Agnieszka Bok
Studia podyplomowe: I rok
Kierunek: Wychowanie przedszkolne i terapia pedagogiczna
M. Grodzińska-Jurczak, M. Kruczek, Y. A. Palmer, M. Stompór,
Świadomość ekologiczna dzieci,
„Wychowanie w Przedszkolu” 2002, nr 4, s. 195-198.
W trakcie poszukiwań odpowiednich artykułów na temat edukacji społeczno-przyrodniczej dzieci w wieku przedszkolnym natrafiłam na tekst pt.: „Świadomość ekologiczna dzieci”. Temat publikacji wydał mi się jak najbardziej trafiony i zachęcający, bez wahania postanowiłam więc dokonać jego analizy. Z każdą przeczytaną linijką wzrastało jednak moje zaskoczenie. Tak obiecujące hasło artykułu okazała się bowiem mylne
w stosunku do jego treści. Po przeczytaniu nasuwało mi się całkowicie inne określenie tematyki, a mianowicie „brak świadomości ekologicznej dzieci”. Rodzi się pytanie: z czego mogło to wynikać? Może przyczyna tkwi w dacie powstania publikacji? Od tego czasu minęło wprawdzie siedem lat, więc nic dziwnego, że owe treści mogą trochę tchnąć „starością”.
Po ponownym przeczytaniu artykułu doszłam jednak do wniosku, że moje pierwsze wrażenie okazało się mylne i złudne. Dziś tak popularne hasła edukacji ekologicznej wzięły bowiem swoje początki w czasie powstania owego tekstu. Porusza on niezwykle ważną tematykę, dotyczącą zasad racjonalnego gospodarowania odpadami komunalnymi. Powstał
z potrzeby społecznej, jako uświadomienie ważności propagowania haseł ekologicznych,
w celu zadbania o kondycję naszej planety. Autorzy podeszli do jednego z najistotniejszych problemów XXI wieku pod kątem teoretyczno-badawczym. Dokonali analizy świadomości ekologicznej dzieci cztero i sześcioletnich. Skupili się głównie na szeroko pojętej tematyce, dotyczącej odpadów komunalnych, a w szczególności związanej z segregacją
i pozyskiwaniem wtórnym śmieci.
Wyniki ich pracy badawczej okazały się szczególnie niekorzystne dla placówek przedszkolnych. Niski stan świadomości dzieci tkwił bowiem głównie w braku owych treści w edukacji przedszkolnej. Źródła ich wiedzy ograniczały się głównie do informacji z mediów, środowiska rodzinnego i do własnych obserwacji. Tekst bije więc na alarm. Nauczyciel wychowania przedszkolnego mógł wynieść z niego ważną lekcję. Po raz kolejny powielone zostają tutaj bowiem hasła, iż dzieciństwo to najlepszy czas na uświadamianie ekologiczne dzieci i wyrabianie w nich nawyków dbania o otoczenie. Dodatkowo zawarta została tutaj cenna wskazówka, iż wiedzę o środowisku, jego ochronie i zagrożeniach trzeba łączyć
z kształtowaniem wrażliwości, szacunkiem dla przyrody oraz wyrabianiem postaw przyjaznych środowisku.
Mogę z całą pewnością stwierdzić, iż apel autorów doczekał się oddźwięku
w placówkach przedszkolnych. Rozważanie na temat istoty treści ekologicznych
w przedszkolu okazały się niezwykle ważne dla rozwoju owego nurtu pracy. Dziś na porządku dziennym są programy i materiały przybliżające dzieciom te istotne treści. Dokonało się wiele zmian na lepsze. Obecnie nikt nie może zarzucić placówkom przedszkolnym braku odpowiedniego przygotowania, dokonały pełnej rehabilitacji na tym polu swojej działalności. Kiedyś novum - dziś coś powszechnego i dobrze znanego. Oby każdy sobie to uświadomił. Należy bowiem dążyć do coraz większej świadomości w tym zakresie.