Me Myself And I

Część I - Powstawanie głosu

1. Budowa narządu mowy:

1. Przeczytaj tutaj uważnie i od początku do końca, żeby uniknąć trwałych uszkodzeń głosu.

2. Głos wokalny

1. Głos powstaje poprzez przepychanie słupa powietrza przez zwarte struny głosowe.

2. Zasadniczą sprawą w śpiewie jest oddechowa efektywność.

3. Wdech bierzemy głównie przez usta, których przepustowość jest znacznie większa niż nosa.

4. Podczas śpiewu w układzie oddechowym stale powinien pozostawać zapas około 1/3 objętości wdychanego powietrza.

5. Każdy ma inną pojemność układu oddechowego.

6. Śpiewając głośno i wyraźnie zużywasz prawdopodobnie dużo mniej powietrza niż śpiewając cicho i szeleszcząco. Ponieważ…

7. Im lepiej zwarte struny tym większa efektywność. Im gorzej zwarte struny tym większe marnotrawstwo powietrza.

8. Zarówno wiązadeł (strun) głosowych jak i przepony nie odczuwamy bezpośrednio. To co czujesz jako ból w gardle pochodzi od bogato unerwionej krtani i gardła. To co bierzesz za ból przepony jest prawdopodobnie bólem przeforsowanych mięśni brzucha.

9. Zaciskanie mięśni ramion, szyi, krtani i twarzy oraz niepotrzebne napinanie mięśni brzucha zmniejsza oddechową efektywność.

10. Słuch jest drugim istotnym elementem śpiewu. Śpiewając słyszymy się zupełnie inaczej niż słuchając innych, dlatego warto się nagrywać.

11. Ucząc się śpiewu, zwłaszcza w początkowym etapie staramy się przede wszystkim wypracować prawidłowe odruchy. Dlatego…

12. Ćwiczenie wymaga koncentracji. Zaniedbując jakiś element zaćwiczysz błędy, które niezmiernie trudno jest później wyeliminować. Nie myl rozluźnienia z brakiem skupienia.

13. Ogólny stan zdrowia i zmęczenie ma zasadniczy wpływ na efektywność oddechową i jakość produkcji wokalnej. Ćwicz kiedy jesteś wypoczęta.

14. Śpiewanie to czynność pochłaniająca dużą cześć energii. Podczas śpiewania zużywamy ilość energii porównywalną z jazdą na nartach.

15. Śpiewu uczy się przez całe życie, ponieważ głos ludzki to żywy instrument i podlega stałym przemianom. Technika śpiewu wymaga bezustannej korekcji. Dojście do poziomu profesjonalnego zajmuje przynajmniej kilka lat.

Część II - Ćwiczenia przygotowujące do śpiewania.

Uwaga! W początkowym okresie należy często konsultować poprawność ćwiczeń z nauczycielem. Upewnij się że jest to osoba doświadczona, mająca już jakieś osiągnięcia pedagogiczne. Pomiędzy poszczególnymi ćwiczeniami - zwłaszcza oddechowymi - należy robić około 3 min. przerwy, żeby uniknąć hiperwentylacji oraz nadwyrężenia strun.

1. Oddech:

1. Siedząc „po turecku” z całkowicie wyprostowanymi plecami, mocno przyciągnij rękami nogi do siebie. Nabierz nosem powietrza i poczuj jak porusza się dolna część układu oddechowego, w okolicy brzucha. Tam znajduje się przepona - najistotniejsza w oddychaniu wokalnym.

2. Siedząc w kucki obejmij swoje nogi rękami i wypuść jednym szybkim wydechem całe powietrze zgromadzone w płucach. Szybko powstań i złap się rękami pod boki tak, aby kciuki znajdowały się z przodu a reszta palców z tyłu na plecach. Nabierz teraz powietrza i poczuj jak rozszerzają się twoje żebra, kolejna oznaka pracy przepony.

3. Leżąc na podłodze na plecach, jedną rękę podłóż pod głowę, a drugą suń w szparę pomiędzy podłogą a plecami na wysokości pasa lędźwiowego. Próbuj wdychać powietrze w taki sposób, żeby docisnąć dłoń do podłogi. Staraj się przy tym używać jedynie układu oddechowego, a nie mięśni pleców lub ciężaru ciała.

2. Postawa:

1. Sylwetka wyprostowana, klatka piersiowa do przodu, pośladki schowane.

2. Ramiona obniżone, głowa prosto, ręce swobodnie wzdłuż tułowia.

3. Nogi lekko ugięte w kolanach (nie sztywne), w lekkim rozkroku.

4. Rozluźnij wszystkie spięte mięśnie, zwłaszcza w okolicach pleców, szyi i twarzy. W czasie śpiewu powinnaś odczuwać przyjemność.

5. Ćwicz przed lustrem stając do niego raz bokiem, raz przodem i kontroluj postawę.

3. Głos:

1. Rozluźnij mięśnie twarzy, weź głęboki oddech i mrucz jednostajnie (murmurando) na jednym dźwięku. Kończ kiedy masz jeszcze sporo powietrza w płucach.

2. Próbuj tego samego, tym razem płynnie zmieniając wysokość dźwięku (glissando) w interwale tercji (trzy - cztery sąsiednie klawisze fortepianu). Dźwięk powinien unosić się i opadać. Postaraj się nie ruszać żadnymi mięśniami głowy i szyi.

3. Opuść swobodnie szczękę, weź długi wdech i zaśpiewaj długi głośny dźwięk na samogłosce „e”. Postaraj się żeby dźwięk był ostry, głośny ale niczym nie przerywany. Kończ kiedy masz jeszcze sporo powietrza w płucach. Weź długi wdech i wypowiadaj szybko, na jednym dźwięku, w tempie około dwie na sekundę serię samogłosek „e”. Szczęka powinna pozostać lekko otwarta, nieruchoma ale nie sztywna. Brzuch powinien się przy tym automatycznie lekko kurczyć. Jest to oznaka pracy przepony. Postaraj się żeby dźwięk był ostry i miał określoną wysokość. Próbuj różnych temp.

Część III - Higiena głosu

Główne zasady higieny głosu:

1. Unikać odwodnienia:

1. Pić dużo wody, 6-8 szklanek dziennie. Śluzówka krtani jest jednym z ostatnich miejsc zaopatrywanych przez organizm w procesie dystrybucji wody.

2. Przebywać w nawilżonych pomieszczeniach ok. 30% wilgotności

3. Nie palić, unikać zadymionych pomieszczeń

4. Nie pić/jeść dużej ilości potraw zawierających substancje moczopędne (kofeina, alkohol itd.)

5. Starać się ograniczyć ziewanie

6. Nie płukać głęboko gardła płynem do higieny jamy ustnej (zawiera alkohol)

2. Dać strunom i odpocząć:

1. Po długotrwałym wysiłku (śpiewaniu) zrobić dzień - trzy przerwy

2. Nie mówić bezustannie, zwłaszcza półgłosem (jest gorszy niż pełny głos)

3. Unikać ciągłego chrząkania i pokasływania

4. Nie prowadzić rozmowy w głośnym pomieszczeniu (pub, dyskoteka), bo podświadomie przekrzykujesz hałas

5. Nie pić lodowatych napojów, zwłaszcza w trakcie rozmowy, lub po wysiłku

6. Nie rozmawiać przez telefon trzymając słuchawkę ramieniem (nienaturalna pozycja krtani)

7. Przy śpiewaniu na scenie zadbać o dobry odsłuch (najlepiej mikrosłuchawki)

3. Zdrowo żyć

1. Uprawiać sport, spacerować, utrzymywać organizm w dobrej kondycji, unikać przeziębień i gryp

2. Jeść zdrowo: potrawy zawierające dużo wody, witamin, błonnika, białka (owoce, warzywa, czerwone mięso, ryby), a mało soli i bardzo ostrych przypraw

3. Walczyć z nadkwaśnością - przenosi się na krtań i tchawicę (zapytać lekarza o przyczynę)

4. Zadbać o zdrowy, głęboki sen zbadać stan przegrody nosowej (krzywa zaburza oddech i utrudnia sen)

5. Nie śpiewać podczas choroby, zwłaszcza górnych dróg oddechowych

6. Niektóre lekarstwa mogą chwilowo osłabić głos (zwłaszcza antybiotyki) - zasięgnij porady lekarza, lub farmaceuty jeżeli dużo śpiewasz - chodź od czasu do czasu do foniatry (otolaryngologa), żeby skontrolować stan krtani.

Przygotował Michał Majeran

[e-mail]

www.memyselfandi.pl

---