Zagadnienia do kolokwium z Ochrony Własności Intelektualnej
5. Utwór(dzieło) jako przedmiot prawa autorskiego - definicja (art..1)
Art.1.
Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania (utwór).
Utwór - w sensie prawnym jest dobrem niematerialnym, czyli wyodrębnionym przedmiotem obrotu, który może zostać utrwalony w celu praktycznego korzystania z niego na określonym materialnym nośniku, dzięki czemu powstaje egzemplarz utworu.
Utwór stanowi efekt działalności twórczej o indywidualnym charakterze tzn. działalności kreatywnej, dzięki której powstają nowe dzieła, odzwierciedlający indywidualny styl twórcy.
6. Utwór zbiorowy
Art.11
Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii lub publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie - ich twórcom. Domniemywa się, że producentowi lub wydawcy przysługuje prawo do tytułu.
Art. 9
Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólne. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej.
7. Opracowanie cudzego utworu - czy chroni je prawo autorskie i na czym polega zależność opracowania cudzego utworu (art.2)
Opracowanie cudzego utworu jest odrębnym utworem chronionym prawami autorskimi. Stanowi ono tzw. utwór zależny, czyli przejmujący określone twórcze elementy z utworu stanowiącego przedmiot opracowania, np. tłumaczenia czyli tzw. utworu pierwotnego.
Osoba dokonująca opracowania nabywa zatem w związku z tym prawa autorskie do niego i uzyskuje tym samym status twórcy.
Choć z treści art.2 Prawa Autorskie uprawnienie takie na rzecz twórcy utworu pierwotnego wyraźnie nie wynika w ustępie 3 zdanie 2 powyższego przepisu wynagrodzenie takie zostało wspomniane w kontekście jego zwrotu, dlatego też nic nie stoi na przeszkodzie temu, aby twórca utworu pierwotnego , do którego podmiot zainteresowany eksploatacją opracowania zwróci się o udzielenie stosownego zezwolenia, uzależnił udzielenie tegoż od odpowiedniej rekompensaty finansowej.
8. Utwór inspirowany - czy jest zależny (art. 12)
Utwór inspirowany - to utwór samoistny, a więc nie mający charakteru opracowania (utworu zależnego) różniący się od utworu w pełni samoistnego tym, że twórca utworu inspirowanego kreuje go w nawiązaniu do istniejącego już, stworzonego wcześniej utworu.
Utwór inspirowany nie jest zależny, gdyż nie ma charakteru opracowania.
9. Podmioty prawa autorskiego (art. 8,9,11,12)
(1)
Podmioty wyłącznie uprawnione z tyt. autorskich praw osobistych i autorskich praw majątkowych : autor - twórcy , współtwórcy
(2)
Podmioty wyłącznie uprawnione z tyt. autorskich praw majątkowych:
Pracodawcy zatrudniający twórców (współtwórców)
- instytucje naukowe
- wydawcy
- producenci
- inni pracodawcy
Producenci i wydawcy nie będący pracodawcami twórców np. producenci utworów zbiorowych
10. Jaka jest zasadnicza różnica między autorami i współautorami a pracodawcą, wydawcą i producentem - jako podmiotami praw autorskich.
Autorem - jest ten, kogo nazwisko zostało umieszczone na egzemplarzu utworu, obalić to można tylko sądownie.
Autorstwo utworu wiąże się z prawem oczekiwania utworu, że nikt nie zaprzeczy, że to on stworzył ten utwór, a nie kto inny. Stan ten ma trwać wiecznie - więź twórcy z utworem.
Współtwórcy - mamy do czynienia z utworem zbiorowym, dwóch lub więcej twórców.
Istnieją różne sytuacje:
utwór nierozłączny - rozporządzanie takim utworem jest wspólną decyzją współautorów, żaden z nich samodzielnie, bez zgody drugiego nie może zarządzać.
utwór wspólny ale rozłączny - autor tego wkładu wspólnego dzieła, które się nadaje do samodzielnej eksploatacji może nią rozporządzać, pod warunkiem, że nie odbywa się to z uszczerbkiem dla całości dzieła.
Producent i wydawca - szczególne podmioty, nie każdy, tylko niektórzy producenci i wydawcy utworów zbiorowych i też nie wszystkich ale szczególnych pod względem takim, że bez takich podmiotów utwór się nie tworzy lub nie powstaje. To są utwory do których należy wyłożyć kapitał i logistykę. Specyfika tego utworu wymaga działania tych podmiotów.(film, gazeta, encyklopedia)
Wydawcy i producenci takich dzieł staja się ich właścicielami - właścicielami praw majątkowych do tych dzieł.
Pracodawca - staje się podmiotem praw autorskich majątkowych do utworów, które tworzą jego pracownicy, a utwory te powstały na podstawie umowy o pracę (wynikające z ich obowiązków). Pracodawca - podmiot zatrudniający staje się jego właścicielem w momencie kiedy go przyjmuje ( w tym momencie autor przestaje mieć władanie nad stworzonym przez siebie utworem w ramach prawa majątkowego, ale więzi osobiste z tym utworem są wieczne).
11. Czemu służą - co chronią autorskie prawa osobiste?
Art. 16
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej , autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więzi twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:
autorstwa utworu
oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępnienia go anonimowo
nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania
decydowanie o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności
nadzoru nad sposobem korzystania z utworu
Prawa autorskie - TREŚCI
Europa stoi na stanowisku dualizmu praw autorskich
DUALIZM
EUROPEJSKIE PRAWA OSOBISTE
EUROPEJSKIE PRAWA MAJĄTKOWE
EUROPEJSKIE PRAWA OSOBISTE- wyłącznie chronienie więzi twórcy z jego dziełem, wiecznej, niezbywalnej, nieprzenoszalnej nawet gdyby autor chciał.
12. Najważniejsze autorskie prawa osobiste.
To są te prawa z punktu 11. - art. 16 punkty od 1 do 5.
13. TRIADA autorskich praw majątkowych (art.17)
Jeśli ustawa nie stanowi inaczej TYLKO AUTOR I TYLKO AUTOR
może korzystać z utworu
może nim rozporządzać na wszystkich polach eksploatacji
może otrzymywać wynagrodzenie za korzystanie przez innych z tych utworów
Korzyści z utworu w rozumieniu prawa znaczy - tylko autor może go wykorzystywać (np. piosenkę) nikt inny.
Ad.1. ja i tylko ja do momentu, w którym się nie zgodzę na korzystanie z tego utworu
Ad.2. rozporządzanie tzn. wyrażać zgodę na udostępnianie utworu, umożliwienie korzystania z utworu przez innych,
Może mieć postać rozporządzenia definitywnego albo niedefinitywnego.
Kiedy przenoszę w drodze umowy jakąś część swoich praw do utworu albo całość praw na drugą osobę to jest to rozporządzenie definitywne w całości lub części moich praw aut. tzn. że ja się tych praw wyzbywam. Wchodzi w nie ktoś inny. On staje się podmiotem praw autorskich ale nabyta, a nie z woli ustawodawstwa.
Rozporządzenie niedefinitywne - kiedy twórca zezwala na określony sposób skorzystania z utworu i nie przenosi na partnera umowy swoich praw tylko zezwala na skorzystanie najczęściej w określonym czasie lub ilościowo ( np. 2x) to jest tzw. licencja.
LICENCJA -wyrażenie zgody na korzystanie z utworu na określonych warunkach.
Ad.3. prawo do tantiemów -od wszystkich, którzy korzystają z utworów z organizacji zbiorowych
WYJĄTKI OD ZASADY
Nazywamy licencjami ustawowymi
Art.23 do 33 Dozwolony użytek utworów chronionych.
Art.23. Wszyscy możemy korzystać z utworów nieodpłatnie w ramach licencji ustawowej - na użytek własny.
Korzystanie z utworu na użytek własny w ramach licencji ustawowej - można sobie zrobić 1 egzemplarz kopii dla siebie pod warunkiem, że nie przełamuje zabezpieczeń.
14. Co to są tantiemy?
Tantiemy - wynagrodzenie dla autora za korzystanie z jego utworów.
16.Co to są licencje ustawowe?
Podmiot wyłącznie uprawniony z tytułu majątkowych praw autorskich do konkretnego utworu, może upoważnić inny podmiot do korzystania z tego utworu, udzielając mu stosownej licencji umownej. W niektórych sytuacjach zwracanie się do podmiotu wyłącznie uprawnionego przez podmiot zainteresowany eksploatacją danego utworu o udzielenie licencji nie jest jednak konieczne, zezwolenie w tym zakresie wynika bowiem wprost z przepisów ustawy o prawie autorskim i praw pokrewnych. W takich sytuacjach mamy właśnie do czynienia z tzw. licencjami ustawowymi.
Najwięcej licencji ustawowych przewiduje regulacja dozwolonego użytku publicznego prywatnego.
17. Jakie znasz licencje ustawowe?
Retransmisje - anteny zbiorowe oraz sieci kablowe
utwory nadawane przez radio lub telewizję drogą satelitarną albo naziemną
Rozpowszechnianie - w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji
Sprawozdania
Instytucje naukowe - opublikowane utwory w oryginale
Biblioteki - archiwa i szkoły
Cytowanie
Ośrodki informacji
Bazy danych
Publiczne wykonywanie
Utwór plastyczny
18. Czy ochrona autorsko-prawna jest wieczna?
Art.36 Z zastrzeżeniem wyjątków przewidywanych w ustawie autorskie prawa gasną z upływem 70 lat.
20. Co to jest plagiat- na czym polega?
Art.115 Kto przywłaszcza sobie autorstwo lub wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania podlega grzywnie i karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
Kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzego utworu w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie albo publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie.
Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowych narusza cudze prawa aut. Lub prawa pokrewne.