Ekonomia 07.12.08

Dokończenie poprzedniego tematu.

T: zachowania konsumenta.

Ograniczenia budżetowe konsumenta są ograniczone przez:

1. dochody konsumenta.

2. Rynkowe ceny dóbr i usług.

Ad. I

Dochód rozporządzalny - jest to określona część dochodu przeznaczona przez niego na zakup

dóbr i usług.

Dochód realny - są określone przez nominalne przychody konsumenta oraz realne ceny dóbr i

usług.

Zmiany cen wywołują dwa zasadnicze efekty:

1. efekt substytucji. - przy wzroście cen danych dóbr w przydatku gdy inne ceny nie rosną lub rosną wolniej konsument wybiera dobra substytucyjne.

2. efekt dochodowy - zmiany cen wiąże się ściśle z faktem urealniania dochodów konsumenta. Jeśli rosną ceny jednych dóbr (nie wszystkich) to wówczas gdy konsument nabywa te dobra może kupić ich mniej i zarazem zmiesza się jego siła nabywcza dóbr których cena się nie zmieniła. Gdyby konsument zrezygnował z dóbr drożejących wówczas wystąpił by tylko efekt substytucyjny ( jest to istota efektu dochodowego).

T: PRZEDSIĘBIORSTWO.

PRZEDSIĘBIORSTWO - jest to drugi zasadniczy podmiot w gospodarce. Przedsiębiorstwo

przejęło funkcje gospodarstw domowych.

PRZEDSIĘBIORSTWO - jest to podstawowy podmiot życia gospodarczego realizujący

funkcję produkcji i dystrybucji.

CHARAKTERYSTYCZNE ATRYBUTY:

1. Odrębność (samodzielność) ekonomiczna.

2. Odrębność (samodzielność) prawna.

3. Odrębność (samodzielność) technologiczno - organizacyjna.

Ad.1 polega na tym że przedsiębiorstwo działa na własny rachunek i własne ryzyko oznacza to że przedsiębiorstwo jest podmiotem który pokrywa własne wydatki z własnych przychodów. Podmiot który stracił by taką możliwość samofinansowania przestał by być przedsiębiorstwem.

Ad. 2 może byś sprowadzona do tzw, osobowości prawnej przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo jest podmiotem prawa i jako podmiot prawa może wchodzić w relacje z innymi przedsiębiorstwami (transakcje) a na ich straży stoją przepisy prawa co w gruncie rzeczy zmniejsza ryzyko i niepewność dla uczestnika transakcji.

Odrębność prawna i ekonomiczne są warunkiem niezbędnym do istnienia przedsiębiorstwa.

Ad. 3 odrębność technologiczna - polega na tym że każde przedsiębiorstwo dysponuje określonymi technologiami i w znacznej części przypadków stanowią własność tego przedsiębiorstwa tym samym te technologie które stosuje przedsiębiorstwo są chronione prawnie i bez zgody tego przedsiębiorstwa nie mogą być wykorzystywane.

Technologie a inaczej metody produkcji niosą ze sobą wymóg organizacji przedsiębiorstwa.

Odrębność organizacyjna jest pochodną odrębności technologicznej, i inaczej mówiąc oznacza odpowiednią organizację produkcji do danej technologii produkcji.

Odrębność ogr-tech nie jest wystarczającą cechą aby mówić o przedsiębiorstwie gdyż mogę to być na przykład zakład. Przedsiębiorstwo może być jedno lub wielo zakładowe.

PRZEDSIĘBIORSTWO - ze swojej natury jest podmiotem aktywnym i mogącym ze swojej natury przystosować się do sytuacji panującej na rynku.

W tradycyjnej interpretacji przedsiębiorstwo jest podmiotem który realizuje cel zysku. Mówi się w nim że celem przedsiębiorstwa jest osiągnięcie największego zysku. Realizując cel realizacji zysku przedsiębiorstwo twoży rachunek ekonomiczny co wiąże się z porównaniem przychodów i nakładów i na ich podstawie podejmowane są decyzje polegające na wyborze metody działania z pośród dostępnych.

METODY DZIAŁANIA - rozumiane są jako najbardziej efektowne w stosunku do poniesionych kosztów. Takie działanie nosi miano „RACHUNKU OPTYMALIZUJĄCEGO”

We współczesnej ekonomi ten tradycyjny punkt widzenia przedsiębiorstwa i jego cel jest często modyfikowany przez „KONCEPCJĘ RACJONALNOŚCI OGRANICZONEJ” - co jest praktycznie niemożliwe do osiągnięcia i przedsiębiorstwa muszą się zadowolić mniejszymi zyskami. I jeśli wyniki uzyskane przez przedsiębiorstwo pozwalająprzetrwaći rozwijać się to uznaje się te wyniki za satysfakcjonujące. We współczesnej ekonomi dobrą reputację uzyskały przedsiębiorstwa które są kierowane przez tak zwane nauki o zarządzaniu.

NAUKI O ZARZĄDZANIU - stworzyły wiele koncepcji do najważniejszej koncepcji należa:

1. Menadżerska.

2. Behawioralna.

3. Marketingowa.

Ad. 1

Powstała w USA w latach około 1950. wiążę się z ukształtowaną rolą w XX wieku. Rolą menadżerów we współczesnym przedsiębiorstwie . w przedsiębiorstwie jeśli jest ono rozmiarów średnich lub dużych następuje wyraźne oddzielenie funkcji posiadania od funkcji zarządzania we współczesnych czasach tak się to skomplikowało że właściciele nie mają wystarczającej wiedzy i tymi przedsiębiorstwami zarządzają zatrudnieni menadżerowie i oni jako specjaliści od zarządzania i po prostu w krajach wysoko rozwiniętych stali się nową klasą społeczną i charakterystyką tej klasy stało się to że w krótkim czasie odnoszą oni sukcesy osobiste.

- tzw. rewolucja menadżerska - mówiono że dzięki menadżerom zachodziły zmiany. Chodziło o to że menadżerowie podejmując decyzje w sposób przedsiębiorczy uwzględniają swój osobisty interes.

- osobisty interes menadżerów - można sprowadzić do pozycji w społeczeństwie i na rynku pracy. Podejmują oni takie decyzje aby mógł zaistnieć na rynku pracy jako dobry specjalista od zarządzania.

Symptomem rozwoju przedsiębiorstwa jest zwiększanie produkcji i sprzedaży i menadżerowie do tego dążą ale najwyższa produkcja i sprzedaż nie odnoszą się do tego aby przedsiębiorstwo osiągało większe zyski.

Za sprawą menadżerów, maksymalizację zysków została zastąpiona na rzecz jak największej produkcji i sprzedaży. Niewątpliwie menadżer tak jak każdy człowiek spełniając swoje obowiązki kieruje się osobistymi względami.

Ad 2

Nazwa tej koncepcji sugeruje już jej istotę. Opiera się ona na zachowaniach ludzi związanych z przedsiębiorstwem. Są dwie zasadnicze grupy ludzi. Pierwsza jest związana z wewnętrznym dziłaniem przedsiębiorstwa a druga z zewnętrznym działaniem przedsiębiorstwa.

Ci związani z wewnętrznym działaniem przedsiębiorstwa:

Zaliczają się do nich:

- właściciele - dążą do osiągnięcia max dochodów czyli zysku,

- menadżerowie - kierują się własnym sukcesem, chcą osiągać max produkcji i sprzedaży,

- wykonawczy pracownicy (szeregowi) - chcieliby uzyskiwać jak największe dochody.

Aby przedsiębiorstwo mogło sprawnie funkcjonować musi dojść do konsensusu między tymi trzema grupami. Można dojść do wniosku, że przedsiębiorstwo realizuje wiązkę celów: zysk, aspiracje menadżerów, wynagrodzenia pracowników przedsiębiorstwa. I ta wiązka celów musi być skojarzona z zewnętrzną działalnością przedsiębiorstwa to jest z kupującymi towar i usługi i tak także musi dojść do ugody która dochodzi na rynku co do ceny danego towaru lub usługi. Przedsiębiorstwo musi uwzględnić te wszystkie cele wew. i zew. do prawidłowego funkcjonowania.

Ad 3

Koncepcja marketingowa - opiera się na specjalnej kategorii zaczerpniętej z biologii : kategoria cyklu życia” - każdy organizm przechodzi określone fazy rozwoju

Narodziny - rozwój - starzenie - umieranie

Również w przedsiębiorstwie można wyróżnić takie etapy:

1. etap inkubacji - etap pojawiania się na rynku. Celem jest zaistnienie przedsiębiorstwa na

rynku czyli zawarcie pierwszych transakcji rynkowych i pozyskanie

klientów.

2. etap dorastania - ponad 90% przedsiębiorstw nie przechodzi tych 2 pierwszych faz. A ta

faza polega na zdobywaniu klientów i powiększanie produkcji i zysku.

3. etap dojrzewania - jest to etap przynajmniej j utrzymania swojej pozycji na rynku i nietania

się zepchnąć w etap czwarty poprzez rozwój technologiczny i promocje.

4. etap starzenia - umieranie przedsiębiorstwa.

W koncepcji marketingowej- przedsiębiorstwo ma inne cele w poszczególnych etapach istnienia na rynku.

Dodatkowa koncepcja nr 4:

KONCEPCJA METODY INSTYTUCJONALNEJ: (NEO - INSTYTUCJONALINY)

Ta orientacja interpretuje zjawiska poprzez funkcjonowanie instytucji:

„dlaczego we współczesnym świecie gospodarka funkcjonalna przedsiębiorstwa….”

Współczesna gospodarka jest traktowana przez neo instytucjonalistów

Oparta jest na procesach samoczynnych.

Neo- instytucjonalizm argumentuje do tego żę funkcjonowanie przedsiębiorstwa jest ich niski koszt utrzymania według nich wszystko co zachodzi w gospodarce odbywa się na zasadzie kupna i sprzedaży i według nich przedsiębiorstwo jest związkiem transakcji właściel - menadżer, właściciel - szeregowy, menadżer - środowisko zew.

Według nich celem przedsiębiorstwa powinno być ograniczanie kosztów transakcji.

PODSTAWOWE METODY RACHUNKU EKONOMICZNEGO PRZEDSIĘBIORSWA:

Przedsiębiorstwo w swoim działaniu stosuje rachunek ekonomiczny poprzez porównywanie kosztó i zysków.

RACHUNEK EKONOMICZNY PRZEDSIĘBIORSTWA

RACHUNEK EKSPAS - polegający na wyborze najlepszej drogi służy on do monitorowania i patrzenia które założenia są dobre i w razie czego przeprowadza się korektę.

RACHUNEK EKSPORTO - służy on do oceny osiągniętych rezultatów. Wnioski z tego rachunku wykorzystywane są w następnych inwestycjach.

Podstawową kategorią rachunku wiąże się ze sposobem osiągania określanych:

1. wyników.

2. nakładów.

Ad I

Wyniki - rezultat działalność przedsiębiorstwa (utarg).

Utarg dzielimy na utarg:

1. Utarg całkowity to iloczyn sumy sztuk sprzedanego produktu (towaru) (p) na rynku i ceny

(c) jednej sztuki tego produktu (towaru):

Uc = p * c

Uc - utarg całkowity

p - suma ilości sprzedanego towaru

c - cena jednej sztuki towaru

2. Utarg przeciętny (jednostkowy) to iloraz utargu całkowitego (Uc) i sumy sprzedanego

produktu (towaru) (p), czyli jest to cena (c) jednostkowa produktu:

Up - utarg przeciętny

Uc - utarg całkowity

p - suma ilości sprzedanego towaru

c - cena jednej sztuki towaru

3. Utarg krańcowy (marginalny) to zmiana utargu całkowitego (ΔUc), wynikająca ze wzrostu sprzedaży o

jedną sztukę produktu (towaru) (Δp):

Uk - utarg krańcowy

ΔUc - zmiana utargu całkowitego

Δp - suma wzrostu ilości sprzedanego towaru o jedną sztukę

Jeśli producent chce sprzedać więcej musi obniżyć cenę.

	Uc 100 198 294	Up 100 99 98	Uk 100 98 96
Przykład I Przykład II Przykład III

Układ marginalny charakteryzuje się tendencjom spadkową.

Ad II

Nakłady

- nakłady wyrażone w pieniądzach to inaczej koszty w rachunku ekonomicznym bardzo istotnym aspektem jest czas.

Istnieją dwa czasy:

1. czas krótki

2. czas długi

te czasy nie mają wymiaru kalendarzowego.

Ad. 1

Jest to okres który jest wystarczający do prowadzenia zmian jakościowych w produkcji.

W czasie krótkim rozróżniamy następujące rodzaje kosztów:

a) koszty całkowite - ogólna suma nakładów poniesionych na produkcje i świadczenie usług.

Dzieli się go na:

• koszty stałe - niezależne od rozmiarów produkcji.

• Koszty zmienne - ściśle zależne od rozmiarów produkcji.

Koszt całkowity: Kc=Ksc+Kzc

Kcp=Kc/Q

Kcp=Ksp+Kzp

Ksp= Ksc/Q

Kzp= Kzc/Q

Kc - koszty całkowite,

Kcp - Koszt całkowity przeciętny

Ksc - koszty stałe całkowite,

Kzc - Koszty zmienne całkowite,

Q - wolument sprzedaży,

Ksp - koszty stałe przeciętne,

Kzp - koszty zmienne przeciętne.

Koszt marginalny - przyrost kosztu maksymalnego spowodowany minimalnym wzrostem produkcji

Km=ΔKc/ΔQ

Km - koszt marginalny

ΔKc - zminan koszt całkowity

ΔQ - zminana wielkość produkcji

Qo - Q optymalne - najkorzystniejszy poziom produkcji

U-K=2 (nadwyżka - koszty = zysk_

Q1 Um1>Km1

Q2 Um2<km2

Um

Q

Um

Um2

Um

Km2

Km1

Km

Um1

Km2

Km1

Q1 Qo Q2 Q

---