Zgodnie z art. 6 działu I Ordynacji podatkowej PODATKIEM jest publicznoprawne, nieodplatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikajce z ustawy podatkowej.

Zgodnie z ogólną zasadą obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje:

1. Z chwilą wydania towaru / wykonania usługi.

2. Jeżeli jednak czynność powinna zostać potwierdzona fakturą, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury.

Podstawa opodatkowania

• Co do zasady podstawą opodatkowania jest obrót. Przez obrót rozumie się kwotę należną z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku, a kwota należnego podatku obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

• Jeżeli przy wykonywaniu czynności podlegających opodatkowaniu nie została określona cena, to podstawą opodatkowania jest wartość towarów lub usług obliczona według cen stosowanych w obrotach z głównym odbiorcą, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

• Jeżeli przedmiotem opodatkowania jest świadczenie usług, to podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika.

• Przy imporcie towarów podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło.

• Przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów podstawą opodatkowania jest kwota, jaką nabywca jest zobowiązany zapłacić.

Stawki podatku

Podstawową stawką jest stawka 22%, dla niektórych towarów i usług przewidziano stawki obniżone: 7% oraz 3% (stawka 3% obejmuje nieprzetworzone produkty rolne, a 7% m.in.: leki, książki, zabawki, żywność itp.).

Istnieje również stawka 0%, która obowiązuje przy:

* wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów,

* eksporcie towarów.

Ponadto niektóre czynności są zwolnione od podatku. Oznacza to między innymi, że świadczący czynności zwolnione w przeciwieństwie do tych, którzy świadczą usługi opodatkowane stawką 0% nie mogą dokonać odliczenia podatku naliczonego zapłaconego podczas świadczenia tych.

Zasady obliczania podatku

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Podatkiem naliczonym jest:

* suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika,

* suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego (w przypadku importu),

* zryczałtowany zwrot podatku,

* kwota podatku należnego od importu oraz kwota podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

W przypadku gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę podatku należnego za następne okresy.

Podatnikom, którzy dokonują obrotu opodatkowanego w całości lub w części, stawką niższą niż 22%, przysługuje prawo do zwrotu z urzędu skarbowego różnicy podatku do wysokości nieprzekraczającej równowartości 22% obrotu opodatkowanego stawkami obniżonymi oraz podatku naliczonego wynikającego z nabycia towarów i usług.

Podatnikom dokonującym sprzedaży opodatkowanej wyłącznie stawką 22%, u których podatek naliczony jest wyższy od podatku należnego, przysługuje zwrot różnicy podatku z urzędu skarbowego w kwocie wyższej od kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.

Sposób zapłaty podatku

Zarejestrowani podatnicy podatku VAT są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Mali podatnicy (podatnicy u których wartość sprzedaży - wraz z kwotą podatku, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 000 euro), którzy wybrali metodę kasową mogą składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.

Podatek dochodowy - obowiązkowe świadczenie osoby fizycznej lub osoby prawnej na rzecz państwa, zależne od dochodu i wykorzystanych odliczeń.

Prawo w niektórych krajach (m.in. w Polsce) rozróżnia podatek dochodowy na:

1. Podatek dochodowy od osób fizycznych

2. Podatek dochodowy od osób prawnych

Skala podatkowa

Skala podatkowa określona w art. 27 ust. 1 i 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania do dochodów opodatkowanych w formach uproszczonych, lecz jedynie w odniesieniu do dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych. Stawki podatkowe określają wysokość podatku w stosunku do podstawy opodatkowania i mają w tym podatku charakter stawek progresywnych (progresja łączna, szczeblowa). Obecnie wynoszą one odpowiednio: 19%, 30% i 40%.

Skala podatkowa w roku 2008

Ponad Do Podatek wynosi

44 490 PLN 19% podstawy minus 586,85 PLN

44 490 PLN 85 528 PLN 7 866,25 + 30% nadwyżki ponad 44 490 PLN

85 528 PLN 20 177,65 + 40% nadwyżki ponad 85 528 PLN

Strata

w rachunkowości jest to ujemny wynik finansowy przedsiębiorstwa lub określonej inwestycji albo pożyczki.

Strata przedsiębiorstwa może być pokryta z:

* uszczuplenia środków obrotowych

* sprzedaży aktywów

* napływu kapitału lub środków obrotowych z zewnątrz, np. w postaci dotacji, kredytu lub

inwestycji

Strata nie oznacza automatycznie, że przedsiębiorstwo jest nieefektywne. Często zdarza się, że intensywnie rozwijające się przedsiębiorstwo wykazuje przez jakiś czas stratę na skutek intensywnego inwestowania w środki produkcji. Z drugiej strony, przedsiębiorstwo które się kurczy może paradoksalnie wykazywać zysk księgowy, jeśli odpowiednio szybko pozbywa się środków obrotowych i innych swoich aktywów. Trwałe przynoszenie strat skutkuje zwykle najpierw wzrostem zadłużenia, następnie utratą płynności finansowej i wreszcie ogłoszeniem bankructwa.

Zysk

w rachunkowości jest to dodatni wynik finansowy przedsiębiorstwa lub określonej inwestycji albo pożyczki.

Rodzaje zysku:

* księgowy zysk przedsiębiorstwa - jest równy bezpośrednio wynikowi finansowemu obliczonemu z rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa

* ekonomiczny zysk przedsiębiorstwa zwany czasami nadzwyczajnym, lub rzeczywistą wartością dodaną - jest równy zyskowi księgowemu pomniejszonemu o wartość odsetek kapitałowych, które można by uzyskać wypożyczając równowartość kosztów wg przeciętnego oprocentowania kredytów w tym samym okresie

* normalny zysk przedsiębiorstwa - ma miejsce wtedy gdy zysk ekonomiczny jest równy 0. Oznacza to w praktyce, że przedsiębiorstwo nie tworzy rzeczywistej wartości dodanej

* zysk kapitałowy - to wzrost wartości samego kapitału, np. w wyniku wzrostu cen posiadanych papierów wartościowych na giełdzie, różnic kursowych walut lub cen nieruchomości, maszyn i materiałów.

Akcyza lub podatek akcyzowy jest podatkiem pośrednim nakładanym na niektóre wyroby konsumpcyjne.

W krajach Unii Europejskiej podatek akcyzowy od niektórych wyrobów podlega harmonizacji (wyroby akcyzowe niezharmonizowane to m.in energia elektryczna, samochody, kosmetyki itp.), co oznacza wspólne zasady produkcji, przemieszczania i przechowywania wyrobów akcyzowych oraz wymiaru i poboru akcyzy od tych wyrobów. Stawki akcyzy na poszczególne wyroby są określane przez poszczególne państwa członkowskie, nie mogą one jednak być niższe od poziomów ustalonych w dyrektywach.

Opodatkowaniu akcyzą podlegają następujące kategorie wyrobów:

* produkty energetyczne (ogólnie wszystkie wyroby służące dla celów napędowych lub grzewczych),

* energia elektryczna,

* napoje alkoholowe (piwo, wino, produkty pośrednie, wyroby spirytusowe),

* wyroby tytoniowe (papierosy, cygara, cygaretki, tytoń do palenia),

Ponadto polskie przepisy, podobnie jak innych krajów UE, przewidują specyficzne regulacje krajowe dotyczące opodatkowania akcyzą innych produktów określanych jako wyroby akcyzowe niezharmonizowane, m.in. niektórych kosmetyków - oraz samochodów osobowych przed pierwszą rejestracją. Zasady wymiaru i poboru podatku od tych wyrobów wynikają z wyłącznie z krajowych, autonomicznych regulacji, do których nie ma zastosowania system akcyzy unijnej. W innych krajach UE akcyzą objęta jest nawet woda mineralna.

Stawki akcyzy wyrażone są w:

* kwocie na jednostkę wyrobu (paliwa, alkohol, energia elektryczna),

* procencie maksymalnej ceny detalicznej (wyroby tytoniowe),

* procencie ceny wyrobu (tylko wyroby „niezharmonizowane”).

Niektóre wyroby akcyzowe podlegają obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy (banderolami), które umieszcza się na jednostkowych opakowaniach produktów. Są to napoje alkoholowe (oprócz piwa) oraz wyroby tytoniowe.

Powyższe zasady opodatkowania akcyzą zostały wprowadzone w związku z wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej od 1 maja 2004 r. i dokonały zasadniczego przekształcenia regulacji wcześniej obowiązujących w zakresie podatku akcyzowego.

Podstawowym celem akcyzy jest ograniczenie konsumpcji niektórych dóbr ze względu na ich szkodliwość zdrowotną bądź też wyczerpywanie się ich rezerw. Obecnie stała się obszernym i łatwym wpływem pieniędzy dla budżetu państwa poprzez nakładanie na tzw. dobra infrastrukturalne (energia, paliwa etc.) lub konsumowane na masową skalę (np: używki).

---