WŁASNOŚĆ - prawo rzeczowe pozwalające właścicielowi korzystać z rzeczy i rozporządzać nią z wyłączeniem innych osób.

Korzystanie z rzeczy to uprawnienie do posiadania, używania, pobierania pożytków i innych dochodów z rzeczy (pożytki rzeczy - naturalne, np. płody, jabłka z sadu i cywilne, np. czynsz z tytułu dzierżawy lub najmu, odsetki od pożyczki albo leasingu itp.) oraz dysponowania faktycznego rzeczą (przetwarzanie rzeczy, zużycie, a nawet zniszczenie).

Rozporządzanie - uprawnienie do wyzbycia się własności (np. przeniesienie, zrzeczenie, czy rozrządzenie na wypadek śmierci) i do obciążenia rzeczy poprzez ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego, np. zastaw, hipoteka lub poprzez dokonanie czynności - zobowiązań dotyczących rzeczy o skutkach obligacyjnych tj. oddanie w dzierżawę, najem, pożyczkę, leasing.

Własność intelektualna (ang. intellectual property) jako zbiór praw odnoszących się w szczególności do:

• dzieł literackich, artystycznych i naukowych,

• interpretacji artystów, interpretatorów oraz wykonań artystów wykonawców,

• fonogramów i programów radiowych i telewizyjnych,

• wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej,

• odkryć naukowych,

• wzorów przemysłowych,

• znaków towarowych i usługowych,

• nazw handlowych i oznaczeń handlowych,

• ochrony przed nieuczciwą konkurencją.

Adekwatnie do prawa polskiego:

własność intelektualna - prawa związane z działalnością intelektualną w dziedzinie literackiej, artystycznej, naukowej  i przemysłowej, obejmujące:

• prawo autorskie i prawa pokrewne z prawami autorskimi,

• prawa do baz danych,

• prawo własności przemysłowej dotyczące: wynalazków, wzorów użytkowych i wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych.

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia - czyli utwór (dzieło).

UTWÓR to przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze.

Spełnienia przesłanki twórczości (oryginalność i indywidualność) można doszukiwać się w: doborze, układzie lub uporządkowaniu składników utworu.

Nie każda działalność twórcza jest utworem - np. „Cukier krzepi”. !!!

Zwraca się uwagę na zależność, według której z im szerszą swobodą doboru i zestawienia elementów, z jakich utwór jest zbudowany, mamy do czynienia tym łatwiej nam dopatrzeć się znamion twórczości.

Akty prawne nie są utworami!!!

Czy każde tłumaczenie jest utworem? Np. instrukcja obsługi żelazka nim nie jest, ponieważ nie ma nic w niej skomplikowanego. Tłumaczenie „Harry'ego Pottera” - literatury anglojęzycznej nie da się przetłumaczyć dosłownie, wolne tłumaczenia.

Czyli praca rutynowa według jakiś stałych schematów, np. rzemieślnika nie będzie utworem, nie ma w tym indywidualnego charakteru jego pracy.

Orzecznictwo

Zgodna z opinią SA w Poznaniu, stwierdzenie, że utwór stanowi przejaw „działalności twórczej” oznacza, ze utwór powinien stanowić rezultat działalności o charakterze kreacyjnym.

Wymaganie nowości nie jest niezbędną cechą twórczości jako przejawu intelektualnej działalności człowieka.

Utworem może być kompilacja wykorzystująca dane powszechnie dostępne, pod warunkiem, że ich wybór, segregacja i sposób przedstawienia mają znamiona oryginalności.

Czym będzie zapach? !!! Jest utworem (sąd belgijski). Praca w trakcie tworzenia go spełnia wymogi utworu. Podczas wąchania dochodzi do kompilacji, mieszają, testują itd.

Utwór jest dobrem niematerialnym, w odróżnieniu od przedmiotu materialnego, jakim jest nośnik, służący utrwaleniu utworu.

Do przedmiotów prawa autorskiego Ustawa zalicza w szczególności utwory:

• wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),

• plastyczne,

• fotograficzne,

• lutnicze,

• wzornictwa przemysłowego,

• architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,

• muzyczne i słowno-muzyczne,

• sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne, i pantomimiczne,

• audiowizualne.

Jak możemy chronić flakon perfum? !!! Zapach jest utworem. Znak towarowy graficzny. Butelka w sensie formy przestrzennej jest znakiem towarowym. Pompka - znak użytkowy. Znak graficzny - logo, może być znakiem towarowym lub przemysłowym.

Napis coca-coli jest znakiem towarowym. Znak z zawijaskiem (pierwsze „C”) - znak towarowy/przemysłowy. Szklana butelka - znak towarowy.

Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:

-akty normatywne i ich urzędowe projekty,

-urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole,

-opublikowane opisy patentowe lub ochronne,

-proste informacje prasowe.

Pamiętajmy! Za plagiat grozi utrata tytułu!!!

PRAWA AUTORSKIE

Prawo autorskie przysługuje twórcy.

Twórca - wyłącznie osoba fizyczna, ( i co ważne !!!! - bez względu na fakt, czy ta osoba posiada pełną, czy ograniczoną zdolność do czynności prawnych lub nawet jest jej pozbawiona (np. z powodu wieku lub ubezwłasnowolnienia).

Jesli twórca nie ujawnił swojego nazwiska, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

Ustalenie utworu - początek bytu utworu!!!, wystarczy jego wyartykułowanie słowne, nie jest konieczne utrwalenie, wystarczy, ze jedna osoba zapozna się z utworem.

Wyróżnia się autorskie prawa osobiste (nie są zrzekalne; niezbywalne, niezapisywane, trwają nieprzerwanie) i autorskie prawa majątkowe.

Autorskie prawa osobiste to rodzaj szczególnej więzi, niezbywalnej i nie podlegającej zrzeczeniu się, łączącej twórcę z jego utworem a wyrażającej się w prawie do:

• autorstwa utworu,

• oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo,

• nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,

• decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,

• nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Autorskie prawa osobiste są chronione w nieograniczonym czasie.

Autorskie prawa majątkowe gasną z upływem lat 70 :

-od śmierci twórcy,

-w przypadku nieznanego twórcy - od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu

Majątkowe prawa autorskie bazują na koncepcji prawa własności (kodeks cywilny). Podobnie jak właściciel rzeczy, twórca ma prawo do rozporządzania swoim utworem oraz prawo do korzystania z niego.

Twórca ma prawo do pobierania wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Majątkowe prawa autorskie można przenieść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy: o przeniesienie autorskich praw majątkowych (cesja praw) oraz o korzystanie z utworu (licencja). Przykład M. Jacksona, który nabył udziały w koncernie ATV Music Publishing, który posiadał prawa do większości piosenek zespołu The Beatles.

Prawo autorskie chroni wizerunek danej osoby (plus k.c. - dobro osobiste) - art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych stanowi, iż „rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie”.

Ale! Mimo uzyskania zapłaty za sesję zdjęciową osoba fotografowana może zastrzec uzyskanie zezwolenia na publikację zdjęć.

Poza tym, mimo że nie jest to określone prawem autorskim, na publikację zdjęć nieletnich wymagana jest zgoda ustawowych opiekunów.

Sobowtóry: wymagana jest zgoda na wykorzystanie wizerunku osoby znanej przez sobowtóra w reklamie, dlatego że odbiorca będzie kojarzył sobowtóra z „oryginałem”.

Pazura kontra sobowtór: „Nie można zabronić nikomu komercyjnego wykorzystania swojego wizerunku, choćby był podobny do znanej osoby. Jednak, jeśli reklama wprowadza w błąd odbiorcę co do osoby w niej występującej, to może dojść do naruszenia dobrego imienia lub prywatności gwiazdy, nie wizerunku”. „Ewentualnie można tu mówić o nieuczciwej konkurencji w zachowaniu przedsiębiorcy wprowadzającego w błąd, że jego przedsiębiorstwo jest rekomendowane przez znanego aktora”.

Wizerunek głosowy:

Głos można traktować jako odrębnego rodzaju wizerunek albo jako samodzielny składnik ogólnie ujmowanego wizerunku człowieka. Do tego typu wizerunku zaliczyć można np. ciekawą barwę, wysokość i brzmienie głosu, sposób mówienia, intonację, charakter regionaliczny, typowe zwroty i powiedzenia. Np. francuska śpiewaczka operowa Maria Callas.

Dozwolony użytek chronionych utworów: ograniczenie treści autorskich praw majątkowych. Daje możliwość do korzystania z chronionego utworu bez zgody uprawnionego. Wyróżnia się dozwolony użytek osobisty i publiczny.

Mamy prawa do jednej kopii !!!

Dozwolony użytek zgodnie z art. 35 prawa autorskiego nie może naruszać normalnego korzystania z utworu i godzić w słuszne interesy twórcy. Korzystanie z utworu wymaga podania autora i źródła, z którego korzystamy. Eksploatacja jest bezpłatna, tylko w przypadkach wyczerpująco w ustawie wymienionych.

Przepisy dozwolonego użytku odnoszą się, do utworów już rozpowszechnionych.!!!

Interpretacja przepisów o dozwolonym użytku nigdy nie może mieć charakteru rozszerzającego.

Dozwolony użytek osobisty umożliwia osobom fizycznym, korzystanie z rozpowszechnionych utworów w zakresie własnego użytku osobistego.

Z dzieła można korzystać na wszystkich polach eksploatacji i w dowolnym celu np. edukacyjnym albo rozrywkowym.

Eksploatacja utworu nie może mieć celu komercyjnego. !!!!!!!!

Dla własnych celów osobistych można zwielokrotniać dzieło, na co składa się również jego utrwalanie .

Muszą to być pojedyncze egzemplarze.

Prócz samego użytkownika zakres dozwolonego użytku osobistego obejmuje również krąg osób pozostających z nim w związku osobistym. Związek taki to przede wszystkim pokrewieństwo, powinowactwo czy stosunek towarzyski.

Dozwolony użytek osobisty nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego. Nie można powołać się na dozwolony użytek osobisty w przypadku korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu oraz programów komputerowych. !!!

Czyli możemy „ściągać” pliki muzyczne lub filmowe na własny użytek.

Generalnie możemy utrwalać na twardym dysku swojego komputera pliki (chociaż to też jest dyskusyjne, ale jak na razie brak podstaw prawnych).

W każdym wypadku, gdy internauta będzie chciał wykorzystać cudzy utwór poza swoim komputerem, np. umieścić na swojej stronie WWW w celach marketingowych (za złamanie prawa, używanie cudzego utworu w celach komercyjnych - 2 lata więzienia) musi uzyskać zgodę twórcy lub zapłacić mu.

Zapłata za dostęp do serwisu nie zmienia sytuacji, to musi być zapłata w stosunku do autora utworu. !!!

Kancelarie prawne „ścigają” piratów internetowych.

Ani prawo telekomunikacyjne, ani ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną nie dają prawa firmom prywatnym na wgląd do adresów IP internautów. Tylko w szczególnie uzasadnionych sytuacjach pozwala na to ustawa o ochronie danych osobowych.

Decyzję o udostępnieniu IP podejmuje prokurator na wniosek poszkodowanego.

Dane te są potrzebne do sformułowania pozwu nie do wysyłania do internautów wezwań do zapłaty. Tylko sąd może zdecydować o wysokości odszkodowania, jeśli prawo zostało złamane.

Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i TV:

-już rozpowszechnione: sprawozdania o aktualnych wydarzeniach, aktualne artykuły polityczne, gospodarcze, religijne, aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie

-krótkie wyciągi ze sprawozdań i artykułów

-przeglądy publikacji i utworów już rozpowszechnionych

-mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach

-krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.

Prawo cytatu

Można przytaczać w utworach, które stanowią samoistną całość urywki innych utworów lub drobne utwory w całości, np. w celach wyjaśnienia, analizy, nauczania. Nie ma ustalonego rozmiaru cytatu.

W podręcznikach szkolnych, wypisach i antologiach umieszczanie cytatów jest dozwolone tylko ze względu na cel dydaktyczny i naukowy. W tym przypadku twórcy należy się wynagrodzenie.

Możliwe jest rozpowszechnianie utworów wystawionych na stałe w ogólnie dostępnych miejscach takich jak: drogi, ulice, place, ogrody. Rozpowszechnianie nie może być do tego samego użytku. Dla promocji utworów można rozpowszechniać w katalogach lub innych publikacjach, utwory wystawione w muzeach, galeriach i salach wystawowych.

Programy komputerowe - utworem podlegającym ochronie prawa autorskiego jest program komputerowy.

Do legalnego korzystania z programu komputerowego konieczne jest uzyskanie stosownej licencji od twórcy (producenta programu komputerowego).

Wykorzystanie programu winno być zgodne z treścią umowy licencyjnej dołączonej do programu komputerowego.

Nie wolno go kopiować.

Naruszenia:

Prawo autorskie przewiduje konsekwencje prawne wobec osoby, która używa program komputerowy bez posiadania właściwej licencji.

Podmiot taki narażony jest na ryzyko poniesienia odpowiedzialności karnej lub cywilnej. Zgodnie z art. 278 par. 2 kodeksu karnego ten, kto bez zgody osoby upoważnionej (licencji) uzyskuje cudzy program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. (głównie, gdy to jest stałe i przynosi zysk; zwykle są to kary grzywny).

Prawo do programu komputerowego

Prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej (art. 74 par. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).

Potrzebna zgodna wola pracownika i pracodawcy co do praw autorskich do programu komputerowego (umowa).

Jeśli brak uregulowań w umowie zawsze prawa autorskie przysługują pracodawcy.

Kazus:

A, działając w ramach dozwolonego użytku osobistego, sporządziła kopię płyty CD, którą kupiła w sklepie muzycznym sieci E. A prowadzi prywatną stronę internetową, na której znajduje się m.in. jej blog, zdjęcia jej i jej rodziny, pliki muzyczne skopiowane z oryginalnej płyty zespołu C. B- gość strony internetowej A, skopiował zdjęcia, pliki muzyczne i umieścił je na swojej stronie, a także w pamięci swojego komputera; przegrał muzykę ojcu, który często wyjeżdża służbowo i lubi słuchać muzykę w samochodzie. Ojciec B jest chrzestnym ojcem A. Czy działania A i B były bezprawne? Jaka kara Może im grozić?

• A mogła skopiować pliki muzyczne na własny użytek, lecz nie mogła wrzucić ich na stronę internetową, bo to jest rozpowszechnianie

• A mogła umieścić w sieci zdjęcia, jeżeli przedstawiają pojedyncze osoby

• B rozpowszechnia pliki (mógł je skopiować na własny użytek)

• B mógł przegrać muzykę ojcu.

Roszczenia cywilno-prawne za naruszenie praw autorskich:

Zgodnie z art. 79 uprawniony może od osoby, która naruszyła autorskie prawa majątkowe żądać m.in.:

• zaniechania naruszania i usunięcia jego skutków

• naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych albo przez zapłatę trzykrotności stosownego wynagrodzenia (w wypadku naruszenia zawinionego)

• wydania uzyskanych korzyści

• opublikowania w prasie specjalnego oświadczenia.

WŁASNOŚĆ PRZEMYSŁOWA

Pojęcie po raz pierwszy pojawiło się w Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej z 1883 roku.

„własność przemysłowa obejmuje te grupę dóbr niematerialnych, których rola i znaczenie ujawniają się w szeroko rozumianym przemyśle, czyli we wszystkich dziedzinach działalności gospodarczej, bez względu na to, czy dobra te są wynikiem twórczego wysiłku umysłu ludzkiego, czy też - przenoszą jedynie określone informacje - są instrumentem podboju klienteli”.

Polska przystąpiła do Konwencji w 1919 r.

W ramach własności przemysłowej dobra chronione to:

• wynalazki

• wzory użytkowe

• wzory przemysłowe

• zarejestrowane znaki towarowe i usługowe

• zarejestrowane oznaczenia geograficzne

• topografie układów scalonych.

Oprócz tych dóbr do tematyki własności przemysłowej wchodzi tematyka nieuczciwej konkurencji (ochrona deliktowa).

Źródłem praw podmiotowych do dóbr materialnych jest decyzja administracyjna.

W Polsce organem uprawnionym do wydawania decyzji w przedmiocie nabywania prawa, jego unieważnienia lub wygaśnięcia jest Urząd Patentowy RP.

WYNALAZKI

Polska stawia obecnie na innowacje. Musimy dogonić „stare państwa” UE.

Najbardziej innowacyjna jest obecnie Finlandia.

Miarą innowacyjności jest liczba patentów.

W Polsce jest 10 razy mniej patentów na 1 mieszkańca niż średnia w Europie.

W 2008r. zarejestrowano w Polsce blisko 2500 nowych wynalazków, z czego 30% należało do firm.

Sektor nauki ma największy udział w liczbie patentów, ale składają się na niego innowacje zaproponowane przez szkoły wyższe (29%), jednostki badawczo-rozwojowe (12%) oraz PAN (1,6%).

Dla porównania IBM rejestruje rocznie blisko 5tys. wynalazków.

Przeszkody w uzyskaniu praw chronionych:

• 72% badanych wskazało na wysokie koszty finansowe

• 67% na długi czas procesu uzyskiwania praw ochronnych (standardowa procedura trwa 2 lata)

• 38% przeszkadzają skomplikowane procedury administracyjne.

Przedsiębiorcom brakuje szkoleń w tym zakresie (39%) i bezpłatnego doradztwa (36%). Blisko 1/3 badanych nie wierzy w skuteczność uzyskanej ochrony.

Przedsiębiorcy nie są zainteresowani uzyskaniem takiej ochrony. Małe i średnie przedsiębiorstwa są w większości odtwórcze i nastawione raczej na technologie już sprawdzone niż na własną innowacyjność.

Zastrzeżenie patentowe musi być ujęte w jednym zdaniu, które może mieć nawet pół strony.

W 2010r. WIPO (Światowa Organizacja Własności Intelektualnej) objęła ochroną patentową 164tys. wynalazków. Ponad 27% z nich pochodziło z USA. Japończycy uzyskali ponad 32tys. patentów (19,6%), a trzecie pod tym względem Niemcy 17,6tys. (10,7%). Te trzy państwa od dawna przewodzą w światowym rankingu. Na dalszych miejscach znajdują się Chiny, Korea Południowa, Wielka Brytania, Francja, Holandia. Polska mieści się na 31 miejscu (163 pozycje).

Z Polski pochodzi zaledwie 199 patentów, czyli 0,12% dorobku światowego. W porównywalnej pod względem liczby mieszkańców Hiszpanii uzyskano niemal 9 razy więcej patentów. Najgorzej jest z polską elektroniką.

A przecież… pierwszy układ scalony poza USA powstał w Polsce w 1961r.

Systemy patentowe nie definiują pojęcia wynalazku jako takiego, każdy system krajowy podaje natomiast definicję zdolności patentowej.

Przesłanka nowości wynalazku podlegającego opatentowaniu jest rozumiana jako nowość światowa: nie stanowi części stanu techniki, a przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób.

Aby wynalazek mógł być opatentowany musi spełniać wszystkie te cechy łącznie.

Wynalazek ujawniony, nie spełniający kryterium nowości i nie ma tutaj znaczenia ani zasięg terytorialny, ani czasowy ujawnienia, ani kto tego dokonał. Nawet ujawnienie istotnych cech wynalazku przez jego autora lub właściciela, na przykład w formie artykułu w czasopiśmie naukowym lub w formie referatu na konferencji niweczy przesłankę nowości, a tym samym pozbawia wynalazek bezpowrotnie zdolności patentowej, a zatem również możliwości uzyskania ochrony.

Przesłanki zdolności patentowej (cechy wynalazku):

1. Nowość wynalazku ustala Urząd Patentowy w wyniku przeprowadzonego badania.

Za datę będącą podstawą do ustalenia nowości rozwiązania uważa się datę pierwszeństwa, która jest albo datą złożenia w urzędzie patentowym kompletnej dokumentacji zgłaszanego do ochrony rozwiązania, albo datą pierwszego zgłoszenia w zagranicznym urzędzie patentowym kraju należącego do Konwencji paryskiej lub datą wystawienia na wystawie publicznej.

2. Poziom wynalazczy, wynalazek kwalifikujący się do ochrony patentowej musi więc charakteryzować się pewnym poziomem twórczej myśli, a nie być jedynie prostym wykorzystaniem znanych z różnych źródeł informacji.

Wykorzystanie znanych praw i zależności w opracowaniu nowego rozwiązania technicznego nie jest samo przez się dowodem braku nieoczywistości, ale np. rozwiązanie, które polega na zastosowaniu zespołu znanych środków technicznych stosowanych wcześniej dla podobnych celów nie spełnia kryterium poziomu wynalazczego. O poziomie wynalazczym może świadczyć również zaskakujący efekt wynalazku.

3. Przemysłowa stosowalność - wynalazek podlegający opatentowaniu musi nadawać się do wielokrotnego, powtarzalnego stosowania, gwarantującego osiągnięcie tego samego efektu. Warunkiem stosowalności wynalazku jest także jego należyte ujawnienie oraz kompletność rozwiązania. W praktyce oznacza to, że rozwiązanie powinno zawierać wszystkie informacje niezbędne specjaliście do odtworzenia rozwiązania i że nie mogą być to informacje fragmentaryczne, ujawniające tylko część środków technicznych niezbędnych do zrealizowania wynalazku.

Wynalazek, aby mógł zostać opatentowany, musi spełniać wszystkie wyżej przedstawione kryteria łącznie. Jeżeli je spełnia, charakteryzuje się zdolnością patentową.

PATENT

UDZIELENIE PATENTU NIE STANOWI 100% REKOJMI NOWOŚCI WYNALAZKU

Patent - prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze państwa.

WYNALAZEK W ZNACZENIU PODMIOTOWYM (SUBIEKTYWNYM)

Tylko wytwór umysłu ludzkiego.

WYNALAZEK W ZNACZENIU PRZEDMIOTOWYM (OBIEKTYWNYM)

Zupełność rozwiązania (wynalazca wskazuje na wszystkie środki niezbędne do osiągnięcia celu, bez potrzeby podejmowania dalszych prac badawczych.

Sam problem, którego rozwiązaniem jest wynalazek, nie musi być problemem technicznym.

Techniczne musi być rozwiązanie tego problemu.

Ze względu na postać wynalazku wyróżniamy:

1. wynalazki o trwałej postaci (konstrukcyjne)

2. wynalazki o postaci nietrwałej (substancje)

3. wynalazki polegające na określonym sposobie postępowania (technologiczne) np. konserwowanie wyrobów

PRAWNIE RELEWANTNE RODZAJE WYNALAZKÓW (prawo do nich nie przysługuje ich twórcom)

1. Projekty pracownicze (wynalazek dokonany przez twórcę w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy -(TYLKO TE DO KTÓRYCH WYKONANIA BYŁ ZOBOWIĄZANY)

2. Projekty dokonane na zamówienie (wynalazki dokonane w wyniku realizacji innego niż umowa o pracę kontraktu cywilnoprawnego np. dzieło, zlecenie)

3. Projekty tajne (dotyczą obronności lub bezpieczeństwa państwa np. rodzaje broni, sprzęt wojskowy, sposoby walki, stanowiące tajemnicę państwową)

PROCEDURA ZGŁASZANIA WYNALAZKU

1. Złożenie w Urzędzie Patentowym podania, opisu wynalazku, zastrzeżeń patentowych - podstawowych cech technicznych, skrótu opisu oraz, w razie potrzeby, rysunków. Można przesłać zgłoszenie wynalazku faksem, pod warunkiem dostarczenia jego oryginału przed upływem trzydziestu dni. A postępowanie przyjęcia patentu rozpoczyna się od dnia przedstawienia tych dokumentów.

ZGŁOSZENIE MOŻE OBEJMOWAĆ WIĘCEJ NIŻ JEDEN WYNALAZEK ALE TYLKO WTEDY GDY SĄ ONE POŁACZONE TAK, ŻE STANOWIĄ JEDEN POMYSŁ WYNALAZCZY

2. Urzędnicy badają zgłoszenie pod względem formalnym i merytorycznym. Badanie merytoryczne dotyczy tych cech, które warunkują uznanie wynalazku - nowości, poziomu wynalazczego i możliwości przemysłowego stosowania.

3. Po 18 miesiącach od daty zgłoszenia, a na wniosek zgłaszającego po roku, w Biuletynie UP ukazuje się informacja o dokonanym zgłoszeniu (CHYBA, ŻE TAJNY, WÓWCZAS NIE OGŁASZA SIĘ) - tytuł wynalazku, skrót opisu, a gdy jest to wskazane - również rysunek. Od tego dnia każdy zainteresowany może zapoznawać się z opisem wynalazku zdeponowanym w UP i do 6 miesięcy zgłaszać swoje uwagi co do istnienia przeszkód uniemożliwiających udzielenie patentu.

4. Aby określić zdolność patentową wynalazku i odkryć ewentualne przeszkody przeprowadza się badania stanu techniki, a raport z nich przesyła do zgłaszającego.

5. Gdy przeszkód nie ma, Urząd wydaje decyzję o udzieleniu patentu. Wtedy trzeba opłacić pierwszy okres ochrony; w razie nieuiszczenia opłaty w wyznaczonym terminie ogłasza się nieważność wniosku.

6. Patent zostaje wpisany do rejestru, a opis opublikowany przez Urząd.

W RAZIE ODMOWY UDZIELENIA PATENTU MOŻNA ODWOŁAĆ SIĘ DO IZBY ODWOŁAWCZEJ UP.

W toku rozpatrywania zgłoszenia wynalazku lub w okresie dwóch miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji o odmowie można złożyć wniosek o udzielenie prawa ochronnego na wzór użytkowy (przedmiot o znaczeniu praktycznym). Zgłoszenie wzoru użytkowego uważa się za dokonane w dniu zgłoszenia wynalazku.

PATENT EUROPEJSKI

JEST TO SYSTEM EUROPEJSKI NIE WSPÓLNOTOWY (Procedura Unijna istnieje tylko w przypadku wynalazków biotechnologicznych)

Prawna podstawa:

Konwencja Monachijska 1973 rok tzw. europejska konwencja patentowa (EPC), umożliwia uzyskanie ochrony patentowej w 27 krajach europejskich w wyniku jednego zgłoszenia, w zgłoszeniu określa się w ilu krajach chcemy ochrony.

Pamiętajmy!, w każdym kraju patent podlega regulacji wewnątrzkrajowej np. naruszenie patentu czy unieważnienie ALE! Jeśli w UK patent unieważniony to nie przekreśla ochrony w innych krajach

Zgłoszenie patentowe

Zgłoszenia patentowego dokonać może każda osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna posiadająca status równoznaczny z osobowością prawną bez względu na narodowość miejsce zamieszkania czy siedzibę przedsiębiorstwa. W zgłoszeniu należy wskazać twórcę wynalazku.

W jakim języku

Oficjalnymi językami wskazanymi przez Konwencję są :

- angielski

- francuski

- niemiecki

Wniosek o przyznanie patentu

Oficjalne formularze Europejskiego Urzędu Patentowego są jedynym rodzajem pisma, za pomocą którego można złożyć podanie o udzielenie patentu.

Formularze EUP zaopatrzone są w objaśnienia i wskazują na obligatoryjne do wymienienia elementy zgłoszenia.

Pierwszeństwo

Istnieje możliwość zastrzeżenia pierwszeństwa dla europejskiego zgłoszenia patentowego.

Prawo to przysługuje osobom, które w ciągu 12 miesięcy poprzedzających dokonały zgłoszenia patentowego, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub świadectwa autorskiego w jednym z państw będących stronami Konwencji Paryskiej o ochronie własności przemysłowej. Wszystkie kraje Unii Europejskiej należą do tej Konwencji.

Korzyści:

-optymalne koszty uzyskania ochrony w wielu krajach krótkim czasie

-jest to mocna ochrona (np. w kraju gdzie patenty są jedynie rejestrowane)

-w każdym kraju jednolity efekt ochrony

Ubieganie się o taki patent ma sens gdy chcemy objąć ochroną wynalazek przynajmniej w 3 lub więcej krajach

3 drogi dojścia do patentu europejskiego

1. Na podstawie zgłoszenia do Europejskiego Urzędu Patentowego

2. Z krajowego zgłoszenia do UEP w ciągu 12 miesięcy

3. Ze zgłoszenia międzynarodowego.

PROCEDURA MIĘDZYNARODOWA

Układ o Współpracy Patentowej (PTC) Waszyngton 1970 rok

-Oferuje uproszczona procedurę dokonywania zgłoszeń patentowych skierowaną do ponad 100 krajów na całym świecie

-Umożliwia dokonanie jednego zgłoszenia międzynarodowego ze wskazaniem liczby krajów gdzie patent ma być chroniony

-początkowo procedura podobna (poszukiwanie w stanie techniki)

-po tej fazie po publikacji, zgłoszenie wchodzi w fazę krajową lub regionalną czyli dalsza procedura realizowana przez urzędy krajowe lub regionalne ( EUP jest urzędem regionalnym !).

WZORY UŻYTKOWE

Wzory użytkowe to rozwiązania dotyczące wyłącznie nowego konkretnego ukształtowania przedmiotu przestrzennego (trójwymiarowego) lub dwuwymiarowego (płaskiego) czyli mającego określoną postać.

Wzory użytkowe są chronione odrębnie od wynalazków tylko w niektórych krajach np. w Niemczech, Hiszpanii, Włoszech, Polsce. W innych są chronione jako wynalazki albo znajdują się poza ochroną.

Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci (art. 94 ust. 1 Pwp).

Cechy wzoru użytkowego:

1. Trwała postać - rozwiązanie musi dotyczyć wyłącznie nowego konkretnego
ukształtowania przedmiotu przestrzennego (nie mogą to być sposoby produkcji, pomiarów, metody postępowania). Mogą to być nowe i użyteczne narzędzia, zestawienia elementów dwóch i więcej przedmiotów (telefon z aparatem
fotograficznym), przedmioty lepiej uwzględniające zasady ergonomii (meble, kształty przedmiotów codziennego użytku).

2. Nowość - musi to być rozwiązanie nowe na skale światowa. Rozwiązanie jest nowe jeśli nie wynika ono ze stanu techniki.

3. Użyteczność (stosowalność) - wzór uważa się za rozwiązanie użyteczne jeśli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu i korzystaniu z wyrobów. Musi to być rozwiązanie nadające się do stosowania w sposób powtarzalny. Przedmioty wytwarzane według tego rozwiązania musza być bardziej funkcjonalne, bardziej wygodne w użyciu (np. klipsy ze zbiorniczkami na płyn p-ko komarom,

2. Techniczność - wzór musi stanowić rozwiązanie o charakterze materialnym.

Wzory użytkowe a wynalazki

Wzory mają wiele cech wspólnych z wynalazkami muszą się odznaczać podobnymi cechami.

Oba rozwiązania wykazują jednak dość istotne różnice. Wzór użytkowy:

• nie musi reprezentować tak wysokiego poziomu doniosłości technicznej jak wynalazek (brak wymogu nieoczywistości rozwiązania).

• zakres przedmiotowy wzoru jest zawężony do rozwiązań o trwałej postaci (smary, ciecze, kremy, pudry oraz rozwiązania nie konkretyzujące się w przedmiotach (sposoby wytwarzania) nie zostaną uznane za wzór użytkowy

• na wzory użytkowe udzielane są prawa ochronne (odpowiednik patentu) (10 lat na wzór użytkowy a 20 lat na wynalazek).

Zakres praw ochronnych i ograniczenia praw ochronnych na wzory użytkowe tą podobne do praw i ieh ograniczeń wynikających z udzielenia patentu.

Czas trwania prawa ochronnego został określony przez ustawę na 10 lat, licząc od daty dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym.

Dokumentem, potwierdzającym udzielenie danej osobie prawa ochronnego na wzór użytkowy, jest świadectwo ochronne. Świadectwo ochronne ma w swej istocie stanowić szczególnego rodzaju legitymację uprawnień osoby upoważnionej do korzystania z zarejestrowanego wzoru użytkowego.

Częścią składową świadectwa ochronnego jest opis ochronny wzoru użytkowego obejmujący - jak sama nazwa wskazuje - opis tego wzoru oraz zastrzeżenia ochronne i rysunki. Opis ochronny wzoru użytkowego jest udostępniany osobom trzecim i podlega rozpowszechnianiu przez Urząd Patentowy. Skrót opisu ochronnego dostępny jest m.in. na stronie internetowej Urzędu Patentowego. Szczególną częścią opisu ochronnego są tzw. zastrzeżenia ochronne, które określają zakres przedmiotowy prawa ochronnego.

Uprawniony do wzoru użytkowego - w przypadku naruszenia przysługującego mu prawa ochronnego - może zakazać osobie trzeciej, niemającej jego zgody, korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy.

KSZTAŁT, BUDOWA, ZESTAWIENIE

Kształt - zwykle dotyczy przedmiotów jednolitych, wykonanych z jednego kawałka surowca

Budowa lub zestawienie - przedmiot składa się z większej ilości elementów np. skomplikowane urządzenia pompa wirowa w autobusie

Tylko trwała postać - czyli substancje i sposoby działania nie uzyskają ochrony z tytułu wzoru użytkowego

UŻYTECZNOŚĆ - poręczność przedmiotu, efektywność korzystania z niego

Ograniczenia prawa ochronnego - tak jak w wynalazku np. dla celów państwowych, obronności państwa, cele dydaktyczne, naukowe.

WZORY PRZEMYSŁOWE

Wzory przemysłowe związane są z wzornictwem przemysłowym a więc projektowaniem wzorów wyrobów przemysłowych, którego celem jest rozwijanie kultury materialnej społeczeństwa, podnoszenie estetyki produkcji przemysłowej.

Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtu, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.

Wzory przemysłowe mogą być chronione jak utwory !!!

Kumulatywna ochrona - ochrona wynikająca z prawa autorskiego i z ustawy ochrony własności przemysłowej. Np. kształt samochodu, foteli. Nazwa i logo -znak towarowy.

Cechy wzoru przemysłowego:

1. Wytwór - wzór przemysłowy jest przedmiotem wytworzonym w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmującym w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego z wyłączeniem programów komputerowych. Warunkiem ochrony części składowych wytworu jest ich charakter wizualny, muszą być widoczne, w czasie normalnego użytku produktu. Spod ochrony wyłączone są wszystkie części znajdujące się np. pod maską samochodu (silnik, akumulator), a części tworzące postrzegalną postać przedmiotu (reflektor, zderzak) podlegają ochronie przewidzianej dla wzorów przemysłowych. Producenci samochodów marki np- Renault, Peugeot zgłaszają do ochrony projekty całej karoserii swoich samochodów.

Naśladownictwo pasożytnicze i niewolnicze.

Klauzula reperacji dotycząca używania chronionych wzorów dla umożliwienia naprawy produktu. Uprawniony z rejestracji wzoru nie może zakazać osobie trzeciej korzystanie z wzoru przez wykonanie na indywidualne zamówienie naprawy związanej z odtworzeniem części składowej wytworu złożonego w celu przywrócenia mu pierwotnego wyglądu.

Zorientowany użytkownik - specjalista w danej branży; potrafi po obejrzeniu, dotyku rozpoznać oryginał i podróbkę.

Wytworem jest:

• przedmiot składający się z wielu wymienialnych części składowych umożliwiających jego rozłożenie i ponowne złożenie (wytwór złożony)

• część składowa, jeżeli po jej włączeniu do wytworu złożonego pozostaje widoczna w trakcie jego zwykłego używania, przez które rozumie się każde używanie, z wyłączeniem konserwacji, obsługi lub naprawy

• część składowa, jeżeli może być przedmiotem samodzielnego obrotu.

Warunki określone w pkt. 2 i 3 muszą być spełnione łącznie.

2. Nowość - wzór uważa się za nowy, jeśli przed datą według, której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Z tym jednak, że wzoru nie uważa się za ujawniony jeśli:

• nie mógł on dotrzeć do osób zawodowo zajmujących się dziedziną, której wzór dotyczy

• został on ujawniony osobie trzeciej, która w sposób wyraźny lub dorozumiany była zobowiązana do zachowania poufności,

• ujawnienie wzoru nastąpiło wskutek nadużycia popełnionego wobec twórcy lub jego następcy prawnego.

Wzór uważa się za nowy, jeżeli identyczny (lub różniący się tylko nieistotnymi szczegółami) wzór nie został wcześniej udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienia lub ujawnienie w inny sposób.

3. Indywidualny charakter - wzór ma charakter indywidualny, jeśli ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku będzie się znacznie różnić od ogólnego wrażenia wywołanego przez wzór publicznie udostępniony wcześniej. Wzór powinien wyraźnie różnić się od wzorów istniejących a jego cechy nie powinny być wyłącznie kombinacją cech znanych wzorów.

4. Walory estetyczne - celem wzoru jest zwiększenie wartości estetycznej produkowanych wyrobów, osiągnięcie efektów artystycznych, dzięki kształtowi, właściwościom powierzchni, barwie, rysunku ornamencie.

5. Powtarzalność - wzorem przemysłowym może być dzieło, które można zastosować w sposób powtarzalny (wielokrotny).

6. Niesprzeczność z porządkiem prawnym i dobrymi obyczajami - praw z rejestracji nie udziela się wzorom, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami np. swastyka na tkaninach, przedmiotach codziennego użytku.

7. Niesprzeczność z przepisami prawa - praw z rejestracji nie udziela się na wzory przemysłowe zawierające:

• Skrót nazwy RP lub jej symbole (godło, barwy), herby miast, znaki sił zbrojnych, reprodukcje orderów, odznaczeń itd.,

• Skróty nazw, symbole obcych państw, organizacji międzynarodowych,

• Urzędowo znane oznaczenia przyjęte do stosowania w obrocie (znaki bezpieczeństwa, znaki jakości, cechy legalizacji itp.,

• Symbole o charakterze religijnym, patriotycznym, kulturowym w zakresie, w jakim obrażałoby to uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową,

• Stanowiące formę lub inną właściwość towaru lub opakowania, która jest warunkowana wyłącznie jego naturą, jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego lub zwiększenia wartości towaru.

Istnieje możliwość objęcia klauzulą poufności nawet do 30 miesięcy. !!!

Na wzór przemysłowy udziela się praw z rejestracji.

Nie każde podobieństwo między wzorami jest zabronione (np. krzesło i jego forma).

Spada liczba rejestracji wzorów przemysłowych w OHIM (Urząd ds. Harmonizacji Rynku w Alicante).

TRIPS - porozumienie w sprawie ochrony intelektualnej

Jednym zgłoszeniem mogą być objęte odrębne postacie wzoru mające wspólne cechy istotne (odmiany wzoru). Odmian tych nie może być więcej niż 10 chyba, że odmiany te tworzą komplet wytworów.

Prawa z rejestracji wzorów przemysłowych

Na wzór przemysłowy udziela się praw z rejestracji. Prawa z rejestracji wzorów udziela się na 25 lat od daty dokonania zgłoszenia w UP, podzielone są na 5-cio letnie okresy.

1. Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym terytorium RP

2. Uprawniony może zakazać osobom trzecim wytwarzania, oferowania i wprowadzania do obrotu, importu, eksportu lub używania wytworu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany lub składowania takiego wytworu dla innych celów.

3. Prawo z rejestracji obejmuje każdy wzór, który na zorientowanym użytkowniku nie wywołuje odmiennego ogólnego wrażenia

4. Prawo z rejestracji wzoru ogranicza się do wytworów tego rodzaju, dla których nastąpiło zgłoszenie.

5. Prawa z rejestracji nie obejmują cech wytworu wynikających wyłącznie z jego funkcji technicznej, a także takich które muszą być odtworzone w dokładnej formie i wymiarach w celu umożliwienia mechanicznego połączenia go lub współdziałania z innym wytworem.

Uprawniony z rejestracji wzoru nie może zakazać osobie trzeciej korzystania z

wzoru:

• do użytku osobistego lub niezwiązanego z działalnością gospodarcza,

• do celów doświadczalnych

• polegającego do celów cytowania lub nauczania, jeśli nie narusza to dobrych obyczajów i wskazuje na źródło jego pochodzenia,

• przez import części zamiennych i akcesoriów, w których wzór jest zastosowany oraz wykonywania napraw

• stosowanego lub zawartego w urządzeniach znajdujących się na środkach transportu zarejestrowanych w innych państwach, które czasowo znajdują się na terytorium RP,

• wykonywanie na indywidualne zamówienie naprawy związanej z odtworzeniem części składowej wytworu złożonego, w celu przywrócenia mu pierwotnego wyglądu.

NARUSZENIE PRAWA 1 REJESTRACJI WZORU PRZEMYSŁOWEGO POLEGA NA WYTWARZANIU, WPROWADZANIU DO OBROTU LUB IMPORTOWANIU W CELACH HANDLOWYCH WYTWORÓW BĘDĄCYCH NAŚLADOWNICTWEM WZORU.

Prawa z rejestracji mogą zostać unieważnione, na wniosek każdej osoby, która ma w tym interes prawny i wykaże, że nie zostały spełnione ustawowe warunki wymagane do uzyskania tego prawa.

Podstawą unieważnienia prawa może być stwierdzenie, że wykorzystywanie wzoru narusza prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich.

Wzorem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, w szczególności opakowania, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych. Warto wyraźnie zaznaczyć, że w rozumieniu ustawy wzorem przemysłowym może być również projekt graficzny.

Słowem kluczowym ustawowej definicji jest określenie „wytwór”, chroniona jest bowiem jego postać.

Tak więc wzorem jest przede wszystkim postać określonego produktu.

Wzór uważa się za nowy, jeżeli identyczny (lub różniący się tylko nieistotnymi szczegółami) wzór nie został wcześniej udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób.

Pojęcie "wzór przemysłowy" wiążemy z bardzo rozległym zbiorem wytworów, obejmującym nieomal wszystkie przedmioty stanowiące otoczenie człowieka, począwszy od rzeczy osobistego użytku (ubrań, kosmetyków, ozdób), poprzez elementy wyposażenia mieszkań (meble, urządzenia kuchenne, tkaniny ozdobne etc.), po urządzenia miejsc pracy, środków komunikacji, fabryk itd.

PRZESŁANKI UZYSKANIA OCHRONY

ZDOLNOŚĆ OCHRONNA

Art. 25 ust.1 Porozumienia TRIPS (Porozumienie w sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej) formułuje przesłanki zdolności ochronnej wzorów, zobowiązuje kraje członkowskie do zapewnienia ochrony "niezależnie stworzonym wzorom przemysłowym, które są nowe lub oryginalne".

Warunkiem zdolności ochronnej wzoru we wszystkich krajach członkowskich jest posiadanie znamion twórczości, przy czym "twórczość" należy rozumieć jako nowość podmiotową (ocenianą z punktu widzenia podmiotowego). Natomiast warunek, iż wzory muszą być "nowe lub oryginalne" oznacza, że wzór nie tylko powinien być efektem samodzielnie przebytej przez designera drogi twórczej, ale także musi być nowy lub oryginalny w porównaniu ze znanymi rozwiązaniami.

CECHY UŻYTKOWE I ESTETYCZNE

Występuje pewnego rodzaju konflikt między użytkowym a estetycznym przeznaczeniem produktów przemysłowych, w których umieszczony jest wzór. Efektem tego konfliktu jest obecność w niektórych krajach dwu rodzajów wzorów: użytkowych, podporządkowanych reżimowi prawa wynalazczego, oraz przemysłowych, cechujących się przewagą walorów estetycznych i korzystających zwykle z odrębnej ochrony. Przemiany we wzornictwie przemysłowym spowodowały jednak wzrastające trudności w rozgraniczeniu walorów estetycznych i użytkowych, a zatem i kwalifikację poszczególnych rozwiązań.

OCHRONA WZORÓW PRZEMYSŁOWYCH

Treść i zakres prawa do wzoru przemysłowego określa art. 26 Porozumienia TRIPS stanowiąc, iż "właściciel chronionego wzoru przemysłowego będzie miał prawo zabronić stronom trzecim wytwarzania, sprzedawania lub importowania bez jego zgody produktów noszących lub zawierających wzór, który jest kopią lub w zasadzie kopią wzoru chronionego, gdy takie działania są podjęte w celach handlowych".

CZYLI, PODOBIEŃSTWO RÓWNIEŻ MOŻE WSKAZYWAĆ NA NARUSZENIE CZYJEGOŚ PRAWA

Przepis ten obejmuje takie czynności jak: wytwarzanie, sprzedaż i import dokonywane

wobec produktów noszących lub zawierających wzór. Obejmuje zarówno kopie (produkty

o identycznym wzorze) jak i "w zasadzie kopie" wzorów. Zakaz dotyczy działań podjętych

w celach handlowych, a zatem należy uznać, iż dozwolone są wymienione działania, jeśli

podejmowane są w innych celach, np. edukacyjnych czy eksperymentalnych.

WYJĄTKI OD OCHRONY

Porozumienia TRIPS stwierdza, że "członkowie mogą ustanowić ograniczone

wyjątki od ochrony wzorów przemysłowych pod warunkiem, że takie wyjątki nie będą

bezzasadnie sprzeczne z normalnym wykorzystaniem chronionych wzorów przemysłowych i nie będą bezzasadnie naruszały prawnie uzasadnionych interesów właściciela chronionego wzoru, biorąc także pod uwagę prawnie uzasadnione interesy stron trzecich".

WSPÓLNOTOWY WZÓR PRZEMYSŁOWY (RCD - Registered Community Design)

Główną funkcją wzorów przemysłowych jest ochrona nowych i posiadających indywidualny charakter towarów.

Wspólnotowy wzór przemysłowy przyznaje uprawnionemu wyłączne prawa do tego wzoru. Właściciel wspólnotowego wzoru przemysłowego jest uprawniony do zakazania osobom trzecim używania w obrocie bez jego zgody wzoru identycznego lub podobnego.

 Zgodnie z art. 1 pkt 2 i pkt 3 Rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001r. wspólnotowego wzoru przemysłowego:

 „ pkt 2 - Wzór jest chroniony:
a) jako `niezarejestrowany wzór wspólnotowy', jeżeli jest udostępniany publicznie w sposób przewidziany w niniejszym rozporządzeniu;
b) jako `zarejestrowany wzór wspólnotowy', jeżeli został zarejestrowany w sposób przewidziany w niniejszym rozporządzeniu.
 Podstawowe cechy wspólnotowego wzoru przemysłowego:

 1. ograniczona w czasie ochrona niezarejestrowanego wzoru przemysłowego

• początek prawa ochronnego od momentu pierwszego ujawnienia na terenie Unii Europejskiej

• trzyletni czas ochrony

• prawo zakazywania używania wzoru osobom trzecim jedynie, jeżeli używanie wynika z kopiowania chronionego wzoru

• ochrona niezarejstrowanego wzoru wspólnotowego daje przedsiębiorstwom możliwość przetestowania na rynku danych produktów, jeszcze przed rejestracją wzoru, co pozwala uniknąć inwestowania w ochronę produktów, które nie odniosłyby sukcesu

2. trwająca maksymalnie przez okres 25 lat ochrona zarejestrowanego wzoru wspólnotowego

• początek ochrony od dnia zgłoszenia

• pięcioletni okres ochrony z możliwością czterokrotnego jego przedłużenia okresu (maks. 25 lat)

• wyłączne prawo używania wzoru oraz zakazywania osobom trzecim używania go bez zgody

• jednolity charakter prawa z rejestracji

• jednolita dla całej Unii Europejskiej procedura rejestracyjna (jedno zgłoszenie, jeden język, jeden Urząd, jeden pełnomocnik)

• ochrona prawna skuteczna na terytorium całej Unii Europejskiej

• zgłoszenie wzoru przemysłowego za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP bądź bezpośrednio w OHIM (Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego - Alicante) (istnieje także możliwość zgłoszenia on-line).

-Zgłoszenie do OHIM wnosimy w ciągu 12 m od daty rozpowszechnienia bądź w UE bądź poza nią

-w ciągu 2 tygodni OHIM przekazuje zgłoszenie do UP RP

-nie bada się wzoru ! sprawdza się jedynie jego zgodność z definicja przedmiotu ochrony oraz to czy nie narusza on porządku publicznego i dobrych obyczajów

-nie ma zastrzeżeń

-rejestracja wywołuje skutki od daty zgłoszenia

-system rejestracji szybki i prosty ( 3 miesiące)

-jest możliwość odroczenia publikacji wzoru na okres nie dłuższy niż 30 m (wówczas zgłoszenie jest poufne)

-w zakresie naruszenia prawa właściwe są sądy krajowe (sąd tego państwa gdzie znajduje się siedziba powoda)

-Korzystanie ze wzoru oznacza między innymi wytwarzanie, oferowanie, wprowadzanie do obrotu, import, eksport, używanie produktu, w którym wzór jest zastosowany, lub składowanie produktu dla takich celów.

Czasami ma bardzo praktyczne znaczenie, np. z góry uprawnionemu grozi unieważnienie rejestracji, może skorzystać z umowy prawno-autorskiej.

Korzyści z zarejestrowanego wzoru w UP:

• dowód sprzedaży wg licencji (nawet zapisanie w testamencie)

• możliwość uzyskania grantów i dofinansowania

• silna pozycja na rynku i pozytywny wizerunek firmy

• przewaga konkurencyjna

• ekspansja na nowe rynki

• skuteczne przeciwdziałanie naruszeniom.

Przykład. Duńska artystka - obrać murzyniątka z dziwadła? w różowym sweterku i modną firmową torebką - spór o torebkę LV (Louis Vittą), gdzie ona miała zmieniony jedynie znak LS; zarzut naruszenie praw autorskich wzoru przemysłowego i utworu.

Chińskie klony samochodów - oryginał: Maybay; efekt naśladownictwa; znak BMW !!!! zgodna kolorystyka (czyn nieuczciwej konkurencji); Chevrolet Sparks - klon Chewy QQ.

OCHRONA KUMULATYWNA WZORU PRZEMYSŁOWEGO

Zgodnie z prawem UE wzór przemysłowy chroniony jest także na podstawie prawa autorskiego

Zakres takiej ochrony oraz warunki jej udzielenia włącznie z poziomem wymaganej oryginalności określa poszczególny kraj członkowski.

Wg. Prawa autorskiego w Polsce przedmiotem ochrony prawnoautorskiej są m.in. „utwory wzornictwa przemysłowego”.

Te spośród wzorów przemysłowych, które spełniają wymogi stawiane utworom (stanowią przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze) podlegają również ochronie prawnoautorskiej (od chwili realizacji utworu i trwa 70 lat od śmierci twórcy)

Kumulatywna ochrona oznacza, że w trakcie trwania prawa z rejestracji wzór podlega również ochronie prawnoautorskiej.

Czasami ma to praktycznie znaczenia np. gdy uprawnionemu grozi unieważnienie rejestracji może korzystać z ochrony prawno autorskiej.

Po wygaśnięciu prawa z rejestracji w tym zakresie utwór staje się dobrem powszechnym

Przed naśladownictwem lepiej chroni prawo z rejestracji (nawet naruszenie niezawinione uruchamia szereg sankcji prawnych).

Uprawnienia wynikające z naruszenia prawa do wzoru przemysłowego

Zakres ochrony przyznanej przez prawo z rejestracji wspólnotowego wzoru przemysłowego obejmuje każdy wzór, który nie wywiera na zorientowanym użytkowniku odmiennego ogólnego wrażenia.

Przy ustalaniu zakresu ochrony należy wziąć pod uwagę stopień swobody projektanta w tworzeniu wzoru.

W interesie przedsiębiorcy jest utrzymywanie wzoru w tajemnicy najdłużej, do momentu podjęcia procedury rejestracyjnej. Powinno być to ważnym elementem tajemnicy przedsiębiorstwa.

W przypadku naruszenia prawa z rejestracji wspólnotowego wzoru przemysłowego uprawniony może dochodzić roszczeń

- w szczególności żądać zaniechania naruszenia czy orzeczenia o bezprawnie wytworzonych produktach oraz środkach i materiałach, które zostały użyte do produkcji.

NIEUCZCIWA KONKURENCJA

Zagadnienia nieuczciwej konkurencji

Aktualnie obowiązującym źródłem prawa dotyczącym zwalczania nieuczciwej konkurencji jest ustawa z 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest każde działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta,

CZYLI czynem bezprawnym będzie tez taki czyn, który nie obraża zapisów ustawy a jedynie jest np. sprzeczny z etyką kupiecką jednakże najpierw rozpatrujemy czy jest spełniona przesłanka z kolejnych artykułów czyli a w szczególności:

• wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa,

Firma zajmująca się jedynie produkcją stolarką nie powinna używać w nazwie określenia „projektanci wnętrz”.

Oznaczenie to nazwa, logo, godło.

Sąd rejonowy dokonujący wpisu przedsiębiorcy do KRS bada, czy firma przedsiębiorcy odróżnia się dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku (art. 43 [3] k.c.).

Nie ma przy tym znaczenia rodzaj wykonywanej działalności.

• fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów lub usług,

Przyjmuje się, że fałszywe to takie, które są bezsprzecznie nieprawdziwe, zaś oszukańcze mają na celu wprowadzenie klienta w błąd.

Np. fałszywym oznaczeniem jest nazwanie wody mineralnej z warszawskiej studni oligoceńskiej „Woda z alpejskich źródeł”.

Oznaczenie oszukańcze to sprzedawanie małych Statuetek Wolności opatrzonych symbolem „Nowy York” w sytuacji, gdy owe produkty pochodzą faktycznie ze wsi Nowy Jork, ale pod Koluszkami w Polsce.

Szynka parmeńska.

• wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług,

Cygara kubańskie.

Niekoniecznie chodzi tutaj o cały produkt - może to być tylko kopiowanie logo.

Pamiętajmy!!! Prawo ochronnego znaku towarowego zostaje udzielone na konkretne oznaczenie, na oznaczone towary czy usługi.

W efekcie posłużenie się np. podobnym logo w celu oznaczenia nim innych towarów niż objęte prawem ochronnym nie stanowi naruszenia.

Powyższe nie odnosi się jednak do znaków renomowanych, gdyż te chronione są przed ich użyciem dla oznaczenia jakichkolwiek towarów, jeżeli mogłoby to przynieść używającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku. Chodzi tu m.in. o sytuację, gdy posługując się podrobionym logiem, np. znanego koncernu samochodowego, firma sprzedaje T-shirty bez zgody owego koncernu.

• naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa,

• nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy,

• naśladownictwo produktów, jeżeli może wprowadzić klientów w błąd co do ich pochodzenia,

• pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody,

• utrudnianie dostępu do rynku:

Dumping = sprzedaż poniżej kosztów w celu eliminacji innych przedsiębiorców.

• nieuczciwa lub zakazana reklama:

Reklamy zawierające treści sprzeczne z dobrymi obyczajami lub uchybiające godności człowieka.

Reklama uciążliwa.

Reklama wykorzystująca czyjąś renomę (pasożytnictwo) - ale też daleko idące podobieństwo strony internetowej firmy, wykorzystanie w reklamie czyjegoś pomysłu lub umieszczenie w dalszym tle znaku towarowego, podobnego sposobu prowadzenia działalności gospodarczej.

Co jest sprzeczne z dobrymi obyczajami, to zawsze sprawa do ustalenia indywidualnie, pojęcie nieostre prawnie.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest także posługiwanie się:

• nie przysługującymi lub nieścisłymi tytułami, stopniami i innymi informacjami o kwalifikacjach,

• nierzetelnymi wynikami badań,

• nieprawdziwymi atestami.

Nie jest natomiast czynem nieuczciwej konkurencji naśladowanie cech funkcjonalnych produktu, w szczególności jego budowy, konstrukcji i formy (ale uwaga: te cechy mogą być chronione prawem szczególnym, na podstawie decyzji urzędu patentowego), przy czym jeśli naśladowanie cech funkcjonalnych wymaga uwzględnienia charakterystycznej formy, naśladowca jest zobowiązany oznaczyć produkt tak, aby nie wprowadzić w błąd odbiorców, co do tożsamości producenta bądź produktu.

Najczęstszym przykładem naruszeń z przepisów nieuczciwej konkurencji jest używanie cudzego znaku towarowego. Jest to dozwolone jedynie w celu reklamowym lub informacyjnym jeżeli nie prowadzi do mylącego wrażenia o istnieniu gospodarczych powiązań pomiędzy uprawnionym ze znaku używającym go w tym celu.

Odpowiedzialność za naruszenie praw własności przemysłowej

Spory dotyczące naruszeń praw własności przemysłowej rozpatrywane są przez sądy. Naruszanie cudzych praw związanych z własnością przemysłową podlega generalnie sankcjom cywilnym, ale w pewnych przypadkach - także sankcjom karnym. Dla różnych rodzajów własności i praw, szczegółowe regulacje w tych sprawach zawierają odpowiednie ustawy.

Przykładowymi sankcjami cywilnymi są:

• zaniechanie naruszenia i usunięcie jego skutków,

• wydanie korzyści, wynagrodzenie szkody, naprawienie szkody,

• ogłoszenie stosownego oświadczenia o naruszeniu.

Sankcjami karnymi w postaci grzywny, ograniczenia lub pozbawienia wolności, zagrożone jest przykładowo:

• przypisywanie sobie autorstwa cudzego projektu wynalazczego,

• przywłaszczanie cudzego prawa do ochrony rozwiązania i zgłaszanie cudzego rozwiązania w celu uzyskania takiej ochrony,

• oznaczanie przedmiotów nie chronionych w sposób sugerujący, że korzystają one z ochrony, a także wprowadzanie ich do obrotu,

• wprowadzanie do obrotu towarów/usług oznaczonych zarejestrowanym znakiem towarowym, którego nie ma się prawa używać,

• ujawnianie informacji stanowiącej tajemnicę przedsiębiorstwa wyrządzające poważną szkodę przedsiębiorcy,

• kopiowanie postaci produktu i wprowadzanie do obrotu stwarzające możliwość wprowadzenia w błąd, co do jego pochodzenia, które wyrządza poważną szkodę przedsiębiorcy,

• umyślnie fałszywe i wprowadzające w błąd oznaczanie towarów i usług wyrządzające istotną szkodę klientowi,

• rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o własnym lub cudzym przedsiębiorstwie w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody.

Tajemnica przedsiębiorstwa

Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa to czyn nieuczciwej konkurencji.

Pojęcie to zostało zdefiniowane w ust. 4 art. 11 ZNKU, jako nie ujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, handlowe lub organizacyjne przedsiębiorstwa, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Sferą tajemnicy można objąć tylko takie informacje, które są znane jedynie poszczególnym osobom lub określonej grupie osób.

Obszar ten nie może się więc rozciągać na informacje powszechnie znane lub te, o których treści każdy zainteresowany może się legalnie dowiedzieć.

Należy przy tym pamiętać, iż informacja nie traci swego tajnego charakteru także wówczas, gdy wie o niej określona grupa osób nieuprawnionych do tajemnicy przedsiębiorstwa, ale zobowiązana do przestrzegania dyskrecji (np. pracownicy zatrudniani przez przedsiębiorcę, kontrahenci przedsiębiorcy).

Nie każda informacja (wiadomość) technologiczna i handlowa mieści się w pojęciu „tajemnicy przedsiębiorstwa”.

Istnieje różnica między wiadomościami odpowiadającymi treści pojęcia „tajemnica przedsiębiorstwa” a informacjami wchodzącymi w skład powszechnej, aczkolwiek specjalistycznej wiedzy zdobytej przez pracownika w wyniku własnej działalności zawodowej podczas zatrudnienia.

Tajemnica przedsiębiorstwa jest chroniona z mocy ustawy przez cały okres zatrudnienia oraz w ciągu 3 lat od jego ustania, chyba że umowa stanowi inaczej lub ustał stan tajemnicy (min. 20% z ostatniej pensji).

Natomiast wiedza, doświadczenia i umiejętności zdobyte przez pracownika podczas zatrudnienia nie korzystają z ustawowej ochrony na rzecz przedsiębiorstwa, choć - ze względu na zasadę swobody umów - dopuszcza się możliwość zawarcia przez strony (pracodawcę i pracownika) porozumienia zawierającego klauzulę ograniczającą posługiwanie się tą wiedzą w celach konkurencyjnych po ustaniu zatrudnienia.

Od niedawna, były pracodawca w drodze wyroku sądowego może doprowadzić do wypowiedzenia sądowego pracy w nowym miejscy pracy !!!

Wyrok ma rygor natychmiastowej wykonalności, komornik przychodzi do nowego pracodawcy z wypowiedzeniem sądowym w ręku i po kłopocie.

Jeśli w umowie nie przewidziano kary umownej za zerwanie zakazu konkurencji, to firmie bardzo trudno jest udowodnić, że..

W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:

• zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia skutków niedozwolonych działań,

• złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,

• naprawienia wyrządzonej szkody,

• wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści,

• zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.

Sąd - na wniosek uprawnionego - może orzec o wyrobach, ich opakowaniach, materiałach reklamowych i innych przedmiotach bezpośrednio związanych z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji, w szczególności orzekając ich zniszczenie lub zaliczenie na poczet odszkodowania.

Pracodawca może żądać odszkodowania od pracownika, który naruszył tajemnicę przedsiębiorstwa, może dochodzić swego roszczenia na podstawie przepisów kodeksu pracy.

Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną.

Odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, nie może ono jednak przewyższać kwoty 3-miesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.

Odpowiedzialność karna

osoba, która wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi w stosunku do przedsiębiorcy ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli wyrządza to poważną szkodę przedsiębiorcy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Tej samej karze podlega, kto - uzyskawszy bezprawnie informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa - ujawnia ją innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej. Ściganie powyższych przestępstw następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Zawsze należy pamiętać, że jeśli tajemnica dotyczy konkretnego rozwiązania należy zastanowić się czy nie podjąć starań o objęcie prawną ochroną tej tajemnicy rejestrując rozwiązanie w UP.

Dla bezpieczeństwa i zapewnienia ochrony tajemnicy należy:

-wdrożyć wewnętrzne regulaminy zachowania tajemnicy

-kontrolować publikacje

-monitorować gości w przedsiębiorstwie

-podnosić poziom lojalności pracowników i ich okresową kontrolę

-zapobiegać kupowaniu pracowników przez konkurencję.

ZNAKI TOWAROWE (ZT)

Znaki towarowe są oznaczeniami wyróżniającymi umożliwiającym klientom łatwe odróżnienie towarów tego samego rodzaju pochodzących od różnych firm.

Znaki towarowe są wyróżnikami towarów i usług,

Oznaczenia geograficzne - wyróżnikami terenów, z których pochodzą towary, nazwy handlowe- wyróżnikami przedsiębiorstw, które zajmują się wytwarzaniem lub dystrybucją towarów.

ZT określane są również jako marki lub brandami (z ang. brands).

Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy lub ich kombinacje, które mają identyfikować produkt danego wytwórcy i odróżniać go od produktów innych podmiotów.

Znaki słowne - nie każde słowo będzie nadawało się do rejestracji, mogą to być slogany, ale kompozycja słowna musi być fantazyjna, dająca możliwość odróżniania.

Kolorystyczne - niezbyt często rejestrowane, nie ma możliwości, aby to był jeden kolor a raczej kompozycja kolorystyczna, niepowtarzalna, np. lila-róż (Orange, BP, Aqua Fesh).

Jeżeli nie korzystamy z oznaczenia przez okres 5 lat, to go tracimy !!!

Znaki sensoryczne:

• zapachowe - bardzo trudne do zarejestrowania, gdyż warunkiem rejestracji jest przedstawienie znaku graficznie, np. formuła chemiczna zapachu nie spełnia tego wymogu ! również próbka zapachowa nie wystarczy… Jak wiec zarejestrować? Sądy nie są jednogłośnie w tej kwestii, bo też nie ma tego nigdzie sprecyzowanego.

Rozporządzenia w sprawie wspólnotowego znaku towarowego 40/94 stwierdza, ze na chwile obecną nie istnieje ogólnie przyjęta międzynarodowa klasyfikacja zapachów, która pozwoliłaby - jak to się dzieje w przypadku międzynarodowych kodów kolorów lub znaków zapisu muzycznego - na obiektywną i precyzyjną identyfikację oznaczenia zapachowego dzięki przyporządkowaniu każdemu zapachowi nazwy lub precyzyjnego kodu.

Zapach świeżo ściętej trawy - do piłeczek tenisowych.

• dźwiękowe - często zapis nutowy nie jest wystarczający

• słowno - graficzne.

Znaki towarowe można podzielić na:

1. znaki zwykłe - charakteryzują się tym, że nie podlegają ochronie mogą to być nadawane przez właścicieli nowych firm przydomki typu Joguś, Tomęx, towarom wytwarzanym w tych firmach. Znaki zwykłe poprzez długie i konsekwentne używanie mogą stać się powszechnie znanymi i posiąść wtórna zdolność do rejestracji.

2. znaki notoryjne (znaki powszechnie znane) - marki nigdzie nie zarejestrowane, które dzięki długotrwałemu używaniu i rozpowszechnieniu oraz reklamie są ogólnie kojarzone. Rodzajem znaków notoryjnych są znaki renomowane nie tylko szeroko znane ale wiążące się z wysoką jakością i sławą towarów np. Sony. Znaki notoryjne traktuje się jak normalne znaki towarowe mimo formalnego braku na nie praw ochronnych. Np. znaki renomowane - szeroko znane, wysoka jakość, siła towarów, np. Sony.

3. oznaczenia zarejestrowane w UP i chronione prawem, czego dowód stanowi wydane przez UP prawo ochronne oznaczane symbolem ®.

ZT obejmują zarówno znaki handlowe (trademarks) oraz znaki usługowe (service marks)

Nie udziela się praw ochronnych na:

• oznaczenia, które nie mogą być znakami towarowymi,

• oznaczenia, które nie mają dostatecznych znamion odróżniających.

PRAWA OCHRONNE NA ZNAKI TOWAROWE I ICH OGRANICZENIA:

1. Prawo wyłącznego używania znaku w sposób zarobkowy i zawodowy na obszarze RP (przez okres 10 lat od uzyskania prawa).

2. Prawo używania ZT we własnym zakresie (umieszczania go na towarach objętych rejestracją lub ich opakowaniach i wprowadzanie ich do obrotu, umieszczanie ZT na dokumentach handlowych dotyczących tych towarów, posługiwania się ZT do celów reklamy),

3. Prawo używania ZT na zasadzie monopolu i związane z tym możliwość zakazania używania tego znaku wszystkim innym osobom oraz żądania stosownego odszkodowania (nazwa Focus modelu Forda nie mogłaby być używana w Niemczech, gdzie holding Burda Co. Zastrzegł taką nazwę dla jednego ze swoich czasopism. Ford za prawo używania tej nazwy zapłacił wynegocjowane w drodze porozumienia 1 mln DM na rzecz akcji „Lekarze dla krajów rozwijających się".

4. Uprawniony może wskazać, że jego znak został zarejestrowany poprzez umieszczenia odpowiedniego oznaczenia,

5. Prawo ochronne na ZT może zostać przedłużone o kolejne okresy 10-letnie.

6. Prawo ochronne na ZT jest zbywalne ale tylko na mocy umowy sporządzonej na piśmie.

7. Prawo ochronne na ZT podlega dziedziczeniu.

Ograniczenia praw ochronnych ze ZT

Uprawniony z prawa ochronnego na znak towarowy nie może zakazać innej osobie używania tego lub podobnego oznaczenia w obrocie, jeżeli znaku tego nie używał w sposób rzeczywisty przez okres 5 lat chyba że istniały ku temu ważne powody.

Współuprawniony z prawa ochronnego na znak towarowy może, bez zgody pozostałych współuprawnionych, używać znaku towarowego we własnym zakresie oraz dochodzić roszczeń z powodu naruszenia prawa ochronnego.

Osoba, która, prowadząc lokalną działalność gospodarcza w niewielkim rozmiarze, używała w dobrej wierze oznaczenia zarejestrowanego następnie jako znak towarowy na rzecz innej osoby, ma prawo nadal bezpłatnie używać tego oznaczenia w nie większym niż dotychczas zakresie (używacz uprzedni). !!!

Prawo ochronne na znak towarowy wygasa na skutek:

• upływu okresu, na który zostało udzielone;

• zrzeczenia się prawa przez uprawnionego przed Urzędem Patentowym, za zgodą osób, którym służą na nim prawa.

Spory o znaki towarowe:

• królik Terravity a Lindt'a

• „Braun” GmbH w Niemczech a „Brown KING”

• o nazwę ptasie mleczko Wedla

• Ecco Nord Travel a Ecco Holiday

• Adidas a H&M, C&A - że używają ich pasków na ubraniach.

W Polsce jest 400tys. zarejestrowanych znaków towarowych.
Znaki towarowe wspólne to oznaczenia wyróżniające tych samych towarów przeznaczone do równoczesnego używania przez kilku przedsiębiorców, którzy zgłosili je wspólnie, jeżeli używanie takie nie jest sprzeczne z interesem publicznym i nie ma na celu wprowadzenia odbiorców w błąd, w szczególności co do charakteru, przeznaczenia, jakości, właściwości lub pochodzenia towarów (wspólne prawo ochronne).

Znaki towarowe wspólne mogą posiadać organizacje skupiające przedsiębiorców, które przyznają zrzeszonym w niej podmiotom takie znaki na zasadach określonych w regulaminie np. Zielone Płuca Polski.

PODRÓBKA

Jak wynika z opublikowanego 22 lipca 2012r raportu Komisji Europejskiej, w ciągu ostatniej dekady niemal 10-krotnie wzrosła liczba udaremnionych przestępstw związanych z przemytem do UE. I coraz częściej nie są to niegroźne dla klienta koszulki, buty czy torebki udające renomowane marki, lecz podrabiane lekarstwa (zazwyczaj wwożone do UE ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich), alkohol (głównie z Turcji) czy zabawki (przeważnie z Egiptu).

Podróbki w sieci:

Francuski sąd uznał, że platformy aukcyjne odpowiadające za handel podróbkami „serwis eBay będzie musiał zapłacić 40mln euro odszkodowania francuskiemu producentowi dóbr luksusowych LMUH, właścicielowi takich marek jak skórzane torebki Louis Vuitton. Francuski sąd uznał, że to eBay odpowiada za handel podróbkami w całości. Odrzucił argumenty serwisu, który bronił się, że jego pracownicy nie są w stanie monitorować miliony produktów umieszczanych na aukcjach.

Serwis aukcyjny jest nie tylko platformą przechowującą dane o transakcjach i ich stronach, ale również podmiotem świadczącym usługi tym, którzy za jego pośrednictwem sprzedają i kupują.

W Polsce właścicielowi marki, której podróbki sprzedawane są w sieci, mógłby wytoczyć sprawę platformie aukcyjnej z powództwa cywilnego oraz na podstawie przepisów prawa karnego za pomoc w obrocie podróbkami. Aby to udowodnić właściciel marki musiałby wykonać sporo pracy zbierając dowody. Prawnicy w USA dokonali np. licznych kontrolowanych zakupów podejrzanych towarów, zbierając dowody przeciwko eBay.

Tak jest we Francji…

A w USA producent biżuterii Tiffany&Co pozwał eBay, ale nie wygrał tej sprawy.

Zgodnie z polskim prawem serwis aukcyjny odpowiada wtedy, gdy jasno i wyraźnie wskazane jest, ze dany towar to podróbka.

73% podróbek pochodzi z China.

Np. podrabiają ryż, mule (kluseczki), kurze jajka.

Domeny internetowe a znaki towarowe: W odróżnieniu od znaków towarowych, z przyczyn technicznych, nie mogą istnieć dwie identyczne domeny. Piractwo domowe…

OZNACZENIA GEOGRAFICZNE (OG)

Oznaczenie geograficzne to znak, symbol, słowo lub inny wyróżnik, który wskazuje na pochodzenie wyrobu z danego regionu lub miejscowości i odzwierciedla szczególne cechy, właściwości wyrobu, związane z tym pochodzeniem.

Oznaczeniami geograficznymi, w rozumieniu Prawa własności przemysłowej, są oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru.

Oznaczenia geograficzne podlegają ochronie bez potrzeby spełniania formalności związanych z ich rejestracją , z tym, że oznaczenia takie określane mianem zwykłych są chronione tylko na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, np. mąka wrocławska.

Funkcja gwarancyjna Oznaczenia Geograficznego - gwarantuje produkty najwyższej jakości, gwarancja wyselekcjonowanego produktu, procedury produkcji.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest opatrywanie towarów lub usług fałszywym lub oszukańczym oznaczeniem geograficznym wskazującym bezpośrednio lub pośrednio na kraj, region lub miejscowość ich pochodzenia albo używanie takiego oznaczenia w działalności handlowej, reklamie, listach handlowych, rachunkach i innych dokumentach.

Oznaczeniami geograficznymi nadającymi się dc rejestracji mogą być objęte tylko wyroby (nie mogą to być usługi).

Na zagraniczne oznaczenia geograficzne można uzyskać w Polsce ochronę tylko, gdy oznaczenie korzysta z ochrony w kraju jago pochodzenia.

OG mogą być stosowane także w odniesieniu do artykułów przemysłowych jeśli tylko ich jakość wiąże się z określonym terenem, tradycjami rzemiosła, które na nim panują czy zdolnościami miejscowej ludności (cygara kubańskie, zegarki szwajcarskie).

W Polsce wyróżniamy 4 rodzaje wyróżnień pochodzenia:

1) nazwy regionalne jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów, które:

• pochodzą z określonego terenu oraz

• posiadają szczególne właściwości, które wyłącznie lub w przeważającej mierze zawdzięczają oddziaływaniu środowiska geograficznego obejmującego łącznie czynniki naturalne oraz ludzkie - których wytworzenie lub przetworzenie następuję na tym terenie (oscypek, parmezan - ser z Parmy)

2) oznaczenia pochodzenia jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów:

• pochodzących z określonego terenu oraz

• posiadających pewne szczególne właściwości albo inne cechy szczególne przypisywane pochodzeniu geograficznemu, czyli terenowi, gdzie zostały one wytworzone lub przetworzone np. pierniki toruńskie.

3. Oznaczenia pośrednie, czyli oznaczenia stosowane dla towarów, które są wytworzone z surowców lub półproduktów pochodzących z określonego terenu, większego niż teren wytworzenia lub przetworzenia towaru, jeżeli są one przygotowywane w szczególnych warunkach i istnieje system kontroli przestrzegania tych warunków (np. wędzonki bieszczadzkie),

4. Oznaczenia umowne, czyli określenia o charakterze geograficznym nieodpowiadające dosłownie terenowi, z którego towar pochodzi, lub inne określenia używane tradycyjnie, jeżeli są one stosowane dla towarów pochodzących z danego terenu np. kindziuk jako szczególny wędliny według receptury pochodzącej z terenów płn-wsch Polski.

PROCEDURA REJESTRACJI OZNACZEŃ GEOGRAFICZNYCH

Zgłoszenie oznaczenia geograficznego powinno zawierać:

1. dokładne określenie oznaczenia oraz elementów, z którymi będzie ono używane w obrocie, jak etykiety i opakowania;

1. wskazanie towarów, dla których jest ono przeznaczone;

2. dokładne określenie granic terenu, do którego się ono odnosi;

2. określenie szczególnych cech lub właściwości towarów, jako pochodzących z danego terenu;

3. warunki korzystania z oznaczenia geograficznego obejmujące sposób wytwarzania, szczególne cechy lub właściwości towarów, inne przesłanki, które muszą być spełnione przez osoby chcące używać takie go oznaczenia oraz, jeżeli jest to wymagane, metody ich kontroli;

3. wskazanie przedsiębiorców, którzy używają lub będą używać tego oznaczenia.

Nie może być udzielone prawo z rejestracji, jeśli w następstwie jego powszechnego używania dla oznaczenia rodzaju towarów stało sie nazwą rodzajową chyba że przemawia za tym interes publiczny lub wymaga tego umowa międzynarodowa np. woda kolońska, barszcz ukraiński, kiełbasa krakowska - klient kupując taki produkt nie spodziewa się że pochodzi on z miejsca wskazanego w nazwie, ser feta pomimo, iż Grecy żądają jego ochrony inne państwa uważają, że jest to nazwa pospolita.

POJĘCIE WIĄŻE SIĘTYLKO Z TOWARAMI nie z usługami

POJĘCIE NIE WIĄŻE SIĘ Z PODMIOTAMI GOSPODARCZYMI I ICH

ORGANIZACJAMI np. „Cukrownie Lubelskie” , „Polskie Linie Lotnicze”

OG WSKAZUJE NA GEOGRAFICZNE POCHODZENIE TOWARU , nie będzie oznaczeniem geograficznym nazwa geograficzna użyta jako nazwa pewnego asortymentu towaru np. „Cordoba” „Siena”, nie będzie tez OG oznaczenie, które wskazuje na typ towaru np. „kiełbasa krakowska” „podlaska”, nazwa kosmetyków np. „woda kolońska”, nazwy zwierząt np. koń „arabski” czy owczarek „niemiecki”.

WSKAZANIE MIEJSCA POCHODZENIA MOŻE BYĆ BEZPOSREDNIE np. Cognac, Bordeaux

OBOK FUNKCJI INFORMACYJNEJ OG PEŁNI TEŻ FUNKCJĘ GWARANCYJNĄ czyli z danym miejscem wiąże się jakość towaru np. szynka z Parmy, długotrwały proces wytwarzania, ser z Parmy Parmezan rygorystyczny proces produkcji

PEŁNI FUNKCJE REKLAMOWĄ

OG MUSI BYĆ OZNACZENIEM SŁOWNYM niektórzy chcą aby mogły być też oznaczenia wizualne np. wieża Eiffla na oznaczenie towaru z Francji

OG ZWYKLE ODNOSI SIĘ DO PRODUKTÓW ROLNO-SPOŻYWCZYCH niektóre państwa dbają o ochroną swoich produktów największe tradycje ma w tym zakresie Francja, Włochy. 17 lutego 2005 r. weszła w życie ustawa o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz. U. 2005 Nr 10, poz. 68). Ustawa porządkuje stan prawny związany z oznaczeniami geograficznymi, nazwami pochodzenia i świadectwami specyficznego charakteru. Stwarza ona polskim producentom możliwość pełnego korzystania z unijnych przepisów dotyczących ochrony nazw produktów rolnych i środków spożywczych.

OG może zgłosić organizacja reprezentująca interesy producentów ale może to być też organ administracji rządowej czy samorządowej, zwykle jednak są to spółki kapitałowe, spółdzielnie, stowarzyszenia, izby gosp., rzemieślnicze, fundacje.

PRAWA Z REJESTRACJI NA OZNACZENIE GEOGRAFICZNE I ICH OGRANICZENIA

1. PRAWO Z REJESTRACJI JEST BEZTERMINOWE

2. DAJE PEWNEGO RODZAJU MONOPOL (redukuje konkurencję i zwiększa sprzedaż danego produktu)

3.UPRAWNIENI MOGĄ WSKAZYWAĆ NA TOWARZE FAKT ZAREJESTROWANIA (zarejestrowane oznaczenie geograficzne albo litera G wpisana w okrąg obok tego oznaczenia)

4.UPRAWNIONY MOŻE PRZENIEŚĆ SWOJE UPRAWNIENIA NA INNĄ ORGANIZACJĘ LUB ORGAN NA PODSTAWIE POROZUMIENIA

5.UPRAWNIONY MOŻE ZMIENIC WARUNKI KORZYSTANIA Z OG np. granice terenu, do którego oznaczenie się odnosi, warunki wytwarzania towaru

OGRANICZENIA

PRAWO OCHRONNE NA OG NIE DAJE UPRAWNIONEMU PRAWA ZAKAZYWANIA UŻYWANIA PRZEZ INNYCH:

-oznaczeń wskazujących na cechy i charakterystykę towarów, ich rodzaj, jakość, przeznaczenie

-nazwy, pod którą ktoś prowadzi działalność gospodarczą ( jeśli nie oznacza towarów będących przedmiotem obrotu i nie zachodzi niebezpieczeństwo wprowadzenia w błąd ze względu na różny profil działalności)

Ochrona nazw pochodzenia

Ochrona nazw pochodzenia dotyczy produktów blisko związanych z obszarem, którego nazwę noszą. Produkt musi spełnić następujące dwa warunki:

• jakość lub cechy charakterystyczne produktu muszą pozostawać w związku ze szczególnym środowiskiem geograficznym, które zawiera właściwe dla niego naturalne i ludzkie czynniki, takie jak klimat, jakość ziemi, oraz lokalne know - how;

• produkcja i przetwarzanie surowca, do momentu uzyskania produktu finalnego, musi mieć miejsce na określonym obszarze geograficznym, którego nazwę nosi dany produkt.

Ochrona oznaczeń geograficznych

Chronione oznaczenia geograficzne również dotyczą produktu powiązanego z obszarem geograficznym, którego nazwę noszą. Jednak powiązanie to jest innego rodzaju niż powiązanie z danym obszarem geograficznym produktu, którego dotyczy chroniona nazwa pochodzenia. Aby uzyskać ochronę oznaczenia geograficznego, produkt musi spełniać łącznie następujące warunki:

• produkt musi zostać wyprodukowany na danym obszarze geograficznym. W przeciwieństwie do ochrony nazw pochodzenia wystarczy, że jedna z faz produkcji ma miejsce na tym obszarze geograficznym i tak np. surowce używane do produkcji mogą pochodzić z innych obszarów;

• produkt musi pozostawać w związku z obszarem geograficznym, jednakże warunek ten nie musi być spełniony, tak jak w przypadku nazwy pochodzenia. Wystarczy, że specyficzna jakość, renoma bądź inne cechy charakterystyczne będą przypisane pochodzeniu geograficznemu danego produktu.

TOPOGRAFIE UKŁADÓW SCALONYCH (TUS)

Topografie układów scalonych są w Polsce chronione od 1993 r. Topografia (rozmieszczenie) układu scalonego podlega ochronie jeśli jest oryginalna stanowi wynik własnej pracy intelektualnej twórcy.

Topografia układu scalonego to rozwiązanie polegające na przestrzennym, wyrażonym w dowolny sposób, rozplanowaniu elementów, z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego.

Układ scalony to jedno- lub wielowarstwowy wytwór przestrzenny, utworzony z elementów z materiału półprzewodnikowego tworzącego ciągłą warstwę ich wzajemnych połączeń przewodzących i obszarów izolujących, nierozdzielnie ze sobą sprzężonych, w celu spełniania funkcji elektronicznych, (chip, kostka, mikroukład)

Miarą układu scalonego jest stopień scalenia określający liczbę elementów w pojedynczej strukturze układu. Od 1993 r. produkuje się układy zawierające ponad 5 min elementów (tranzystorów) na płytce krzemu o pow. ok. 2 cm2.

Na TUS udzielane są prawa z rejestracji. Jednak nie udziela się prawa z rejestracji, jeśli:

• Przed zgłoszeniem w UP TUS była wykorzystywana jawnie w celach handlowych w okresie dłuższym niż 2 lata,

• Od dokonania TUS i utrwalenia w dowolnej formie minęło 15 lat i nie była ona wykorzystywana w celach handlowych.

• Topografii nie uznaje się za oryginalną jeśli jest wynikiem pracy intelektualnej twórcy i jest powszechnie znana w chwili jej powstania.

• Na TUS składąjąca się z elementów powszechnie znanych udziela się prawa z rejestracji tylko w zakresie w jakim kombinacja tych elementów jest oryginalna.

• TUS jednoznacznie wynika z funkcji układu scalonego w którym jest stosowana.

Ochrona - 10 lat

Prawo z rejestracji topografii może być udzielone na topografię oryginalną.

Nie udziela się prawa z rejestracji topografii,

-jeżeli przed zgłoszeniem w Urzędzie Patentowym była ona wykorzystywana jawnie w celach handlowych w okresie dłuższym niż dwa lata.

- nie może być udzielone prawo z rejestracji topografii, jeżeli od jej dokonania i utrwalenia w dowolnej formie minęło 15 lat i nie była ona wykorzystywana w celach handlowych.
-topografię uznaje się za oryginalną, jeżeli jest wynikiem pracy intelektualnej twórcy i nie jest powszechnie znana w chwili jej powstania. Na topografię składającą się z elementów powszechnie znanych udziela się prawa z rejestracji tylko w takim zakresie, w jakim kombinacja tych elementów jest oryginalna.

-topografia jednoznacznie wynika z funkcji układu scalonego w którym jest stosowana.

Przed udzieleniem prawa z rejestracji Urząd Patentowy nie udziela informacji o zgłoszeniu osobom nieuprawnionym bez zgody zgłaszającego.

Materiał identyfikujący topografię nie jest ujawniany bez zgody uprawnionego także po udzieleniu prawa z rejestracji, chyba że z żądaniem takim wystąpią organy wymiaru sprawiedliwości lub strony toczące spór co do ważności udzielonego prawa lub co do naruszenia prawa (art. 207 ww. ustawy).

Uprawnionym do uzyskania prawa z rejestracji topografii jest twórca, jego następca prawny albo osoba, z którą twórca jest związany stosunkiem pracy bądź inną umową lub która udzieliła twórcy pomocy przy powstawaniu topografii.

Jeżeli zgłaszający topografię nie jest jego twórcą, zobowiązany jest wskazać w podaniu twórcę oraz podstawę swojego prawa do uzyskania prawa z rejestracji.

Zgłoszenia topografii można dokonać osobiście lub przez pełnomocnika, składając je w Urzędzie Patentowym RP lub przesyłając za pośrednictwem poczty.

Zgłoszenie topografii układu scalonego w celu uzyskania prawa z rejestracji powinno obejmować:

• podanie zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, słowne oznaczenie techniczne funkcji elektronicznej topografii, dane twórcy, wskazanie podstawy do uzyskania prawa z rejestracji, jeżeli zgłaszający nie jest twórcą oraz wniosek o udzielenie prawa z rejestracji;

• materiał identyfikujący topografię (2 egzemplarze), zawierający niezbędne dane do jednoznacznego określenia topografii; materiał ten powinien być przedstawiony na rysunku lub fotografii w celu określenia sposobu wytwarzania układu scalonego, maski lub fragmentu maski do wytwarzania układu scalonego oraz warstw układu scalonego;

• oświadczenie dotyczące daty wprowadzenia topografii do obrotu, jeżeli miało ono miejsce przed dokonaniem zgłoszenia.

• dokument przeniesienia prawa do rejestracji, jeżeli zgłaszający nie jest twórcą topografii lub uprawnionym do prawa z rejestracji z mocy ustawy;

• pełnomocnictwo, jeżeli zgłaszający działa przez pełnomocnika.

Zgłoszenie TUS może dotyczyć tylko jednego rozwiązania.

Prawa z rejestracji TUS

1. Przez uzyskanie prawa uprawniony nabywa prawo do wyłącznego korzystania z topografii w sposób zarobkowy i zawodowy na całym obszarze RP.

2. Uprawniony może zaznaczać, że jego topografia została zarejestrowana przez umieszczenie na topografii lub produkcie zawierającym chronioną topografię literą T wpisaną w okrąg.

3. Uprawniony może dochodzić swoich praw od osób, które naruszają jego prawo w ten sposób, ze:

• Reprodukują w całości lub części topografię, z wyjątkiem reprodukowania tej części, która nie spełnia wymogu oryginalności,

• Importują, sprzedają lub w jakikolwiek inny sposób wprowadzają do obrotu kopię TUS, układy scalone wytworzone przy użyciu takiej kopii, a także wyroby zawierające takie układy scalone.

Ograniczenia praw wyłącznych wynikających z rejestracji TUS tą analogiczne jak w przypadku ograniczenia prawa z patentu na wynalazek.

Obrót własnością przemysłową to:

• czynności rozporządzające - przeniesienie prawa

• czynności upoważniające - licencje - upoważnienie - w pewnym zakresie.

Formy obrotu:

• cywilno-prawny

• administracyjny.

Umowy:

1. o wykonaniu prac z zakresu wynalazczości (umowa zlenienie, o dzieło):

• o dokonanie projektu wynalazczego (umowa o dzieło) ← ochrona rezultatu

• o pracę nad projektem wynalazczym (umowa zlecenie, umowa i pracę na czas określony lub czas wykonania określonej pracy) - bez gwarancji wykonania projektu

• o rezultacie (wdrożenie) projektu wynalazczego - wykonawca zobowiązuje się do wdrożenia (umowa o dzieło), praca nad wdrożeniem (umowa zlecenie, umowa o pracę) projektu

• umowa o ewentualną pomoc techniczną przy dokonaniu lub realizacji projektu (wykonawca na zlecenie przedsiębiorstwa zobowiązuje się do udzielenia pomocy osobie pracującej nad dokonaniem projektu dla tego przedsiębiorcy, np. sprawdzenie rysunków, wykresów, obliczeń modelu, PROTOTYPU.

Umowy te mają charakter umów rezultatu albo umów starannego działania.

Forma umów dowolna, nawet ustna, częściej pisemna.

Umowa o realizację projektów wynalazczych oraz racjonalizatorskich.

Projekt racjonalizatorski jest rodzajem projektu wynalazczego.

Naruszenia prawa własności intelektualnej:

Za naruszenia praw własności przemysłowej ogólnie może zostać uznane takie działanie, które można kwalifikować jako bezprawne wchodzenie w zakres cudzego prawa wyłącznego:

• nieuprawnione naśladowanie ??? i podrabianie produktów i ich oznaczeń

• nieautoryzowanie kopiowanie lub odtwarzanie utworów

• bezprawne usuwanie lub zakrywanie cudzych oznaczeń

• podszywanie się pod cudzą firmę

• wytwarzanie wyrobów wg cudzych projektów wynalazczych, wprowadzanie ich do obrotu, świadczenie usług za pomocą cudzych chronionych sposobów postępowania.

Istotne jest czy naruszenie odbyło się w dobrej czy złej wierze. Głównie ochrona cywilnoprawna, ale w pewnych wypadkach uprawniony ma też do dyspozycji środki administracyjne i karne.

Cywilnoprawna ochrona praw wyłącznych - system roszczeń podstawowych do dyspozycji uprawnionego w razie bezprawnego naruszenia jego praw

• list ostrzegawczy

• jeśli to nie skutkuje to roszczenie zarówno pieniężne jak i niepieniężne

• tymczasowe zabezpieczenie roszczeń, np. zajęcie towarów oraz przez uzyskanie zakazu dalszego wprowadzania tych towarów do obrotu

• domaganie się wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści oraz naprawienia szkody.

Naruszenie praw autorskich:

Niezależnie od praw majątkowych autora, również po przeniesieniu tych praw, twórca zachowuje prawo do dochodzenia autorstwa dzieła oraz sprzeciwiania się wszelkiego zniekształcenia dzieła, które mogłoby przynieść ujmę jego czci lub dobremu imieniu.

Pamiętajmy!!! Prawa osobiste nie podlegają zrzeczeniu ani zbyciu!!!

Plagiat - naruszenie dot. prawa do autorstwa dzieła, naruszenie polega na przywłaszczeniu dzieła, przywłaszczenie powinno dot. cudzego autorstwa.

O plagiacie decyduje świadome wykorzystanie, przywłaszczenie elementów cudzego utworu w takim stopniu, że nie pozwala to na ocenę późniejszego utworu jako całkowicie oryginalnego, powstałego w całości w wyniku procesu twórczego jego autora.

FRANCZYZA - obrót własnością przemysłową

Franczyza jest określeniem pewnego rodzaju umów licencyjnych, które stają się coraz bardziej popularne w wielu sektorach rynku. Również wiele umów dystrybucyjnych i agencyjnych bywa nazywana franczyzą.

Sam angielski termin „to franchise” oznacza udzielenie przez jedną firmę innej firmie zezwolenia na sprzedaż dóbr lub świadczenie usług na określonym terytorium.

W Europie i w Polsce stosuje się węższe rozumienie pojęcia franczyzy.

Franczyzą nazywa się długookresową, stałą umowną współpracę między niezależnymi przedsiębiorcami, franczyzodawcą a franczyzobiorcą, podczas której franczyzodawcą przekazuje franczyzobiorcą wiedzę na temat prowadzenia firmy i użycza swojej marki.

Umowę franczyzową zalicza się do umów nienazwanych.

Strony w sposób dość swobodny mogą kształtować jej treść.

Brak regulacji nie oznacza dowolności w formułowaniu jej postanowień.

Najczęściej umowę franczyzową rozpoczyna preambuła, w której określa się stan faktyczny, intencje jej stron oraz idee wartości, w oparciu o które będzie prowadzona współpraca między stronami.

Następnie w celu systematyzacji i lepszego zrozumienia treści umowy powinno zamieścić się definicje podstawowych pojęć, które są w niej stosowane.

Podstawowe elementy kontraktu:

1. zasady przystąpienia do systemu (pakiet franczyzowy - znak towarowy, know-how, podręcznik operacyjny - dokument szczegółowo opisujący zasady prowadzenia franczyzy), wsparcie ze strony firmy w ramach Systemy Franczyzowego

2. okres obowiązywania umowy

3. teren działania franczyzobiorcy

4. prawa i obowiązki stron

5. ochrona znaków towarowych i oznaczeń sieci

6. ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa

7. działalność konkurencyjna

8. szkolenia

9. opłaty licencyjne i opłata marketingowa

10. promocja i reklama

11. uprawnienia kontrolne franczyzodawcy

12. Powiązanie umowy.

Ponadto umowy franczyzowe mogą zawierać dodatkowe postanowienia dot. np. kar umownych, zabezpieczeń wierzytelności franczyzodawcy, czy ustalające zobowiązania stron po zakończeniu współpracy.

Wsparcie:

• pomoc w wyborze lokalizacji

• wsparcie w zakresie rekrutacji personelu

• szkolenia pracowników

• kompletna opieka zespołu doradców

• wsparcie w zakresie udostępnionego oprogramowania

• techniki marketingowe, opracowywanie nowych strategii marketingowych.

Należy zwrócić uwagę na zapisy o zakazie konkurencji czy nieprawidłowością jest brak określonego czasu zakazu lub zbyt długi czas.

Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zakazu porozumień ograniczających konkurencję par.8 pkt. 11 - dozwolone jest formułowanie (..) pakiet franczyzowy ???

W praktyce zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej może dot. najbliższych franczyobiorcy..

Ostatni element - postanowienia końcowe.

Pojęcie know-how:

• pojęcie powstało w drugiej połowie XIXw. W praktyce przemysłowej USA i Anglii

• brak powszechnie akceptowalnej definicji

• wg Międzynarodowej Izby Handlowej w Paryżu know-how oznacza całokształt wiedzy fachowej oraz doświadczenie dotyczących technologii i prowadzenia procesu produkcyjnego określonego wyrobu. W praktyce polskiej przyjęła się powszechnie opinia, że know-how oznacza wiedzę techniczną o charakterze poufnym, bezpośrednio użyteczną w produkcji i dotyczy zwłaszcza umów w zakresie własności przemysłowej.

Franczyza dystrybucyjna (handlowa) - udostępnia swoje know-how w postaci asortymentu towarów i wiedzy jak należy je sprzedawać. Franczyzobiorca oznacza prowadzony przez siebie sklep znakiem towarowym franczyzodawcy.

Franczyza usługowa - swoje know-how w postaci receptur i procedur wykonywania usługi. Franczyzobiorca oznacza prowadzony przez siebie punkt usługowy znakiem towarowym franczyzodawcy.

Franczyza produkcyjna - swoje know-how w postaci technologii produkcji i doświadczenia produkcyjnego/technologicznego?.

Franczyza jest rozwiązaniem dobrym, bo stosunkowo tanim. Dobre rozwiązanie dla przedsiębiorstw, które boją się utraty tajemnicy przedsiębiorstwa - dzielimy się naszą wiedzą na temat receptury, infrastruktury technologicznej, produkcyjnej itp.

Przedsiębiorca ma zysk z tytułu opłaty licencyjnej lub renty oraz uzyskuje jakiś procent od dochodów franczyzobiorcy. W niektórych przypadkach jest to 20% od przychodu rocznego.

Ustanawiana jest opłata za samo wejście do systemu.

Zwykłe sieci oferują swoim partnerom pewną dobrowolność.

W dobie kryzysu Franczyza to dobry pomysł na biznes, ale „eksperci szacują, że od 2 do 3 umów na 100 zawiera zapisy niezgodne z prawem, a 5 a nawet 6 na 10 zapisy zabezpieczające wyłącznie interesy franczyzodawców”.

Umowa o oddanie spraw własności przemysłowej w zarząd: oryginalny sposób powierzenia spraw i praw własności przemysłowej wyspecjalizowanej jednostce organizacyjnej; przedmiotem zarządu mogą być wszelkie dobra własności przemysłowej.

Zalety:

• nie narusza praw ani interesów przedsiębiorstw w zakresie …

• ktoś tego pilnuje

• zapewnia fachowe prowadzenie spraw ochrony i komercjalizacji własności przemysłowej

• minimalizuje koszty związane z prowadzeniem spraw tego typu.

Zakres zarządu inny w zależności od dobra niematerialnego.

W sprawach strategicznych, zarząd nie może przekraczać zwykłego zarządu, z obowiązkiem konsultowania wszelkich spraw, szczególnie w przypadku ochrony patentowej.

Zarząd może obejmować ochronę patentową, wykonywanie umów licencyjnych, egzekwowanie roszczeń.

Istotne jest znalezienie profesjonalnej jednostki organizacyjnej, rzetelnej, godnej zaufania i powiązania stron stosunkiem umownym.

LICENCJE

Licencja dorozumiana:

Już w latach 70. Ujawnił się problem, jak oceniać sytuację, w której wykonawca prac badawczych uzyskał wyniki stanowiące wynalazek i przekazał je zamawiającemu. Chodziło o to, czy zamawiający jest upoważniony do jego stosowania bez zawierania umowy licencyjnej.

Dokonując 1984r. nowelizacji ustawy o wynalazczości, wprowadzono instytucję licencji dorozumianej - jeżeli wykonawca umowy o prace badawcze lub rozwojowe przekazał zamawiającemu wyniki prac zawierające wynalazek, domniemywa się, że udzielił on zamawiającemu licencji na korzystanie z wynalazku.

Obowiązek uiszczenia dodatkowej opłaty na rzecz wykonawcy 5% efektów uzyskanych z danego rozwiązania - obecnie brak.

Licencja jest to upoważnienie, które musi być sporządzone w formie pisemnej, udzielone przez uprawnionego na rzecz podmiotu, który jest zainteresowany korzystaniem z licencji na terytorium ochrony.

Wyróżnia się licencję:

• pełną

Zezwolenie uprawnionego do korzystania z prawa przez licencjobiorcę w tym samym zakresie co uprawniony i jego posiadacz.

Przeciwieństwo licencji ograniczonej - ogranicza zakres korzystania do węższego niż w przypadku licencji pełnej.

• wyłączną

Zezwolenie uprawnionego do wyłącznego korzystania z prawa na określonym terytorium lub polu eksploatacji prawa.

• niewyłączną

Nie ogranicza grona licencjobiorców dopuszczając wzajemną konkurencję.

• otwartą

Szczególny przypadek licencji niewyłącznej, będący oświadczeniem uprawnionego o zezwoleniu dowolnej osobie na korzystanie z jego prawa do dobra niematerialnego.

Udzielona na podstawie oświadczenia złożonego do Urzędu Patentowego RP o gotowości udzielenia licencji. ← o połowę zostają zmniejszone mu opłaty, a opłata licencyjna nie może przekroczyć 10% korzyści netto uzyskanych przez licencjobiorcę w każdym roku korzystania z rozwiązania.

• przymusową

Rozwiązanie administracyjne, Urząd Patentowy zmusza, by udzielono mu informacji itp. ?

• sublicencje.

Wyróżnić można również licencje aktywne (zawarta na podstawie kompleksowej umowy, zwykle gwarantuje pomoc techniczną, przekazanie know-how) oraz pasywne (ograniczają się do korzystania z przedmiotu licencji).

Uprawniony z licencji (licencjobiorca) może udzielić dalszej licencji. Będzie to wówczas tzw. sublicencja. Jest to możliwe w przypadku uzyskania zgody osoby uprawnionej z patentu!

Udzielenie dalszej sublicencji jest niedozwolone.

Licencjobiorcę można wpisać do rejestru UP, ale nie jest to konieczne.

Odpowiedzialność za wady przedmiotów licencji:

1. wady fizyczne

• szczegółowe określenie kwestii technicznych (określenie skutków wadliwości) - gwarancje techniczne

• skutki odstąpienia od umowy

• cel i przeznaczenie

• wydajność, osiąganie parametrów technicznych

• sposób i termin usunięcia wad

• czas trwania licencji

2. gwarancje prawne

• tytuł prawny licencjodawcy

• gwarancja, że udzielanie licencji nie narusza praw osób trzecich.

Klauzule restrykcyjne - zagadnienia kolizyjno prawne dot. umów licencyjnych z elementem obcym, czyli umowy zawierane z kontrahentami zagranicznymi.

Możliwy jest wybór prawa.

Strony mogą poddać swe stosunki w zakresie zobowiązań umownych wybranemu przez siebie prawu.

W braku wyboru prawa stosuje się prawo siedziby (miejsce zamieszkania) licencjobiorcy.

Umowa licencyjna nie musi być odpłatna.

Opłata: jednorazowa, opłata okresowa stała, zmienna, % od zysków.

Jeśli nie jest ustalona na określony czas, będzie trwała z chwilą wygaśnięcia patentu.

19

---