Zagadnienia do kolokwium z Ochrony Własności Intelektualnej

5. Utwór(dzieło) jako przedmiot prawa autorskiego - definicja (art..1)

Art.1.

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania (utwór).

Utwór - w sensie prawnym jest dobrem niematerialnym, czyli wyodrębnionym przedmiotem obrotu, który może zostać utrwalony w celu praktycznego korzystania z niego na określonym materialnym nośniku, dzięki czemu powstaje egzemplarz utworu.

Utwór stanowi efekt działalności twórczej o indywidualnym charakterze tzn. działalności kreatywnej, dzięki której powstają nowe dzieła, odzwierciedlający indywidualny styl twórcy.

6. Utwór zbiorowy

Art.11

Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii lub publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie - ich twórcom. Domniemywa się, że producentowi lub wydawcy przysługuje prawo do tytułu.

Art. 9

Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólne. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej.

7. Opracowanie cudzego utworu - czy chroni je prawo autorskie i na czym polega zależność opracowania cudzego utworu (art.2)

Opracowanie cudzego utworu jest odrębnym utworem chronionym prawami autorskimi. Stanowi ono tzw. utwór zależny, czyli przejmujący określone twórcze elementy z utworu stanowiącego przedmiot opracowania, np. tłumaczenia czyli tzw. utworu pierwotnego.

Osoba dokonująca opracowania nabywa zatem w związku z tym prawa autorskie do niego i uzyskuje tym samym status twórcy.

Choć z treści art.2 Prawa Autorskie uprawnienie takie na rzecz twórcy utworu pierwotnego wyraźnie nie wynika w ustępie 3 zdanie 2 powyższego przepisu wynagrodzenie takie zostało wspomniane w kontekście jego zwrotu, dlatego też nic nie stoi na przeszkodzie temu, aby twórca utworu pierwotnego , do którego podmiot zainteresowany eksploatacją opracowania zwróci się o udzielenie stosownego zezwolenia, uzależnił udzielenie tegoż od odpowiedniej rekompensaty finansowej.

8. Utwór inspirowany - czy jest zależny (art. 12)

Utwór inspirowany - to utwór samoistny, a więc nie mający charakteru opracowania (utworu zależnego) różniący się od utworu w pełni samoistnego tym, że twórca utworu inspirowanego kreuje go w nawiązaniu do istniejącego już, stworzonego wcześniej utworu.

Utwór inspirowany nie jest zależny, gdyż nie ma charakteru opracowania.

9. Podmioty prawa autorskiego (art. 8,9,11,12)

(1)

Podmioty wyłącznie uprawnione z tyt. autorskich praw osobistych i autorskich praw majątkowych : autor - twórcy , współtwórcy

(2)

Podmioty wyłącznie uprawnione z tyt. autorskich praw majątkowych:

Pracodawcy zatrudniający twórców (współtwórców)

- instytucje naukowe

- wydawcy

- producenci

- inni pracodawcy

Producenci i wydawcy nie będący pracodawcami twórców np. producenci utworów zbiorowych

10. Jaka jest zasadnicza różnica między autorami i współautorami a pracodawcą, wydawcą i producentem - jako podmiotami praw autorskich.

Autorem - jest ten, kogo nazwisko zostało umieszczone na egzemplarzu utworu, obalić to można tylko sądownie.

Autorstwo utworu wiąże się z prawem oczekiwania utworu, że nikt nie zaprzeczy, że to on stworzył ten utwór, a nie kto inny. Stan ten ma trwać wiecznie - więź twórcy z utworem.

Współtwórcy - mamy do czynienia z utworem zbiorowym, dwóch lub więcej twórców.

Istnieją różne sytuacje:

1. utwór nierozłączny - rozporządzanie takim utworem jest wspólną decyzją współautorów, żaden z nich samodzielnie, bez zgody drugiego nie może zarządzać.

2. utwór wspólny ale rozłączny - autor tego wkładu wspólnego dzieła, które się nadaje do samodzielnej eksploatacji może nią rozporządzać, pod warunkiem, że nie odbywa się to z uszczerbkiem dla całości dzieła.

Producent i wydawca - szczególne podmioty, nie każdy, tylko niektórzy producenci i wydawcy utworów zbiorowych i też nie wszystkich ale szczególnych pod względem takim, że bez takich podmiotów utwór się nie tworzy lub nie powstaje. To są utwory do których należy wyłożyć kapitał i logistykę. Specyfika tego utworu wymaga działania tych podmiotów.(film, gazeta, encyklopedia)

Wydawcy i producenci takich dzieł staja się ich właścicielami - właścicielami praw majątkowych do tych dzieł.

Pracodawca - staje się podmiotem praw autorskich majątkowych do utworów, które tworzą jego pracownicy, a utwory te powstały na podstawie umowy o pracę (wynikające z ich obowiązków). Pracodawca - podmiot zatrudniający staje się jego właścicielem w momencie kiedy go przyjmuje ( w tym momencie autor przestaje mieć władanie nad stworzonym przez siebie utworem w ramach prawa majątkowego, ale więzi osobiste z tym utworem są wieczne).

11. Czemu służą - co chronią autorskie prawa osobiste?

Art. 16

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej , autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więzi twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:

1. autorstwa utworu

2. oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępnienia go anonimowo

3. nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania

4. decydowanie o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności

5. nadzoru nad sposobem korzystania z utworu

Prawa autorskie - TREŚCI

Europa stoi na stanowisku dualizmu praw autorskich

DUALIZM

1. EUROPEJSKIE PRAWA OSOBISTE

2. EUROPEJSKIE PRAWA MAJĄTKOWE

EUROPEJSKIE PRAWA OSOBISTE- wyłącznie chronienie więzi twórcy z jego dziełem, wiecznej, niezbywalnej, nieprzenoszalnej nawet gdyby autor chciał.

12. Najważniejsze autorskie prawa osobiste.

To są te prawa z punktu 11. - art. 16 punkty od 1 do 5.

13. TRIADA autorskich praw majątkowych (art.17)

Jeśli ustawa nie stanowi inaczej TYLKO AUTOR I TYLKO AUTOR

1. może korzystać z utworu

2. może nim rozporządzać na wszystkich polach eksploatacji

3. może otrzymywać wynagrodzenie za korzystanie przez innych z tych utworów

Korzyści z utworu w rozumieniu prawa znaczy - tylko autor może go wykorzystywać (np. piosenkę) nikt inny.

Ad.1. ja i tylko ja do momentu, w którym się nie zgodzę na korzystanie z tego utworu

Ad.2. rozporządzanie tzn. wyrażać zgodę na udostępnianie utworu, umożliwienie korzystania z utworu przez innych,

Może mieć postać rozporządzenia definitywnego albo niedefinitywnego.

Kiedy przenoszę w drodze umowy jakąś część swoich praw do utworu albo całość praw na drugą osobę to jest to rozporządzenie definitywne w całości lub części moich praw aut. tzn. że ja się tych praw wyzbywam. Wchodzi w nie ktoś inny. On staje się podmiotem praw autorskich ale nabyta, a nie z woli ustawodawstwa.

Rozporządzenie niedefinitywne - kiedy twórca zezwala na określony sposób skorzystania z utworu i nie przenosi na partnera umowy swoich praw tylko zezwala na skorzystanie najczęściej w określonym czasie lub ilościowo ( np. 2x) to jest tzw. licencja.

LICENCJA -wyrażenie zgody na korzystanie z utworu na określonych warunkach.

Ad.3. prawo do tantiemów -od wszystkich, którzy korzystają z utworów z organizacji zbiorowych

WYJĄTKI OD ZASADY

Nazywamy licencjami ustawowymi

Art.23 do 33 Dozwolony użytek utworów chronionych.

Art.23. Wszyscy możemy korzystać z utworów nieodpłatnie w ramach licencji ustawowej - na użytek własny.

Korzystanie z utworu na użytek własny w ramach licencji ustawowej - można sobie zrobić 1 egzemplarz kopii dla siebie pod warunkiem, że nie przełamuje zabezpieczeń.

14. Co to są tantiemy?

Tantiemy - wynagrodzenie dla autora za korzystanie z jego utworów.

16.Co to są licencje ustawowe?

Podmiot wyłącznie uprawniony z tytułu majątkowych praw autorskich do konkretnego utworu, może upoważnić inny podmiot do korzystania z tego utworu, udzielając mu stosownej licencji umownej. W niektórych sytuacjach zwracanie się do podmiotu wyłącznie uprawnionego przez podmiot zainteresowany eksploatacją danego utworu o udzielenie licencji nie jest jednak konieczne, zezwolenie w tym zakresie wynika bowiem wprost z przepisów ustawy o prawie autorskim i praw pokrewnych. W takich sytuacjach mamy właśnie do czynienia z tzw. licencjami ustawowymi.

Najwięcej licencji ustawowych przewiduje regulacja dozwolonego użytku publicznego prywatnego.

17. Jakie znasz licencje ustawowe?

Retransmisje - anteny zbiorowe oraz sieci kablowe

utwory nadawane przez radio lub telewizję drogą satelitarną albo naziemną

Rozpowszechnianie - w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji

Sprawozdania

Instytucje naukowe - opublikowane utwory w oryginale

Biblioteki - archiwa i szkoły

Cytowanie

Ośrodki informacji

Bazy danych

Publiczne wykonywanie

Utwór plastyczny

18. Czy ochrona autorsko-prawna jest wieczna?

Art.36 Z zastrzeżeniem wyjątków przewidywanych w ustawie autorskie prawa gasną z upływem 70 lat.

20. Co to jest plagiat- na czym polega?

Art.115 Kto przywłaszcza sobie autorstwo lub wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania podlega grzywnie i karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

Kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzego utworu w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie albo publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie.

Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowych narusza cudze prawa aut. Lub prawa pokrewne.