Metody wychowania wdg Muszyńskiego

1. Metoda wpływu osobistego - opiera się na założeniach, że samo zachowanie wychowawcy może być nagrodą lub karą dla wychowanka

• Wysuwanie sugestii - może mieć charakter zachęcania, przestrzegania lub oceniania

• Perswazja - wychowawca podsuwa wychowankowi określone rozwiązania za pomocą odpowiednich argumentów

• Oddziaływanie przykładem osobistym - nauczyciel ukazuje uczniom wzory zachowań w aktualnych sytuacjach

• Wyrażanie aprobaty i dezaprobaty - nauczyciel ocenia różne przejawy zachowań uczniów, czyli wyraża swoje uznanie lub jego brak

Metoda wpływu sytuacyjnego - powoduje następstwa w życiu ucznia: nagroda lub kara

• Nagradzanie wychowawcze - zaspokajanie potrzeb dziecka w wyniku jego właściwego postępowania (pochwały)

• Karanie wychowawcze - udaremnianie pewnych potrzeb, nie spełnianiem oczekiwań dziecka (ostrzeżenie), karanie nie powinno nigdy prowadzić do stałej dyskryminacji dziecka

• Instruowanie - uświadamianie wychowankom sytuacji i podawanie sposobu postępowania

• Organizowanie doświadczeń wychowanków - polega na uświadamianiu i udowadnianiu dzieciom, że ich zachowania konstruktywne przynoszą im w konsekwencji pozytywne następna, zaś zachowania destruktywne narażają je na konsekwencje sprzeczne z ich potrzebami

• Wywoływanie antycypacji następstw zachowań społeczno - moralnych - sprowadzić można do przedstawienia wychowankom ewentualnych konsekwencji, które mogą być wywołane ich postępowaniem

• Przydzielenie funkcji i ról społecznych - przyznawanie wychowankom atrakcyjnych funkcji

• Metoda wpływu społecznego - opiera się na założeniu, że wszelkie stosunki jednostki z grupą społeczną mogą być dla niej źródłem nagród i kar.

• Metoda kierowania samowychowaniem - skuteczność zależy od przedstawionych trzech pierwszych metod oraz od dojrzałości uczniów.

Metody wychowania wdg Konarzewskiego

1. Metoda indywidualna

• Nagradzanie - nagroda powinna być zastosowana bez opóźnień

• Karanie

• Modelowanie - dostarczanie wychowankowi sposobności do obserwacji określonego zachowania innych

• Perswazja - tworzy się i przekazuje wychowankowi komunikaty językowe w celu wywołania wiedzy zmian o różnym zasięgu

• Technika zdaniowa - uruchamianie i ukierunkowanie własnej aktywności wychowanka za pomocą stawianych mu zadań

• Metoda grupowa

• Kształtowanie odniesienia porównawczego - wychowawca rezygnuje z bezpośredniego oddziaływania na wychowanka, starając się ukształtować jego otoczenie społeczne

• Metoda nacisku grupowego - nacisk grupowy różni się od zwykłego karania lub nagradzania tym, że bierze w nim udział aktywnie lub w formie milczącego poparcia wielu członków grupy

• Kształtowanie systemu ról i norm grupowych - za pośrednictwem systemu ról, partnerzy kontrolują swoje zachowania. Stosując tę metodę, można doprowadzić do zmiany myślenia i działania człowieka.

• Kształtowanie grupowych wzorów życia - źródłem zmian psychicznych w jednostce może być nie tylko działalność wychowawcy, lecz także zachowanie innych ludzi tworzących jej społeczne otoczenie. Wychowawca nie oddziałuje na wychowanka, stara się ukształtować jego otoczenie społeczne.

Techniki wdg Łobockiego

1. Techniki wymiany opinii - cechą konstytutywną jest wymiana opinii dzieci i młodzieży, mają na celu głównie pogłębienie ich współżycia i współdziałania oraz bliższe ich poznanie

• Technika „burzy mózgów”- umożliwia zgłaszanie własnych pomysłów dotyczących konkretnej sprawy. Technika ta przebiega w trzech etapach. W pierwszym ustala się i formułuje problem, jaki się pragnie rozwiązać, oraz zapoznaje się osoby biorące udział z obowiązującymi zasadami. Drugi etap polega na zgłaszaniu pomysłów w odpowiedzi na postawione pytanie ogólne i pytania szczegółowe. Trzeci etap pozwala na krytyczną ocenę zgłaszanych pomysłów.

• Technika decyzji grupowej - pomaga w przezwyciężaniu sprzeczności, jaka zaistnieć może między przepisami regulaminowymi szkoły lub placówki wychowawczej a normami społecznymi

• Technika sondażu opinii - próba uprzystępnienia jednemu z uczniów klasy jak „widzą” go jego koledzy

• Technika swobodnej ekspresji słownej - polega na umożliwianiu dzieciom i młodzieży swobodnego wyrażania swych myśli i uczuć

• Technika kontaktów międzyludzkich - ma na celu rozwijanie umiejętności uczniów w uważnym słuchaniu swych rozmówców, umożliwianie im nabycia doświadczeń w nawiązywaniu bliskich kontaktów z innymi ludźmi i zapoznanie uczniów z zasadami poprawnego porozumiewania się oraz z przyswajaniem im tych zasad.

• Techniki oparte na dramatyzacji

• Technika socjodramatyczna - polega na wspólnym omawianiu problemów nurtujących młodzież, spontaniczne odegranie sceniczne owych problemów

• Technika gier dramatycznych - umożliwianie przenoszenia się uczniom w odległą i nieznaną im rzeczywistość

• Technika dramy - przedmiotem dramatyzacji są różnego rodzaju sytuacje konfliktowe, wymyślone lub zapożyczone z literatury

• Technika wzmacniania pozytywnego i negatywnego

• Technika wzmacniania pozytywnego:

• Technika bezpośredniej gratyfikacji - przewiduje odwoływanie się do wzmocnień zaraz po wystąpieniu szczególnych oznak poprawy w nauce lub zachowaniu

• Technika zawierania kontraktu - polega na sporządzeniu umowy między wychowankiem a wychowawca

• Technika sukcesywnej gratyfikacji - wzmocnienia pozytywnego dokonuje się za pomocą punktacji lub symbolicznych pamiątek

• Techniki wzmacniania negatywnego:

• Technika szybkiej interwencji - stanowi próbę natychmiastowego reagowania wychowawcy na niewłaściwe zachowanie dziecka

• Technika słownego upomnienia - polega na dyskretnym i w miarę serdecznym zwracaniu uwagi dziecku na jego nie stosowne zachowanie

• Technika potrąconych punktów - przydzielenie określonych punktów, które można utracić w wyniku niewłaściwych zachowań

• Technika chwilowej izolacji - krótkotrwałe i zapowiedziane zawieszenie ucznia w zajęciach z powodu na przykład utrudniania w ich prowadzeniu

4. Technika oddziaływań niewerbalnych

• Technika swobodnej ekspresji plastycznej - samorzutne uzewnętrznianie swych przeżyć, za pomocą rysowania, malowanie, lepienia

• Technika ignorowania zachowań niepożądanych - bagatelizowanie przez wychowawcę drobnych i szybko przemijających uchybień ucznia

• Technika organizowania czasu wolnego

• Technika rekreacji kulturalno - rozrywkowej:

• Technika reakcji biernej - oglądanie telewizji, słuchanie radia

• Technika reakcji czynnej - gry, zabawy zręcznościowe, ruchowe, kolekcjonerstwo

• Technika reakcji twórczej:

• Zajęcia plastyczne

• Techniczne i konstrukcyjne

• Umuzykalniające

• Technika rekreacji fizycznej:

• Wycieczki piesze i rowerowe

• Gry i zabawy sportowe, ćwiczenia ruchowe

• Zabawy i gry terenowe

• Technika rekreacji przez działalność społeczną:

• Podejmowanie pracy na rzecz rówieśników

• Udzielanie pomocy osobom chorym

• Opiekowanie się zwierzętami

• Obsługa sanitarna w czasie organizowanych imprez, wycieczek, rajdów.

---