Natalia Walkowiak
II rok politologii Kościan (zaoczne)
Kompetencje Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
W swojej pracy postaram się opisać kompetencje Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Zacznę najpierw od wyjaśniania czym w ogóle jest Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.
„ Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji.”
„ Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wydaje rozporządzenia, a w sprawach indywidualnych podejmuje uchwały.”2
KRRiT podczas posiedzenia 23 października 2007 roku przyjęła uchwałę nr 600/2007 o wyborze Witolda Kołodziejskiego na stanowisko Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
W szczególności wydaje koncesje na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych, sprawuje kontrolę nad działalnością nadawców, określa wysokość opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiowych i telewizyjnych. Krajowa Rada ustala wiele istotnych praw dla nadawców i odbiorców mediów, sama podejmuje decyzje administracyjne, określa warunki prowadzenia działalności przez nadawców, czyli reguluje prawa i obowiązki obywateli, co stanowi materię ustawową.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie jest podporządkowana ani Radzie Ministrów ani Prezydentowi. O niezależności Krajowej Rady od Rady Ministrów świadczy fakt, że przedstawia ona sprawozdanie ze swej działalności Sejmowi, Senatowi i Prezydentowi, natomiast Prezesa Rady Ministrów jedynie informuje o swoich dokonaniach. Niezależność ta nie jest jednak bezwzględna. Rada jako całość podlega kontroli w zakresie swej działalności. Dowodem tego jest obowiązek składania corocznego sprawozdania i informacji o podstawowych problemach radiofonii i telewizji. Sprawozdanie składane jest obu Izbom parlamentu oraz głowie państwa. W skład KRRiT wchodzi 9 członków powoływanych przez Sejm, Senat i Prezydenta. Osoby powoływane powinny wyróżniać się wiedzą i doświadczeniem w zakresie środków masowego przekazu. Prawo zgłaszania kandydatów ma grupa, co najmniej 35 posłów, przy czym poseł może udzielić poparcia tylko jednemu kandydatowi. Sejm dokonuje wyboru bezwzględną większością głosów. W wypadku, gdy takiej większości nie uzyskano w danej turze skreśla się kolejno kandydatów, którzy otrzymali najmniejszą liczbę głosów. Podobny jest tryb postępowania w Senacie: wybór bezwzględną większością głosów, a w razie jej nieosiągnięci skreślenie przed kolejną turą kandydata, który uzyskał najmniejszą liczbę głosów.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jest organem o ciągłym trybie działania w tym sensie, że nie występuje w jej pracy przerwa międzykadencyjna. Rada nie jest powoływana na określony czas, w przeciwieństwie do jej członków, którzy pełnią mandat przez 6 lat.
Zgodnie z wyrokiem z dnia 23 marca 2006 roku Trybunału Konstytucyjnego, który obowiązuje od dnia 29 marca 2006 roku za niekonstytucyjne uznane zostało powołanie Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z powyższym wygasła moc prawna do powołania Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji przez Prezydenta RP, tym samym podstawa prawna do wydawania przez tak powołany organ aktów administracyjnych.
Niezależnie od powyższego Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma pełne kompetencje do wydawania uchwał. Trybunał Konstytucyjny nie podważył bowiem podstawy członkostwa, lecz wyłącznie powołania członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na Przewodniczącego KRRiT. Tym samym nie ma przeszkód do podejmowania uchwał przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji w sprawach, w których ustawa o radiofonii i telewizji wyraźnie przyznaje jej kompetencje do działania.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji może dokonywać w szczególności następujących czynności:
1. „Wydawać uchwały w sprawie regulaminu swych obrad”3
2. „Wydawać uchwały w sprawie regulaminu dotyczącego organizacji i trybu działania Biura
Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.”4
3. „Przedstawiać Sejmowi, Senatowi i Prezydentowi sprawozdanie ze swej działalności za rok
poprzedzający oraz informację o podstawowych problemach radiofonii i telewizji,
4. Przedstawiać corocznie Prezesowi Rady Ministrów informację o swojej działalności oraz o
podstawowych problemach radiofonii i telewizji.”5
5. „Powoływać członków rad nadzorczych i rad programowych,
6. Ustalać wysokość diet wypłacanych członkom rad programowych.”6
7. „Udzielać zgody na zmianę statutu spółek publicznej radiofonii i telewizji.”7
8. „Określać na wniosek zarządu spółki, po zasięgnięciu opinii dyrektorów terenowych
oddziałów, minimalny udział audycji tworzonych przez terenowe oddziały spółki
w poszczególnych programach ogólnokrajowych.”8
9. „Wyrażać zgodę na tworzenie przez spółki, w celu realizacji zadań radiofonii i telewizji
publicznej, przedsiębiorców przewidzianych przepisami prawa.”9
10. „Wydawać uchwały w sprawach koncesji.”10
11. „Zgłaszać kandydatów na Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej.”11
12. „Ustalać sposób podziału wpływów z opłat abonamentowych dla spółek publicznej
radiofonii i telewizji na realizację misji.”12
13. „Wydawać uchwały w sprawie umorzenia lub rozłożenia na raty zaległości w płatności opłat abonamentowych.”13
Do czasu powołania Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, na
podstawie znowelizowanej ustawy o radiofonii i telewizji, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji korzystając z uprawnień wynikających z art. 9 ust. 3 ustawy o radiofonii i telewizji postanowiła przyjąć w Uchwale Nr 173/2006 z dnia 29 marca 2006 roku, Okresowy Regulamin Prac Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, w celu zapewnienia ciągłości i sprawności prac Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Przewodniczący Posiedzeń Krajowej
Rady Radiofonii i Telewizji ma w szczególności uprawnienia do następujących czynności:
1. zwoływania posiedzeń Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji;
2. ustalania terminu, miejsca oraz propozycji porządku dziennego posiedzeń;
3. otwierania, prowadzenia i zamykania posiedzeń;
4. podpisywania uchwał Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji;
5. przedstawiania oficjalnego stanowiska Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji;
6. sporządzania komunikatu o przebiegu i wynikach obrad dla środków przekazu.
Do czasu powołania Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na podstawie
znowelizowanej ustawy o radiofonii i telewizji nie mogą być realizowane czynności do których delegację ustawową posiada jedynie Przewodniczący KRRiT, to jest w szczególności:
żądanie od nadawcy przedstawienia materiałów i udzielenia wyjaśnień
w zakresie niezbędnym dla kontroli zgodności działania nadawcy z przepisami ustawy i warunkami koncesji,
wezwanie nadawcy do zaniechania działań w zakresie tworzenia rozpowszechniania
i rozprowadzania programów, jeżeli naruszają one przepisy ustawy, uchwały Krajowej Rady lub warunki koncesji,
porozumiewanie się z Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej w sprawie rezerwacji częstotliwości niezbędnych do wykonywania ustawowych zadań przez spółki radiofonii i telewizji publicznej oraz określanie warunków wykorzystania tych częstotliwości,
wydawanie decyzji w sprawach koncesyjnych
ogłaszanie w porozumieniu z Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej w "Monitorze Polskim" informacji o możliwościach uzyskania koncesji na rozpowszechnianie programu radiowego lub telewizyjnego, ustalanie terminów do składania wniosków o udzielenie koncesji, zamieszczanie w dwóch ogólnopolskich dziennikach informacji o ogłoszeniu oraz podawanie do publicznej wiadomości listy wnioskodawców uczestniczących w postępowaniu o udzielenie koncesji,
w przypadku uprawomocnienia się decyzji w sprawie cofnięcia koncesji - ogłaszanie o możliwości uzyskania koncesji w zakresie objętym cofniętą koncesją,
wykreślanie wpisów oraz dokonywanie wpisów do rejestru programów
rozpowszechnianych w sieci kablowej
zezwalanie na inną niż wynika to z art. 43 ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji kolejność wprowadzania programów do sieci kablowej,
wydawanie decyzji o odmowie rejestracji rozpowszechniania programów
wydawanie na podstawie art. 53, art. 54 ustawy o radiofonii i telewizji decyzji
nakładających karę pieniężną.
Niektóre uprawnienia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji:
Powoływanie rad nadzorczych spółek telewizji publicznej (Telewizja Polska S.A. - TVP) oraz publicznej radiofonii (Polskie Radio S.A. oraz 17 spółek regionalnych Polskiego Radia). Udzielanie koncesji na nadawanie sygnału telewizyjnego i radiowego, podział środków z abonamentu radiowo-telewizyjnego oraz nakładanie kar pieniężnych na nadawców. Wprowadzanie naziemnej telewizji cyfrowej, współpraca z UKE w zakresie wprowadzenia radiofonii cyfrowej w Polsce. Opracowywanie opinii i stanowisk Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji dotyczących cyfryzacji w ramach zespołu międzydepartamentalnego KRRiT ds. wprowadzania naziemnej radiofonii i telewizji cyfrowej, nowe technologie przekazu;
Współudział w tworzeniu europejskiej polityki audiowizualnej oraz współpraca z europejskimi instytucjami i regulatorami rynku. Implementacja prawa wspólnotowego a także zadania wynikające z realizacji uregulowań międzynarodowych.
Plan pracy Biura Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji dokonuje podziału zadań
merytorycznych pomiędzy poszczególne komórki organizacyjne Biura Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Niezależnie od zadań określonych w planie, komórki organizacyjne Biura Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji będą realizowały szeroki zakres stałych zadań regulaminowych, w tym obejmujących poniższą obsługę Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i Biura KRRiT:
• ekonomiczno-finansową,
• informatyczną,
• organizacyjną.
Publiczna radiofonia i telewizja działa w formie jednoosobowych spółek akcyjnych
Skarbu Państwa. Na szczeblu ogólnokrajowym działają dwie spółki: Telewizja Polska SA (w jej skład wchodzą też rozgłośnie regionalne) i Polskie Radio SA, na szczeblu regionalnym działają spółki radiofonii regionalnej. Forma spółki akcyjnej oznacza, że do jej organizacji i działalności stosują się przepisy kodeksu handlowego, chyba że ustawa o radiofonii i telewizji zawiera postanowienia szczególne.
Istotą funkcjonowania radiofonii i telewizji - niezależność programowa. Nie tylko nie ma
charakteru absolutnego, ale też podlega dodatkowym, daleko idącym ograniczeniom. Ustawa o radiofonii i telewizji nakłada bowiem na wszystkich nadawców obowiązki o negatywnym i pozytywnym charakterze.
Obowiązki negatywne polegają na wprowadzeniu zakazu rozpowszechniania niektórych
treści, propagujacych np. działań sprzecznych z moralnością i dobrem społecznym.
Obowiązki pozytywne nakładają na audycje wymóg poszanowania uczuć religijnych
odbiorców.
Ustawa nakłada tez liczne obowiązki dotyczące struktury programów: określa minimalny udział audycji wytwarzanych przez producentów krajowych oraz wytwarzanych przez producentów europejskich, sposób wyodrębniania reklam i ich proporcji w programie,
oznaczenie audycji sponsorowanych. Programy publiczne natomiast musza wywiązywać się z szerzej wobec nich ujętych obowiązków pozytywnych. Telewizja publiczna powinna pełnić swą misję.
Nad przestrzeganiem powyższych obowiązków czuwa w szczególności właśnie KRRiT.
Może ona nakładać kary pieniężne, a w odniesieniu do nadawców prywatnych może też
cofnąć koncesję lub odmówić jej odnowienia (co podlega, oczywiście, kontroli Naczelnego
Sądu Administracyjnego).
Aby otrzymać koncesje trzeba posiadać źródła finansowania, odpowiednie środki techniczne.
Koncesja radiowa wydawana jest maksymalnie na 7 lat, a telewizyjna na 10 , a telewizja satelitarna podlega tylko rejestracji. Po upływie okresu koncesji stacje radiowe i telewizyjne muszą zgłosić ponownie swoje oferty. Największą karą za nieprzestrzeganie ustawy jest utrata koncesji. Liczba koncesji jest ograniczona i jest powiązana z przyznaniem częstotliwości od Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty. Przyznawanie Koncesji wydawane jest w drodze rozporządzenia Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, na podstawie uchwały Krajowej Rady.
BIBLIOGRAFIA:
Banaszak B., „Prawo konstytucyjne”, Warszawa 1999r.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.
Ustawa o opłatach abonamentowych z dnia 21 kwietnia 2005 roku.
Ustawa o prawie telekomunikacyjnym.
Internet: www.Krrtv.gov.pl
www.trybunal.gov.pl
Art. 213 ust. 1 Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku.
2 Art. 213 ust. 2 Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku.
3 Art. 9 ust. 3 Ustawa o Radiofonii i Telewizji z dnia29 grudnia 1992 roku.
4 Art. 11 ust. 2 Ustawa o Radiofonii i Telewizji z dnia29 grudnia 1992 roku.
5 Art. 12 ust. 1 i 2 Ustawa o Radiofonii i Telewizji z dnia29 grudnia 1992 roku.
6 Art. 28 ust 1 i 4 Ustawa o Radiofonii i Telewizji z dnia29 grudnia 1992 roku.
7 Art. 29 ust. 3 Ustawa o Radiofonii i Telewizji z dnia29 grudnia 1992 roku.
8 Art. 30 ust. 5 Ustawa o Radiofonii i Telewizji z dnia29 grudnia 1992 roku.
9 Art. 32 Ustawa o Radiofonii i Telewizji z dnia29 grudnia 1992 roku.
10 Art. 33 ust. 3 Ustawa o Radiofonii i Telewizji z dnia29 grudnia 1992 roku.
11 Art. 190 ust. 4 Ustawa o Prawie Telekomunikacyjnym.
12 Art. 8 ust. 2 Ustawa o opłatach abonamentowych z dnia 21 kwietnia 2005 roku.
13 Art. 9 ust. 1 i art. 10 ust. 1 Ustawa o opłatach abonamentowych z dnia 21 kwietnia 2005 roku.