Funkcje krwi
-rozprowadza po organizmie tlen, odprowadza do płuc dwutlenek węgla, rozprowadza sus. odżywcze, transportuje komórki krwi do centr .ukł.krwionośnego, odprowadza subs. zbędne lub szkodliwe, zapewnia możliwość regulacji termicznej, bierze udział w procesach krzepnięcia, stanowi ważny czynnik w utrzymaniu hoemostazy (stałe ph 7,4)
Osocze
Składnik płynny krwi w którego skład wchodzi: woda, białka osocza np. albuminy/globuliny, lipidy osocza, hormony, subst.odżywcze, produkty przemiany materii np.mocznik,składniki nieorganiczne np.potas i fosforany.
Składniki krwi
1)Erytrocyty-krwinki czerwone jeden z podstawowych składników krwi. Głównym zadaniem jest przenoszenie tlenu i dwutlenku węgla co jest możliwe dzięki obecności hemoglobiny. Krwinki czerwone nie dzielą się, nie mogą pełnić normalnych funkcji komórkowych. Są wytwarzane w szpiku kostnym.
2)Limfocyty typu B-rodzaj limfocytów odpowiedzialnych za odpowiedź odpornościową humoralną tzn.produkują przeciwciała niszczące antygeny. Powstają w czerwonym szpiku kostnym i w odróżnieniu od limfocytów nigdy nie przechodzą przez grasicę.
3)Monocyty-grupa leukocytów. Mają zdolność wydostawania się poza światło naczyń ukł.krążenia. są to komórki żerne które oczyszczają krew z obumarłych tkanek oraz bakterii.
Powstają przeważnie w szpiku kostnym. Są największe wśród białych krwinek.
4)Limfocyty T-odpowiadają za odpowiedź odpornościową komórkową. Niszczą komórki obce dla organizmu. Powstają w czerwonym szpiku kostnym,po czym wędrują do grasicy gdzie ulegają namnożeniu.
5)Płytki krwi-trombocyty (płytki krwi) są komórkami biorącymi udział w regulacji krzepnięcia krwi. Pełnią także ważna rolę w magazynowaniu i transporcie niektórych ważnych biologicznie subst. Tj,.serotonina i adrenalina.
Proces krzepnięcia krwi
Płytki krwi (trombocyty) tworzą w miejscu przerwania ciągłości naczynia tzw.czop płytkowy, na skutek zlepienia się trombocytów ze sobą. Uwolniona serotonina powoduje zwężenie naczyń krwionośnych . Płytki wydzielają trombokinazę która uruchamia szereg procesów prowadzących do czynnika inicjującego krzepnięcie krwi. Przekształca się protrombina w trombinę, która powoduje przekształcenie fibrynogenu w fibrynę. Fibryna tworzy sieć włókien będących szkieletem skrzepu.
Hemoglobina
To czerwony barwnik krwi przenoszący tlen. Jest białkiem złożonym. Zasadniczą funkcją jest przenoszenie tlenu, przyłączanie go w płucach i uwalnianie w tkankach.
OB. i morfologia
To podstawowe badanie diagnostyczne polegające na ilościowej i jakościowej ocenie elementów morfologicznych krwi. OB. czyli opad - opadanie krwinek czeronych. Norma (po 1 godzinie) kobiety 6-11mm, mężczyźni 3-8mm.
Podział leukocytów
1)Agranulocyty- w skład których wchodzą: limfocyty, monocyty
2)Granulocyty- w skład których wchodzą: neutrofile, eozynofile, bazofile
Granulocyty
Rodzaj leukocytów, które w cytoplazmie zawierają liczne ziarnistości oraz posiadają podzielone na segmenty jądro komórkowe. Wyróżnia się trzy rodzaje granulocytów:
1.eozynofile 2.neutrofile 3.bazofile. Każda z subpopulacji granulocytów pełni określone odmienne od pozostałych funkcje w obronności organizmu.
Budowa serca
Serce człowieka jest zbudowane z dwóch przedsionków i dwóch komór oddzielonych od siebie odpowiednio przegrodami: międzyprzedsionkową i międzykomorową. Można odróżnić podstawę serca, koniuszek i trzy powierzchnie: przednią zwaną mostkowo-żebrową, dolną zwaną przeponową, tylną utworzoną przez lewy przedsionek, część prawego przedsionka i lewą komorę.
Mały krwiobieg
Odtlenowana krew wypompowywana jest z prawej komory serca przez zastawkę tętnicy płucnej do tętnicy o tej samej nazwie, która rozgałęzia się w płucach na sieć naczyń włosowatych oplatających pęcherzyki płucne tam dochodzi do wymiany gazowej.
Utlenowana krew powraca żyłami płucnymi do lewego przedsionka serca, a tam przez zastawkę dwudzielną krew wpływa do lewej komory serca.
Duży krwiobieg
Krew wypływa z lewej komory serca przez zastawkę aortalną do głównej tętnicy ciała aorty,
rozgałęzia się na tętnice mniejszego kalibru, dalej na tętniczki, a następnie przechodzi przez sieć naczyń włosowatych (tzw. kapilarnych) we wszystkich narządach ciała. Naczynia włosowate przechodzą w drobne żyłki, które przechodzą w żyły większego kalibru i żyłę główną górną i dolną. Krew powracająca żyłami jest odtlenowana i przechodzi do prawego przedsionka serca, po czym przez zastawkę trójdzielną wpływa do prawej komory.
Tętno
cykliczne rozciąganie i kurczenie się ścian naczyń krwionośnych spowodowane przepływem krwi . Cechy tętna: 1.częstotliwość-liczba uderzeń fali tętniczej 2.miarowośc-jednakowe odstępy pomiędzy falami tętna 3.napięcie i wypełnienie-jest wyrazem wielkości ciśnienia krwi i stopnia wypełnienia krwią badanej tętnicy.
Ciśnienie
To ciśnienie wywierane przez krew na ścianki tętnic. Ciśnienie krwi ulega ustawicznym zmianom zarówno długookresowym np.wiek, średniookresowym np.aktywność, krótkookresowym w obrębie cyklu pracy serca. W tętnicach panuje najwyższe ciśnienie wynoszące zazwyczaj u zdrowego dorosłego człowieka od ok. 90 do 135 mmHg (zazwyczaj 110-130); w chwili rozkurczu - jest najniższe, np. od ok. 50 do 90 mmHg (zazwyczaj 65-80).
SV-ilość krwi wtłaczanej przez jedną z komór serca do odpowiedniego zbiornika tetniczego.
Q-ilość krwi tłoczonej przez serce. Dotyczy 1 komory w czasie 1 minuty.
Budowa układu oddechowego
Jama nosowa stanowi właściwy początek dróg oddechowych. Oczyszczone powietrze przechodzi dalej do gardła, a stamtąd kolejno do krtani i tchawicy. W krtani obecna jest mała zastawka, nagłośnia, która automatycznie zamyka się przy przełykaniu pokarmu. Poniżej krtani biegnie tchawica, która na końcu rozdwaja się w dwa oskrzela główne, wnikające do płuc. Po wejściu do płuca oskrzele dzieli się stopniowo na coraz mniejsze, tworząc tysiące rozgałęzień, coraz mniejszych i węższych, aż do oskrzelików. Oskrzeliki docierają do wszystkich części płuc. Każde z nich kończy się maleńkim pęcherzykiem płucnym. W tych pęcherzykach odbywa się właściwy proces oddychania.
Mechanika wdechu
wywołany jest skurczem mięśni wdechowych tj. Przepony i mięśni międzyżebrowych. W czasie wdechu przepona obniża się, a mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne unoszą klatkę piersiową ku górze i ku przodowi. To obniżenie ciśnienia w jamach opłucnych powoduje rozciągnięcie elastycznej tkanki płucnej i spadek ciśnienia w pęcherzykach płucnych. W tym czasie dla wyrównania ciśnienia powietrze atmosferyczne wdziera się o płuc przez drogi oddechowe.
Mechanika wydechu
spowodowany jest rozkurzem mięśni oddechowych. Elastyczna klatka piersiowa opada pod wpływem własnego ciężaru, natomiast przepona unosi się ku górze, wskutek zmniejszenia się wymiarów klatki piersiowej i jam opłucnowych, powietrze z płuc zostaje wypchnięte za zewnątrz, a miąższ płuc, dzięki swej elastyczności powraca do poprzedniego stanu.
Zasady dyfuzji gazów w pęcherzykach płucnych
Dyfuzja tlenu odbywa się z pęcherzyków w kierunku krwi, natomiast tlenek węgla odwrotnie. Cząsteczka tlenu aby dostać się z obszaru pęcherzyka płucnego do cząsteczki hemoglobiny w erytrocycie musi przenikać przez warstwę komórki nabłonka oddechowego, pęcherzyka, przez płyn międzykomórkowy miąższu płucnego, śródbłonek, osocze w którym zawieszone są krwinki i błonę komórkowa erytrocytu.
Podobną drogę tylko w kierunku odwrotnym ma do przebycia tlenek węgla. Czynnikiem który szczególnie wpływa na szybkość dyfuzji gazów w powyższych warunkach jest różnica ich stężeń. Dyfuzja gazów w płucach jest podstawowym elementem wymiany gazowej ustroju z otoczeniem. Zablokowanie dyfuzji prowadzi do śmierci wskutek uduszenia.
Funkcje białek
Transport, magazynowanie, kontrola przenikalności błon, ruch uporządkowany-skurcz mięśnia, wytwarzanie i przekazywanie impulsów nerwowych, bufory, kontrola wzrostu i różnicowania, budulcowa, immunologiczna.
Funkcje tłuszczy
Źródło energii, materiał zapasowy, chronią przed nadmiernym wydzielaniem ciepła pozwala na adoptowanie się w niskiej temp. Są źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, są magazynem wody, pełnia funkcję budulcową są składnikiem błon komórkowych oraz stanowią ważny element wchodzący w skład wielu hormonów.
Funkcje węglowodanów
Zapasowe podczas spalania wyzwala się energia, transportowa-glukoza, budulcowa, wchodzą w skład DNA i RNA, hamują krzepnięcie krwi, są materiałem energetycznym i odżywczym.
Funkcje wątroby
Neutralizuje toksyny, toksyczny amoniak przekształca w mocznik, magazynuje żelazo i witaminy, wytwarza żółć, produkuje i magazynuje niektóre białka surowicy krwi, wytwarza i magazynuje enzymy, buforuje poziom glukozy we krwi, produkuje ciepło, bierze udzial w procesie termoregulacji, gromadzi i reguluje ilość żelaza we krwi.
Skład moczu ostatecznego
Woda, jony sodu, potasu, jony wodorowe, mocznik, kwas moczowy, bilirubina, zbędne produkty przemiany materii, metabolity leków oraz substancje obecne we krwi w stężeniu przewyższającym ich próg nerkowy, toksyny. Im mniejsza wartość BMI tym ryzyko wystapienia chorób jest mniejsze.
BMI Body mass index. Jest wskaźnikiem który obliczany jest przez porównanie wzrostu z masą ciała. Jego wartość jest pomocna w ocenie ryzyka wystąpienia chorób związanych z nadwagą tj. miażdżyca lub choroba niedokrwienna serca. Współczynnik powstaje przez podzielenie masy ciała podanej w kg przez kwadrat wysokości podanej w metrach.
3