EKOLOGIA

1. Zasady biocenotyczne (Ekologia ogólna str. 294)

• Zasada jedności biotopu i biocenozy

• Zasada organizacji biocenozy

• Zasada autonomii pleocenu

• Zasada równowagi ekologicznej

• Zasada sukcesji ekologicznej

2. Piramida troficzna( ekologiczna, biomasy)- tradycyjny sposób przedstawiania struktur ekosystemu, wyrażonych biomasą, liczebnością lub przepływem energii przez poziomy troficzne; podstawę piramidy ekologicznej stanowią producenci, na niej ustawia się kolejne poziomy troficzne konsumentów I,II,III,IV... rzędu. Najniższy stopień piramidy pokazuje ilość energii zgromadzonej w ciałach producentów. Następne stopnie, z których każdy jest około 10 razy krótszy od poprzedniego, ilustrują ilość energii zebranej w ciałach konsumentów stanowiących kolejne ogniwa łańcucha pokarmowego.

Piramidy:

• Liczebności

• Biomas

• Energii

6. regulacja procesów zachodzących w ekosystemie

„z dołu”- gatunki są ograniczane przez pokarm

„z góry”- gatunki są ograniczane przez drapieżnictwo

Cechy ekosystemu:

• Stałość (brak zmian)

• Stabilność (zdolność do powracania)

• Elastyczność (szybkość powrotu)

• Odporność (brak reakcji na czynniki zaburzające)

• Trwałość (stałość składu gatunkowego)

• Powtarzalność (utrzymywanie stałych parametrów0

• Równowaga dynamiczna (stałość układu, zrównoważenie dopływu i odpływu)

Regulacja liczby gatunków:

• Czynniki niezależne- procesy fizjologiczne warunki środowiskowe

• Czynniki zależne od zagęszczenia- tempo śmiertelności i rozrodu zależą od liczebności populacji

• Konkurencja wewnątrzgatunkowa- podział zasobów

• Samoprzerzedzenie

• Terytorializm- osobniki zdobywają obszar i bronią go

13. oddziaływania międzygatunkowe- (Ekologia ogólna str. 244)

14. Powtarzalne wzorce struktury podzespołów- (Weiner str. 407)

- Redundancja biocenoz (zawsze jest o wiele więcej gatunków niż kategorii troficznych)

- Wielkość populacji gatunków: mało dużych, dużo małych

- Wielkość ciała gatunków wchodzących w skład zespołów (mało dużych dużo małych)

- Gatunki wchodzące w skład zespołów różnią się od siebie (zasada ograniczonego podobieństwa)

-Z danej puli gatunków, w podobnych warunkach mogą tworzyć się rożne zespoły o nie przypadkowym składzie)

- Konwergencja zespołów

15. Czynniki kształtujące gradient różnorodności gatunkowej równik-biegun (Weiner str. 314)

- Klimat (łagodniejszy - więcej gatunków)

- Zmienność klimatu (stabilniejszy - więcej gatunków)

- Rozmaitość siedlisk (bardziej zróżnicowane - więcej gatunków)

- Historia (więcej czasu pozwala na pełną kolonizacje i wyewoluowanie nowych gatunków)

- Energia (różnorodność jest ograniczona przez ilość energii do podziału pomiędzy gatunki)

- Konkurencja (sprzyja różnorodności, bo sprzyja specjalizacji, ale konkurencyjne wykluczanie zmniejsza liczbę gatunków)

- Drapieżnictwo (osłabia konkurencyjne wykluczanie - więcej gatunków)

- Zaburzenia (umiarkowane - osłabiają konkurencyjne wykluczanie - jak wyżej)

16. Metody szacowania ilości gatunków na ziemi

Za podstawę przyjmuje się dobrze poznany rejon, zakładając, że proporcje gatunków w różnych grupach taksonomicznych na całym świecie są podobne, liczy się spodziewaną liczbę gatunków

Ile gatunków żyje na ziemi- baaardzo dużo, nikt dokładnie nie wie ile; wiele gatunków nie zostało jeszcze przez człowieka odkrytych (Weiner str.299)

17. Teoria wielkiego zabijania, modele wymierania (Weiner str. 324, 296)

18. Ekologiczna rola próchnicy:

• Udział w tworzeniu gleb i kształtowaniu ich właściwości

• Udział w obiegu biologicznym pierwiastków

• Dostarczanie pierwiastków odżywczych roślinom wyższym

• Dostarczanie energii i węgla drobnoustrojom i faunie glebowej

• Udział w procesach wymiany jonowej

• Wpływ na rozpuszczalność i migracje pierwiastków

• Oddziaływanie na wzrost i rozwój roślin

• Działanie obronne w stosunku do substancji biologicznie czynnych

22. Wpływ turystyki na środowisko:

• Pożary

• Wydeptywanie runa

• Wzbogacanie runa obcymi gatunkami flory

• Zadeptywanie gleby

• Wydeptywanie naturalnego odnowienia

• Wydeptywanie ścieżek

• Uruchamianie erozji

• Niszczenie korzeni

• Kaleczenie drzew

• Łamanie gałęzi i młodych drzew

• Wycinanie średniowiekowych drzew

• Zaśmiecanie

• Eutrofizacja

• Zrywanie roślin (w tym chronionych)

• Zmiana zachowania dzikich zwierząt

• Zbiór koralowców i innych `dziwów morskich”

• Niekontrolowany zbiór owoców leśnych

• Zanikanie lasów

• Zakłócanie ciszy

Efekty pośrednie:

• Zabór przestrzeni zielonych

• Budowa hoteli, linii energetycznych

• Wykopy pod linie wodociągowe, kanalizacyjne

• Budowa dróg- wycinka drzewostanów

• Budowa parkingów

• Zakładanie terenów rekreacyjnych np. pola golfowe

• Wycinka lasów w górach na tory zjazdowe, pod wyciągi, kolejki

• Połów miejscowej fauny na potrzeby turystów

• Zmiany ekonomii lokalnych społeczeństw (+,-)

• Roznoszenie chorób

REDOKS

Cykl redoks: cykliczny proces utleniania i redukcji związków węgla, zasilany energią słoneczną. Zredukowane związki węgla zawierają więcej energii niż utlenione

Reakcje erdoks: reakcje polegające na oddawaniu elektronów przez jedna substancję (reduktor) i przyjmowaniu ich przez drugą (utleniacz)

Potencjał erdoks: skłonność do przyjęcia lub oddania elektronów

RZECZNE KONTINUUM

Koncepcja kontinuum rzecznego - rzeka to system sprzężony liniowo, w którym procesy życiowe

przebiegają w poziomach troficznych od źródeł do ujścia a źródła energii w ekosystemie zmieniają się

wraz z rozmiarami cieku

Każdą rzekę charakteryzuje

bowiem tzw. kontinuum rzeczne, które mówi, że

warunki i procesy w niej zachodzące zmieniają

się wraz z jej biegiem. Inny charakter ma więc

rzeka w górnym biegu, inny w środkowym i w

dolnym. Dotyczy to zarówno warunków, jak i

organizmów. Łącznie tworzy ona jednak eko-

systemową całość i ciągłość. Każda sztuczna

zmiana na rzece będzie więc miała wpływ na

jej stan

---