Zapalenia

Zapalenie

• Zespół zmian wstecznych, zjawisk fizykochemicznych i biochemicznych, zaburzeń w krążeniu i zmian rozrostowych, pojawiąjacych się w miejscu zadziałania czynnika szkodliwego

• Zjawisko miejscowe o konsekwencjach ogólnoustrojowych

Cechy stanu zapalnego

• Zaczerwienienie

• Podwyższona temperatura

• Obrzmienie

• Ból

• Upośledzenie czynności

Patofizjologia zapalenia

• Teren reakcji zapalnej = pole bitwy = tkanka łączna

• Obrońcy = komórki [granulocyty, komórki tuczne, limfocyty, monocyty]

Komórki obronne

• Neutrofile - fagocytoza bakterii, kompleksów immunologicznych, wytworów

rozpadu tkanek

• Eozynofile - fagocytoza kompleksów immunologicznych, neutralizacja histaminy

oraz SRS-A

• Komórki tuczne - wydzielaja histamine, heparynę, serotoninę, SRS-A

• Limfocyty - odpowiedź humoralna i komórkowa

• Monocyty - fagocytoza i trawienie wchłoniętych cząstek

Mediatory procesu zapalnego - działanie miejscowe

• Histamina - wzrost przepuszczalności naczyń

• Bradykinina - przekrwienie zapalne, wzrost przepuszczalności naczyń

• Dopełniacz - wzrost aktywności granulocytów

• Prostaglandyny - pobudzenie granulocytów i limfocytów, wzrost

przepuszczalności naczyń

• Leukotrieny - chemotaksja, wzrost przepuszczalności naczyń

• Interleukina - wzrost przepuszczalności naczyń, aktywacja limfocytów

• Interferon - aktywacja limfocytów

• Wolne rodniki - wzrost przepuszczalności naczyń

Mediatory procesu zapalnego - działanie ogólne

• Prostaglandyny - gorączka

• Interleukina 1

gorączka

synteza białek ostrej fazy

katabolizm białek mięśniowych

Zapalenie ostre

zjawiska korzystne

• Dostarczenie p/w ciał, komórek żernych

• Rozcieńczenie czynnika szkodliwego

• Ograniczenie rozprzestrzeniania się czynnika szkodliwego

• Rozpuszczanie tkanek martwiczych

zjawiska niekorzystne

• Obrzmienie zapalne błon śluzowych

• Utrudnienie pracy narządów przez duży wysięk

• Niszczenie narządów

• Powstawanie owrzodzeń

• Wybroczyny i uszkodzenia błon podstawnych naczyń włosowatych

• Wysiew toksyn i ból

Posocznica

• Wysoka gorączka

• Dwukrotne przyspieszenie przemiany materii

• Nasilenie zużycia tlenu

• Prostracja i osłabienie [nasilony katabolizm białek

mięśniowych]

• Leukocytoza

• Tachycardia

• Porażenie naczyń obwodowych - upośledzony przepływ krwi

• DIC i ostre wrzody żołądka

• ARDS

• Niewydolność wielonarządowa

Zapalenie ostre

• Uszkadzające

• Wysiękowe

• Wytwórcze

Zapalenie uszkadzające

Zapalenie o przewadze zmian wstecznych nad wysiękowymi

zmiany wodniczkowe

stłuszczenie

martwica

przyćmienie miąższowe

• Zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego

• Błonicze zapalenie mięśnia sercowego

• Wirusowe zapalenie wątroby

Zapalenie wysiękowe

Przewaga zmian wysiękowych nad uszkodzeniem i rozplemem komórek

• Surowicze

• Włóknikowe

• Nieżytowe

• Krwotoczne

• Ropne

Zapalenie surowicze

• Płyn zapalny bogatobiałkowy ze śladem włóknika oraz pojedynczymi neutrofilami

• Może wycofać się bez śladu

• Płyn zapalny gromadzi się w:

• jamach surowiczych

• pęcherzykach płucnych

• przestrzeni podpajęczynówkowej

Zapalenie włóknikowe

• Znaczne uszkodzenie bariery naczyniowej umożliwia wydostawanie się

fibrynogenu poza naczynia

• Powierzchowne lub głębokie

• Głębokie rzekomobłoniaste lub zestrupiające

Zapalenie nieżytowe

• Zapalenie surowicze błon śluzowych

• Mieszanina wysięku i śluzu

• Błona śluzowa ścieńczała lub pogrubiała

Zapalenie krwotoczne

• Przerwanie ciągłości drobnych naczyń krwionośnych - zwykle żył

• Posocznica meningokokowa

Zapalenie ropne

• Wysięk zawierający liczne granulocyty obojętnochłonne

• Wywołane zwykle gronkowcami i paciorkowcami

• W ropie nie ma włóknika

Zapalenie ropne

• Powierzchowne

• Głębokie

• Ograniczone

• Rozległe

Zapalenie ropne powierzchowne

Toczy się na powierzchni błon śluzowych i jam surowiczych i innych zamkniętych przestrzeniach anatomicznych

• Ropotok - ropne zapalenie błon śluzowych

• Ropniak - zbiorowisko ropy w jamie surowiczej

Zapalenie ropne głębokie

• Rozległe - toczy się w luźnej tkance łącznej [ropowica]

• Lokalizuje się głównie w skórze i tkance międzymięśniowej

• zastrzał

• zanokcica

• czyrak

Zapalenie ropne głębokie

• Głębokie - zbiorowisko ropy w jamie powstałej z rozpadłych tkanek pod

wpływem enzymów proteolitycznych [ropień]

Zapalenie wytwórcze

• Odczyn zapalny, w którym rozplem dominuje nad uszkodzeniem

i wysiękiem

• Ostre lub przewlekłe

Zapalenie wytwórcze ostre

• Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek

• Ostre odczynowe zapalenie węzłów chłonnych

Zapalenie wytwórcze przewlekłe

• Rozplem tkanki łącznej zrębu narządów

Rozplem tkanki łącznej śródmiąższowej

- Marskość wątroby

• Rozrost o charakterze tworów uszypułowanych [polipów]

Rozplem tkanki nabłonkowej

• Kłykciny kończyste

• Polipowate zapalenie śluzówki żołądka

• Tworzenie ziarniny

• Tworzenie ziarniniaków

Przyczyny zapaleń

• Czynniki fizyczne

• Czynniki chemiczne

• Czynniki biologiczne

Czynniki fizyczne zapalenia

• Wysoka lub niska temperatura

• Promieniowanie jonizujące

• Powtarzający się uraz mechaniczny

• Nierozpuszczalne ciało obce

Czynniki chemiczne zapalenia

• Egzogenne

• terpentyna

• alkohol

• leki

• Endogenne

• azot niebiałkowy w mocznicy

• żółć

Czynniki biologiczne zapalenia

• Tkanka martwicza - zawał

• Bakterie

• Wirusy

• Pasożyty

• Grzyby

• Antygeny pochodzenia zewnętrznego

• Antygeny pochodzenia wewnętrznego

Toksemia - wydostanie się toksyn do krwioobiegu

Bakteremia - wydostanie się bakterii do krwioobiegu w warunkach sprawności układu obronnego i mechanizmów immunizacyjnych

Posocznica - obecność bakterii i ich toksyn w krwioobiegu w warunkach niedostatecznej sprawności układów obronnych

Ropa - gęsta lepka ciecz o konsystencji śmietany, w której oprócz granulocytów znajdują się bakterie, ich toksyny, martwicze komórki oraz enzymy proteolityczne, pochodzące z granulocytów i rozpadłych tkanek

Zapalenie ostre niezależnie od typu kończy się:

-) zupełnym wyzdrowieniem i przywróceniem prawidłowej budowy narządu

-) pozostawieniem śladu w postaci blizn i zrostów

-) przejściem w zapalenie przewlekłe

-) śmiercią

---