Podkrólestwo: Parazoa - nibytkankowce
Typ: gąbki - Porifera
Brak tkanek
Brak układ nerwowego
Brak układ mięśniowego
Komórki wędrują wewnątrz warstw
Zbudowane z 2 warstw: zewnętrznej pinakodermy i wewnętrznej gastrodermy
Występują choanocyty (komórki kołnierzykowo - biczykowe).
Ponad 5 tys. gatunków (około 100 gatunków słodkowodnych)
Żyją przede wszystkim w wodach słonych
Organizmy wodne, kolonijne
Najczęściej o nieregularnym kształcie
Z reguły mają szkielet (mineralny; krzemionkowe lub wapienne; organiczny - spongina)
Mezohyl - żel, w nim zatopiony szkielet, łączy dwie warstwy; skleroblasty - buduję szkielet
Skleryty - igły, krzemionkowe, węglanowo - wapienne, zbudowane ze skleroblastów
Występują komórki totipotencjalne
Wielkość: kilka mm do 2m
Ciało workowate, dzbankowate
Typy budowy:
Ascon (dzbankowaty kształt, od góry otwór, przez który wypływa woda - osculum); pinakoderma - warstwa komórek składająca się z pinakocytów (zewnętrzna), warstwa choanocytów - choanoderma (wewnętrzna); pomiędzy nimi znajduje się mezochyl - galaretowata substancja, są w nim archeocyty (budują inne rodzaje komórek), amebocyty, trofocyty (roznoszą i trawią jedzenie), lofocyty (mają długie wyrostki kolagenowe), sklerocyty (wytwarzają szkielet igieł wapiennych albo krzemionkowych), spongiocyty ( wytwarzają szkielet), gametocyty (wytwarzają gamety), tezocyty (magazynujące)
Sycon
Leukon
Oddychanie - obmywanie komórek przez wodę z tlenem
Trawienie wewnątrzkomórkowe
Rozmnażanie bezpłciowe (pączkowanie i fragmentacja) i płciowe (występują różne larwy - celoblastula, steroblastula, parenchymula, amphiblastula)
Gamety wyrzucane na zewnątrz; dymienie - wydalanie plemników, szlamienie - wydalanie komórek jajowych
Komórki jajowe powstają z archeocytów, plemniki z choanocytów
Są rozdzielnopłciowe, najczęściej obojnacze
Proandryczne - wcześniej rozwijają się plemniki
Prokandryczne
Igły szkieletowe: Mikroskleryty, makroskleryty
Larwy gąbek:
Celoblastula (w środku pusta, otoczona komórkami zaopatrzonymi w rzęski),
Parenchymula,
Amfiblastula (składa się z makromerów bez wici, makromery małe z wiciami),
Stereoblastula (wyrośnięta parentymula).
Powstawanie gemul - w wodach słodkich, chronią przed zamarznięciem, formy przetrwalnikowe
- budowa - archeocyty, mikroskleryty, amdiyski, otoczka zewnętrzna i wewnętrzny
Ekologia gąbek:
Żyją najczęściej do głębokości 50m
Są formami osiadłymi (osiadają na kamieniach, podłożu, na innych zwierzętach - epizoiki)
Niektóre gatunki żyją w skałach wapiennych drążąc skały
Nie mają wielu naturalnych wrogów (niektóre ślimaki i ryby żywią się nimi)
Żyją w symbiozie z wieloma zwierzętami
Jest jedna gąbka jadalna - Chondrosia Remiformis (granatowa, krótko po wyjęciu z wody zaczyna śmierdzieć)
Są toksyczne, parzące dla człowieka (przez mikroskleryty)
Magazynują w ciele duże ilości jodu ( w suchej masie szkieletu może być 14% jodu)
Używane w przemyśle do polerowania
Podtyp: Cellulariae:
Gąbki niewapienne:
Szkielet sponginowy i krzemionkowy lub mieszany
tylko typu leucon
Dzielą się na czteroosiowe i jednoosiowe:
Czteroosiowe: Rodzaj Suberites domuncula - gąbka korkowa, żyje z rakiem pustelnikiem
Jednoosiowe: Neofibularia (toksyczne, parzące)
Asbestopluma są mięsożerne - nie mają choanocytów.
Gąbka lekarska - czysta spongina, niektóre dorastają do 50cm, w tym gąbka końska.
Gąbki wapienne:
Prymitywne
Maleńkie
Podtyp: Symplasmae - gąbki szklane, nie posiada budowy Ascon, Sycon i Leukon; nie ma warstw
Podtyp: Symplasmae (nie ma warstw, luźny mezofil, tworzą szkielety; gąbki szklane) - Euplectella aspergillum; Spongicola - skorupiaki, larwy dostają się do tych gąbek, wieczko się przykrywa i nigdy nie odkrywa, skorupiaki tam zostają, tak, że skorupiak nie może powiedzieć, że idzie do kiosku po gazetkę.
Podkrólestwo: Epitheliozoa - tkankowce
naddział: Placozoa - płaskowce - ma tkanki, ale nie ma układu nerwowego i mięśniowego
naddział: Eumetazoa - tkankowce właściwe
Płaskowce:
Grzbietobrzusznie spłaszczone
Pojawienie się tkanek
Wytworzenie się tkanki nabłonkowej, jako pierwszej tkanki