1. Proszę podać definicję prawa finansowego
- ogół norm prawnofinansowych w danym państwie i w danym czasi
- reguluje działalność finansową podmiotów publicznych w drodze norm prawnofinansowych (określają one uprawnienia i obowiązki związane z działalnością finansową)
- normuje gospodarkę finansową państwa i reguluje następujące kwestie:
* przygotowanie i uchwalanie budżetu
* finansowanie działalności państwa w jej różnych formach
* zagadnienia podatkowe dotyczące osób fizycznych i prawnych
2. Proszę wymienić cechy charakterystyczne dla zjawisk finansowych.
- bezzwrotne - podatki, opłaty, cła
- zwrotne - pożyczki, kredyty
- przymusowe - podatki, wykorzystać aparat przymusu
- dobrowolne - nabycie obligacji, udzielenie kredytu, pożyczki, darowizny
- zasadnicze - dostarczyć podatki finalne władzom publicznym
- uboczne - grzywny, kary, mandaty
- ogólne - pobierane od ogółu jednostek
- indywidualne - odnoszą się do konkretnej jednostki
- odpłatne i nieodpłatne (ekwiwaletność) - czy trzeba spełnić kontrświadczenie czy też nie.
4. Proszę wskazać główne źródła prawa finansowego.
- Konstytucja RP
- ustawa o finansach publicznych
- Ustawa budżetowa
- Umowy międzynarodowe (ratyfikowane przez polski parlament)
- Akty finansowe (indywidualne)
- Uchwały organów samorządowych (np. uchwały Rad Gmin, Powiatu i Sejmiku Wojewódzki).
5. Jakie materie ustawowe z zakresu finansów publicznych zostały unormowane w Konstytucji RP?
Finansom publicznym jest poświęcony dziesiąty rozdział konstytucji (artykuły od 216 do 227). Rozdział ten normuje finanse publiczne wypełniając światowe standardy konstytucyjne i wymogi stawiane w prawie europejskim. Obejmuje on:
- Określenie sposobu gromadzenia w wydatkowania środków finansowych na cele publiczne
- Uchwalanie budżetu państwa i jego zmiany lub prowizorium budżetowego
- Stanowienie podatków i innych ciężarów publicznych
- Określenie warunków i form korzystania z kredytu publicznego oraz udzielania gwarancji i poręczeń finansowych przez państwo, ratyfikacji umów międzynarodowych przewidujących znaczne obciążenia państwa pod względem finansowym
- Określenie organizacji i zasad działania NBP
- Określenie zasad i trybu nabywania, zbywania i obciążenia nieruchomości, udziałów i akcji oraz emisji papierów wartościowych przez Skarb Państwa, NBP lub inne osoby prawne
- Określenie organizacji Skarbu Państwa oraz sposobu zarządzania majątkiem Skarbu Państwa
- Określenie organizacji systemu kontroli państwowej (w tym kontroli finansowej i budżetowej) np.NIK
- Ustanowienia monopoli
- Finanse samorządu terytorialnego
6. Jakie materie są przedmiotem regulacji ustawy o finansach publicznych?
Art. 1 Ustawa określa:
1) zasady i sposoby zapewnienia jawności i przejrzystości finansów publicznych;
2) formy organizacyjno-prawne jednostek sektora finansów publicznych;
3) zasady planowania i dysponowania środkami publicznymi;
4) zasady kontroli finansowej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych;
5) zasady zarządzania państwowym długiem publicznym oraz procedury ostrożnościowe i sanacyjne wprowadzane w razie nadmiernego zadłużenia;
6) sposób finansowania deficytu i zasady operacji finansowych dokonywanych przez jednostki sektora finansów publicznych;
7) zakres projektowanych i uchwalanych budżetów opartych na dochodach publicznych;
8) zasady opracowywania projektów i uchwalania budżetów;
9) zasady i tryb wykonywania budżetów;
10) zasady i tryb gospodarowania środkami pochodzącymi z:
a) budżetu Unii Europejskiej,
b) innych źródeł zagranicznych niepodlegającymi zwrotowi.