MNOŻNIK TURYSTYCZNY

Turystyka, jako źródło przepływu pieniędzy w regionach turystycznych stanowi również zjawisko ekonomiczne. Podróżujący turyści kształtują wielkość i strukturę popytu, jako konsumenci różnorodnych dóbr i usług, są źródłem dochodu narodowego, powodują zwiększenie wpływów budżetów lokalnych i centralnych, wpływów gospodarstw domowych w miejscowościach turystycznych. Dodatkowo efekty dewizowe turystyki międzynarodowej także mają wpływ na bilans płatniczy kraju. Turystyka jest więc źródłem kapitału, tworzy nowe miejsca pracy, zwiększa dochody ludności. Zmiany w danym regionie turystycznym przesuwają się na inne branże gospodarki narodowej. Dzięki wynikającym z tego przepływom pieniężnym mówimy o mnożnikowych funkcjach turystyki.

„MNOŻNIK TURYSTYCZNY” jest to współczynnik pozwalający oszacować całkowite efekty początkowych wydatków turystycznych. (obrót podstawowy i obroty pochodne wynikające z przepływów pieniądza w turystyce). Pośrednie dochody z turystyki, występujące wtedy gdy podmioty obsługujące ruch turystyczny dokonują zakupów w innych sektorach gospodarki(łączy rożne dziedziny przemysłu, transport, handel, usługi) są wyższe od bezpośrednich, czyli tych które są uzyskiwane w sektorze gospodarki ,który bezpośrednio realizuje popyt turystyczny.

MODEL MNOŻNIKOWYCH EFEKTÓW EKONOMICZNYCH:
K_r =a+b+c

K_r - regionalny mnożnik dochodu (mnożnikowy efekt ekonomiczny)
a - bezpośredni dochód regionalny (bezpośredni efekt ekonomiczny)
b - pośredni dochód regionalny (pośredni efekt ekonomiczny)
c - indukowany dochód regionalny (indukowany efekt ekonomiczny)

Aby ustalić całkowity efekt ekonomiczny, musimy zatem określić efekt bezpośredni, pośredni i indukowany.

„BEZPOŚREDNI EFEKT EKONOMICZNY” uzyskiwany jest w tej części gospodarki, która bezpośrednio zaspokaja popyt turystyczny. Zmiana popytu wywoła taką samą zmianę produkcji turystycznej i będzie bezpośrednio oddziaływać na poziom płac i zysków.

„POŚREDNI EFEKT EKONOMICZNY” ma miejsce wtedy, gdy przedsiębiorstwa (podmioty) związane z obsługą ruchu turystycznego dokonują zakupów w innych sektorach gospodarki. Efekt ten obejmuje również zakupy dokonywane przez dostawców przedsiębiorstw turystycznych. Dopóki popyt może być zaspokojony przez producentów z danego obszaru, ten łańcuch pośrednich efektów nie kończy się, ponieważ generuje przepływ pieniądza i przychody na danym obszarze. Jeśli przedsiębiorstwa nie są wstanie dostarczyć poszukiwanych dóbr i usług na danym obszarze, klienci będą ich poszukiwać u innych producentów poza dotychczasowym obszarem. Wywoła to odpływ pieniędzy z tego obszaru. Przyczyną takich „ubytków” mogą być także podatki, oszczędności, a w skali kraju - import dóbr i usług.

„INDUKOWANY EFEKT EKONOMICZNY” polega na ogólnym wzroście wydatków, który może wystąpić dzięki zwiększonym dochodom ludności zatrudnionej w bezpośredniej i pośredniej obsłudze ruchu turystycznego.

„EFEKT POŚREDNI wraz z INDUKOWANYM są WTÓRNYM EFEKTEM wydatków turystycznych”, a w połączeniu z bezpośrednim (pierwotnym) decydują o sile działania mnożnika turystycznego. Powiedzieliśmy już, że mnożnik związany jest z krążeniem pieniądza w gospodarce, co oznacza, że początkowe wydatki turystów, przepływając przez różne sektory gospodarki mnożąc się i rozkładają na wiele podmiotów bezpośrednio i pośrednio związanych z obsługą turystów; Mnożnik turystyczny zależy więc od ilości pieniędzy wydawanych przez turystów oraz poziomu dochodów, których część chcą przeznaczyć na cele turystyczne.

Ustalmy zatem formułę mnożnika krążenia pieniądza wprowadzonego do sfery obrotu turystycznego. Pokazuje ona efekt, jaki osiągnie się z każdej jednostki pieniężnej wydanej na kupno towarów i usług w turystyce, zanim opuści ona sferę obrotu gospodarczego. Efekt ten możemy określić za pomocą wzoru:

FORMUŁA MNOŻNIKA KRĄŻENIA PIENIĄDZA:

M - mnożnik krążenia pieniądza w gospodarce (ustalony dla określonego czasu i pewnej liczby transakcji)
ΔC - faktyczny wzrost konsumpcji w regionie bez podstawowej konsumpcji turystów,
ΔY - wzrost dochodów ludności,
ΔC/ΔY - krańcowa skłonność ludności do wydawania swoich dochodów

Wielkość mnożnika, jaki może wywołać w kraju recepcyjnym rozwój turystyki zależy od następujących czynników:
1. ilości pieniędzy wydatkowanych przez turystów i liczby transakcji zawartych podczas obiegu tych pieniędzy w gospodarce (liczba turystów, długość pobytu, wielkość wydatków, podaż dóbr i usług),
2. czynników kształtujących krańcową skłonność do konsumpcji (poziom dochodów),
3. czynników wpływających na popyt inwestycyjny przedsiębiorstw, obejmujący inwestycje nowe, popyt pośredni (czyli przepływy materialne w pośrednich stadiach produkcji) oraz popyt restytucyjny (odtworzeniowy) związany z odtwarzaniem środków trwałych.

Krańcowa skłonność do wydawania dochodów zależy przede wszystkim od poziomu dochodów i zróżnicowania tego poziomu w różnych grupach społecznych. Zwykle obserwuje się, że im niższy jest poziom dochodów, tym wyższa jest krańcowa skłonność do ich wydawania. Dzieje się tak dlatego, że przy niskich dochodach wzrost dochodu umożliwia zaspokojenie elementarnych potrzeb, które nie mogły być do tej pory zaspokojone. Oznacza to, że napływ środków finansowych z zewnątrz w gospodarce słabo rozwiniętej ma silniejsze tendencje wzrostowe i bardziej wpływa na koniunkturę gospodarczą, niż w gospodarce wysoko rozwiniętej.

Efekt mnożnikowy jest tym większy, im więcej środków pieniężnych zmienia swych właścicieli, im bardziej przemysł turystyczny na danym obszarze łączy się z innymi dziedzinami gospodarki, ponieważ wtedy wywołują one większą produkcję towarów i usług w danym regionie lub państwie.

---