Co to jest stres, Psychologia


-Przełom XIX i XX - Walter Cannon

-Biochemiczna reakcja na zagrożenie - „walka lub ucieczka”

-Ewolucyjne wyposażenie organizmu - reakcja na kontakt z drapieżnikami: szybki wzrost adrenaliny, podwyższone tętno, odpływ krwi do mięśni itd..

-Hans Selye - wprowadził pojęcie „stres”
-Stres fizjologiczny/biologiczny - reakcja biologiczna organizmu, u podłoża której stoją mechanizmy fizjologiczne

-Normalna reakcja organizmu związana z procesami życia: jej rolą jest mobilizacja organizmu do działania

-Brak reakcji stresowej organizmu = śmierć

Przebieg reakcji stresowej GAS

-Faza mobilizacji (stadium reakcji alarmowej): Zmiany fizjologiczne związane z mobilizacją sił obronnych organizmu

-Faza adaptacji (stadium odporności): Pełne przystosowanie organizmu do stresora

-Faza destrukcji (stadium wyczerpania): Wyczerpanie się energii przystosowania, jeśli stresor jest odpowiednio nasilony i działa przez odpowiednio długi czas

-Eustres - stres pozytywny, mobilizuje do działania

-Dystres - stres negatywny, szkodliwy, przekracza nasze możliwości działania

Stres psychologiczny

-Różne sposoby ujmowania pojęcia „stres” w psychologii

S. JAKO BODZIEC - czynniki zewnętrzne lub wewnętrzne prowadzące do zaburzeń w zachowaniu

S. JAKO REAKCJA - uczucia, reakcje motoryczne, zmiany w funkcjonowaniu poznawczym i zmiany fizjologiczne zachodzące pod wpływem czynników stresowych (stresorów)

S. JAKO RELACJA MIĘDZY CZYNNIKAMI ZEWNĘTRZNYMI A WŁAŚCIWOŚCIAMI CZŁOWIEKA

-Relacyjna koncepcja stresu R. Lazarusa

„stresem jest określona relacja między osobą a otoczeniem, która jest oceniana przez osobę jako obciążająca lub przekraczająca jej zasoby i zagrażająca jej dobrostanowi”.

-Stres jest dynamiczną reakcją adaptacyjną, wynikającą z różnicy między naszymi możliwościami a wymogami sytuacji

-Skłania nas do podjęcia czynności zaradczych przywracających równowagę

-W powstaniu stresu kluczową rolę odgrywa subiektywna ocena sytuacji przez jednostkę

-Ocena pierwotna - ocena sytuacji z punktu widzenia jej znaczenia dla realizacji celów i wartości

-Sytuacja obojętna

-Sytuacja korzystna

-Sytuacja stresowa:

-KRZYWDA/STRATA

-ZAGROŻENIE

-WYZWANIE

-Ocena wtórna - ocena możliwości działań w tej sytuacji i przewidywania odnośnie ich skuteczności

-Ocena ponowna - ocena pierwotna i wtórna w sytuacji, gdy relacja jednostka - otoczenie się zmienia

Symptomy stresu

-Podwyższone tętno, przyspieszony oddech, wyostrzone zmysły, suchość w ustach - normalne symptomy stresu

-Efekt mobilizacji do działania - pod warunkiem, że ich intensywność nie przekracza pewnego poziomu oraz nie trwają zbyt długo.

Radzenie sobie ze stresem

-istotą sytuacji stresowej jest obecność wymagań zewnętrznych lub wewnętrznych, będących na granicy możliwości przystosowania człowieka lub przekraczających te możliwości, czemu towarzyszy odpowiednia ocena poznawcza oraz przeżycia emocjonalne.

-Sytuacja stresowa pobudza do aktywności ukierunkowanej na odzyskanie równowagi między wymaganiami i możliwościami oraz poprawę stanu emocjonalnego.

-Radzenie sobie ze stresem (ang. coping): „poznawcze i behawioralne wysiłki, mające na celu opanowanie określonych zewnętrznych i wewnętrznych wymagań, ocenianych przez osobę jako obciążające lub przekraczające jej zasoby”

-Istnieją dwie podstawowe formy radzenia sobie ze stresem:

-Zorientowana na problem

-Zorientowana na emocje

-Jak sobie radzić ze stresem egzaminacyjnym?

Źródła stresu

-Środowisko, w którym żyjemy

-Pogoda, pory roku, światło, hałas, zanieczyszczenia, itp..

-Społeczne czynniki

-Relacje z innymi ludźmi, sytuacja zawodowa, finansowa, presja czasu, itp..

-Styl życia

-Sposób odżywiania, ilość snu, aktywność fizyczna, stan zdrowia, sposoby relaksowania się

-Sposób myślenia, indywidualne nastawienie

-Myśli (negatywne myślenie), postawy, sposób interpretowania rzeczywistości

Źródła stresu

-Dramatyczne wydarzenia o rozmiarach katastrof, obejmujące całe grupy ludzi

-Poważne wyzwania i zagrożenia, dotyczące jednostek lub grup ludzi

-Codzienne, drobne utrapienia

-Uciążliwości domowe, zdrowotne, czasowe, środowiskowe, finansowe, związane z pracą, z perspektywami na przyszłość, z własnym życiem psychicznym

-Holmes i Rahe - skala stresu, oszacowanie ryzyka zapadnięcia na chorobę

Stres jako zagrożenia dla zdrowia

-Siła stresu jest zależna od siły działającego bodźca, naszej interpretacji zaistniałej sytuacji oraz naszej indywidualnej wrażliwości.

-Czynniki chroniące przed stresem (różnice indywidualne):

-Oczekiwania dotyczące własnej skuteczności

-Twardość psychiczna: wysoki poziom zaangażowania, interpretowanie zmian jako wyzwania, przekonanie o sprawowaniu kontroli nad własnym życiem

-Poczucie humoru

-Wsparcie społeczne

-Stres przewlekły (długotrwałe narażenie na sytuacje stresowe) lub bardzo intensywny (tzw. stres pourazowy)- zmiany w funkcjonowaniu w różnych sferach (nie tylko na poziomie fizjologicznym):

-Reakcje fizyczne

-Reakcje emocjonalne i myślenie

-Zachowania

-Sprawność intelektualna

-Choroby psychosomatyczne, zaburzenia psychiczne

Symptomy stresu przewlekłego

-Reakcje fizyczne:

-Problemy ze snem

-Napięcie i bóle mięśni

-Trudności w oddychaniu

-Ból głowy

-Bóle w klatce piersiowej, brzucha

-Brak apetytu

-Zaburzenia trawienia

-Podwyższone ciśnienie

-Wysypka

-Bladość skóry…

-Zmiany w emocjach i myśleniu

-Obniżona samoocena

-Poczucie bezsilności i braku kontroli

-Pesymizm

-Niepokój

-Chwiejność emocjonalna

-Drażliwość

-Brak tolerancji wobec innych

-Uczucie zmęczenia

-Symptomatyczne zachowania

-Wybuchy płaczu

-Stosowanie używek (np. alkohol w celu „odstresowania się”

-Objadanie się

-Unikanie kontaktu z ludźmi

-Spowolnienie reakcji

-Nerwowe tiki

Sprawność intelektualna

-Osłabienie pamięci

-Trudności w koncentracji

-Obniżenie tempa i efektywności pracy intelektualnej

-Częste pomyłki

-Uczucie pustki w głowie

Epidemia stresu

-Zmiana charakteru pracy

-Nacisk na wysoką wydajność

-Coraz dłuższy czas spędzany w pracy

-Szybkie tempo zmian

-Ilość docierających informacji („przebodźcowanie)

-Presja czasu

-Rozluźnianie relacji międzyludzkich

Wypalenie zawodowe

-Syndrom wypalenia zawodowego (burn-out) - praca przestaje dawać satysfakcję, pracownik przestaje się rozwijać zawodowo, czuje się przepracowany i niezadowolony z wykonywanego zajęcia, które niegdyś sprawiało mu przyjemność.

-3 składniki zawodowego wypalania się:

-Emocjonalne wyczerpanie - uczucie pustki i odpływu sił (na skutek nadmiernych wymagań pracodawcy lub nadmiernych ambicji).

-Depersonalizacja - poczucie bezduszności, bezosobowości, cyniczne patrzenie na innych ludzi, obniżenie wrażliwości wobec innych.

-Obniżenie oceny własnych dokonań - poczucie marnowania czasu i wysiłku na swoim stanowisku pracy, obniżenie samooceny, uczucie, że się nic nie potrafi.

Radzenie sobie ze stresem
Trójkąt zdrowego życia: relaks, zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna

-Czas wolny i zdrowie - hobby, aktywność fizyczna, dbałość o zdrowie

-Pozytywne przekonania - poczucie zadowolenia z samego siebie, wyznaczanie realistycznych celów, świadomość własnych wartości i ich hierarchii

-Wsparcie społeczne - dbałość o dobre relacje z ludźmi, komunikowanie się z innymi, pielęgnowanie przyjaźni



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Co to jest stres, AJD - PEDAGOGIKA, I rok, I semestr, Wstęp do psychologii
Co to jest lęk, Psychologia rozwoju dziecka
Co to jest nerwowość, psychologia(2)
Jaworowska Aleksandra Co to jest test psychologiczny
CO TO JEST PSYCHOTERAPIA UZALEŻNIENIA
CO TO JEST PSYCHOTERAPIA UZALEŻNIENIA, Interesujące, PSYCHOLOGIA, PSYCHOLOGIA (materiały), alkoholiz
co to jest problem, dokumenty, psychologia
co to jest new age (49 str), ☆♥☆Coś co mnie kręci psychologia
co to jest psychologia, psychologia
10 Co to jest inteligencja, Asertywność(1), psychologia zarządzania
Co to jest psychologia
CO TO JEST PSYCHOTERAPIA UZALEŻNIENIA
EDoc 6 Co to jest podpis elektroniczny slajdy
Co to jest seie
Co to jest teoria względności podstawy geometryczne
Co to jest widmo amplitudowe sygnału, SiMR, Pojazdy
CO TO JEST SORBCJA, Ochrona Środowiska
25. Co to jest metoda PCR i do czego służy - Kopia, Studia, biologia
Co to jest budzet panstwa, prawo, Finanse

więcej podobnych podstron