W okresie dwudziestolecia międzywojennego powstała powieść Z. Nałkowskiej pt. „Granica”. Lektura opowiada o losach Zenona Ziembiewicza, bohatera przekraczającego granice moralne i społeczne, krzywdzącego drugiego człowieka i sprzeniewierzającego się swoim ideałom a także o tragicznych następstwach jego niedopuszczalnych czynów.
Tytuł dzieła ma znaczenie symboliczne, nasuwa różne skojarzenia i konteksty, m.in. nawiązuje do granicy w sensie społecznym (oddziela świat bogatych i biednych), moralnym (odpowiedzialność za krzywdę ludzką), czy psychologicznym (granica kompromisów, ulegania schematom, utrata osobowości)
Zenon Ziembiewicz był ambitny, inteligentny, uważał naukę za nieodzowny wstęp do życiowej kariery. Napotykał jednak trudności w realizacji swych zamierzeń - ojciec nie miał pieniędzy na kontynuację jego studiów. Zenon ukończył je dzięki pomocy radcy Czechlińskiego, pełnomocnika hrabiostwa Tczewskich. Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę dziennikarską. Ma wiele planów, zamierzeń, jest wrażliwy na krzywdę ludzką, chce walczyć z biedą, pragnie zmieniać świat.
Dzieje bohatera rozpatrywane są na dwóch płaszczyznach: kariery politycznej oraz życia osobistego. Te dwie sprawy wyznaczają problematykę powieści: polityczno- społeczną oraz obyczajowo moralną.
W młodości Zenon miał radykalne poglądy, chciał zmienić panujące wówczas stosunki społeczne. Potem całym życiem, karierą zaprzecza samemu sobie, swoim marzeniom i przekonaniom. Wiąże się z ludźmi, którymi gardził, przyjmuje ich poparcie, dzięki nim robi karierę. Traci niezależność. Przestaje być uczciwy wobec samego siebie. Wreszcie zostaje prezydentem miasta i może rozpocząć budowę domów robotniczych, ale trzeba ją rychło przerwać, bo brakuje pieniędzy. Nastaje kryzys, pogłębia się bezrobocie, wybuchają strajki, padają strzały, prezydent miasta ponosi za nie odpowiedzialność Odstępuje od swych zasad, wreszcie zgadza się na rozpędzenie manifestacji roboczej siłą. W życiu osobistym postępuje tak samo jak ojciec, mimo że potępiał kiedyś takie zachowanie. Nie zdobywa się na stanowcze zerwanie z Justyną, kontynuuje romans nawet w okresie narzeczeństwa, opowiada potem o wszystkim żonie, żądając przebaczenia i udzielenia pomocy Justynie, słowem postępuje jak ojciec, wymagając od Elżbiety, by zachowywała się tolerancyjnie jak jego matka.
Inna sprawa to wierność samemu sobie, uczciwość, postępowanie zgodnie z sumieniem. Trzeba umiejętnie to wyważyć, by wchodząc w układy społeczne nie stracić tożsamości i szacunku dla siebie. Zenon, tę granicę przekroczył i przestał być sobą.
.. Obłąkana Justyna oblewa jego twarz kwasem solnym. Świetnie zapowiadająca się kariera zamienia się w klęskę, oślepiony Zenon popełnia samobójstwo. Sam był winien swej porażki. Nie umiał obronić swej tożsamości, autentyczności w konfrontacji z napierającym złem świata, dał sobą manipulować i przegrał.
Rzeczywistość pokonała Ziembiewicza. Realizację młodzieńczych planów odkładał na później i szedł drogą kompromisów. Gardził ojcem a postępował jak on. Ulegał prośbom Justyny, zamiast stanowczo z nią zerwać. Wciągnął w swój romans żonę, okłamywał ja i wymagał, by mu przebaczała. Chwilami wzbudzał odrazę. Pozwalał sobą kierować. Był słaby, giętki, ulegał naciskom. Wielokrotnie przekroczył granice: krzywdy ludzkiej i utraty tożsamości. Przyczyną jego klęski był w gruncie rzeczy słaby charakter. Istniały także zewnętrzne powody porażki: coraz bardziej skomplikowany świat, w którym tworzą się układy napierające na człowieka tak mocno, że nie trudno im ulec.