Funkcje organizacji i stowarzyszeń społecznych w środowisku lokalnym
W czym przejawia się istota funkcji i organizowania organizacji i stowarzyszeń :
a) od paru lat obserwuje się narastanie liczby różnych stowarzyszeń społecznych
b) pełnią one różne pozytywne funkcje, które wspomagają rozwój jednostki ( nie tylko dzieci), organizują naukę dzieci i młodzieży, ich aktywność, kształtują lokalne środowiska wychowawcze, ulepszają czynniki środowiska, stymulują aktywność społeczną, koordynują działalność instytucjonalną opiekuńczo - wychowawczą
Typologizacja organizacji i stowarzyszeń:
a) lokalne - komitet osiedlowy, rada sołecka, komitet rodzicielski, samorządy dziecięce , rada parafialna
b) ponadlokalne - organizacje obejmujące zasięgiem cały kraj i posiadają swoje centralne organy np. Caritas
Zadania organizacji i stowarzyszeń w zakresie nauczania, wychowania i opieki :
a) Zadania związane z organizowaniem nauki dzieci i młodzieży. Chodzi tutaj przede wszystkim o to, aby uczniowie opanowali pewien zasób wiedzy, umiejętności i nawyków dotyczących nie tylko praktycznego spożytkowania danej wiedzy w rzeczywistości, ale także ciągłego jej odświeżania i pogłębiania. Zadania organizacji i stowarzyszeń społecznych mogą sprowadzać się przede wszystkim do takich czynności, jak: wspieranie różnych form zajęć dydaktycznych (lekcyjnych i pozalekcyjnych) w szkole, w domu rodzinnym i w placówkach pozaszkolnych, wzbudzanie i wzmacnianie motywacji dzieci i młodzieży do aktywnego w nich uczestnictwa, inspirowanie i stymulowanie udziału dzieci i młodzieży w tych zajęciach, indywidualizowanie pracy dydaktycznej, stymulowanie współdziałania uczniów w procesie dydaktycznym
b) Zadania związane z organizowaniem aktywności kreatywnej- Aktywność kreatywna to taka aktywność jednostki, która bezpośrednio służy zaspokajaniu jej potrzeb samorealizacyjnych, a przez to decyduje o jej rozwoju. Działalność ta nie jest podporządkowana zdobywaniu czegoś, co tkwi poza jednostką. Jest podejmowana przez jednostkę dobrowolnie. Podstawowe zadania organizacji i stowarzyszeń w zakresie rozwijania tego rodzaju aktywności dzieci i młodzieży to m .in. takie czynności jak:
· udział w organizowaniu zajęć o charakterze poznawczo-oświatowym (np. czytelnictwo, kolekcjonerstwo, filmy oświatowe), artystycznym (np. formy zajęć plastycznych, muzycznych, tanecznych, inscenizacyjnych), sportowo-turystycznym (np, różne formy zajęć sportowych, imprezy sportowe, wycieczki) oraz techniczno-praktycznym (np. modelarstwo, zajęcia z elektrotechniki)
· stymulowanie dzieci i młodzieży do uczestnictwa w tego rodzaju zajęciach i rozwijanie ich motywacji w tym zakresie;
· inspirowanie form samorządności dzieci i młodzieży w toku zajęć kreatywnych;
· inicjowanie form współpracy i współzawodnictwa w trakcie tych zajęć
c) Zadania związane z organizowaniem aktywności rekreacyjnej. Aktywność rekreacyjna wiąże się z wypoczynkiem, zabawą i rozrywką. Udział środowiska zamieszkania w zapewnieniu odpowiednich warunków do regeneracji sił jest niezbędny. Powinny tu dominować czynne formy wypoczynku, które są o wiele skuteczniejsze od form wypoczynku biernego:
· Inicjowanie i ewentualnie prowadzenie atrakcyjnych form zajęć o charakterze ruchowym (np. sport rekreacyjny, zabawy i gry ruchowe, gry terenowe, imprezy sportowe);
· Inspirowanie różnych form aktywności towarzyskiej o charakterze rozrywkowym (np. spotkania towarzyskie, dyskoteki, gry towarzyskie);
· Stymulowanie dzieci i młodzieży do uczestnictwa w zajęciach rekreacyjnych organizowanych przez placówki kulturalno-oświatowe;
· Wspieranie inicjatyw dzieci i młodzieży w zakresie samoorganizowania swego czasu wolnego.
d) Zadania odnoszące się do organizowania aktywności społecznie użytecznej. Aktywność ta różni się od aktywności kreatywnej rekreacyjnej przede wszystkim tym, że jest ona podejmowana z uwagi na jej społeczne wartościowe wyniki. Aktywność społecznie użyteczna może być podejmowana przede wszystkim na rzecz kogoś lub czegoś; może to być rodzina i jej domownicy, szkoła i społeczność uczniowska, placówka wychowania pozaszkolnego i jej uczestnicy, osiedle i jego mieszkańcy, cale miasto, wieś, gmina :
· rozbudzanie motywacji do podejmowania przez dzieci i młodzież działań na rzecz innych osób. środowiska zamieszkania
· inspirowanie działalności na rzecz otoczenia mieszkalnego (np. utrzymywanie czystości i porządku, ochrona przyrody, rozbudowa urządzeń rekreacyjno-sportowych);
· inicjowanie działalności na rzecz środowiskowych placówek i instytucji społecznych (np. propagowanie działalności tych instytucji, zbieranie niezbędnych im informacji, prace remontowe);
· inicjowanie form pomocy ludziom samotnym - chorym, kalekim, starym.
e) Zadania dotyczące rozwijania aktywności o charakterze opiekuńczym. Chodzi tu w głównej mierze o dostarczenie niezbędnych środków materialnych, zapewnienie więzi personalnej oraz świadczenie usług. Działalność opiekuńcza może być zorientowana zarówno na dzieci i młodzież, jak i na dorosłych - jednostki lub całe grupy.
· Rozpoznawanie potrzeb środowiska
· Organizowanie opieki dla dzieci
· Udzielanie rodzinie pomocy materialnej
· Otaczanie dzieci opieką w czasie pracy rodziców
· Wspieranie służy socjalnych wspomagających rodziny
Integracja na gruncie nauk społecznych:
a) integracja to istotny element systemu wychowawczego
b) na gruncie pedagogiki, można używać pojęcia integracja co najmniej w dwojakim sensie: albo jako nazwy swoistego procesu (kompleksu czynności), albo też jako nazwy określonej właściwości cechującej strukturę organizacyjną działalności danej placówki czy też zespołu placówek opiekuńczo-wychowawczych.
Integracja w pierwszym. znaczeniu będzie więc nazwą czynności nadawania działalności opiekuńczo-wychowawczej (w różnym zakresie) określonej właściwości chodzi tutaj o scalanie różnorakich działań opiekuńczo-wychowawczych w jednolitą całość gwarantującą, optymalną realizację celów wychowania i opieki. Mówiąc zaś o integracji w sensie określonej właściwości (rezultatu) należy mieć na uwadze zwartą,. zharmonizowaną wewnętrznie strukturę treści i organizacji działalności opiekuńczo-wychowawczej w ramach danej instytucji (placówki) lub też w ramach środowiska terytorialnego (lokalnego, okolicznego).
c) Tak więc kształtowanie, organizowanie środowiska wychowawczego w rejonie zamieszkania powinno sprowadzać się do nadawania działalności opiekuńczo-wychowawczej charakteru integralnego, czyli łączenia wszystkich kierunków i form działalności opiekuńczo-wychowawczej w jedną całość strukturalną i funkcjonalną z uwagi na realizacje celów i zadań wychowania i opieki. Chodzi wiec tu o nadanie działalności opiekuńczo-wychowawczej charakteru zespolonego i rozwijanie jej w sposób świadomy i pianowy z udziałem wszystkich grup społecznych, instytucji i jednostek
Możliwe i pożądane kierunki działalności integracyjnej organizacji i stowarzyszeń:
a) włączenie do całości wszystkich elementów składowych wychowania
b) aktywizacja społeczności wokół wychowania i opieki
c) inicjowanie i rozwijanie współpracy wszystkich placówek na danym terenia
d) podejmowanie współpracy z rodziną, szkołą
e) określenia zasad współpracy między poszczególnymi instytucjami
f) interwencja w przypadku występowania nieprawidłowości
g) ustalanie i przydzielenie zadań dla poszczególnych placówek