Prewencja gerontologiczna, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, III rok, Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne


PREWANCJA GERONTOLOGICZNA - jej celem jest ograniczenie wpływu chorób lub niekorzystnych zachowań na przebieg starzenia

STARZENIE SIĘ - jest to normalny, fizjologiczny i nieodwracalny , a przy tym długotrwały proces zachodzący w przypadku człowieka,

- 60 r.ż. wg WHO (Światowej Organizacji Zdrowia)

- 65 r.ż. uznawany przez Wielką Brytanię i USA,

PODOKRESY STAROŚCI :

ZDROWIE (WHO) - stan pełnego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu,

CZYNNIKI DETERMINUJĄCE ZDROWIE:

- czynniki genetyczne 5 - 15%

- środowisko społeczne 20 - 25%

- medycyna naprawcza 10 - 20%

- styl życia 50%

Czynniki ryzyka chorób, postępującej niesprawności :

MEDYCYNA PRZECIWSTARZENIOWA - Starożytny Egipt (diety, głodówki, lewatywy, upusty krwi, kąpiele), Chiny (nauka prawidłowego oddychania, ekstrakty:
żeń-szeń), Indie (higiena),

POMYŚLNE STARZENIE:

- z małym ryzykiem chorób i niedołężności,

- wysoką sprawnością umysłową i fizyczną,

- utrzymaną aktywnością życiową.

- utrzymaną aktywnością życiową.

NAJISTOTNIEJSZE ELEMENTY STYLU ŻYCIA - aktywność fizyczna, niepalenie tytoniu, spożycie wina, wyższy poziom wykształcenia.

CZYNNIKI RYZYKA / WSKAŹNIKI CHOROBY : wysokie HDL, brak cukrzycy, niskie RR, niższe stężenie białka CRP, wyższy wskaźnik kostka-ramię

PREPARATY WYDŁUŻAJĄCE ŻYCIE (eliksiry młodości): koenzym Q10, czosnek, Dehydroepiandosteron (DHEA), hormon wzrostu, ekstrakty soi

Promocja zdrowia to działanie społeczne i polityczne, na poziomie indywidualnym i zbiorowym, którego celem jest :

- podniesienie stanu świadomości zdrowotnej w społeczeństwie,

- propagowanie zdrowego stylu życia,

- tworzenie warunków sprzyjających zdrowiu


PROMOCJA ZDROWIA :


- przedłużaniu okresu aktywności i niezależnego, samodzielnego życia,

- zapewnianiu systemu opieki, który gwarantuje odpowiednią jakość życia,

- wspieraniu opieki domowej,

- zmniejszeniu stresu i bólu pacjenta w terminalnym stadium zaawansowania choroby.

AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA:
Programy powinny uwzględniać:


- zajęcia indywidualne lub grupowe,

- różne typy i formy ćwiczeń (elementy

rozciągania, relaksacji, ćwiczenia aerobowe)

- spacer, taniec, pływanie, jazda na rowerze,

gimnastyka,

- powinny być prowadzone regularnie.

PODZIAŁ SENIORÓW NA 3 GRUPY (ŚOZ) :

  1. zdrowi, sprawni fizycznie, samodzielni,

  2. osoby chore przewlekle, niezależne, samodzielne,

  3. osoby chore, niesprawne, zależne od innych.

ZASADY ŻYWIENIA :

- posiłki zróżnicowane,

- spożywanie wysokokalorycznych posiłków powinno być bilansowane uprawianiem

regularnej aktywności fizycznej,

- unikać produktów o dużej zawartości cukrów,

- osobom zdrowym zaleca się 4 posiłki lub więcej świeżych owoców, podaż produktów

zawierających błonnik, płyny około 2l/dobę,

- mięso, drób, ryby powinny być spożywane regularnie,

- produkty nabiałowe (preferowane o mniejszej zawartości tłuszczów)-codziennie,

- alkohol w umiarkowanych ilościach20-30g/dobę,

- unikać produktów z kończącym się terminem przydatności,

- ograniczenie spożycia soli kuchennej 5-6g/dobę,

UNIKANIE SPOŻYCIA : surowych ryb, skorupiaków, surowego mięsa, drobiu, produktów niepasteryzowanych(mleko, miękkie sery) unikanie surowych jaj


ELEMENTY PROFILAKTYKI :

- pierwotna (działania skierowane do osób zdrowych),

- wtórna: skuteczna interwencja w okolicznościach zagrażających utracie zdrowia,

- trzeciorzędowa: zapobieganie negatywnym skutkom chorób( tworzenie optymalnych

warunków)

PODSTAWY PRZYSTOSOWANIA DO WŁASNEJ STAROŚCI

TEORIE SCHALE'A
CECHY ETAPÓW ROZWOJU CZŁOWIEKA :

- okres dzieciństwa
(zdobywanie, osiągnięcia)
- wiek średni (ludzie stają się
odpowiedzialni i samodzielni)
- wiek starszy (okres odnowy)

Okres starzenia jest co najmniej równoważny wcześniejszym okresom starzenia,
przewyższa je, powtarzając doświadczenia z przeszłości.

Teoria starzenia związana z typem osobowości zakłada, iż osobowość człowieka w czasie starzenia ulega zmianom, powodując pogorszenie funkcjonowania społecznego.

Dla osób w podeszłym wieku charakterystyczna jest zwiększająca się z wiekiem ostrożność.

Podstawowym aspektem mającym znaczenie dla jakości funkcjonowania osób

w wieku podeszłym jest realizacja potrzeb.


POTRZEBY OSOBY STARSZEJ :

Istotnym elementem psychologicznym ważnym dla funkcjonowania w okresie starości jest umiejętność przystosowania się do zmian.

PROBLEMY / PODSTAWY PRZYSTOSOWANIA DO WŁASNEJ STAROŚCI :

- postawa konstruktywna (akceptacja),
- postawa zależności (nie wykazuje własnych
ambicji, czuje się zwolniona z odpowiedzialności),
- postawa obronna (są samowystarczalni, odrzucają
pomoc innych, starość postrzegają pesymistycznie,
lęk przed starością usiłują realizować przez
nadmierną aktywność),
- postawa wrogości wobec otoczenia ( izolacja, lęk,
depresja),
- postawa wrogości wobec siebie (osoby pasywne,
bez inicjacji, częściej u mężczyzn).

CZYNNIKI STANU PSYCHICZNEGO OSOBY STARSZEJ :

ZMIANY INWOULACYJNE I PATOLOGICZNE NARZĄDÓW ZMYSŁU

ZMIANY WZROKU - osłabienie wzroku jest na drugim miejscu upośledzeń narządów zmysłu :

CHOROBOWE PRZYCYZNY ŚLEPOTY NABYTEJ W PÓŹNYM OKRESIE ŻYCIA :

    1. ZAĆMA - nie powoduje całkowitej ślepoty, prowadzi do narastania łagodnej lub umiarkowanej utraty widzenia, z czasem doprowadza do poważnego ograniczenia widzenia, choroba o podłożu genetycznym często obuoczna lecz stwierdza sie znaczne różnice miedzy obiema soczewkami,

      jest to choroba powszechnie występująca u osób w wieku starszym, szczególnie w przypadku cukrzycy lub osób leczonych sterydami,

      zaćma wywołana jest przez zmiany w obrębie soczewki (ZMĘTNIENIE), która ulega nadmiernemu i szybkiemu starzeniu się, leczenie jest operacyjne,

    2. JASKRA - choroba wywołana przez wzrost ciśnienia śródczaszkowego, które powoduje ucisk tarczy nerwu wzrokowego i ubytki w polu widzenia, doprowadza do zwyrodnienia plamki żółtej,

OBIAWY JASKRY :