1. CHARAKTERYSTYKA FORM SYSTEMU EDUKACYJNEGO W POLSCE

W ramach przemian ustrojowych w Polsce po od czerwca 1999 przygotowano kompleksową reformę systemu edukacji, którą wprowadzono w życie w roku szkolnym 1999/2000.

Przyczynami tej reformy były:

• Brak zdolności adaptacyjnych aktualnie funkcjonującego systemu edukacji do tempa i zakresu przemian cywilizacyjnych

• Dostosowanie systemu edukacji do zmienionego ustroju państwa, którego elementami są powiaty i województwa samorządowe

• Dostosowanie systemu kształcenia do gospodarki rynkowej

• Sprostanie wyzwaniom wynikającym z integracji z Unią Europejską

Reforma systemu edukacji obejmuje:

• System edukacji od przedszkola do studiów doktoranckich łącznie z wprowadzeniem zmian w administrowaniu i nadzorowaniu edukacji

• Reformę obejmującą wprowadzenie podstaw programowych poszczególnych przedmiotów nauczania jak i zmian w organizacji i metod kształcenia

• Utworzenie niezależnego od szkoły systemu oceniania i egzaminowania

• Zdefiniowanie wymogów kwalifikacyjnych dla nauczycieli i określenie dróg ich awansu wraz z opracowaniem systemu wynagradzania nauczycieli na odpowiednio wysokim poziomie

• Określenie źródeł finansowania

Przewidywano, że w wyniku reformy nastąpi:

1. Upowszechnienie

2. Zwiększenie środków na edukację

3. Kształtowanie w większym stopniu umiejętności kosztem przekazywania wiadomości

4. Promowanie wysokiej jakości pracy nauczyciela poprzez wysoki poziom płac

5. Zwiększenie efektywności kształcenia

Rozpoczęcie obowiązkowej edukacji szkolnej jest poprzedzone nieobowiązkowa klasą zerową. 6-letnia szkoła podstawowa ma za zadanie wychowywanie dziecka i przekazanie mu podstawowych umiejętności. Na tym etapie nieliczne przedmioty są zintegrowane z blokiem edukacyjnym. Na koniec szkoły podstawowej odbywa się sprawdzian kompetencji, który nie wpływa na ukończenie szkoły, ale jego zadaniem jest ukazanie osiągnięć ucznia.

Gimnazjum jest obowiązkową szkołą ogólnokształcącą, trwającą 3 lata, w której obowiązuje tzw. edukacja przedmiotowa na poziomie podstawowym. Na tym etapie uczeń na podstawie sprawdzianu predyspozycji dokonuje pierwszego wyboru w zakresie dalszego kształcenia dotyczącego liceum profilowanego lub szkoły zawodowej. Sprawdzian predyspozycji ma na celu ustalenie predyspozycji i umiejętności ucznia. Wynik jest podawany w formie punktowej a od liczby tej zależy dostęp ucznia bez egzaminu wstępnego do szkoły licealnej lub zawodowej. Wszystkie licea profilowane obowiązuje odpowiedni zestaw przedmiotów nauczania na poziomie zaawansowanym. Na zakończenie liceum profilowanego lub uzupełniającego jest przewidziany egzamin maturalny, który jest podstawą rekrutacji na studia wyższe. Uczelnie wyższe nie organizują egzaminu wstępnego , ale jedynie mogą organizować sprawdziany specjalnych uzdolnień np. muzycznych, plastycznych czy sprawności fizycznych. Wszystkie planowane egzaminy są przeprowadzane przez centralną i regionalne komisje egzaminacyjne ( CKE,RKE).

Szkoły wyższe prowadzą nabór maturzystów do uczelni 2 typów: wyższych szkół zawodowych oraz wyższych szkół akademickich obejmujących studia I i II stopnia oraz studia magisterskie.

Ostatnim etapem systemu edukacyjnego są studia doktoranckie, co oznacza, że doktoranci posiadają status studenta.

Celem zaangażowania nauczycieli, działalność edukacyjną ustanowiono 5 następujących kategorii stanowisk nauczycielskich:

1. Nauczyciel stażysta

2. Nauczyciel kontraktowy

3. Nauczyciel mianowany

4. Nauczyciel dyplomowany

5. Profesor oświaty ( kategoria honorowa)

Ad.1) POWINNOŚCI NAUCZYCIELA STAŻYSTY

1. Poznaj szkołę, jej organizację, zadania i zasady funkcjonowania

2. Zapoznaj się z dokumentacją obowiązującą w szkole

3. Zaznajom się z przepisami dotyczącymi warunków nauki i pracy

4. Obserwuj zajęcia opiekuna stażu i innych nauczycieli

5. Prowadź zajęcia obserwowane przez opiekuna lub dyrektora

6. Uczestnicz w doskonaleniu w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli

7. Dokumentuj organizację planu rozwoju zawodowego

NAUCZYCIEL STAŻYSTA-PROCEDURA AWANSU:

• Zatrudnienie w szkole

• Przydzielenie opiekuna stażu

• Opracowanie planu rozwoju zawodowego

• Zatwierdzenie planu rozwoju zawodowego przez dyrektora szkoły

• Realizacja planu rozwoju zawodowego

• Sprawozdanie z realizacji planu

• Opinia rady rodziców

• Projekt oceny dorobku zawodowego przez opiekuna stażu

• (odwołanie się lub wniosek o dodatkowy staż w przypadku oceny negatywnej)

• Ocena dyrektora szkoły

• Wniosek o podjecie postępowania kwalifikacyjnego

• Rozmowa kwalifikacyjna

• Akceptacja komisji

• (wniosek o dodatkowy staż w przypadku braku akceptacji

• Nadanie przez dyrektora stopnia nauczyciela kontraktowego

• (odwołanie się do organu prowadzącego w przypadku odmowy nadania stopnia)

• Rozpoczęcie procedury awansu na stopień nauczyciela mianowanego

STUDIA DOKTORANCKIE Ok. 4 lat

UCZELNIE ZAWODOWE

STUDIA LICENCJACKIE 6-8 sem.

STUDIA MAGISTERSKIE 4-6sem.

STUDIA JEDNOLITE MAGISTERSKIE

5 LAT

STUDIA LICENCJACKIE 6-8 sem.

STUDIA MAGISTERSKIE 3-4 sem.

UCZELNIE AKADEMICKIE

KSZTAŁCENIE ZAWODOWE

LICEUM PROFILOWANE 3 lata

LICEUM UZUPEŁNIAJĄCE 2 lata

SZKOŁA ZAWODOWA 2 lata

PRACA ZAWODOWA

Państwowa matura

EGZAMIN PREORIENTUJACY

SPRAWDZIAN KOMPETENCJI

GIMNZAJUM 3 lata

SZKOŁA PODSTAWOWA 6 lat

Przygotowanie do szkoły

---