FUKCJE PRAWA
Podstawową kwestia , która trzeba wyjaśnić w związku z problemem funkcji prawa jest rozróżnienie terminów: „cel” i „funkcja”.
CEL - pewien postulowany stan rzeczy, który ma być osiągnięty dzięki podjęciu określonych czynności, ustanowieniu norm, prowadzeniu rozwiązań organizacyjnych, itp. np.: celem wprowadzenia tzw. Konstruktywnego wotum nieufności wobec Rady Ministrów jest organicznie możliwości obalania rząd przez przypadkowe większości parlamentarne. Celem kieruje się twórca normy prawnej, natomiast normy i poszczególne instytucje wywołują swoim działaniem jakieś skutki, a wiec realizują pewne funkcje wobec swego otoczenia.
FUNKCJA - rzeczywisty, obiektywny skutek, rezultat sinienia jakiejś instytucji, normy, tworu organizacyjnego itp. dla ich otoczenia. Skutek może być przez podejmującego działania zaplanowany i oczekiwany.
SKUTKI
planowane nieplanowane korzystne niekorzystne
eufunkcjonalne dysfunkcjonalne
Ad. III.
FUNKCJE :
STABILIZACYJNA - wyraża się tym, ze skutkiem działania prawa w społeczeństwie jest utrwalanie istniejącego w nim ład politycznego, gospodarczego
DYNAMIZACYJNA - polega na promowaniu zmian w różnych strefach życia społecznego.
OCHRONNA (opiekuńcza, gwarancyjna)- polega n tym, ze prawo wspiera chroni rozmaite wartości istotne ze społecznego punktu widzenia.
ORGANIZACYJNA (innowacyjna)- przez prawo objawia się w tworzeniu instytucjonalnych warunków życia społecznego i państwowego np. przez unormowania dotyczące ustroju organów władzy publicznej, ich kompetencji i trybu działania.
REPRESYJNA/WYCHOWAWCZA(prewencyjna, resocjalizacyjna) - uwzględnia to, czy prawo działa przez obawę dolegliwości, które mogą spotkać naruszycieli norm czy przez fakt, iż wyrabia w adresatach norm trwałe przekonania, skłonności i nawyki. Wymierzanie kary jak i przeprowadzenie egzekucji może jednocześnie oddziaływać wychowawczo, a kary są w założeniu jednym z elementów procesu wychowawczego.
KONTROLNA - polega na tym, ze rezultatem działania prawa jest poddanie zachowań ludzkich społecznej kontroli tj. zamknięciu tych zachowań w granicach prawa m.in. przez eliminowanie odstępstw od obowiązujących norm. W ten sposób zachowania staja się obliczalne i przewidywalne, wzrasta poczucie pewności i bezpieczeństwa. Pełnienie funkcji kontrolnej przypisuje się zresztą nie tylko prawu, ale także innym zespołom norm społecznym np.: normom moralnym.
DYSTRYBUCYJNA - jest rezultatem tego, ze prawo przyczynia się do rozdziału w społeczeństwie rożnego rodzaju dóbr i ciężarów materialnych, moralnych. Tyczy się to głównie w przypadku norm prawa cywilnego czy podatkowego.
REGULACYJNA - funkcja ta polega na tym, ze rezultatem działania prawa przestrzegania i stosowania jest rozstrzyganie sporów miedzy ludźmi, sporów, które pojawiają się w przypadku niezgodności interesów i opinii jednostek i grup ludzkich.