1.Płód a zarodek- różnica
2.Łożyszcza- co to i u kogo?
Połączenie liścieni (kosmków kosmówki) z brodawkami. Występują u przeżuwaczy.
3.Alantochorion- co to i u kogo?
Występuje u klaczy i jest to omocznio-kosmówka czyli zespolenie omoczni z kosmówką
4.Łożysko po łacinie- u krowy i suki
Łożysko (placenta): u suk- śródbłonkowo-kosmowkowe, popręgowe
U krowy- łącznotkankowo-kosmowkowe, liścieniowate
Świna, klacz- rozproszone ,nabłonkowo kosmówkowe
Naczelne- tarczowe, krwio-kosmówkowe
5.Postawa i ułożenie- def
Postawa jest to stosunek grzbietu płodu do grzbietu matki. Jeżeli grzbiet płodu jest zwrócony do grzbietu matki, postawa jest górna. Jeżeli grzbiet płodu zwrócony jest do brzucha matki - postawa dolna.
Ułożenie płodu jest to ułożenie części wolnych ciała płodu w stosunku do tułowia. W czasie ciąży najczęściej główka jest podwinięta, a kończyny podwinięte. Później się wyprostowują.
Położenie jest to stosunek długiej osi ciała płodu do osi ciała matki. Jeżeli kierunek przebiegu tych 2 osi jest równoległy położenie jest proste. Jeżeli kierunek jest niezgodny - położenie poprzeczne, pionowe lub skośne. W czasie porodu płód układa się i przoduje główkowo lub pośladkowo (tylnie)
6.Postawy w ciąży i przy porodzie fiziol. u źrebięcia, cielęcia, prosiaka, szczeniaka
Źrebię do momentu porodu przyjmuje położenie proste i postawę dolną przy zgiętych kończynach i podwiniętej głowie. W czasie porodu dochodzi do wyprostowania kończyn i głowy, a płód przyjmuje postawę górną.
Cielę leży w położeniu prostym, postawie bocznej, kończyny i głowa lekko zgięte. Podobnie koźlęta i jagnięta. W przypadku ciąży mnogiej jeden płód przoduje główkowo, a drugi pośladkowo.
U lochy i suki rogi układają się wzdłuż krętych pętli jelit.
Przodowanie pośladkowe uważa się za nie fizjologiczne
8.Kariogamia- co to?
Kariogamia jest to połączenie przedjądrza męskiego, utworzonego z plemnika, z przedjądrzem żeńskim. Jest najważniejszym procesem związanym z zapłodnieniem, ponieważ w jej wyniku powstaje zygota.
9.pojęcia po łacinie- nadpłodnienie, zapłodnienie dodatkowe, zbyt duża ilość płodów
NADPŁODNIENIE (SUPERFECUNDATIO)
Do nadpłodnienia dochodzi, gdy podczas tej samej rui zostanie zapłodniona większa ilość komórek jajowych nasieniem różnych samców. Warunkiem wystąpienia tego stanu jest poliowulacja. Ma to głównie znaczenie praktyczne u suk i kotek, może występować u świń i królików, rzadziej u owiec i kóz
ZAPŁODNIENIE DODATKOWE (SUPERFETATIO)
Jest to zapłodnienie komórek jajowych, pochodzących z różnych okresów rujowych. Pojawienie się takiego stanu wymaga wystąpienia rui u samicy ciężarnej i pokrycia samicy w tej rui. Ruja u samicy ciężarnej nie jest zjawiskiem normalnym, ale może się pojawić. Efektem tego może być obecność w macicy płodów w różnym okresie życia płodowego. Takie przypadki można stwierdzić u świń, a bardzo rzadko u krów. U krów ruja często występuje w 4-5 miesiącu ciąży.
10.MMA u kogo, co znaczy?
Główne schorzenie poporodowe u świń. Mastitis, Metritis, Agalactie, bezmleczność poporodowa, poporodowa posocznica i toksemia.
11. Fizjologiczne odejście łożyska u klaczy, krowy,suki,kotki
klacze- 15-30min(do 2 h), bydło-do8(max 12), locha- po ostatnim płodzie lub partiami, suka- razem z płodami
12.Co jest przyczyną porażenie poporodowego
Pojawia się u krów starszych lub o wysokiej wydajności mlecznej. Najczęściej na tle niedoboru soli wapnia lub soli magnezu. Zwykle występuje między 6 a 72 godziną po porodzie, a niekiedy już w trakcie porodu. Pojedyncze przypadki zdarzają się też przed porodem. Występuje głównie u bydła, rzadko u małych przeżuwaczy i świń.
Jest to choroba mlecznych krów, co wiąże się z tym, że krowy otrzymują za mało związków wapnia, magnezu i fosforu z karmą (zwłaszcza wapnia). Często dochodzi do hypokalcemii. Przyczyny:
niedobory żywieniowe,
wysoka wydajność mleczna,
zaburzenia neurohormonalne,
stres.
13.Tężyczka u suki, przyczyny objawy
Etiologia i patogeneza nie jest zupełnie jasna. Podstawowe znaczenie ma obniżenie się poziomu wapnia we krwi. Podczas laktacji dochodzi do nagłego zapotrzebowania na wapń, szczególnie w ostatnim okresie ciąży. Z mlekiem wydziela się dużo wapnia. Normalny poziom wapnia wynosi 10-12 mg%. Obniżenie poziomu wapnia poniżej wartości progowej, tj. 7-10 mg% powoduje wystąpienie tężyczki poporodowej. Może dochodzić do niewielkiego obniżenia poziomu fosforu, natomiast poziom magnezu jest z reguły normalny.
Predyspozycje:
żywieniowe niedobory mikroelementów,
przedawkowanie wapnia w diecie podczas ciąży,
duża utrata wapnia przy karmieniu licznego potomstwa,
liczne potomstwo,
skłonności indywidualne,
niedostateczne zaopatrzenie w witaminę D3 podczas ciąży i laktacji,
zaburzenia resorpcji wapnia,
zbyt dużo białka w diecie.
Często stwierdza się hipoglikemię oraz zaburzenia metaboliczne, np. zasadowica.
Objawy kliniczne:
drgawki, czasami skowyczenie,
zaniepokojenie, pobudzenie,
następnie chód sztywny, niepewny, kłapanie zębami,
ślinienie,
sztywność kończyn, utrudniony chód,
zwierzęta kładą się i nie mogą się podnieść,
drgawki i skurcze toniczno-kloniczne,
tachycardia,
utrata świadomości spowodowana obrzękiem mózgu,
często szczękościsk,
wytrzeszcz gałek ocznych,
rozszerzenie źrenic,
aktywność mięśniowa, skurcze i drgawki powodują podwyższenie temperatury co 41-42 C,
14.Mikrokotyledony- co to, u kogo?
15.Kiedy pierwsza ruja u krowy po porodzie?
Po porodzie pierwsza ruja pojawia się po 3-6 tygodniach
16.Macica typy: chomik(dwudzielna), klacz(dwurożna nieprzedzielona), krowa(dwurożna przedzielona), świnia(dwurożna przedzielona), świnka morska(dwudzielna)
17.Długość ciąży przeciętna u 5 gatunków
Konie-330, świnie-114, bydło-288, pies-63, koty-60,owce-150,św.morska-67
18.Ruja źrebięca- kiedy co to?
Między 8 a 12 dniem po porodzie występuje ruja źrebięca, podczas której kryje się klacz.
19. interferon-specyficzne białko produkowane przez zarodki, która wpływa hamująco na proces produkcji większości białek, w tym wirusowych w komórkach.
20.Jak wywołać poród u klaczy, krowy?
U klaczy można wywołać poród przez mechaniczne rozwarcie szyjki macicy. U krów szyjka jest twarda i nie da się jej rozewrzeć mechanicznie. Podaje się preparaty rozwierające szyjkę:
prostaglandyna PGF2 (działanie luteolityczne), efekt po 2-3 dniach,
kortykosterydy o bardzo silnym działaniu.
21.Schemat znieczulenia suki- Prem: atropina 0,05 mg/kg , Ksylazynę 1,0 mg/kg m.c; Zn.ogolne: Ketaminę 5 mg/kg m.c.;Wziewka:enfluran, izofluran;
22.Jakie znieczulenia wykonujemy w dole słabiznowym w metodzie Blendingera- znieczulenie przykregowe- znieczulenie ostatnich nerwow piersiowych i pierwszych lędźwiowych (lidnokaina, bupiwakaina,polokaina).T13,L1,L2,L3;
23.u kogo wypadnięcie macicy najgroźniejsze- u swin rokowanie jest niepomyślne, często nagle zejście;
24.u kogo zarodek wędruje po rogach macicy, i kiedy- u przezuwaczy (szczególnie widoczne:jak dwie owulacje w jednym jajniku) i swin- powodowane jest skurczami macicy; Może tez występować u klaczy od momentu przedostania się do swiatla macicy do 15-16 dnia po zapłodnieniu,zarodek krazy po macicy;
25.Wady i anomalia błon płodowych- A)zaśniady- pierwsze anomalie wod plodowych, towarzyszy im obumarly zarodek którego śmierć nastąpiła wczesniej, przyczyny nie wyjaśnione,sa to bezkszt twory roznej wielkości, powstające na skutek rozrostu zwyrodnialej kom; B)wodnica - zwiekszenie ilości blon plodowych (owodniowych 5%, omoczniowych 80-90%), towarzyszy obrzek lozyska, 10 x wiecej wod (200 l bydlo),przyczyny potworkowato, patologia nerek plodu, ucisk blon plodowych.Leczenie indukowanie wczesnego porodu: prostaglandyny lub kortyzony, antybiotyki, oksytocyna; C)obrzek bl plod - gromadzenie plyny w ścianach blon plodowych,u bydla w przestrzeniach pomiedzy liścieniami,galaretowate ,bursztynowate zgrubienia; D)infekcje w obrebie lozyska- rozne inf, mogą atakowac czesc plodowa następstwem sa ronienia.
26.Co to jest dojrzewania łożyska- zmiany morfologiczne i czynnościowe zachodzące przed porodem pod wpływem hormonow. Zwiazane z procesem wydalania lozyska i polega na zaniku niektórych warst tk i przeksztaleceniu się lozyska w łącznotkankowo-kosmowkowe co warunkuje jego fizj wydalenie po porodzie.
27.Kiedy zaczynają się tworzyć liścienie- na 3 tygodniowym pęcherzu plodowym;
28.Diagnozowanie ciąży u suki-
29.Poronienia a poród przedwczesny- różnice- PORONIENIE (abortus)- Przerwanie ciąży i wyparcie płodu niezdolnego do funkcjonowania w środowisku zewnętrznym lub zatrzymanie w macicy płodu, który ulega maceracji, mumifikacji albo rozkładowi gnilnemu.
Za płody poronione uważa się płody wydalone z macicy przed:
U klaczy-300 dniem ciąży (przed 34 tyg.)
U bydła-190 dniem ciąży (przed 27 tyg.)
U owiec i kóz-120 dniem ciąży (przed 17 tyg.)
U świń-90 dniem ciąży (przed 13 tyg.)
U suki-55 dniem ciąży (poniżej 8 tyg.)
Są to płody nie zdolne do życia nawet jak urodzą się żywe.
PORÓD PRZEDWCZESNY-Gdy płód jest rozwinięty fizycznie przed osiągnięciem dojrzałości do porodu. Płody nie są dojrzałe, ale są zdolne do życia, jeśli stworzymy im odpowiednie warunki (temperatura, odżywianie). U zwierząt utrzymywanie wcześniaków przy życiu nie jest praktykowane ze względu na to, że przerwanie ciąży następuje na ogół pod wpływem różnych czynników chorobotwórczych, które wpływają niekorzystnie na rozwój noworodka.
30.Mumifikacja a maceracja- MUMIFIKACJA- Obumarły płód w okresie około 6 miesiąca ciąży (u bydła) nie jest wydalony z macicy. Najczęściej stwierdza się takie zjawisko u bydła, świń, małych przeżuwaczy. Dochodzi wtedy do wchłaniania wód płodowych oraz płynów ustrojowych płodu, pozostaje tylko szkielet płodu pokryty skórą, pozbawiony sierści (to wszystko przy zamkniętej szyjce macicy). W przewidywanym terminie porodu nie ma objawów zwiastunowych porodu. Stwierdza się obecność w macicy twardego płodu, brak łożyszcz, brak gałek ocznych (stwierdzamy to badaniem rektalnym). Taki zeschlak może być wydalony w okresie rui, w całości lub tylko poszczególne kości☺. Czasami taki płód zalega w pochwie, a ze szpary sromowej mogą wydostawać się fragmenty błon płodowych. Jeśli badaniem rektalnym stwierdzimy obecność zeschlaka to indukujemy poród prostaglandynami. Rokowanie, co do płodności jest zwykle pomyślne.
MACERACJA-jeśli po obumarciu płodu dojdzie do częściowego rozwarcia szyjki, uniemożliwia to wydalanie płodu, natomiast otwiera drogę drobnoustrojom chorobotwórczym. Dostające się tam drobnoustroje prowadzą do upłynnienia błon płodowych oraz upłynnienia części miękkich płodu. W takim gęstym płynie pływają rozczłonkowane kości szkieletu. Objawy to ropne wypływy ze sromu, z drobnymi fragmentami kostnymi. Występuje to najczęściej u bydła i małych przeżuwaczy. Objawy to:
Podwyższenie ciepłoty
Brak apetytu
Wychudzenie
Wzrost tętna
Wzrost ilości oddechów
Badaniem per rectum stwierdzenie powiększonej macicy oraz obecności fragmentów kostnych
Rokowanie, co do płodności i co do życia jest niepomyślne. Ostre fragmenty kostne mogą prowadzić do metritis, perimetritis albo do zapalenia otrzewnej. Leczenie: można podawać PGF 2α do wywołania skurczów, jednak ze względu na silny stan zapalny prostaglandyna nie zawsze działa.
31.Skład powrózka pępowinowego-
32.Definicja porodu ciężkiego-
33.Co produkują kubki endometrialne- eCG- serogonadotropina źrebnej klaczy przez 60 do 100 dni jest produkowana przez kubki endometrialne macicy ciężarnej klaczy. Jego działanie w 80% podobne do FSH w 20% jak LH.
34.Wczesna zamieralność zarodków- przyczyny- bydlo-genetyczne ,immunologiczne, żywieniowe ,środowiskowe, hormonalne, dysfunkcja jajowodu i macicy,czynniki zakazne, brak synchronizacji miedzy rozwojem zarodka ,a środowiskiem jajowodu i macicy; klacze-zab chromosomalne w momencie zapłodnienia, zab pomiedzy trofoblastem,a czescia matczyna, przyczyny infekcyjne , zap macicy,endotoksyny, wady narz rozrodczych sprzyjające zakażeniom; świnie- nadmierne zageszczenie zarodkow, współzawodnictwa o specyficzny czynnik białkowy , zróżnicowanie dojrzałości oocytow, czynn genetyczne oraz chow wsobny, jakość nasienia knura,wiek kom jajowych,żywienie (niedobor Wit A,B, karotenu),dl rogow macicy, czynn zakazne, szczepienie macior; owce-rasa, liczba owulacji,wiek, zab horm, stres temp z okresie inseminacji;
35.ciałko żółte ciążowe
Tworzy się jeśli dojdzie do zapłodnienia. Jeżeli jest zapłodnienie to zarodki produkują estrogeny, które powodują zmianę kierunku wydzielania prostaglandyny i przechodzi ona do światła macicy (zarodki produkują tez interferony). Ciałko żółte okresowe rozrasta się i przechodzi w ciałko żółte ciążowe - powoduje podwyższenie progesteronu i utrzymuje ciąże (chyba).
36.przyczyny ronienia u bydła
1.Czynniki infekcyjne: BRUCELLOZA, CHOROBA MĘTWIKOWA, CHLAMYDIOZA LEPTOSPIROZA, CHOROBA RZĘSISTKOWA, LISTERIA MONOCYTOGENES,
ZAKAŹNE ZAKAŻENIA GRZYBICZE, WIRUSOWA BIEGUNKA I CHOROBA BŁON ŚLUZOWYCH,
OTRĘT BYDŁA, ZAKAŻENIA HEMOPHILUSEM
2.Ronienia niezakaźne: urazowe, toksyczne, błędy żywieniowe, błędy w utrzymaniu,
nieodpowiednie podawanie leków, zabiegi lek-wet, zaburzenia hormonalne
37.zatrzymanie łożyska u klaczy? -postępowanie
Podejmujemy jak najszybciej (2 godz. po porodzie):
1.Antybiotyki
2.P/zapalne, preparaty wapnia i Mg
3.Glukoza + PWE
4.Manualne odklejenie łożyska- Ręka pomiędzy ścianę macicy i kosmówkę i delikatnie rozdzielamy, nie powinno to trwać dłużej niż 10 minut, jeśli w tym czasie nie odkleimy to odstęp przed kolejnymi manipulacjami powinien trwać 4-12 godzin. U klaczy dochodzi często do tzw. mikrozatrzymania łożyska, polega to na zostawaniu kosmków w kryptach błony śluzowej macicy, co utrudnia inwolucje macicy po porodzie. Jest to proces specyficzny dla klaczy. Polecane jest kilkukrotne płukanie macicy po ręcznym odklejeniu łożyska (nawet do 100 litrów wody). Po usunięciu łożyska trzeba sprawdzić czy jest całe, ma ono wyglądać tak (mniej więcej): - jak spodnie; - jak rekawica bokserska
38.Ciąża pozamaciczna, przykłady pierwotne?
CIĄŻA POZAMACICZNA-polega na obecności i rozwoju płodu poza obrębem jamy macicznej. Można wyróżnić ciążę pozamaciczną pierwotną i wtórną. Pierwotna może wystąpić w trzech postaciach:
1.Ciąża jajnikowa - Występuje wtedy, gdy zapłodnienie komórki jajowej ma miejsce w jamie pęcherzyka lub przy jakimś nietypowym jajeczkowaniu. Zarodek taki szybko zamiera.
2.Ciąza jajowodowa - Rozwija się wówczas, gdy zapłodniona komórka jajowa napotyka przeszkodę uniemożliwiającą wędrówkę do macicy. Może to doprowadzić do pęknięcia ściany jajowodu i do krwawień.
3.Ciąza brzuszna - Teoretycznie może powstać, gdy zapłodnienie ma miejsce poza jajowodem. Praktycznie zdarza się to niezmiernie rzadko. Zarodek taki bardzo szybko obumiera.
39.Rotacja płodu u kogo i co to?
Klacz - postawa dolna, położenie proste główkowe - nastepnie przechodzi w postawe boczną aż do górnej + ruchy własne i skurcze macicy i wychodzi.
Krowa - położenie proste główkowe, postawa boczna prawa
Suki kotki - pod koniec ciąży płody układają się wzdłuż kretych rogow macicy