KONSPEKT SPOTKANIA W GRUPACH
Szkolenie KSM - liderzy
Temat : Sakrament kapłaństwa
Wprowadzenie :
Sakrament to widzialny znak niewidzialnej łaski Boga. We wszystkich religiach czy to starożytnych, średniowiecznych, czy dzisiejszych maja swoje miejsce kapłani albo osoby im podobne. Ich funkcje to m.in.
Pośredniczenie między ludźmi, Bogiem ( bogami ),
Składanie ofiar,
Sprawowanie liturgii,
Nauczanie itp.
Aby zrozumieć jednak istotę kapłana i kapłaństwa sakramentalnego należy się zagłębić w historię powstawania instytucji kapłaństwa na przestrzeni tysiącleci Starego, a następnie Nowego Testamentu.
Kapłaństwo
„Ten zaś, ponieważ trwa na wieki, ma kapłaństwo nieprzemijające”(Hbr 7, 24). W ten sposób list do Hebrajczyków, pragnąc zdefiniować pośrednictwo Chrystusa, utożsamia je z urzędem, który istniał zarówno w Starym Testamencie, jak i we wszystkich religiach sąsiednich. Jest to urząd kapłana. Tak więc, by zrozumieć istotę kapłaństwa Jezusa, należy poznać dokładnie kapłaństwo starotestamentowe, będące przygotowaniem i zapowiedzią kapłaństwa Jezusa.
Historia instytucji kapłaństwa
U ludów cywilizowanych żyjących w sąsiedztwie z Izraelem funkcje kapłańskie spełniał bardzo często król. Tak było np. w Mezopotamii i w Egipcie. Król-kapłan występuje zazwyczaj w otoczeniu kapłanów hierarchicznych, najczęściej dziedziczących swoje godności i tworzących prawdziwą kastę. Nie ma czegoś podobnego wśród patriarchów Izraelskich. W ich czasach nie istnieje jeszcze ani świątynia, ani oddzielny stan kapłanów Boga Abrahama Izaaka i Jakuba. Tradycje spisane w Księdze Rodzaju mówią o tym jak patriarchowie budowali ołtarze w Kanaanie i składali ofiary (Rdz 22; 31, 54; 46, 1).
Lud wybrany został ustanowiony przez Boga „królestwem kapłanów i ludem świętym” (Wj 19, 6). Jednak w narodzie izraelskim Bóg wybrał jedno z dwunastu pokoleń, pokolenie Lewiego, przeznaczając je do służby liturgicznej. Sam Bóg był częścią jego dziedzictwa. Od czasu Mojżesza, który sam pochodził z pokolenia Lewiego, specjalizacja tego pokolenia w sprawowaniu czynności kultycznej zdaje się być oczywistą. Stary tekst (Wj 32, 25 - 29) ukazuje najbardziej istotny rys kapłaństwa pokolenia Lewiego: jest to pokolenie wybrane i przeznaczone przez Boga samego Jemu na służbę.
Specjalny obrzęd zapoczątkował kapłaństwo Starego Przymierza. Kapłani zostali ustanowieni „dla ludzi... w sprawach odnoszących się do Boga, aby składali dary i ofiary za grzechy” (por.Hbr 5,1).
Funkcje kapłańskie
W religiach starożytnych kapłani są ministrami kultu, stróżami świętych tradycji, rzecznikami bóstwa, przekazującymi prawdę. W Izraelu, mimo ewolucji społecznej i niezależnie od rozwoju dogmatycznego, który dostrzega się na przestrzeni wieków, kapłani spełniają zawsze dwie funkcje zasadnicze, przedstawiające dwie formy pośredniczenia: sprawowanie kultu i posługę słowa.
Sprawowanie kultu - kapłan jest człowiekiem należącym do sanktuarium. W czasach najwcześniejszych jest stróżem arki, zgromadza wiernych w domu Jahwe, przewodniczy na zebraniach liturgicznych przy obchodach świąt narodowych. Jego zadanie główne polega na składaniu ofiar. Wtedy występuje w pełni swej roli pośrednika: składa Bogu ofiary wiernych, a wiernym przekazuje błogosławieństwo Boże. Tak zachowuje się Mojżesz w związku z ofiarą przymierza.
Posługa słowa - W Mezopotamii i Egipcie kapłani zajmują się również wróżbiarstwem: w imieniu swoich bóstw odpowiadają na pytania ludzi. W dawnym Izraelu Kapłani spełniali tę samą funkcje przez odpowiednie manipulacje efodem (1Sm 30, 7n)oraz Urim i Tummim (1Sm 14, 36-42; Pp 33,8); [W tamtych czasach, na terenie zamieszkiwanym przez Żydów, jak i w okolicach funkcjonowało wiele religii, których kapłani zajmowali się m.in. wróżbiarstwem. Niejako na ich wzór kapłani z pokolenia Lewiego, aby nie być „gorszymi” od nich dopuszczali się czynności pogańskich używając do tego elementów stroju kapłańskiego jakimi były: efod, Urim i Tummim. W owych czasach Bóg dopuszcza tego typu praktykę, co nie oznacza, że byłat Mu ona miła.] lecz od czasów Dawida nie spotykamy się już więcej z tą funkcją kapłanów. Oznacza to, że Izraelu słowo Boże, dostosowane do różnych okoliczności życia, dociera do ludu inną drogą: przez proroków pozostających pod działaniem Ducha Jahwe. Lecz istnieje także tradycyjny sposób przekazywania słowa, mający swój punkt wyjścia w wielkich wydarzeniach historii świętej oraz w zawarciu przymierza na Synaju. Ta tradycja święta krystalizuje się z jednej strony w opowiadaniach przypominających wielkie wydarzenia z przeszłości, a z drugiej strony w prawie ukazującym właśnie poprzez owe wydarzenia swój sens. Kapłani są ministrami tego Słowa. Oni także pełnia rolę sędziów przedłużając niejako wszystkie powyższe funkcje, oni też czuwają nad pisemnym zredagowaniem Prawa w różnych kodeksach. Rozumie się tedy, dlaczego w księgach świętych kapłan występuje jako człowiek wiedzy: jest on pośrednikiem słowa Bożego w jego tradycyjnej formie historii i kodeksów.
Kapłaństwo starotestamentowe było, ogólnie rzecz biorąc, wierne swemu posłannictwu: sprawowaniem liturgii, nauczaniem i redagowaniem ksiąg świętych. Kapłani podtrzymywali w Izraelu żywą tradycje Mojżesza i proroków i zapewniali z pokolenia na pokolenie życie religijne ludu Bożego.
Wszystkie wartości Starego Testamentu nabierają znaczenia dopiero w osobie Jezusa, który je wypełnia i nieskończenie przewyższa. Otóż to ogólne prawo objawienia stosuje się w sposób szczególny do przypadku kapłaństwa
Inną funkcją kapłanów Starego Testamentu było posługiwanie Prawu. Otóż stosunek Jezusa do Prawa Mojżeszowego jest zupełnie jasny: Jezus przychodzi, aby je wypełnić (Mt 5, 17n). Nie czując się skrępowanym literą Prawa, nad którym góruje (Mt 5, 20-48), ukazuje On w pełnym świetle głęboką wartość tego Prawa, wyrażającą się w naczelnym przykazaniu i w następnym, które jest do niego podobne (Mt 22, 34-40). Ten aspekt Jego posłannictwa jest przedłużeniem posługi kapłanów starotestamentowych, lecz przewyższa On ową posługę pod każdym względem, ponieważ słowo Jezusa jest najwyższym objawieniem, jest Ewangelią zbawienia, dopełniającą w sposób doskonały Prawo.
Kapłaństwo i Kościół
Urząd Nauczycielski i stała praktyka Kościoła uznają, że istnieją dwa stopnie uczestniczenia w kapłaństwie Chrystusa: episkopat i prezbiterat. Diakonat jest przeznaczony do pomocy im i służenia. Dlatego pojęcie sacerdos - kapłan oznacza obecnie biskupów i prezbiterów, a nie diakonów. Zarówno jednak episkopat, prezbiterat jak i diakonat są udzielane za pośrednictwem aktu sakramentalnego nazywanego święceniami, tzn. przez sakrament święceń.
Każdy kapłan jest wybrany przez Boga i pośrednio wyświęcony przez Jezusa ( sukcesja apostolska: Chrystus - apostołowie - biskupi - prezbiterzy ). Zadaniem kapłana jest służba przez głoszenie słowa bożego słowem i przykładem na wzór Chrystusa. Jest on nazwany alter Christus czyli drugi Chrystus - to jest jego misja!
Kapłaństwo powszechne
Każdy z nas został włączony do misji kapłaństwa powszechnego przez Chrzest Święty. Misja kapłańska ludzi ochrzczonych polega na praktykowaniu prawdziwej wiary i czynnej pobożności; ofiarowaniu Bogu swojej pracy, dobrych uczynków, radości, cierpień i smutku, pomaganiu księżom i modlitwie za nich.
Przebieg spotkania:
Kim jest kapłan?
w dzisiejszym świecie ( społeczny obraz kapłana ),
wobec mnie i drugiego człowieka,
wobec Chrystusa.
Czy kapłaństwo jest naszym zadaniem? ( dlaczego, jak realizować je mają ludzie młodzi )
Jaki powinien być kapłan?
Dlaczego kobieta nie może zostać księdzem?
Kapłaństwo a celibat - relacja.
Kim powinniśmy być wobec kapłanów ? ( stosunek człowiek młody - kapłan )
Wnioski:
Kapłaństwo jest darem Boga nie tylko dla powołanego, ale i dla całego Kościoła w pełnym jego wymiarze. Rola kapłana w posługiwaniu jest złożona i niełatwa kapłan powinien pomóc człowiekowi rozpoznać pomiędzy złem a dobrem i prowadzić go do Chrystusa. Przy tym zdając sobie sprawę ze świętości kapłaństwa. Jest to rola niełatwa: aby być między ludźmi wchodzić pomiędzy nich i zachować świętość kapłaństwa. Dziś człowiekowi może się wydawać, że życie w kapłaństwie jest łatwiejsze niż świeckie - nie jest to prawdą. To dwie odrębne drogi, którymi Bóg prowadzi każdego człowieka według swojej woli i na każdej z tych dróg człowiek doznaje radości i cierpienia na swoją marę. Dlatego zarówno ludzie świeccy jak i kapłani powinni na swych drogach wspomagać się aby zbliżyć się do zbawienia.
1
1