Zasady dbałości o własne ciało
1. (5 pkt) Określ prawdziwość zdań. Jeśli podana w nich informacja jest prawdziwa, wpisz w
wykropkowane miejsca literę P, jeśli fałszywa - literę F.
a. Celem higieny jest zapewnienie poszczególnym osobom, a także całemu społeczeństwu
najlepszych warunków do rozwoju ………
b. Higiena zajmuje się wpływem człowieka na środowisko i wywołanymi zmianami ………
c. Higiena dzieli się na wiele dziedzin, takich jak higiena osobista, szkolna, pracy, Żywienia,
społeczna ………
d. Higiena osobista zajmuje się czystością otoczenia i spożywanych pokarmów ………
e. Higiena jako dziedzina nauki zajmuje się eliminowaniem z otoczenia człowieka czynników
ujemnie wpływających na zdrowie ………
2. (2 pkt) Korzystając z poniższych danych, przedstaw na diagramie słupkowym czynniki wpływające
na zdrowie człowieka.
Służba zdrowia - 10 %, czynniki genetyczne - 20%, środowisko przyrodnicze i społeczne - 20%, styl Sycia
- 50%
3. (2 pkt) Przyporządkuj wymienionym w tabeli składnikom pokarmowym właściwe im opisy.
SKŁADNIKI POKARMOWE
OPIS
1) Składają się z aminokwasów, pełnią w organizmie funkcje
budulcowe, a jako enzymy i hormony - regulacyjne,
2) W znacznych ilościach występują w owocach, pieczywie, kaszach,
makaronach; niewielka ich ilość jest magazynowana w organizmie w
wątrobie i mięśniach, większa część służy do uzyskiwania energii
podczas oddychania wewnątrzkomórkowego,
3) Są źródłem energii i materiałem do budowy błon komórkowych oraz do produkcji niektórych hormonów; stanowią zapasowy materiał energetyczny gromadzony w różnych miejscach w organizmie, np. pod skórą
4) Są niezbędne do wzrostu i prawidłowego funkcjonowania organizmu;
wiele z nich wchodzi w skład enzymów regulujących przebieg
różnorodnych procesów,
5) Są ważnym składnikiem budulcowym i regulującym: dostarczają
organizmowi niezbędnych pierwiastków chemicznych; występują w
płynach ciała; ich stały poziom jest konieczny dla zachowania równowagi
wewnątrz organizmu,
6) Są składnikiem niezbędnym do prawidłowego rozmnażania się
organizmu i osiągania dojrzałości płciowej.
a) sole mineralne,
b) białka,
c) witaminy,
d) cukry,
e) tłuszcze.
a -……………….., b -…………………..., c -…………………, d -…………………, e -…………………
4. (4 pkt) Wymień trzy produkty spożywcze szczególnie bogate w:
a. Białka -…………………………………………………………………………………………
b. Cukry -…………………………………………………………………………………………
c. Tłuszcze -………………………………………………………………………………………
d. Witaminy i sole mineralne -……………………………………………………………………
5. (2 pkt) Napisz, jakie są objawy wymienionych poniżej chorób związanych z odżywianiem się:
Bulimia -……………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
Anoreksja -…………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
6. (2 pkt) Korzystając z poniższych danych, przedstaw na diagramie słupkowym przyczyny zgonów w
Polsce w 1996 roku.
Wypadki i zatrucia - 7 %, nowotwory złośliwe - 20%, choroby układu krążenia - 50%, inne - 23%
7. (2 pkt) Przyporządkuj wymienionym w tabeli czynnikom zakaźnym odpowiednie drogi wnikania
patogenów do organizmu.
CZYNNIKI ZAKAŹNE
DROGI WNIKANIA DO ORGANIZMU
PATOGENÓW
a) Wirus wywołujący wirusowe zapalenie wątroby
b) Wirus wywołujący chorobę Heinego i Medina
c) Wirus grypy, bakterie wywołujące zapalenie płuc,
d) Wirusy wywołujące choroby weneryczne, HIV,
e) Wirus wścieklizny,
Wraz z powietrzem przez układ oddechowy
Wirus typu B, HIV, bakterie tężca,
Przez uszkodzoną skórę, także za pośrednictwem brudnych strzykawek,
Przez układ rozrodczy,
Przez ukąszenia i ugryzienia zwierząt.
a -……………….., b -…………………..., c -…………………, d -…………………, e -…………………
8. (2 pkt) Wymień przyczyny częstego pojawiania się w ostatnich latach gruźlicy i podaj sposoby
unikania tej groźnej choroby.
Przyczyny gruźlicy:
1) ……………………………………………………………………………………………………………
2) ……………………………………………………………………………………………………………
3) ……………………………………………………………………………………………………………
Zapobieganie gruźlicy:
1) ……………………………………………………………………………………………………………
2) ……………………………………………………………………………………………………………
3) ……………………………………………………………………………………………………………
9. (2 pkt) Przeczytaj tekst i na jego podstawie podaj dwa źródła toksoplazmozy oraz zaproponuj, co
najmniej dwa sposoby uniknięcia zakażenia ta chorobą:
Toksoplazmozę wywołuje pierwotniak toksoplazma. Zakażenie tym pierwotniakiem może nastąpić przez
zjedzenie zakażonego surowego mięsa wołowego lub przez kontakt z zakażonym kotem lub jego odchodami.
Źródła toksoplazmozy -.……………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
Sposoby unikania zakażeń -……..…………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
10. (3 pkt) Rozpoznaj i wpisz nazwę opisanych poniżej różnych pasożytów.
a. Zakażenie następuje przez spożycie mięsa dzików lub świń, zawierającego Żywe larwy. W
jelicie człowieka z larw rozwijają się dorosłe samce i samice. Samice po zapłodnieniu rodzą Żywe
larwy, które wraz z krwią dostają się do mięśni. Zakażenie tym pasożytem może skończyć się śmiercią.
………………………………………………………………………………………………………………..
b. Zakażenie z reguły nie jest groźne dla życia, lecz bardzo nieprzyjemne, uciążliwe i wymaga
leczenia. Do zakażenia dochodzi w wyniku spożycia wody, warzyw lub owoców zanieczyszczonych
jajami tego pasożyta.
………………………………………………………………………………………………………………..
c. Pasożyt ten jest pierwotniakiem, wywołuje chorobę typową dla wieku dziecięcego. Wydalone
wraz z kałem cysty stanowią źródło zakażenia. Zanieczyszczony nimi pokarm jest przyczyną zakażenia
kolejnych osób.
………………………………………………………………………………………………………………..
d. Dorosłe pasożyty żyją w końcowym odcinku jelita grubego. Źródłem zakażenia dla kolejnych
osób może być zakażona jajami pościel, ręczniki, deska sedesowa.
………………………………………………………………………………………………………………..
e. Tym pasożytem można zarazić się, jedząc surowe lub niedogotowane mięso wołowe bądź
wieprzowe. Pasożytuje w jelicie cienkim człowieka, wchłania strawiony pokarm całą powierzchnią
ciała.
………………………………………………………………………………………………………………..
f. Pasożyt ten jest pierwotniakiem. Bytuje w układzie rozrodczym i jest przenoszony między
partnerami głownie podczas kontaktów seksualnych. Źródłem zakażenia mogą być także deska
sedesowa lub wspólnie Użytkowane ręczniki.
………………………………………………………………………………………………………………..