TERMOREGULACJA

Ośrodki regulacji cieplnej człowieka:

ciało prążkowane, wzgórze wzrokowe, guz popielaty.

Przewodzenie:

• bodźce dośrodkowe- temperatura krwi przepływającej przez wymienione ośrodki

• bodźce odśrodkowe- układ nerwowy autonomiczny (wzrost temperatury- pobudzenie układu współczulnego)

Mechanizm regulacji temperatury:

1. Droga fizyczna

- zmiana światła tętniczek skóry (bezpośrednie oddawanie ciepła poprzez przewodnictwo, promieniowanie, utratę ciepła podczas pocenia się - ciepło parowania);

- przyśpieszenie oddechu.

2. Droga chemiczna- przyśpieszenie lub zwolnienie przemiany materii

Gorączka:

Mechanizm powstawania: podrażnienie ośrodków cieplnych - nastawianie się ich na wyższą temperaturę - wzrost ogólnej temperatury ciała.

W okresie narastania temperatury chory odczuwa zimno spowodowane w/w faktem, stąd subiektywne wrażenie zimna.

Bodźce te wywołują uruchomienie regulacji fizycznej

(zwężenie naczyń skórnych - ograniczenie strat cieplnych - wzrost temperatury).

Proces ten może być wspomagany poprzez uruchomienie regulacji chemicznej (wzrost PPM najczęściej w mięśniach - dreszcze).

Spadek temperatury: odwrotna regulacja (rozszerzenie naczyń - przekrwienie skóry - wystąpienie potów). --> [Author:G. S.]

Etiologia powstawania gorączki: najczęściej jady bakteryjne

Następstwa wzrostu temperatury dla organizmu:

1. działanie korzystne- przyśpieszenie przemiany materii- wzrost produkcji przeciwciał

2. działanie negatywne

- ujemny bilans azotowy (szybki rozkład białek);

- zaburzenia gospodarki wodno-mineralnej (wzrost ilości fosforanów i soli potasowych w moczu; zatrzymanie w organizmie NaCl);

- wpływ na układ krążenia ( przyśpieszenie HR z upośledzeniem jego czynności);

- przyśpieszenie oddechu;

- upośledzenie wydzielania enzymów trawiennych;

- upośledzenie perystaltyki;

- zaburzenia wydalnicze nerek

PRZEGRZANIE

Przegrzanie: wynik niewydolnej regulacji cieplnej ustroju.

Przyczyna: czynniki utrudniające oraz zwiększające produkcję ciepła przyśpieszają i pogarszają objawy przegrzania ustroju (nadmierna temperatura otoczenia, wilgotność, ruch powietrza).

Działanie niekorzystne na ustrój- wzrost ilości oddechów, przyśpieszenie HR, obniżenie ciśnienia tętniczego, odwodnienie ustroju, zaburzenia gospodarki mineralnej - utrata NaCl.

Przegrzanie właściwe - objawy kliniczne: wzrost temperatury ciała, bóle głowy, osłabienie, nudności, wymioty, bóle tułowia i kończyn, przyśpieszony oddech i tętno, obfite poty oraz przekrwienie skóry twarzy.

Następstwo: udar cieplny - nagła utrata przytomności, sinica, przyśpieszone, słabo wyczuwalne tętno.

Przegrzanie drgawkowe - drgawki tężcowe mięśni kończyn, tułowia lub brzucha (wynik niedoboru NaCl)

Porażenie słoneczne - działanie cieplne promieni słonecznych: przekrwienie opon mózgowych z ich stanem zapalnym (bóle głowy, senność, wymioty, drgawki, utratę przytomności)

Następstwa: zaburzenia ze strony układu nerwowego: niedowład, niezborność ruchów, znieczulenie, przeczulica, zawroty głowy.

OZIĘBIENIE

Oziębianie ustroju:

• z prędkością 0,1 C/min- wysuszenie tkanek; spadek pH w komórce, wzrost stężenia NaCl - uszkodzenie błony komórkowej

• z prędkością 1 C/min - możliwość przywrócenia komórek do życia

• z prędkością 100 C/min- przeżycie w tych warunkach jest możliwe tylko dla erytrocytów

• z prędkością 1000 C/min- śmierć organelli komórkowych

Działanie ogólne zimna: spadek przemiany materii, niepokój, drżenie mięśniowe, przyśpieszenie oddechu, podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi

Sen zimowy: możliwość obniżenia temperatury przez zwierzę do ok. 5-6 C powyżej zera (spadek przemiany materii)

Mechanizmy zapewniające stałą temperaturę ciała: reakcje odruchowe ze strony układu nerwowego, produkcja ciepła przez wątrobę, mięśnie poprzecznie prążkowane.

OPARZENIE

I stopień oparzenia - rumień mający cechy zapalenia

II stopień oparzenia - rumień z towarzyszącymi pęcherzami

III stopień oparzenia - martwica tkanki

IV stopień oparzenia -zwęglenie tkanki

Klinicznie występują trzy okresy:

1. Okres wstrząsu- występuje do ok. 48 h po oparzeniu

2. Okres toksemii (kataboliczny)- szybki rozpad białek, hipoproteinemia, niedokrwistość, adynamia fizyczna i psychiczna

3. Okres toksemii infekcyjnej- w 3-4 tygodniu po oparzeniu; dodatkowo uszkodzenie narządów miąższowych, zakażenia dużych powierzchni ciała

4. Okres regeneracyjny- czas trwania zależy od wielkości uszkodzenia

Główną zmianą występującą w oparzeniach jest stan zapalny (w II okresie doprowadzający do powstania pęcherzy w wyniku gromadzenia się płynu obrzękowego).

Mechanizm powstawania obrzęku - uszkodzenie naczyń krwionośnych włosowatych - białka osocza przechodząc przez ścianę naczyń pociąga za sobą wodę.

W wyniku tego dochodzi do pozornego wzrostu ilości Hb oraz krwinek czerwonych co zwiększa lepkość krwi doprowadzając do ostrej niewydolności krążenia z następowym niedotlenieniem tkanek.

Leczenie: podawanie dożylnie roztworu czystych albumin (ilość zależy od stopnia oparzenia)

DZIAŁANIE ZIMNA

W działaniu miejscowym występuje odmrożenie.

Stopnie odmrożenia to:

I - sinofioletowy rumień;

II - zmiany pęcherzowe z obrzękiem skóry i tkanki podskórnej;

III - zmiany martwicze

Przeziębienie - wynik wielu chorób (zwłaszcza górnych dróg oddechowych).

Miejscowe oziębienie skóry powoduje odruchowe zwężenie naczyń narządów położonych w głębi (gardło, krtań, oskrzela) zmniejszając ich ukrwienie z jednoczesnym spadkiem odporności, co ułatwia osiedlanie się bakterii lub uczynnianie osiadłych o dużej zjadliwości doprowadzając do choroby.

W działaniu ogólnym zimna występują następujące okresy

(wg teorii Selyego):

I - okres alarmowy (odporność ulega przejściowemu osłabieniu);

II -zwiększonej odporności (uruchomienie mechanizmów przystosowawczych np. przerost nadnerczy);

III - okres wyczerpania odporności .

---