnych. W przepisach imperatywnych już jest niewiele miejsca na autonomię woli. W prawie rzeczowym natomiast będziemy opowiadali się bardziej nad charakterem imperatywnym przepisów.
DEFINICJA USTAWOWE
Definiują pewne pojęcia które w prawie cywilnym występują i pośrednio mają sens normatywny. Np. art.45 że rzeczami są tylko przedmioty materialne, art.66 dotyczące oferty, narzucają sens pewnym pojęciom, żeby rozumieć je w określony sposób choćby potocznie miało inne znaczenie.
Do różnych stanów faktycznych które są podobne można stosować przepisy które są już gdzieś zawarte ale w odpowiedni sposób bo w innym przypadku nie trzeba tworzyć nowych przepisów; przepisy odsyłające (np. art.603,604,1035; art.46 KRO).
Fikcje prawne są przepisami które nakazują traktowanie stanu faktycznego tak jakby to był inny stan faktyczny(nakaz traktowania osoby który spadek odrzucił, został wydziedziczony, zrzekł następuje fikcja że on otwarcia spadku nie dożył). Np. art. 1020. Jeśli stronie zależy żeby warunek się ziścił i dopomogła temu w sposób bezprawny lub sprzeczny w zasadami współżycia społecznego to na mocy fikcji traktujemy, że ten warunek się nie ziścił(np. art. 93).
Klauzule generalne są przepisami które mają szczególna postać, są przewidziane w normie prawnej są przewidziane konsekwencje stanu prawnego w których uwzględnia się pewne poza prawne reguły, wartości(zasady współżycia społecznego, dla dobra dziecka, rozwód jest niedopuszczalny pomimo długotrwałego rozpadu współżycia jeśli wpłynąłby na dobro dziecka i zasad współżycia społecznego).
STOSOWANIE PRAWA CYWILNEGO
Należy do sądów powszechnych, wyjątkowo stanowi że może należeć do innych organów.(np. art.2 § 3 KPC). Proces składa się z pewnych etapów:
Ustalenie faktycznego
Subsumcja- podciągniecie pod normę prawną
Określenie w odniesieniu do tego stanu faktycznego
Ustalenie stanu faktycznego ważna jest instytucja domniemania. Nie mamy dowodów ale wnioskujemy na podstawie innych faktów na które dowód się znalazł:
Domniemanie faktyczne- art. 231 KPC; wnioskowanie z faktu o fakcie, przeprowadza sędzia na podstawie doświadczenia itp.
Domniemanie prawne- polegają z wnioskowania z faktu o fakcie z ustawy; są dla sędziego wiążące, są obalalne(domniemywa że ojcem dziecka jest dziecko które urodziło się w trakcie trwania małżeństwa; domniemanie o ojcostwo jeśli obcował mężczyzna z matką dziecka)
USTALANIE STANU FAKTYCZNEGO
Ciężar dowodu spoczywa na osobie które z tego faktu wywodzi skutki prawne.(np. art. 187 KPC). Iura novit curia i da mihi factum, dabo tibi ius.
Prawo cywilne wyk.3 2010-10-27
Strona 1 z 2