Baranku Boży
Wprowadzenie Ogólne do Mszału Rzymskiego określa: „W czasie łamania chleba i «połączenia śpiewa się zwyczajowo lub mówi głośno wezwanie « Baranku Boży», które wykonuje schola lub kantor, a lud daje odpowiedź. Wezwanie to można powtarzać tyle razy ,ile wymaga tego konieczność towarzyszenia łamaniu chleba. Ostatnie wezwanie kończy się słowami: «obdarz nas pokojem, (n. 56 e)
Pod koniec VII w. Papież Sergiusz nakazał śpiewać Agnus Dei podczas łamania chleba. Ten znak wyraża ideę jedności, miłości i pokoju, to obrzęd uczty nakazujący jedność rodziny Bożej przy jednym stole i jednym chlebie. W obliczu grożących rozłamów papież chciał przez uwielbienie Chrystusa jako Baranka zaakcentować konieczność zgody i pokoju jako przygotowanie do uczty eucharystycznej. W tym śpiewie daje się wyczuć głęboka tęsknota za pokojem w Kościele i świecie, za pokojem, który możliwy jest jedynie dzięki Chrystusowi — poprzez moce Jego eucharystycznego ciała i krwi.
Jakie treści teologiczno-biblijne kryją się w powtarzanych wezwaniach?
Śpiew „Baranku Boży" wskazuje najpierw na to, że Eucharystia jest ucztą paschalną. Jej zapowiedzią był baranek paschalny Izraelitów (Wj 12): baranek bez skazy, znaczone jego krwią odrzwia domów, spożycie go jako znak wyjścia z niewoli i grożącej śmierci do Ziemi Obiecanej. Teraz to wszystko staje się rzeczywistością w Baranku Bożym, tj. w Chrystusie, który „został złożony w ofierze jako nasza Pascha" (l Kor 5, 7). On został zabity na krzyżu, ale ta ofiara raz dokonana, uobecnia się we mszy św. Bóg poprzez krew Baranka rozpoznaje nas jako swoich, jako swój lud Nowego Przymierza i tę zgromadzoną wspólnotę oraz cały Kościół umacnia pokarmem z Baranka na drodze do Ziemi Obiecanej — Królestwa Bożego.
Śpiew „Baranku Boży" sięga w przeszłość aż do proroka Izajasza, który mówił o przyszłym Mesjaszu: „Jak baranek na rzeź prowadzony, jak owca niema wobec strzygących ją, tak On nie otworzył ust swoich" {Iz 53, 7). Głębię tego proroctwa ujawniają słowa poprzedzające: „Wszyscyśmy pobłądzili jak owce, każdy , z nas się obrócił ku własnej drodze, a Pan zwalił na Niego winy nas wszystkich" (Iz 53, 6). Dobry pasterz daje swoje życie za owce, które są jego własnością lub które mu powierzono. Chrystus-Pasterz sam staje się barankiem ofiarnym za zagubioną trzodę. Równocześnie jednak ten, który był ofiarą, staje się zwycięzca.
Szlakiem wytyczonym przez Izajasza kroczy Jan Chrzciciel. Gdy widzi Jezusa zbliżającego się ku niemu, woła: „Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata". W słowach Jana Chrzciciela o Chrystusie jako baranku kryje się napięcie między pokorą a zwycięstwem, między cierpieniem i śmiercią a odkupieniem, między barankiem a pasterzem. Jan wskazuje na pokorne człowieczeństwo Chrystusa.
Ideę Jana Chrzciciela kontynuuje św. Jan Ewangelista. W centrum napisanej przez niego pod koniec życia Księgi Apokalipsy stoi „Baranek". W jego wizji proroczej aż 30 razy pojawiają się słowa o Baranku, który stanowi centrum odniesienia liturgii niebiańskiej. Nosi On wprawdzie na sobie znaki cierpienia, ale jest wywyższony na tron chwały, pochylają się przed nim starcy, a wszelkie stworzenie i chóry niebieskie oddają mu cześć. „Baranek odniesie nad nimi zwycięstwo" (Ap 17, 14). Potem nadejdzie uczta weselna — „Gody Baranka" (Ap 19, 7—9), ów ostateczny dzień chwały, którego „lampą", czyli światłem będzie Baranek (Ap 21, 23).
Te wszystkie myśli są milczącą ukrytą w naszym śpiewie mszalnym „Baranku Boży": proroctwo Izajasza o cierpiącym Mężu Boleści, pełne udręk echa krzyża, ale i równocześnie Baranek jako Zwycięzca i Pasterz.
Śpiew „Baranku Boży" wskazuje na paschalny charakter Eucharystii. Jest również pieśnią weselną. Ukazuje nam, że celebrując Eucharystię, jednoczymy się w uczcie weselnej, że świętujemy zaślubiny Baranka z Jego oblubienicą — Kościołem. Z pewnością to, co celebrujemy, jest zapowiedzią, prologiem, tego co całą pełnią wesela ujawni się nam dopiero, gdy Pan powtórnie przyjdzie. A jednak w celebracji eucharystycznej owo wieczne świętowanie „Godów Baranka" już jest tajemniczo obecne i staje się naszym udziałem.