Michał Berent GWSH Administracja Gospodarcza

Informacja niejawna - termin prawniczy, który w prawie polskim został zdefiniowany w ustawie o ochronie informacji niejawnych z 05 sierpnia 2010 roku. Oznacza informację, która wymaga ochrony przed nieuprawnionym ujawnieniem, jako stanowiącą tajemnicę państwową niezależnie od formy i sposobu jej wyrażenia, także w trakcie jej opracowania.

Informacje niejawne zaklasyfikowane jako stanowiące tajemnicę państwową oznacza się klauzulą:

• ściśle tajne ujawnienie tej informacji spowodować może wyjątkowo poważną szkodę dla Polski, a informacje dotyczą polityki międzynarodowej, obronności państwa, czynności operacyjno-rozpoznawczych służb wywiadu i kontrwywiadu, bądź też mają bezpośrednie znaczenie dla niepodległości i porządku konstytucyjnego RP.

• tajne ujawnienie tej informacji spowodować może poważne szkody dla Polski w obszarze polityki międzynarodowej, obronności, ochrony suwerenności i porządku konstytucyjnego, interesów gospodarczych państwa, a także działań operacyjno-rozpoznawczych służb do tego uprawnionych.,

• poufne ujawnienie tej informacji spowoduje szkodę dla Polski w obszarze polityki międzynarodowej, obronności, porządku publicznego lub bezpieczeństwa obywateli, utrudniłoby wykonywanie ustawowych zadań przez organy, służby lub instytucje odpowiedzialne za ochronę bezpieczeństwa, osłabiłoby system finansowy Polski lub naraziłoby na szkodę interesy ekonomiczne lub funkcjonowanie gospodarki narodowej.

• zastrzeżone nieuprawnione ujawnienie tej informacji może szkodliwie wpłynąć na wykonywanie przez organy władzy publicznej lub inne jednostki organizacyjne zadań w zakresie obrony narodowej, polityki zagranicznej, bezpieczeństwa publicznego, przestrzegania praw i wolności obywateli, wymiaru sprawiedliwości albo interesów ekonomicznych Rzeczypospolitej Polskiej

Zasady dokumentowania nadzoru nad materiałami i dokumentami niejawnymi.

Nadzór nad ochroną informacji niejawnych w komórkach organizacyjnych MON realizuje sie w formie:

• kontroli stanu ochrony informacji niejawnych,

• oceny stanu ochrony informacji niejawnych,

• decyzji wynikających z oceny, o której mowa w/w pkt.2

Sprawowanie nadzoru przez pracowników pionu ochrony odbywa się poprzez:

1) Kontrolę bieżącą stanu ochrony informacji niejawnych, którą prowadzi się w celu dokonania oceny przestrzegania przez wykonawców i wykonawców technicznych zasad wykonywania, oznaczania, ewidencjonowania, przechowywania i udostępniania materiałów zawierających informacje niejawne. Kontrole bieżące prowadzi pion ochrony jednostki organizacyjnej oraz bezpośredni przełożeni wykonawców. Fakt przeprowadzenia kontroli bieżącej odnotowuje się w dzienniku wykonawcy w postaci wpisu, który powinien zawierać:
- datę kontroli
- stopień imię i nazwisko osoby kontrolującej
- wynik kontroli
- zalecenia
O wynikach kontroli bieżącej przeprowadzonych przez pion ochrony powiadamia się przełożonych osób kontrolowanych.

2) Kontrole wyrywkowe w komórkach organizacyjnych jednostki przeprowadza pion ochrony według planu zatwierdzonego przez kierownika tej jednostki organizacyjnej.
Kontrolę tą prowadzi się w celu sprawdzenia:
- zgodności stanu faktycznego materiałów niejawnych posiadanych przez wykonawców ze stanem ewidencyjnym,
- stanu przestrzegania przepisów o ochronie informacji niejawnych w zakresie wytwarzania, przetwarzania, ewidencjonowania, przechowywania i udostępniania dokumentów niejawnych stanowiących tajemnicę państwową i służbową.
Z kontroli wyrywkowej sporządza się notatkę według wzoru zawartego w Decyzji nr 21/MON.

3) Kontrolę półroczną stanu ochrony informacji niejawnych prowadzi się w celu dokonania oceny:
- zgodności stanu faktycznego materiałów niejawnych, posiadanych przez wykonawców, ze stanem ewidencyjnym
- stanu przestrzegania przepisów o ochronie informacji niejawnych w zakresie wytwarzania, ewidencjonowania, przechowywania i niszczenia materiałów niejawnych
- wykonania zaleceń pokontrolnych z wcześniejszej przeprowadzonej kontroli stanu ochrony informacji niejawnych.
Kontrolę półroczną prowadzą przełożeni w stosunku do bezpośrednio podległych im wykonawców.
Kontrolę półroczną przeprowadza się corocznie, do dnia 30 czerwca. Termin rozpoczęcia kontroli podaje się w rozkazie dziennym. W razie nieobecności wykonawcy w czasie trwania kontroli półrocznej, kontrolę w stosunku do tej osoby przeprowadza się bezpośrednio po jej powrocie do miejsca pracy.

4) Kontrola roczna jest podstawową formą sprawdzenia realizacji zadań w zakresie ochrony informacji niejawnych przez jednostkę organizacyjną. Zakres przedmiotowy kontroli rocznej zawiera załącznik Nr 5 do decyzji Nr 21/MON.
W czasie trwania kontroli rocznej w jednostce organizacyjnej nie prowadzi się innych kontroli stanu ochrony informacji niejawnych. Kontrolę roczną przeprowadza komisja wyznaczona rozkazem dziennym kierownika jednostki z uwzględnieniem następujących zasad:
- skład osobowy komisji powinien wynosić co najmniej trzy osoby,
- osoby wchodzące w skład komisji powinny posiadać poświadczenie bezpieczeństwa, uprawniające do dostępu do informacji niejawnych o klauzuli równej lub wyższej niż dokumenty podlegające kontroli
- termin ważności poświadczeń nie może upływać przed zakończeniem kontroli rocznej stanu ochrony informacji niejawnych
- do składu komisji nie wyznacza się osób odpowiedzialnych za prowadzenie ewidencji materiałów niejawnych w jednostkach.

Wyżej wymieniony rozkaz dzienny powinien zawierać w szczególności następujące dane:
- imienny skład osobowy komisji z uwzględnieniem numerów poświadczeń i certyfikatów bezpieczeństwa, ich klauzul oraz terminów ważności,
- termin rozliczenia wykonawców z materiałów niejawnych,
- termin przygotowania do kontroli rocznej kancelarii tajnej, oraz innych komórek przechowujących i prowadzących ewidencję materiałów niejawnych,
- termin rozpoczęcia i zakończenia kontroli rocznej.

Pełnomocnik ds. ochrony informacji niejawnych odpowiada za organizację i przebieg kontroli rocznej w danej jednostce, oraz za:
- opracowanie projektu rozkazu dziennego zawierającego informacje o kontroli rocznej,
- przeszkolenie członków komisji rocznej w zakresie metodyki prowadzenia kontroli,
- przeszkolenie kierowników kancelarii tajnej, oraz innych komórek przechowujących i prowadzących ewidencję materiałów niejawnych w zakresie ich przygotowania do kontroli rocznej,
- sprawowanie nadzoru służbowego nad realizacją czynności kontrolnych wykonywanych przez komisję.

Wyniki kontroli rocznej komisje dokumentują w protokole, następnie kierownik jednostki organizacyjnej potwierdza swoim podpisem w protokole fakt zapoznania się z jego treścią.

Kontrolę w zakresie ochrony informacji niejawnych przeprowadza się na podstawie opracowanego programu kontroli, zatwierdzonego przez szefa właściwej komórki organizacyjnej.

Nadzór w zakresie ochrony informacji niejawnych w Urzędach Miast

1. Za ochronę informacji niejawnych w Urzędach Miast odpowiadają prezydenci lub burmistrzowie

2. Zadania określone ustawą z dnia 22 stycznia 1999 o ochronie informacji niejawnych w imieniu prezydentów lub burmistrzów wykonują pełnomocnicy ochrony poprzez:

• sprawowanie nadzoru nad realizacją zadań i przestrzeganiem przepisów określonych w planie ochrony

• sprawowanie kontroli w zakresie ochrony informacji niejawnych oraz przestrzegania związanych z upoważnieniem dostępu do tych informacji w odniesieniu do wszystkich komórek organizacyjnych.

---