Monitor Prawa Celnego i Podatkowego

CZERWIEC NR 6(119)/2005

70-777 Szczecin ul. A.Struga 78,

tel/fax [phone]

Joanna Rembelska-Piekut

Naliczanie opłat celnych przy imporcie towarów przetworzonych z grupy Non-annex I

Towary przetworzone np. czekolada, lody, pieczywo cukiernicze, ciastka, likiery, są to towary nie objęte Załącznikiem I do Traktatu Amsterdamskiego, do produkcji których wykorzystywane są podstawowe produkty rolne, takie jak zboża, ryż, jaja, cukier, mleko i produkty mleczne.

Zasady regulacji handlowych stosowanych przy przywozie i wywozie tych towarów określone zostały w rozporządzeniu Rady nr 3448/93. Z punktu widzenia przedsiębiorcy istotna jest znajomość tej regulacji. Pozwala ona bowiem właściwie określić opłacalność planowanej transakcji handlowej. Opieranie się wyłącznie na stawkach celnych zamieszczonych w taryfie celnej, bez uwzględnienia ponoszenia ewentualnych dodatkowych kosztów na granicy, może spowodować całkowitą zmianę wcześniejszych kalkulacji importera i poniesienie znacznych strat finansowych.

Przy imporcie towarów przetworzonych Unia Europejska wyróżniła w ich składzie tzw. składnik rolny (element rolny) oraz składnik przemysłowy (element nierolny), dla których wprowadziła zróżnicowanie stawek celnych:

• stawki ad valorem - stosowane dla określonych towarów przetworzonych oraz dla elementu przemysłowego zawartego w importowanym towarze,

• stawki mieszane - stawki ad valorem i stawki specyficzne określone w euro/100kg towaru; stawka ad valorem naliczana jest dla elementu przemysłowego, a stała specyficzna stawka celna dla elementu rolnego.

Specyficzna stawka dla elementu rolnego wyliczana jest na podstawie zawartości, w towarze importowanym, podstawowych produktów rolnych, tj.:

• pszenicy zwykłej, jęczmienia, pszenicy durum, żyta i kukurydzy,

• ryżu,

• cukru białego i melasy,

• odtłuszczonego mleka w proszku (określane jako PG 2),

• pełnego mleka w proszku (PG 31),

• masła (PG 61).

Dodatkowo, z tytułu zawartości w towarze przetworzonym mąki lub/i cukru, ich import może zostać obciążony dodatkowymi opłatami celnymi. Informacje o typie stosowanej opłaty celnej przedsiębiorca może uzyskać w oparciu o Taryfę Celną i TARIC. Znając nazwę importowanego towaru należy znaleźć w Taryfie Celnej opis i kod CN towaru oraz przyporządkowaną mu stawkę ad valorem. W przypadku niektórych towarów przetworzonych jest to już ostateczna stawka, która będzie podstawą do wyliczenia opłaty celnej.

Jeżeli w wierszu odpowiadającym właściwemu kodowi CN i opisowi towaru przy stawce ad valorem znajduje się skrót "EA", oznacza to, że oprócz wskazanej stawki ad valorem importowany towar obciążony jest również opłatą nakładaną z tytułu "elementu rolnego". Jej wysokość nie jest jednak podawana w kolumnach Taryfy Celnej, lecz wynika z Tabeli Meursinga zamieszczonej w tabeli 1 Załącznika 1 Taryfy. W takiej sytuacji importer zobowiązany jest sprawdzić w tym załączniku wysokość opłaty ponoszonej z tytułu "elementu rolnego".

Tabela Meursinga

Najważniejszą informacją dla importera jest znajomość składu importowanego towaru, tj. procentowej zawartości tłuszczu mlecznego, białka mlecznego, sacharozy/cukru inwertowego/izoglukozy i skrobi, jak również glukozy/pochodnych skrobi. Procentową zawartość tych składników importer musi odnaleźć w odpowiednich przedziałach liczbowych zamieszczonych w kolumnach i wierszach Tabeli Meursinga. Na tej podstawie wyznaczany jest właściwy dla importowanego towaru dodatkowy czteroznakowy kod. Pierwszy znak kodu oznaczony jest zawsze cyfrą 7, która określa towary przetworzone. Trzy kolejne cyfry "kodują" zawartość składników rolnych.

Przykład:

Przedsiębiorca importuje towar przetworzony - pieczywo cukiernicze o zawartości: 10% tłuszczu mlecznego, 10% białka mlecznego, 10% skrobi i 10% sacharozy. Przedziały procentowej zawartości tłuszczu mlecznego i białka mlecznego wyszukiwane są w wierszach, zaś przedziały procentowej zawartości skrobi i sacharozy - w kolumnach tabeli. W miejscu przecięcia wspólnych danych znajduje się właściwy kod - w tym przypadku 7406.

Znając właściwy dla importowanego towaru dodatkowy czteroznakowy kod z Tabeli Meursinga, importer powinien odszukać go w dodatkowej tabeli interpretacyjnej, (tabela 2 Załącznika 1 Taryfy), która zawiera stawki celne. W tabeli tej - w kolumnie 1 - określone są kody towarów przetworzonych, które odpowiadają kodom Tabeli Meursinga. W kolumnie 2 określona jest stawka celna dla elementu rolnego (podawana w euro/100 kg importowanego towaru), w kolumnie 3 - stawka płacona z tytułu zawartości cukru, a w kolumnie 4 - stawka płacona z tytułu zawartości mąki. Przy wyliczeniu opłaty celnej należy dodać wszystkie te stawki.

Dla przedstawionego powyżej przykładu - pieczywa cukierniczego o kodzie Meursinga 7406 importer powinien następująco wyliczyć opłatę celną:

78,86 euro/100kg (element rolny) + 10,06 euro/100kg (cukier) + 4,16 euro/100kg (mąka)

Przy wyliczaniu całkowitego cła nie wolno również zapomnieć o podstawowej stawce celnej ad valorem, która jest określona w Taryfie Celnej. Dla naszego przykładu pełna opłata celna wyniesie:

Należne cło 9% + 78,86 euro/100 kg (element rolny) + 10,06 euro/100kg (cukier) + 4,16 euro/100kg (mąka)

Taryfa Celna przewiduje dla niektórych towarów przetworzonych ograniczenia w wysokości opłaty celnej poprzez wprowadzenie maksymalnej wartości sumy opłaty celnej ad valorem i elementu rolnego. W rozpatrywanym przypadku w kolumnie 3 Taryfy widnieje następująca informacja:

9 + EA (element rolny) MAX 24,2 + AD S/Z (cukier) + AD F/M (mąka).

Zapis MAX 24,2 oznacza, że opłata celna ad valorem (wynosząca 9%) i element rolny nie mogą przekraczać w sumie 24,2% wartości celnej importowanego towaru. Ograniczenie to nie dotyczy dodatkowego cła naliczanego od zawartości cukru i mąki.

Wysokie stawki opłat celnych znacznie obniżają opłacalność importu towarów przetworzonych do UE. W związku z powyższym w celu zminimalizowania kosztów transakcji przedsiębiorcy sprowadzają towary przetworzone w ramach kontyngentów, czyli po obniżonej stawce celnej ad valorem lub ze zredukowanym elementem rolnym. Informacje na temat dostępnych dla danego towaru kontyngentów i odpowiednich krajów pochodzenia znajdują się w TARIC-u: http://europa.eu.int/comm/taxation_customs/dds/en/home.htm

Stosowanie TARIC-a

Informacje w TARIC-u przedstawione są w postaci tabeli podzielonej na 11 kolumn. W każdej z kolumn 8-11 znajduje się symbol kraju/państwa lub grupy krajów i odpowiednia stawka celna z zaznaczeniem instrumentu handlowego. Na przykład informacja: BG - K: 9,31 (09.6281) oznacza 9,31% stawkę celną na import produktu z Bułgarii w ramach kontyngentu o numerze porządkowym 09.6281. W przypadku kontyngentów na import towarów przetworzonych, obok stawki celnej ad valorem można znaleźć w zależności od warunków kontyngentu, odpowiedni skrót:

EAR - zredukowany element rolny,

ADS/ZR - zredukowana stawka dodatkowego cła dla cukru zawartego w towarze przetworzonym,

ADF/MR - zredukowana stawka cła dodatkowego dla mąki zawartej w towarze przetworzonym.

Na przykład zapis: IL - K: 0+EAR (09.1357) oznacza, że dany towar można importować z Izraela po zerowej stawce ad valorem i ze zredukowanym elementem rolnym w ramach kontyngentu 09.1357.

Szczegółowe wymogi dotyczące uczestnictwa w kontyngencie oraz poziom redukcji opłaty celnej, importer może odnaleźć w rozporządzeniu UE ustanawiającym dany kontyngent. Numer właściwego rozporządzenia można znaleźć korzystając z funkcji wyszukiwania na wymienionej wcześniej stronie internetowej TARIC-a - podając kod towaru oraz kraj i jego pochodzenia.

W TARIC-u stosowany jest dziesięcioznakowy system kodowania towarów, które powinny być zamieszczone przez przedsiębiorcę w deklaracji importowej przy przywozie większości towarów. Kody te są jeszcze bardziej uszczegóławiane poprzez tzw. system kodów dodatkowych - 4 dodatkowe znaki. Dodatkowe kody TARIC stanowią odrębną nomenklaturę i mają swoje niezależne, indywidualne opisy.

Wykorzystywane są one m.in. przy oznaczeniach przetworzonych towarów rolnych z grupy Non-annex I, informując o szczegółowym składzie towaru, tj. o zawartości poszczególnych surowców - produktów podstawowych.

Przy imporcie towarów przetworzonych importer zobowiązany jest zamieścić w deklaracji importowej czternastoznakowy kod towaru. Przedstawiony powyżej sposób wyliczania należności celnych pobieranych przy przywozie towarów przetworzonych stanowi pewne utrudnienie dla przedsiębiorców jak i służb celnych. W celu uproszczenia tego systemu w KE podjęte zostały działania zmierzające do przejścia na dużo łatwiejszy sposób, a mianowicie na stosowanie stawek celnych wyłącznie w oparciu o taryfę celną. Poziom przyszłych stawek celnych określonych w taryfie wynikałby z uśrednienia wcześniej pobieranych opłat dla towarów przetworzonych. Przewidywane zmiany nie dotyczą tylko importu. W Komisji Europejskiej obecnie podjęte zostały prace nad zmianami zasad dotyczącymi wywozu tych towarów z refundacją wywozową.

Co to jest kod ERN?

Kody ERN (export refunds nomenclature) są to kody nomenklatury refundacji wywozowych, które stosowane są przy eksporcie towarów rolnych do których przysługuje refundacja wywozowa.

Nomenklatura ta składa się z ośmiu znaków Nomenklatury Scalonej - CN oraz czterech dodatkowych znaków zwanych "dodatkowym kodem refundacji eksportowych", które uszczegóławiają opis produktu objętego refundacją.

Wszystkie kody nomenklatury refundacji wywozowych dla produktów rolnych ze szczegółowym ich opisem publikowane są w Dzienniku Urzędowym UE w końcu każdego roku kalendarzowego i obowiązują w następnym roku. Aktualnie kody ERN zawarte są w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 2189/2004 z 10 grudnia 2004r. zmieniającym rozporządzenie (EWG) nr 3846/87 ustanawiające nomenklaturę produktów rolnych do celów refundacji wywozowych. Rozporządzenie to weszło w życie z dniem 1 stycznia 2005 r. i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich. Nie określa ono poziomu stawek refundacji, które przysługują do wywozu towarów rolnych. Stawki te publikowane są w innych aktach prawnych UE.

W przypadku wywozu towarów z refundacją 12-sto znakowy kod ERN wraz z właściwym opisem produktu zamieszczany jest w pozwoleniu na wywóz oraz na wniosku o refundacją wywozową j dokumencie T5.

Chciałbym zaimportować wino z Francji czy potrzebuję pozwolenia na przywóz wydanego przez ARR?

Polska przystępując do UE stała się członkiem unii celnej, która gwarantuje swobodny przepływu towarów między państwami członkowskimi. W związku z powyższym import towarów rolno - spożywczych z jednego kraju członkowskiego do drugiego traktowany jest jako wymiana wewnętrzna i nie wymaga posiadania przez przedsiębiorę pozwolenia na wywóz lub przywóz. Pozwolenia te wymagane są wyłącznie dla określonych produktów rolnych w przypadku obrotu z zagranicą, tj. z krajami trzecimi nienależącymi do UE.

Tak więc w przypadku importu, a właściwie przewozu wina z Francji do Polski pozwolenie nie jest wymagane.

Co określa i do czego uprawnia 5% tolerancja w polu 19 pozwolenia?

Pozwolenia na wywóz i przywóz wystawiane są na określoną ilość produktów rolnych (pole 16 pozwolenia) wyrażoną w we właściwych jednostkach miary np. litry, kilogramy, sztuki. W zależności od różnych czynników zewnętrznych (np. zmiany wilgotności powietrza) waga towarów może ulegać pewnym wahaniom. Dlatego też prawodawstwo unijne przewiduje możliwość przywozu lub wywozu ilości o 5% większych niż jest to określone w pozwoleniu.

Tolerancja jest to zwiększony o dany procent ilość produktów, w stosunku do ilość na którą opiewa pozwolenie i która może być przywieziona lub wywieziona w ramach danego pozwolenia. Najczęściej wydawane pozwolenia w polu 19 zawierają 5% tolerancję. Oznacza to, że przedsiębiorca może przywieźć lub wywieźć o 5% więcej w stosunku do ilości określonej w polu 16 pozwolenia. Przy pozwoleniach, dla których w polu 19 tolerancja określona jest na poziomie 0%, przedsiębiorca uprawniony jest do przywozu lub wywozu maksymalnie ilości określonej w polu 16 pozwolenia.

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku importu preferencyjnego ilość towaru objęta zgłoszeniem przywozowym, która przewyższa ilość objętą pozwoleniem zostaje wprowadzona do obrotu po uiszczeniu przez przedsiębiorcę pełnej stawki celnej. Oznacza to, że przedsiębiorca posiadający pozwolenie z 5% tolerancją uprawniony jest do przywozu po preferencyjnej stawce celnej tylko ilości określone w polu 16 pozwolenia. Pozostała ilość towaru importowana w ramach 5% tolerancji wprowadzana jest do obrotu przy stosowaniu pełnej stawki celnej określonej w taryfie celnej dla danego kodu towaru.

W przypadku wywozu towarów z refundacją pozwolenia z 5% tolerancją uprawniają przedsiębiorcę do wywozu ilości o 5% większych niż ilość określona w polu 16 pozwolenia. Zgodnie z prawodawstwem UE dla większości produktów rolnych refundacji przysługuje jednak wyłącznie do ilości, na którą opiewa dane pozwolenie, tj. maksymalnie do ilości określonej w polu 16 pozwolenia. W związku z powyższym przedsiębiorca zobowiązany jest we wniosku o refundacje wywozową podać faktycznie wywożoną ilość towaru, która objęta jest danym pozwoleniem i która nie może przewyższać ilości określonej w polu 16 pozwolenia.

Zasady te zawarte są w rozporządzeniach UE dla poszczególnych rynków rolnych. Wnioskowanie przedsiębiorcy o przyznanie refundacji do ilości większych niż określone w polu 16 pozwolenia traktowane jest jako nadmierne wnioskowanie o refundację i zgodnie z art. 51, 52 rozporządzenia 800/99 na przedsiębiorcę może zostać nałożona kara administracyjna.

Wyjątek od tej zasady, co również określają rozporządzania rynkowe, stanowi np. eksport z refundacją produktów objętych rynkiem cukru, w przypadku wywozu których refundacja przysługuje do ilości faktycznie wywiezionej, która obejmuje ilość objętą pozwoleniem powiększoną o 5% tolerancję.

Dla celów statystycznych określenia poziomu wymiany handlowej wyznaczone zostały grupy produktów rolnych "Product Group" - "PG", którym - zgodnie z nomenklaturą porozumienia GATT - przyporządkowano kolejne numery.

---