INTERDYSCYPLINARNA CHAREKTERYSTYKA PROBLEMU PRACY SOCJALNEJ
PROGRAM ZAJĘĆ:
Aspekty pedagogiczne i socjalistyczne. Praca socjalna.
Cechy charakterystyczne, cele zadania pracy socjalnej: Funkcjonalizm, strukturalizm , teoria kulturyzmu, marksizm
Rola wiedzy w praktyce pracy socjalnej ( Jaka istnieje zależność pomiędzy różnymi typami wiedzy)
Pedagogiczne aspekty pracy socjalnej
Problem roli sił społecznych
Problemy pracy socjalnej - istota i sens
Na początku występowały odruchy serca takie jak : opieka , pomoc wynikające z natury człowieka. W mózgu istnieje potrzeba pomocy innym ludziom. (ISTOTA FILANTROPIJNA)
„Od pomocy społecznej do pracy socjalnej” - literatura pokazuje przekształcanie się pracy socjalnej. Jedna koncepcja pomocy pochodzi z etyki chrześcijańskiej. Kształtowanie się etyki. W starożytności i średniowieczu kształtuje się etyka i filantropia. Rozwinęła się w USA.
Wyodrębnienie się pomocy społecznej przeszło długą drogę ( od pomocy do pomocy doraźnej) Na przełomie XIX i XX w. pojawiła się praca socjalna. 3 czynniki:
Dynamiczny rozwój nauk o człowieku ( nauki biologiczne, medyczne , rozwinięcie badań empirycznych wprowadzono do obiegu diagnozę badań społecznych. Rozwój teorii i metodyki afektywnej pomocy społecznej. Wraz z rozwojem nauki o człowieku rozwijało się też SZKOLNICTWO
USA - ojczyzna pracy socjalnej.
1898 pierwsza szkoła
1904 została przekształcona w szkołę filantropii w latach 20 powołano do życia kierunek pracy socjalnej.
DO ZAWODU PRZYCZYNIŁ SIĘ:
JAMES ADAMS - twórczyni seplementów „ ośrodków zdrowia” skupiająca różnych fachowców od pomocy. W 1923 - otrzymała pokojową Nagrodę Nobla za działalność na rzecz pomocy innym.
W latach XX zaczęto tworzyć pracę socjalną w Polsce. Pod nazwą studium pracy społeczno-oświatowej w Wolnej Wrzechnicy Polskiej - RADLIŃSKA rozwinęła metodę środowiskową
ROZWÓJ TEORII PRACY SOCJALNEJ NIE BYŁBY MOŻLIWY BEZ :
ZNANIECKIEGO
KRZYWICKIEGO
KORCZAKA
RYCHLIŃSKIEGO
PRACA SOCJALNA-
KRYTERIA DEFINIOWANIA:
kraj ( aspekt narodowy
od możliwości finansowych
reprezentowanej teorii dyscypliny ( psychologicznej, pedagogicznej)
UJĘCIA DEFINICJI PRACY SOCJALNEJ RÓŻNIĄ SIĘ OD KRYTERII, PRÓBY DEFINIOWANIA
WILLIAM SCHWARTZ PEDAGOGIKĘ SOCJALNĄ ROZUMIE JAKO:
Proces swoistej mediacji pomiędzy uwikłaną w jednostkę a społeczeństwo. Dzięki czemu mogą zaspokoić swoje interesy, które są podobne a korzyści.
Systemy społeczne powinny zaspokajać potrzeby indywidualne i grupowe. Wg. Schwartza pedagogika socjalna powinna polegać na organizowaniu …… Pracownik jest liderem w organizowaniu , jest liderem społecznościowym.
Wg. SCHWARTZA mediacyjną i integrującą funkcją pracy socjalnej można dotrzeć do rodzinnych form.
PRACA SOCJALNA JAKO ZAANGAŻOWANIE W PROCES ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU.
MARTTIN REIN ( REJN) PEDAGOGIKĘ SOCJALNĄ ROZUMIE JAKO:
Uważa , że działania polegające na realizacji określonych wartości w sporzytkowaniu różnorodnej wiedzy oraz zastosowaniu różnych metod i technik działania.
Pracę socjalną rozumie jako poszukiwanie ich tożsamości.
Rozwiązywanie i minimalizowanie konfliktów międzyludzkich . Nazywa to cel leczniczy.
Reiner mówi o celu profilaktycznym polegającym ma identyfikowaniu podstawowych zagrożeń i źródeł napięć. W celu nie dopuszczania się problemu.
Cel edukacyjny ( identyfikowanie oraz wzmacnianie maksymalnie sił oraz pokazywanie jednostkom świadomości społeczno edukacyjnej.
Reiner realizuje cele profilaktyczno- relizacyjne. Mniejszy nacisk leczniczo0 interwencyjnie. TO co można rozwijać niż leczyć trudną chorobę.
WILLIAM BOEHEM PEDAGOGIKĘ SOCJALNĄ ROZUMIE JAKO:
Działania polegające na rozwijaniu społecznego funkcjonowania osób poprzez wzmacnianie ich społecznej pozycji oraz więzi ze środowiska.
Działanie te powinny być podporządkowane 3 funkcjom:
Przywracanie osłabionych możliwości ( kredyt, konflikt rodzice- dzieci)
Zabezpieczanie indywidualnych i społecznych zasobów ( fizyczne)
Zapobieganie społecznym dysfunkcjom
Praktyka pracy socjalnej polegałaby na budowaniu utraconych więzi, pozycji, osób w różnych środowiskach zabezpieczenie interesów próby włączenie w system powiązań.
WYKŁAD 2
PRACA SOCJALNA MA CHARAKTER INTERDYSCYPLINARNY
Możliwości finansowe i ekonomiczne
Otwartość umysłu
Mentalność
Polska - jedna zcentralizowana. Definicja bo zdecentralizowany urząd opiekun nie kształtuje praktyki. Interdyscyplinarny charakter pomocy. Organizacyjny charakter pomocy zachód.
PEDAGOGIKA SPECJALNA- integracja podopiecznego ze społecznością lokalną cel.
Dziś ludzie na wsi są bardziej zdezintegrowani.
KTO MA BYĆ PODMIOTEM ZMIAN W PRACY SOCJALNEJ
Pracownicy socjalni
Sami klienci
Nie punkt widzenia ministra lub opiekuna
PROMIENIOWANIE EFEKTYWNE ( rekonstruowanie ) humanitarnie funkcjonujących instytucji
Kojarzenie i adoptowanie ludzi do systemów sprzyjających idei rozwojowi ( mobing lub niedostosowanie stanowiska)
Zaadaptowanie ludzie do systemu do miejsc ( również od strony psycho-emocjonalnej)
PRACA SOCJALNA- to swoiście rozumiana interwencja pośrednictwa w zabudowy systemu pomiędzy jednostką a społeczeństwem. Promocyjno marketingowa w stosunku do instytucji , które realizują humanitarne cele i wartości np. wolontariat. Kojarzenie ludzi z systemami , które te relacje optymalizują rozwój.
Pincus określił rodzaj interakcji między ludźmi a otoczeniem społecznym, który wpływa na :
Realizację własnych wartości i aspiracji życiowych
Spełnienie zadań
Minimalizacja przykrości
PRACA SOCJALNA- to umacnianie zdolności do rozwiązywania własnych problemów oraz poszukiwania pomocników, którzy mogli stanowić punkt oparcia do samorealizacji.
H. Bartlet - wspomaganie aktywnego radzenia sobie w życiu wobec barier i wymagań , które tworzy środowisko
Praca socjalna ma interweniować w dynamicznie zmieniające się sekwencje np. relacje małżeńskie
W. Gordon- celem praktycznego działania w pracy socjalnej jest utrzymanie względnej równowagi między podopiecznymi a otoczeniem społecznym ( instytucje, grupy +ingerencje w osobowości podopiecznego) Uwzględnienie 2-3 metod pracy w pracy socjalnej.
K. Miller - praca socjalna obejmuje działania profesjonalne mające na celu:
Poprawę warunków egzystencji
Łagodzenie ludzkiego cierpienia
Rozwijanie ludzkich zdolności , wrażliwości i możliwości
Rozwijanie aktywności i działania
Wpływanie na politykę społeczną ( lokalną , globalną) aby rozwijać struktury społeczne, które umożliwiają aktywności.
- szeroki zakres zadań pracy socjalnej
-pomoc materialna o charakterze terapeutycznym, rewalidacyjnym , edukacyjnym. PRACA WYCHOWAWCZA wobec osób i rodzin, które mają lub mogą mieć trudności z rozwojem możliwości oraz sposobem jakością życia.
DEFINICJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ : PEDAGOGIKA SPECJALNA- jest specyficzną działalnością której zadaniem jest ułatwianie wzajemnego przystosowania rodzin, grup społecznych w których żyją oraz rozwijanie poczucie własnej wartości , godności poprzez spożywanie sił i możliwości oraz zasobów własnych i społecznych
PODSUMOWANIE : PRACA SOCJALNA-
Zapobieganie zagrożeniom
Wzmacnianie zasobów i potencjału
Promowanie odpowiedzialnych komunikatywnych i efektywnych działań
Włączanie ludzi w systemy
Stabilizowanie statusu społecznego człowieka wykluczonego. Większość ujęć poprawia interakcje ze środowiskiem oraz optymalizacja rozwoju : to czym zdolny jest klient wzbogacić swoje środowisko.
WYKŁAD 3
EGZAMIN: Teoria analizy wybranego problemu społecznego . Wybór teorii określonego problemu społecznego np. Behawioryzm, funkcjonalizm a bezrobocie , bieda.
Np. Behawioryzm a bezrobocie albo funkcjonalizm a bieda
4 CELE NADRZĘDNE : GŁÓWNY CEL W POLSCE:
Wspomaganie osób i rodzin wzmocnianiu lub odzyskiwaniu możliwie pełnych zdolności życiowych i uczestnictwa w życiu społecznym. Bardziej szczegółowe.
Cel kompensacyjny - zaspokojenie i rozwijanie określonych potrzeb, których podopieczni nie są w stanie zaspokoić we właściwym zakresie. Dodatkowe wzmacnianie i rozwijanie zdolności i potrzeb w relacji do tych potrzeb i zdolności, które rozwijane być nie mogą.
Cel prokreacyjny - minimalizowanie negatywnego wpływu czynników, które nie można zmienić lub usunąć.
Promocyjny- rozwiązywanie problemów pokonywanie trudności w celu osiągnięcia określeń poziomu i jakości życia ( podniesienie norm jakości życia.
2 GŁÓWNE CELE : wzmacnianie zdolności grup i społeczności lokalnych do samodzielnego rozwiązywania własnych problemów (raczej socjologiczne) Wzmacnianie sił społecznych i grup. Rola pracownik socjalnego : konsolidacja , integracja zarażanie ideą pomocy.
3 GŁÓWNE CELE : organizowanie różnorodnych form pomocy a także zarządzaniem nimi oraz udziału w rozwijaniu właściwej infrastruktury instytucjonalnej organizacyjnej ( placówki, instytucje), które w sposób pośredni lub bezpośredni mogłyby realizować cele pomocowe.
4 cele: Uczestnictwo pracowników socjalnych w kształtowaniu odpowiedniej polityki społecznej na poziomie powiatu , gminy w planowaniu pomocy określonych środowisku, we wprowadzaniu w życiu określone programów np. unijnych niezbędnych. Realizacja wymienionych celów wiąże się z wypełnianiem określonych zadań. np. dokonywanie analizy problemów i potrzeb związanych z zaspokajaniem potrzeb.
Kwalifikowanie kategorii klientów , którym określona pomoc się należy
udzielanie informacji kompetentnych, wskazówek
wspieranie informacyjne, emocjonalne
prowadzenie poradnictwa dla osób będących w trudnej sytuacji życiowej , co do możliwości i czasu udzielania pomocy.
Każde zadania wiążą się z etyką relacji pracy socjalnej z klientem
Wspieranie w uzyskiwaniu pomocy z innych organizacji , instytucji , zakładów pracy, stowarzyszeń itd.
pobudzanie społecznej aktywności i inspirowanie do działań samopomocowych
inicjowanie nowych form udzielania pomocy oraz inspirowanie powołania nowych instytucji organizacji , stowarzyszeń
współuczestnictwo , współdziałanie w opracowywaniu wdrażaniu i rozwijaniu problemów pomocowych na podnoszenie świadomości ludzkiej ( społ.) i jakości życia , inicjatywa wspólnych działań z innymi ( instytucjami) w rozwiązywaniu problemów społecznych
rzetelna diagnoza problemów społeczna ( praca badawcza) , zadanie dot. pracy badawczej.
Inicjowanie rożnego rodzaju postulatów, programów i działań ze strony różnych innych instytucji , hospitowanie oraz ewaluacja planów i programów ze strony instytucji pomocowych.
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE I ZASADY PRACY SOCJALNEJ
FUNKCJE PODSTAWOWE:
przywracanie możliwie pełnych sił i zdolności życiowych:
2 aspekty:
podejście kuracyjne- wyeliminowanie czynników , źródeł , które powodują stan dysfunkcjonalności.
podejście rehabilitacyjne- odbudowa zaburzonych funkcji , czynników
Zapewnienie , zwiększenie skuteczności funkcjonowania społecznego.
Aspekty rozwojowe- lepsze spożytkowanie istniejących zasobów oraz możliwości klienta, podopiecznego Funkcja przyznawania zasiłków.
Aspekty edukacyjne- poszerzanie upowszechnianie świadomości społecznej, uwrażliwianie ludzi na istniejące problemy społeczne. ( jeśli chodzi o pomoc)
Wczesne wykrywanie, hamowanie, eliminowanie warunków i sytuacji , które mogą stanowić zagrożenie dla normalnego funkcjonowania środowiska
- reagowanie na 1 objawy problemów. Prewencja w zagrożeniach patologią.
OGÓLNE CECHY CHARAKTERYSTYCZNE PRACY SOCJALNEJ:
Postrzega osobę w sposób holistyczny, całościowy , obejmując jej zachowania w szerokim kontekście społecznym.
Podkreśla znaczenie rodziny ( własnej i pochodzenia) jako źródło powstawania zaburzeń
umiejętność wykorzystywania zasobów indywidualnych, instytucjonalnych , grupowych i jednostkowych
3 główne metody rozwiązywania problemów :
metoda indywidualnego przypadku
praca grupowa
aktywizowanie społeczności lokalnej
rozwiązywanie właściwej relacji z podopiecznymi , empatia, umiejętność subiektywizacji syt. Podopiecznego i odpowiednie zaangażowanie i motywacja.
Podkreślenie roli socjalnej jako społecznej oraz roli otoczenia społecznego dla efektywnych działań pomocowych
Praca socjalna uznaje , że problemy społeczne powstają w dużym stopniu z ułomnie funkcjonujących grup społecznych barier występujących w relacji klient - instytucja . Trzeba , aby te bariery wpływały i docierały do źródeł patologii , nieprawidłowości.
Taki sposób pomagania ludziom, grupom by oni sami przekonali się do samopomocy, rozumienia swoich sytuacji.
Pracownik socjalny zwiększa skuteczność swoich działań, gdy korzysta z podejścia interdyscyplinarnego - działania zespołowe, grupowe z różnymi fachowcami.
WYKŁAD 4
2010 ROLA WIEDZY INTERDYSCYPLINARNEJ W PRKTYCE PRCY SOCJALNEJ ( W ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW PRACY SOCJALNEJ
Jakiego typu wiedzę wykorzystują? Jakie określone rodzaje nauk ( ekonomię, psychologię , pedagogikę... można wykorzystać w praktyce pracownika socjalnego)- esej, referat.
Streszczenie wykładów ! Struktura : wstęp , synteza wykładów,
Dlaczego praca socjalna musi posiadać wiedzę, żeby pomóc klientowi? - do 5 str.
Zasady pracy socjalnej - ogólne założenia powszechnie przyjęte obowiązują formy postępowania .
B. Komomicka? Za nią Kawula wyróżnia 5 zasad.
Zasada miłosierdzia ( filantropii) - wynika z tradycji, dogmatów chrześcijańskich- pomoc, troska, służenie bliźnim. Realizowana przez działania filantropijne, dobroczynne np. świetlicowe, placówki i różne formy opieki.
zasada sprawiedliwości społecznej - zastąpiła zasadę miłosierdzia w czasach pojawiania się pracy socjalnej. Realizacja idei równości , sprawiedliwości, wolności- domagania się oświecenia. Do dziś wśród teoretyków pedagogiki interwencyjnej , humanistycznej , metodyki badań jakościowych , pedagogika a zwłaszcza praca socjalna ma mieć charakter interwencyjny, polegający na tym , żeby podnosić świadomość społeczną w kierunku domagania się bardziej sprawiedliwego podziału majątkowego oraz bardziej sprawiedliwego poziomu życia- poszerzanie poczucia sprawiedliwości ma polegać na rozwijaniu , upowszechnianiu grupowej solidarności nakierowanej na samorządność , autonomię , niezależność ( mówi się , że nie jest to realne)
zasada pomocniczości i wsparcia społecznego- wyraża się realizowaniu pomocy - „ nie pełna pomoc” , pomoc w realizowaniu się wydobywaniu sił społecznych , indywidualnych i środowiskowych. Ze względu na podmiot udzielający pomocy lub wsparcia w sytuacjach , gdy niewystarczające dą działania osób lub wspólnot z którymi ma do czynienia Zasada ta ujawnia się przez 2 główne: W UJĘCIU NEGATYWNYM - by praca socjalna i instytucje nie utrudniały działań , których celem jest samopomoc.- praca socjalna jako bariera. UJĘCIE POZYTYWNE-
zasada komplementarności- postawa współdziałania, dopełniania się rożnych podmiotów w realizacji idei pomocy. Pomoc niesystemowa nieukierunkowana jest nieefektywna trafia niektórych osób. Należy koordynować współpracę instytucji osób , grup. Itp.
zasada interwencjonizmu( ratownictwa, pomocy doraźnej)- konieczność przymusu, stosowania pomocy o charakterze ratowniczym doraźnym w sytuacjach krytycznych. Pomoc udzielana szybko i prawie z pominięciem pewnych procesów. Chodzi o ratowanie życia i zdrowia. Efektywne realizowanie.
ZASADA POMOCNICZOŚCI I SPRAWIEDLIWOŚCI PRACA SOCJALNA JEST UWIKŁANA W DZIAŁALNOŚĆ POLITYCZNĄ CEL:
1 napiętnowanie krzywd społecznych
PODSUMOWANIE:
W pomocy społecznej mamy do czynienia z ewolucją świadomości od pracy socjalnej - odruch serca do : zorganizowanej działalności.
Praca socjalna wymaga zaangażowania.
W praktyce pracy socjalnej w Polsce główny nacisk kładzie się na użytkowanie odpowiednich technik kształcenia umiejętności. . Poprzez percepcyjne określanie celu i obszaru dojść tego co się nazywa tożsamością zawodową.
Rozwijanie umiejętności szczegółowych powinno być wtórne w stosunku do celu istoty przedmiotu . Postawa praktyczna powinna być zgodna z pojmowaniem określonej koncepcji teorii. Wszelkie umiejętności interwencyjne , metody psychologiczne i socjologiczne będą wzrastały.
Szeroka wiedza uprawomocnia określony zawód.
Odróżnia wiedzy od wartości: wiedza znajomość teorii faktów + umiejętności indywidualno- percepcyjnej rzeczywistości.