środowisko lokalne

pojęcie:

• należy do „składników struktury otaczającej osobnika, które działają jako system bodźców i wywołują określone reakcje psychiczne” (Wroczyński);

• nieodłączny i nieuchronny element otoczenia życia jednostki;

• najbardziej uniwersalny i trwały element otoczenia jednostki, od urodzin po kres życia;

• kontrowersje wśród pedagogów:

- pojęcie wieloznaczne - możliwe do zrozumienia tylko przez enumeratywne wyliczenie jego składników, z których każdy ma samoistne znaczenie - więc jest niepotrzebne;

- kategoria historyczna - opisuje byt idealny, który dziś w zasadzie nie ma desygnatów realnych - więc niepraktyczne;

- nazwa określająca pewien typ ładu społecznego i pożądanego stanu zbiorowości ludzkiej - więc jest wzorcem działania praktycznego, a nie jest pojęciem naukowym;

• ma sens terytorialny, demograficzny, instytucjonalny, kulturowy, regulacyjny;

• Tonnies - dwa typy zbiorowości wchodzące w skład środowiska lokalnego:

cechy	stowarzyszenie	wspólnota
1. przynależność:	dobrowolna;	zdeterminowana urodzeniem;
2. reguły organizacji:	formalne;	aprobata społeczne - nieformalne;
3. cele:	określone;	nieartykułowane, nie mają postaci pisanej;
4. struktura, organizacja, członkowie:	posiada;	określani są zasadami tradycji i poczuciem przynależności;
5. wzory zachowań:	ustalone;	uznane za właściwe, grupowy konformizm;
6. sankcje:	ustalone wobec członków;	system kontroli społecznej;

• ujęcie socjologiczne - mała grupa ludzi, żyjąca na ograniczonym terytorium;

• ujęcie pedagogiczne - gromada ludzi zamieszkujących ograniczone i względnie izolowane terytorium, posiadających i ceniących wspólną tradycję wartości i symbole, instytucje usługowe i kulturowe, świadomych jedności, odrębności i gotowość do wspólnego działania, żyjących w poczuciu przynależności i wewnętrznego bezpieczeństwa;

struktura

cechy

• tożsamość etniczna, religijna, kulturowa;

• zasada odrębności, izolacji, kontroli grupy nad jednostką i powszechnej identyfikacji członków;

• jednolitość ekonomiczna i zawodowa;

zasady organizacji i aktywizacji środowiska lokalnego:

metody pracy socjalno-wychowawczej:

1. indywidualnych przypadków - casework:

• Mary Richmond - What is Social Case Work? - 1992r.:

- metoda indywidualnych przypadków - proces, który rozwija osobowość poprzez świadomie przeprowadzone dostosowanie kolejno każdej z jednostek, zachodzące w relacjach pomiędzy ludźmi i ich otoczeniem społecznym;

- elementy:

• wgląd w cechy osobowościowe jednostki;

• rozpoznanie zasobów, zagrożeń, wpływów otoczenia społecznego na jednostkę;

• bezpośrednie oddziaływanie osoby na osobę;

• bezpośrednie oddziaływanie poprzez otoczenie społeczne;

• szkoła funkcjonalna - Univerity of Pensylwania:

- założenia:

• rozumienie natury ludzkiej jak w psychologii rozwojowej, polegające na podkreśleniu własnej roli jednostek w rozwoju u dokonywaniu wyborów; relacje z otoczeniem służą nieustającemu kreowaniu siebie;

• ujmowanie metody indywidualnego przypadku nie jako formy psychospołecznej terapii jednostek i rodzin ale jako administrowania usługami społecznymi (by zostały użyte dla dobra jednostki i społeczeństwa);

• casework rozumiany jako proces w trakcie którego zasoby i świadczenia społeczne są udostępnianie jednostce;

- cel pracy socjalnej: ulepszenie i ułatwienie funkcjonowania jednostki w społeczeństwie;

- wartości podejścia funkcjonalnego:

• respektowanie godności i wartości każdej jednostki;

• dbałość, by każdy miał możliwość samorealizacji jako osobowość pełna i wnosząca swój wkład w społeczeństwo;

• dbałość, by społeczeństwo jako całość poprzez instytucje i politykę sprzyjało i popierało takie możliwości;

• podejście psychospołeczne - Gordon Hamilton (Szkoła Pracy Socjalnej w NY):

- uwzględnienie struktury psychologicznej i człowieka i kontekstu społecznego, w którym żyje (rodzina, sąsiedzi, przyjaciele, pracodawcy, instytucje o wymiarze lokalnym i globalnym - organizacje społeczne, placówki służby zdrowia, pomocy społecznej, instytucje państwowe);

- formy działania - psychoterapia i terapia społeczna - mobilizacja sił jednostki i otoczenia społecznego dla stworzenia możliwości rozwoju osobowości jednostki i jej realizacji z otoczeniem;

• w Polsce:

- Aleksander Kamiński:

• prowadzenie przypadku jest sztuką - pracownik winien posiadać zdolności twórczego interpretowania i komponowania elementów wiedzy, intuicję w odczuwaniu

• grupowa

• organizowania środowiska

2

http://members.lycos.co.uk/nonameuwb

---